TXo. 30.
VIJL DE JA'XItGANG.
1866.
BOLSWARDSCHE COURANT
I) onderdag’
tJ’Z September.
13uiten 1 aiidscli Overzigt.
de sultan
verhuizen
een geschikt
land?
De Uitgave dezer Courant, die eiken Do N-
d e r d ag het licht zietgeschiedt door
B. C U P E R (J S Az. te Bolsward, wien men
alles dit Blad betreffende, uitcrlijk tot Woens
dag-morgen 12 ure, franco gelieve toe te
zenden. Alle briefporten komen op rekening
der inzenders.
De Abonuements-prys is 0,80 per drie
maandenfranco per post 0,95.
De prijs der Advertentien is van 1G
regels 40 Cts.behalve 35 Cts. voor het A d-
vertentiezegel; elke regel meer kost
10 Cts. Groote letters worden naar plaats
ruimte berekend.
was gehrek aan ruimte oorzaak
het eiland.
Wanneer men nu
eene verloving van 1
ses, dan is het niet
mende mogendheden
aangedrongen op eene
datvan alle zijden door Turken ingesloten en onder de
turksche willekeur zuchtende, altijd net bolwerk van Grie
kenland was. Verder schreef men er in menigmaal heeft
het bloed der Candioten op Gnekenlands slagvelden ge
stroomd. Negen jaar lang, van 1821’29 hebben zij tegen
de Turken gestreden. En schoon het eiland toen aan
Griekenland behoorde, hebben de mogendheden het aan
Turkije toegewezen. Nu wijst men in den brief er verder
op, dat die mogendheden toen hebben beloofd, de christe
lijke eilanders tegen turkschen dwang te zullen bescher
men maar dat nooit hebben gedaan.
Van Engeland verneemt men dat het aan Turkije den
raad zal gevenGandia maar aan Griekenland af te staan.
Dat is ook ’t gemakkelijkst.
Frankrijk zou beloofd hebben, den sultan te helpen.
Intusschen meldt een officieel telegramdat de opstande
lingen op Gandia onder aanvoering van een grieksch offi
cier het turksch-egyptische leger van vier kanten aange
vallen totaal geslagen en een verlies van 3000 man toe-
gebragt hebben. De pacha en zijne soldaten reddeden zich
door 't sluiten eener overeenkomstwaarna zij vrij gelaten
werden. De gouverneur-generaal van Gandia heeft besloten
tot eene algemeene wapening der turksche bewoners van
i nog verneemt, dat er sprake is van
koning George met eene russische prin-
t ongeloofbaardat Ruslands keizer de
turksch-grieksche zaak als eene familiezaak beschouwt, en
zonder zelf wat van den zieken man te willen erven
dezen toch den genadeslag wel zal willen geven ten profyte
der familie.
Ook is er niet aan te twijfelen, dat de regering der
Vereenigde Staten zich aan de zijde van Rusland zou scha
ren en een handje mêehelpen; want de Vereenigde Staten
en Rusland zijn tegenwoordig vrienden als olifanten. Reeds
zou Amerika het voorstel gedaan hebben, om wat oorlog
schepen in de Zwarte zee te laten heen en weer zeilen
alleen om den zieke wat te plagen en boos te maken.
De Berlijners hebben de overwinnaars binnen hunne mu
ren zien trekken en hen feestelijk begroet en onthaald.
De koning maakte pret raeêontving lauwerkransen voor
zich zelven en voor zijne zonenen hield aanspraken.
Wanneer een toespraak tot Z. M. gerigt werd, zeide hij
dat die hem niet toekwam maar degenen die hem volg
den. Een plegtige godsdienstoefening werd gehouden
waarbij de veldprediker Thielen dienst deed en sprak naar
aanleiding van Ps. 118: 23. «Dit is van den Heer ge
schied en een wonder in onze oogen”. Von, Bismarck is
ziekmaar gelukkig was hij gedurende de feesten wat
beter. Hij is tot generaal bevorderd, terwijl vele anderen
een ridderkruis hebben present gekregen.
In Praag gunt men den Pruisen geen eten. Toen daar
voor eenigen dagen eenige wagens met proviand zouden
vervoerd warenopgekocht en bestemd voor pruisische
troepen, sneed het gepeupel de zakken los, en de vrouwen
droegen datgeen, wat er uit rolde, naar huis. De eigenaar
bood twee wagenvrachten erwten aanals men dan de
anderen maar liet vertrekken. Maar dat was niet vol
doende. Nu werden de wagens in de fabriek van Forch-
heimer gebragthet volk bleef echter bij de poort staan
en werd gedurig talrijker. Toen de poort ontsloten werd,
om een paar oppassers uit te laten gaan, drong de menigte
naar binnen en plunderde de vijf wagens met erwten en
Reeds een paar malen was gebrek aan ruimte oorzaak
dat we Turkije niet aan de beurt konden laten komen,
’t Zou niet goed zijn als onze lezers plotseling van ande
ren vernamen dat de toestand van den zieken man zoo
zeer verergerd wasdat men aan zijn behoud wanhoopte.
Vragen sommigenwie de zieke man is Men noemt
aldus den verheven sultan van Turkije, Abdul-Medschid
Niet dat die man zelf zoo ziek zou zijnmaar zijn rijk
verkeert in zoo’n kranken toestanddat het onmogelijk
kan blijven bestaan, wanneer anderen het niet steunen.
En aan steun heeft het den patiënt doorgaans niet ont
broken. Wel wenscht misschien elk der groote europesche
mogendheden zijn dood, d.w.z.ieder zou wel graag zien,
dat het turksche rijk zijn bestaan verloor, en
met al zijn mahomedaansche onderdanen ging
naar Aziëof waar hij anders buiten Europa
verblijf kon vinden. Maar hoe dan met zijn land? Het
onbewoond laten, dat kan niet. Rusland wil ’t wel hebben
en bevolken, maar dat kan ook niet; want zou Rusland
zooveel grooter worden, en Engeland en Frankrijk niet
wat meêkrijgen Voor Oostenrijk ligt het misschien ook
niet ongelegen, maar daarvoor bestaat dezelfde zwarigheid.
Men zou het kunnen verdeelenmaar dat vertrouwen En
geland en Frankrijk niet (Pruisen heeft zich om den zieke
nooit veel bekommerd)want voor hen is ’t wat afgelegen;
als de aangrenzende deelhebbers hun stuk later eens wilden
vergrootenzou het te veel moeite en geld kosten, om dit
te beletten.
Toonde dus Rusland vroeger al eens lustom Turkije
van de muzelmannen te zuiveren Frankrijk en Engeland
rienen terstond«Pas opkom er niet aan. Wie den
zieken man hindert, krijgt met ons te doen’.
Zoo was’t vroegernu schijnt het wat anders te zijn
geworden. Engeland laat roosjes zorgen; Pruisen mogt
inlijven, wat het wilde; wat deerde dat den Engelschman
aan de overzijde der zee? Frankrijk, ja Frankrijk, dat
is altijd nog wat geheimzinnig. Napoleon is wat ziek
nog wel geen zieke man, maar een zieke houdt van vrede
en daarvan kon t wel eens komen dat ook gedurende
Pruisens oorlog, het keizerrijk de vrede was. Men weet
het niet. Maar toch, ontevredene christelijke turksche on
derdanen en de hulpvaardige, christelijke keizer aller Rus
sen meenen nudat voor hen de kans schooner staat dan
ooit, om Europa van de mahomedaansche Turken te ver
lossen.
Van den opstand in Thessalië, Epirus en op het eiland
Gandia maakten we in de courant van den 6 dezer al
met een enkel woord gewag. Die opstand heeft zich sedert
op Gandia aanmerkelijk uitgebreid, en geeft den sultan
vrij wat zorg en moeite, vooral daar hij niet zooveel sol
daten heeft en missen kan, als er noodig zijn, om te too-
nendat hij baas is. De bewoners van Gandia hebben
nu vast besloten, burgers van Griekenland te worden, en
zij hebben dit ook bekend gemaakt aan allen, die het
noodig moeten weten.
Gnekenlands koning George, wil nu wel graag zeggen:
»tis goed maar dat durft hij zoo maar niet doen, en
daarom heeft nu Griekenlands regering aan de bescher-
een briefje geschrevenwaarin wordt
krachtige bescherming van Gandia
