ADVERTEHTIKBLAD.
NIEUWS- EN
r.
Twaalfde Jaargang.
I
1873.
No. 2.
DON DE RD AG 9 Januari],
BUITENLAND.
v
BINNENLAND.
i
I
Bolswardsche Courant
B
1
ABONNEMENTSPRIJS: 80 Gents per 3 maanden.
Franco per post 95 Cents.
ADVERTENTIEPRIJS: 50 Cents van 1—7 regels.
Vervolgens 10 Gent per regel. Overigens
naar plaatsruimte.
voor de hoogste belangen
»De diepe droefheid waaronder wij door god
deloosheden, overal in Italië aan de kerk gepleegd,
gebukt gaan wordt nog vermeerderd door de
wreede vervolgingen waarvan zij in andere lan
den het voorwerp is vooral in het nieuwe kei
zerrijk Duitschland, waar niet alleen door geheime
kuiperijen, maar met openbaar geweld aan hare
omverwerping gewerkt wordt. Inderdaadmen
ziet daar mannen, die, wel verre van onze heilige
godsdienst te beoefenen haar zelfs niet kennen
en desniettemin zich de magt toeëigenen de dogma’s
en regten der katholieke kerk vast te stellen. Nog
ergerhet oogenblik waarop zij haar het hardst
vervolgen aarzelen zij niet onbeschaamd te ver
klaren dat zij haar geen onregt aandoen en
aan de onrcgtvaardigheid den laster en den spot
parende, schamen zij zich niet aan de katholieken
de oorzaak dezer vervolging te wijten omdat de
bisschoppen de geestelijkheid en geheel het ge-
loovige volk weigeren aan de wetten en de wille
keur van een burgerlijke regering, de heilige wet
ten Gods en van zijne kerk op. te offeren en de
hun door de godsdienst opgelegde pligten te ver
raden. Moge hel God behagen dat de openbare
inagten door een lange ondervinding geleerd
eindelijk begrijpen dat geen enkele onder hunne
onderdanen meer bezorgd is den cesar te geven
wat den cesar toekomt dan de katholieken en
we] juist daaromdat zij zich godsdienstig be
ijveren Gode te geven wat Godes is.”
Zoo sprak de paus en 't zette in Duitschlhnd
kwaad bloed. Sommige duitsche bladen vertaalden
die toespraak niet, maar gaven haar in ’t Latijn
omdat zij ‘t niet gepast oordeelden dat ieder er
mee bekend werd. Graaf von Roon, in de plaats
van von Bismarck minister-president geworden
Vond zelfs goed het geven van een duitsche ver
taling aan de bladen te verbieden.
Dit is al weder een staaltje, hoe de pruissische
regering hare taak opvat. De paus spreekt eene
afkeuring uit van Duitschlands politiek tegenover
de katholieke kerk-, en is daartoe natuurlijk vol
komen in zijn regt. En dat de paus eene over
winning door den staat op de kerk behaalt, een
gruwelijk onregt acht en dit juist niet in de zachtste
en gemagtigdste woorden te kennen geeftis vol
strekt niet vreemd.
Een gevolg van’s pausen toespraak is geweest,
dat de duitsche zaakgelastigde bij het vaticaan
niet tegenwoordig was bij de pauselijke nieuwjaars
receptie, maar vooraf aan Antonelli meedeelde,
dat hij op bevel zijner regering Rome voor onbe-
paalden tijd verliet.
De heeren Fournier, fransch gezant bij den ko
rting van Italië en Bourgoing idem idem bij den
paus, werden het ook oneens. De eerste gelastte
dat de officieren van het fransche fregat Órenoque
niet alleen bij den paus, maar ook bij Victor Em
manuel eene nieuwjaars-visile zonden maken en
Bourgoing wenschte die eer alleen den paus te
doen toekomen. De paus zou dan ook geen of
ficieren willen ontvangen die tevens den koning
bezochten. Zoo kwam het, dat Bourgoing zijn
wtslag nam en nu door Corcelles vervangen is.
Volgens een onlangs gehouden volkstelling te
Parijs is het getal inwoners gedurende de laatste
zes jaar verminderd met 400,000. Meer dan 40,000
woningen staan ledig. De huurprijzen zijn 25 pGt.
en van woningen boven de 2000 huur meer dan
30 pGt lager. De vermindering der waarde Van
huizen en andere vaste eigendommen is gemiddeld
20 pGt.
Bij een spoorwegongeluk dat. dezer dagen in
Pensylvanie (Noord Amerika) heeft plaats gehad
zijn 30 personen levend verbrand. Het ongeluk
had plaats in de nabijheid van Gorrymet een
passagierstrein, van Buffale naar Pitsburg bestemd.
Efene brug bezweek onder het gewigt van den trein
en eenige wagens stortten dertig voet diep in
den stroom terwijl andere in brand geraakten.
In de kerk van Williams Port is de vloer onder
de voeten der aanwezigen bezweken; 14 personen
zijn bij dit ongeluk gedood en 40 gewond.
Fort Davis, in den amerikaanschen staat Texas,
is, als meer forten, een kleine maatschappij, waar
allen in vrede en eendragt moesten zamenwoneu.
Dat was in den laalsten tijd niet het geval er
hepen geruchten dat de dames der officieren
bij afwezigheid dezer laatsten gevaar liepen van
aanslagen van personen even zwart van ziel als
van huid. Niet allen geloofden dat ook niet de
vrouw van luitenant Kendalldoch een paar we
ken geleden toen haar echtgenoot wegens dienst
afwezig was, werd zij des nachts wakker gemaakt
door het gedrnisch van brekende glazen. Europe-
sche dames hadden’t waarschijnlijk op een gillen
gezet, maar de kloeke amcrikaansche grijpt een
revolver, vraagt beleefd driemaal »wie daar”, en
toen nog steeds pogingen worden aangewend om
binnen te komen, legt zij over het bed harer kin
deren aan op een hoofd dat zigtbaar wordt. On-
tuiddellijk na het schot viel een ligchaam naar
beneden, dood, zooals later bleek; 't behoorde
aan een nafschuwelijk leelijken” neger.
Werden de revolvers maar niet zoo vaak mis
bruikt dan zou men er nu waarlijk vrede mee
hebben.
»lk het liberale Nederland het <5énig Neder
land, de zoon der Water-, Woud-, Bosch- en Land-
geuzen, ik, hel kindeke der llagepreéken, liet jong
der Piraten! ik hen eerst!
»Ik heb geen gezant meer bij den paus! Europa
siddert over mijne stoutheid. Het bewondert me,
het durft me nog niet volgen, het durft nog niet,
zeg ik; ik ben de tamboer der voorhoede,
ik trommel het rond
Bewondert o gij volken
Den Nedcrlandschen Leeuw,
Hij doet de stoutste sprongen
Op t slapste koord der eeuw”.
Aldus wordt Nederland sprekende ingevoerd. Is t
geen beleedigende taaldie elk welgeaard Neder
lander moet ergeren zijn vaderland jong der
Piraten" te hooren noemen De eer der vinding
van dien titel komt aan de Tijd toe. Is de re
dactie van dat blad dan in handen van Ncderlan»
Te Manchester werd op den eersten Kerstdag
een theepartij gehouden van 200 personen toen
eensklaps de grond inzakte en het geheele gezel
schap in een daaronder zijnd kolenmagazijn teregt
kwam; 16 personen werden gewond,
Von Bismarck trad af als minister-president; von
Roon nam zijne plaats in. Hoe men dit moet op
vatten wordt duidelijk door de taal van een
pruissisch officieus blad, hetwelk op de vraag:
waarom trad von Bismarck af en wat is nu zijne
positie als staatsman antwoordt
»llet pruissische ministerie moest ook na het
aftreden van vorst Bismarck als formeel pre
sident daarvan toch het ministerie-Bismarck
blijven, (men der andere ministers zou die hoogste
leiding wenschen Ie ontberen zij allen verwach
ten en verlangen in zekeren zin, dat de rijkskan-
selierdie voor hel uitwendige alleen nog als mi
nister van buitenlandsche zaken met hen in aan
raking zal wezen toch in alle groote politieke
vraagstukken hun eigenlijke en regte president
blijve zij zullen het voortdurend als hunne eerste
en meest voreerende roeping blijven beschouwen
den grooten staatsman die sedert tien jaren op
de pruissische en duitsche politiek den stempel
van zijn btiilengewonen geest heeft gedrukt, de
vervulling zijner taak voor het gemeene vaderland
in elk opzigt te helpen verligten.
Maar dewijl vorst Bismarck ook verder de
ziel van het ministerie moet blijven, kon en mogt
bij zijne aftreding geen ander uitdrukkelijk en
persoonlijk tot president van het ministerie benoemd
worden. Het koninklijk besluit heeft alleen gezorgd,
dat telkens de oudste minister het voorzitterschap
in het staatsminislerie en daarmede de administra
tive werkzaamheden Van den president op zich
neme.
Aan vorst Bismarck is het voorbehouden,
aan de behandeling van zoodanige inwendige aan
gelegenheden, waaraan hij uit een hooger en meer
algemeen oogpunt een bijzonder gewigt hecht, in
zijne hoedanigheid van pruissisch minister ook in
het vervolg persoonlijk deel te nemen. Bij de ove
rige zittingen van het staatsminislerie kan hij Zich
door den staatsminister en president der rijkskan-
selarij Delbrück doen vertegenwoordigen.
Dit is zegt het halfofficiële blad ten slotte
de beteekenis der jongste verandering in het pruis
sische ministerie.
Men zal daaruit ontwaren, dat er geenszins
kwestie is van eene losmaking der betrekkingen
tusschen de pruissische regering en de regering
des Duitschen rijks, noch ook van een besluit
des rijkskanseliers om afstand te doen van zijn
invloed op de inwendige pruissische ontwikkeling
over het algemeen, maar dat het alleen geldt hem
te bevrijden van de speciale mede-verantwoorde-
lijkheid voor de gebeele binnenlandsche admini
stratie ten einde hem in staat te stellen om zich
met meer vrijheid te wijden aan de vervulling van
zijne verhevene roeping
van Pruissen. en Duitschland.
