ADVERTENTIEBLAD
WS- EN
Twaalfde Jaargang.
1873.
No. 10.
BUITENLAND.
'II
DONDERDAG 6 Maart.
Bolswardsche Courant
'II
lang
A V
doen of men
ADVERTENTIEPRIJS50 Gents van 1—7 regels.
Vervolgens 10 Gent per regel. Overigens
naar plaatsruimte.
ABONNEMENTSPRIJS: 80 Cents per 3 maanden.
Franco per post 95 Cents.
De commissiedie uitspraak zou
strekt niet, dal de tegenstanders der republiek wer
keloos zullen blijven. In verschillende kazernes
heeft men cn met gunstig gevolg den kreet
»Viva don Alfonso” doen hooren. Een opstand
werd tot nog toe onderdrukt, maar wat zal ’t eer-
weer zijn daar
in het heerlijk Spanje
In dat lieflijk zuiderland
Waar de sneeuwbloei der kastanje
Prijkt aan Ebro’s lagchend strand
In Denemarken heeft de ingenieur 0. Busse op
de spoorwegen in Seeland proeven genomen met het
stoken van turf in plaats van steenkooldat met
gunstig gevolg heeft plaats gehad voor grootc goe
derentreinen. Ofschoon daarbij zich geene werke-
lijke bezwaren voordeden moest toch de locomo
tief daarvoor eenige verandering ondergaan, vooral
door het aanbrengen Van een geschiktcn schoor
steen, waardoor de verbranding van de turf onder
de gunstigste voorwaarden kon plaats hebben. Men
kan bijna als zeker aannemen dat, indien de turf-
makerij daar te lande op hoogcren trap stond dan
werkelijk het geval is, men met voordeel türf zou
stoken maar zoolang die zoo verwaarloosd wordt
als thans plaats beeft, zou bezwaarlijk van dien
rijkdom des lands partij te trekken zijn.
In de Salpétriere is bij gelegenheid van den vas
tenavond een gekostumeerd bal door de krankzin
nigen gegeven. Alles liep uitstekend afweken
vóór het feest waren de krankzinnige vrouwen met
het oog op het balwaarvoor zij zelve hare kos-
tumes maakten ongekend rustig en ook na af
loop er van waren zij nog zóó vervuld van het
genotdat geenerlei straf behoefde te worden toe
gepast.
Een wijsneus maakte de opmerking dat zoo’n
bal nooit anders gegeven wordt dan door krank
zinnigen.
Van den laatsten noorweegschen togt naar Spits
bergen is uit Trömsö het volgend telegram mede
gedeeld De Isbjörn stak den 2 January in zee.
Ónder de vaart was het zacht weer met zuidweste-
lijken wind die daarop naar het N. 0. liep met
toenemende koude. Den 7 January was die 10
graden onder het vriespunt. In den nacht van den
7 op den 8 kwam het Beeren-eiland in het gezigt
op een afstand van drie mijlen. Den 8 was de
wind Z. Z. 0. met sneeuw. Men was nu tusschen
het drijfys gekomen en zag ten N. en ten O niet
Dat de zwitsersche regering doet, wat zij meent
haar pligt te zijn maakt de ultramontaansche
geestelijkheid boos. Niet alleen gebruikt ze kansel
en biechtstoel om tegen het oud-katholicisme uit
te varen maar zij zaait tweedragt tusschen man
en vrouw, tusschen ouders en kinderen. Ook de
goddelooze drukpers meet het ontgelden terwijl
de ultramontaansche bladen als alleen goede wor
den aanbevolen. Van den kansel worden de vrouwen
aangespoord hunnen mannen te beletten op die
goddelooze lectuur te abonneren. Hier en daar
hielden de geestelijken in scholen voor kinderen
van 7 tot 14 jaar verhandelingen over goede en
slechte dagbladen. In kerken is bekend gemaakt
voor hoeveel men op een geloovig dagblad kan
abonneren. In een door Allan Stolz onderteekend
geschrift, dat in de scholen verspreid is, leest men:
«Wilt gij u van den pruissischen godsdienstagent
en zijne gezellen bij neus en ooren laten nemen
en u met berlijnsch blaauw laten verwen? Wdt
gij het heil uwer zielen aan meineedige priesters
toevertrouwen en blind u door blinde leidslieden
laten leiden het graf cn het oordeel te gemoel
«Wilt gij den onverdraagzamen berner en zuri-
cher protestanten en den vrijmetselaars van Olten
en Solothurn en Bazel het genoegen doen dat
gij u ook in den grooten zak van het protestan
tisme laat stoppen Want dat zal iederwien
het niet aan gezond verstand ontbreektinzien
dat deze afval van de katholieken die zich met
den naam oud-katholiek doopenop den duur niet
kan blijven maar óf tot de katholieke kerk le-
rugkeecen óf met verzaking der h. sacramenten en
der mis protestantse!) worden.”
Bovendien wordt nog met een zekere handigheid
als een gevolg van de tegenwoordige handelingen
de annexatie van Zwitserland door Duitschland voor
gesteld. De eerste woorden van ’t Evangelie: «vreest
nietzijn voor de ultramontanen niet geschre
ven; vrees op te wekken is hun een magtige steun.
Van de berigten uit en omtrent Spanje is moei
jelijk een aaneensluitend geheel te maken wat
we er van zullen meêdeelen kan tot de gevolg
trekking leiden dat het van Amadeus geen erg
domme streek is geweest, dat land vaarwel te zeggen.
De soldaten van hel garnizoen te Barcelona heb
ben het verlangen te kennen gegeven, om uit de
dienst ontslagen te worden. Voor vele republi-
keinsch-gezinden in die stad is de nieuwe regering
nog niet republikeinse!) genoeg. Het volk wei
gerde de gemeentelijke accijnsen te betalen en ver
scheidene punten der stad zijn door de troepen
bezet. Hel engelsche eskader uit de Middellandsche
zee kwam er in de haven ankeren.
In den omtrek der stad nestelden zich socia
listische benden. In eenige voorsteden weigerden
de ingezetenen te illumineren en in de dorpen
bij Vich werd door de republikeinsche vereenigin-
gen alleen de republiek uitgeroepen daar de ge
meentebesturen het weigerden. Daarom trok een
deputatie uit Barcelona, begeleid door vrijwilligers,
naar die dorpen om ze tot de officiële afkondi
ging te dwingen.
In Saragossa hield men ter gelegenheid dat de
republiek geproclameerd werd een feestelijker) op-
togt en de openbare gebouwen waren verlicht.
Alle monarchale leden van den gemeenteraad na
men hun ontslag en werden door republikeinen
vervangen. Ook werden alle politieke gevangenen
van republikeinsche kleur in vrijheid gesteld.
Van de officieren der nationale garde kregen de
cortes de verzekeringdat zij onder alle omstan
digheden op hen kunnen rekenen.
De heer Martos president der cortesheeft de
officieren bedankt en verklaard dat de cortes de
eenige wettige magt zijn. Ze zijn besloten de re
publiek te behouden en vrijheid en orde te ver
zekeren. I'
den zich door niets vrees laten aanjagen. Zij
den veeleer op hun post sterven dan toegeven
Zwedens koning al of niet een kroon zou opzetten,
acht het een onschuldige aardigheid, die geen goed
of kwaad doet. Zij wil het daarom maar aan den
koning overlaten en zoo die er nu bijzonder op
gesteld isdan zal ’t gebeuren.
In Denemarken is door den minister van bin-
nenlandsche zaken een wetsontwerp tot regeling
van den arbeid van kinderen in de fabrieken in-
gedpend. Hierin wordt o. a. bepaald dat alle fa
brieken en werkplaatsen, waarin verscheidene werk
lieden aan het werk gesteld worden aan hel toe-
zigt der regering onderworpen zijn voor zooverre
er personen beneden de 18 jaar werken. Kinde
ren beneden de 10 jaar mogen geheel niet worden
toegelaten en ook op dien leeftijd nog niet, wan
neer zij niet van de school ontslagen zijn. Tus
schen de 10 en 14 jaar oud zynde, mogen zij niet
langer dan 6^ uur in een etmaal werken en niet
vóór ’s morgens 6 of na ’s avonds 8 uur. Voorts
komen er verschillende bepalingen voor met het
oog op den ouderdom en den gezondheidstoe
stand der werklieden. Vóór iemand wordt aange
nomen moet de bestuurder der fabriek zich van
een geneesheer een bewijs laten geven dat hij
zonder schade voor zijne gezondheid het hen) op
te leggen werk kan verrigten liet loezigt op de
fabrieken wordt uitgeoefend door een directeur
door den koning te benoemen, en inspecteurs over
den arbeid, door den minister van binnenlandsche
zaken aan te stellen. Aan de gezondheids-com-
missiën en waar deze niet aanwezig zijn aan
de plaatselijke politie wordt het toezigt opgedra
gen om te zorgen dat de fabrieken en groote
werkplaatsen schoon gehouden en behoorlijk ge
ventileerd worden en dat daarin niet te veel werk
lieden bijeengeplaatst worden.
De vertegenwoordigers van het volk zou-
j zou"
1 a;in
geweld. Zij zullen de republiek redden van alle
mogelijke gevaren.
Hel volk scheen te gelooven, dat de cortes pre
cies de lui zijnwaarvoor Martos hen uitgeeft
want het juichte. Maar, zei Hooft eens,
«Maar hier is niet te zetten
«De wankelbare roep des volks, ligt, als de wind.”
Uit Londen wordt berigt, dat het daar gevestigd
carlistisch comité eene inschrijving heeft geopend
om de belangen van don Garlos met kracht ter
hand te nemen.
In Madrid gaf de toestand wel eens reden tot
bezorgdheid. Gewapende federalisten, diederoode
republiek verlangenwekten wel eens de vrees
voor wanordelijkheden. De meeste openbare ge
bouwen en alle toegangen tot het paleis der cortes
worden door soldaten bewaakt.
Vele familiën beducht voor een burgeroorlog
hebben hare goederen in veiligheid gebragt en zich
naar de grenzen begeven. Serrano, Topete, Zorilla
en andere leiders van de progressistisebe en con
servative partyen hebben het voorzigtig geacht
voor het oogenblik geen werkzaam aandeel in de
staatkunde te nemen, maar dat beteekent nog vol-
