ADVERTENTIEBLAD.
NIEUWS IN
1872.
Elfde Jaargang.
No. 12.
DONDERDAG 21 Maart.
BUITENLAND.
n
Bolswardsche Courant
ABONNEMENTSPRIJS: 80 Cents per 3 maanden.
Franco per post 95 Cents.
ADVERTENTIEPRIJS: 50 Cents van 1—7 regels.
Vervolgens 10 Cent per regel. Overigens
naar plaatsruimte.
voor-
Rome
(Iet voormalig Augustijner klooster te Erfurt
waarin Luther den 17 Aug. 1505, op ruim 21
jarigen leeftijd als bedelmonnik werd opgenomen
en dat thans diende tot weeshuis der evangelische
gemeente is eene prooi der vlammen geworden.
Alle pogingen om de cel te redden die door Luther
werd bewoond en te zijner gedachtenis onveran
derd in stand was gehouden waren vruchteloos.
Juist in dat gedeelte van het gebouw woedde de
brand zoo hevig, dat het onmogelijk was de cel
te bereiken. De bijbel met Luthers kantteekenin-
gen de aanwezige handschriften van onderschei
dene mannen uit het tijdperk der hervorming,
het vreemdelingenboek met de handteekeningen
van vorstengeleerde en andere vermaarde perso-
De schoolwetdoor het Heerenhuis in Pruis-
sen met 126 tegen 76 stemmen aangenomen, werd
door den keizer bekrachtigd. Von Bismarck en
Falck krijgen van vele zijden het getuigenis dat
ze zich mannelijk van hun taak hebben gekwe
ten en Duitschland eene weldaad bewezen in
sommige kringen spreekt men er van als van een
treurig verschijnseldat die heeren zoo hunne
oogen open hebben en aan anderen vertellen wat
zij zien. Want hoe zal’t nu goed kunnen gaan,
als ook andere menschen dan geestelijken toezigt
op de school krijgen en niet elk geestelijke, al
leen omdat hij geestelijke heet, zich in de school
kan laten gelden. Reeds voelde men de aarde
schudden.
De teekenen des tijds zijn teekenen van
uitgang zoowel elders als hier te lande,
leverde den 1 Maart een schouwspel opzooals
het in geene eeuwen opleveren kon. Straten en
pleinen waren bezet met menschen die in groe
pen geschaard luisterden naar wat er door som
migen, die zich daartoe opgewekt gevoelden, werd
gelezen. De leesstof was een verslag van het ge
sprek, dat voor weinige weken werd gehouden
tusschen eenige roomsch-kalholieke en protestant-
sche godgeleerden naar aanleiding van de vraag
Is Petrus wel ooit te Rome geweest en zoo ja
was hij er gedurende 25 jaar bisschep? Zoowel
de katholieke als de protestantsche heeren hebben
’t verslag van dat gesprek geteekendhet is ge
drukt en bij duizenden exemplaren verkocht. Maar
daar er te Rome nog zoo velen zijn, die niet kun
nen lezen en toch ook wel wilden weten wat er
door de heeren vóór en tegen 't verblijf van Petrus
is in 't midden gebragtgroepeerden zij zich om
iemand, die t hun wel wilde voorlezen. Dit ver
schijnsel is een teeken van vooruitgang. OfPetrus
al of niet te Rome heeft vertoefd, kan als vrij on
verschillig geacht worden, maar dat in Rome zich
de lust tot onderzoek openbaart en dat ,die lust
niet meer geheel onbevredigd behoeft te blijven
dit iswat gunstig afsteekt bij den toestand van
’t verleden en een bewijs levertdat de verwach
ting op een beteren toestand in de toekomst geen
ijdel droombeeld is.
Op denzelfden dag, waarop naar die lezingen
werd geluisterd maakte de amerikaansche admi
raal Fishborne in de dagbladen te Rome bekend
dat er een liberaal-evangelisch monster meeting
zou gehouden worden, tot welker bijwoning ieder
werd uitgenoodigd. Er zou gesproken worden over
de bijbelverspreiding in Italië.
Die bijeenkomst heeft plaats gehad een talrijk
publiek nam er deel aan. Nadat verscheidene per
sonen, zoowel Italianen als vreemdelingen, had
den gesproken, werd besloten tot het oprigten van
een üaliaansch bijbelgenoootschap. Hyacinthe, die
ook als spreker optrad verklaarde, dat hij wel
geen vrijheid gevoelde zich bij de vereeniging aan
te sluiten maar toch met de vergaderden ge
loofde dat de bijbel alle verschillende gezindten
tot elkander zal brengen. Ook dit en nog andere
feiten toonen duidelijk aan, dat de geesten in Rome
wakker worden.
nen van vroegeren en lateren tijdalles is
door liet vuur vernield. Alleen de vier muren
van het gebouw zijn overgebleven.
De duitsche generaal-arts prof, von Nussbaum
heeft eene operatie verrigt, die wel eenig in hare
soort zal zijn. Een 23jarig soldaatHailer ge
naamd, ontving bij Bazeilles rnet den kolf van een
geweer een slag op den linker elleboog en den
nek. Sedert leed hij aan pijnlijke zarnentrekking
der spieren of krampen; somtijds zoo hevig dat hij
zijn bewijstzijn verloor. Te vergeefs wenddamen
gymnastiek, baden en allerlei andere middelen aan.
Toen prof, von Nussbaum uit Frankrijk terugkeerde,
kwam deze patient onder zijne behandeling. Na
overleg met den physioloog prof. Voigt, kwam men
tot het resultaatdat de oorzaak van bet kwaad
in bet ruggemerg gelegen was en dus slechts daarop
moest gewerkt worden.
De diagnose was voor den ongelukkige ook
daarom belangrijk, omdat hij gedurende een half
jaar gevangen werd gehouden onder verdenking
van voorgewende ongesteldheid.
Prof, von Nussbaum besloot nu alle betrokken
zenuwen bloot te leggen die uit te rekken en
daar het ruggemerg mede in het spel wasde
vier onderste halszenuwen tut haar plaats vati uit
treding uit de wervelkolom te volgen en op die
plaats zooveel mogelijk te rekken om misschien
daardoor op het nabijgelegen ruggemerg te wer-
Mazzini is dood en begraven 12000 personen
hebben de begrafenis bijgewoond, waaronder studen
ten deputation van provinciën en gemeenten
vereenigingen van werklieden, vrijmetselaars enz.
In de italiaansche Kamer werd het voorstel ge
daan om smart te betuigen over zijn dood en
hulde te brengen aan zijn vaderlandsliefdeen
met algemeene stemmen werd dat voorstel aange
nomen.
Mazzini had zich een levensdoel voorgesteld
maar heeft het gemist. Reeds vroeg wijdde hij
zich aan de belangen van zijn vaderland, dat hij
trachtte te bevrijden uit de boeijenwaarin het
zuchtte. Verklaard tegenstander van de monarchie,
was de republiek zijn ideaal »God en het volk”
zijn leuze. Hoe dikwijls ook zijne pogingen schip
breuk leden wanneer hem de kans maar eenig-
zins gunstig scheen was hij weer bij de hand
om den bestaanden toestand te helpen omverwer
pen of in zijn geest te wijzigen. Hierdoor ver
wierf hij zich den naam van eeuwigen zamen-
zweerder en moest hij een groot deel zijns levens
buiten Italië doorbrengen.
’t Mag goed geacht worden dat Mazzini's idee
niet verwezenlijkt werd; toch heeft hij niet ver
geefs geleefd. Zijn werken en woelen bleef niet
zonder invloed op de herleving van het italiaansche
volkskarakter; kon men hem niet bijblijven in
zijn vlugt, men volgde hem van verre, en de wen
ken die hij gaf tot het verkrijgen van volksvrij
heid, werden niet geheel veronachtzaamd. Schoon
dan ook de italiaansche regering in hem een te
genstander moest zien kon toch de voorzitter der
Kamer hem herdenken in een rede, waarin hij met
lof gewaagde van Mazzini’s strijd voor de thans
verworven eenheid en onafhankelijkheid van Italië.
»Oud-katholieke priesters blijven in hunne func
tion en behouden hunne bezoldiging. Oud-kalho-
lieke gemeenten vinden regtsbescherming. 't School
gaan is niet verpligtals de onfeilbaarheid van
den paus als dogma wordt geleerd en ouders haar
niet als dogma erkennen.'1 Zoo werd besloten door
de regering van Baden. Hieruit mag nu alweer
’t besluit getrokken worden dat ook in Baden de
regering zelfstandig durft handelen en de vrijheid
handhaven wat niet altijd het geval is geweest.
Bij de huiszoeking in de woning van den ka
nunnik von Kozmiau te Posen kwam men tot
de zekerheid, dat de aartsbisschop van Gnesen en
Posen graaf Ledochowski, door den paus tot pri
mas van Polen is benoemd. Uit hetgeen daarom
trent uil Berlijn wordt geschreven blijkt, dat die
benoeming geschied is zonder medewerking van
de pruissische regering, die’t daarom lang niet
mooi vindt. «Hel geldt hier blijkbaar meer dan
een titel”, wordt uit Berlijn geschreven, »de waar
digheid van primas van Polen beeft toch eene
beteekeniswelke met de positie en de vroegere
houding van den benoemde niet overeen is te bren
gen. De waardigheid van primas vooronderstelt
het bestaan van een koningrijk Polen in zijn vroe
geren omvang en met zijne oude staatsregeling.
Aan die betrekking zijn niet enkel geestelijke at
tributen verbonden, maar volgens de oude poolsche
constitutie is de primas de plaatsvervanger des
konings en met het politieke gezag bekleed, wan
neer de troon vacant is. Men is dus geregtigd
om het daarvoor te houden, dat graaf Ledochowski
zich aan de nationaal poolsche eti jegens Duitsch
land vijandige woelingen aangesloten heeft en zijne
vroeger voorgewende trouw aan het pruissische ko
ningschap verloochent.”
Ook in Oostenrijk heeft deze zaak eenige onge
rustheid verwekt.
De Weener Neue Freie Presse, het bovenstaande
artikel overnemende laat daarop volgen
«Maar men is ook tot de verdere gevolgtrek
king geregtigd, dat de pauselijke curie de natio-
naal-poolsche agitatie, de pogingen tot afscheuring
niet alleen van eene pruissische, maar ook van de
uitgestrektste ooslenrijksche provincie, goedkeurt
en bevordert.
»De geheimhoudingwaarmede deze benoeming
is behandeld mag beschouwd worden als een be
wijs, hoe zeer de curie van hare vijandelijke strek
king tegen de beide staten overtuigd is."
