ADVERTENTIEBLAD.
NIEUWS- IN
1873.
Twaalfde Jaargang.
No. 37.
r:
BUITENLAND.
DON DERDAG 11 September.
-
I
s
Bolswardsche Courant
3
t
5
r
n
Ie
r
i
i
i
I
3
1
3
3
r
3
S
B
n
in
ABONNEMENTSPRIJS: 80 Cents per 3 maanden.
Franco per post 95 Gents.
ADVERTENTIEPRIJS: 50 Gents van 1—7 regels.
Vervolgens 10 Gent per regel. Overigens
naar plaatsruimte.
e
t
I
n
Ie
iS
e-
)t
fi
le
ar
it,
Je
li
lt
n
ir
s-
n
it
n
Oe Chinezen hebben eens weer getoond, dat ze
onverdraagzaam en wreed kunnen zijn. Sedert
eeuwen woonden onder hen de mohamedaansche
Panthays. Voor ongeveer 17 jaar stonden deze
tegen hen op omdat zij te veel onderdrukt wer
den. De Chinezen hadden toen nog met andere
opstanden te doen en de Panthays braglen ’t zoo
ver, dat de provincie Junan, waar zij woonden,
in werkelijkheid een onafhankelijk rijk werd, hoe
wel de Chinezen 't niet als zoodanig erkenden.
Toen ze de handen wat ruimer hadden trokken
ze met honderdduizenden naar Junan. De Panlhays
De exprestreindie den 31 Aug., ’s morgens te
10 uur 25 min. Arlon verliet, was een kwartier te
laat en de machinist trachtte door vermeerderde
snelheid, het te kort in te halen. Tusschen Poix
en Grupont brak een rail, waardoor alle waggons
Alleen de locomotief en tender ble-
Alle rijtuigen werden verbrtj-
waren 6 onmiddellijk
was aanzienlijk.
Grupont brak
ontspoorden.
ven op den weg.
zeld. Van de vele passagiers
dood; het aantal zwaar gekwetsten
De Progrès du Nord bevat het volgende: Vrijdag
bragt de belgische trein te Rtjssel een reiziger aan,
die aller nieuwsgierigheid wekte. Hij droeg een
zwart zijden opperkleed, voorzien van den priester
lijken kraag. Het was duidelijk zigtbaar dat hij
een ceintuur droeg, waarin zich twee pistolen be
vonden. Zijn schoeisel bestond uit hooge kaplaar
zen van verlakt leder en een vilten hoed dekte
zijn hoofd. De reiziger droeg een degenstok met
gouden knop. Het was een man van vijf-en-twin-
tig- tot dertig jaar, van middelbare grootte; zijn
gelaat toekende groote hardvochtigheid. Te Tour-
coing had hij den commissaris van politie belast
meMiet onderzoeken der paspoorten, geantwoord:
nik ben de pastoor Santa-Cruz”, en tegelijkertijd
had hij dit door de noodige bescheiden gestaafd.
Hij kwam van Antwerpen waarheen hij zich
naar men zegt, begeven had, om zich in te sche
pen waarheen is onbekend. Na een kort verblijf
in de Scheldestad vertrok hij echter naar Rijssel
om zich van daar naar Havre te begeven. Üit den
trein stappende begaf hij zich, een sigaar rookende,
naar het buffetdronk een glas bierkocht een
Journal des Débats, nam een tweede glas, deed
wat sigaren op, en na een plaats eerste klasse
voor Parijs genomen te hebben verdween hij ou
der de menigte in de wachtzaal.
Er wordt ook berigtdat de pastoor-vrijbuiter
weer in Spanje gearriveerd is.
Duitschland heeft den 2 September feest gevierd,
’t Was de verjaardag van den slag bij Sedan en
deze gaf aanleiding om de heldenfeiten ook van
andere tijden en plaatsen in herinnering te brengen.
Vooral Berlijn had er drukte van. Op de Königs-
platz stond liet gedenkteeken, ter gedachtenis van
dein de oorlogen van 1864, 1866, 1870 en 1871
behaalde overwinningen. Dat monument werd ont
huld. Des morgens te half 11 verscheen keizer
Wilhelm met de kroonprinsen en andere vorste
lijke personen omringd door zijne generaal-veld-
maarschalken kommanderende generaals enz. te
paard gevolgd door de keizerin en de princessen
in rijtuigen, op het plein. Hier was de garde op
gesteld en bevond zich ook de hooge geestelijkheid.
De keizermet groot gejuich en militaire cerbe-
wijzingen ontvangen nam plaats in het paviljoen
tegenover het monument en sprak tot de veldmaar
schalken en generaals: «Het is voor mij een ver
heffend gevoel bij den aanvang van deze gewigtige
plegtigheid welke de reeks der dankbetuigingen
en eerebewijzen besluiten zal, u, mijne heeren, hier
even zoo rondom mij geschaard te zien, als in alle
veldslagen waarin gij u aan het hoofd van uwe
troepen in zoo hooge mate onderscheiden hebt.”
Tot de deputatiën der legerkorpsen zeide hij:
«Het verheugt mij de vertegenwoordigers van mijn
leger rondom mij vereenigd te zien op dezen dag,
een der schoonste van mijn leven waarop ik dit
gedenkteeken als getuigenis van de daden des le
gers met het hoogste gevoel van dankbaarheid aan
de tijdgenooten en aan de nakomelingschap over
geef. Ik draag u op, dit mijn gevoel bij uw terug
keer aan de troepen mede te deelen.”
Na eene rede van den veldkapelaan Thielen gaf
de keizer het bevel tot onthulling. De muziekkorp
sen lieten het pruisisch volkslied hooren, 101 ka
nonschoten werden gelost, alle klokken geluid, en
het domkoor zong het tweede couplet van het »Nun
danket Alle Gott”, waarvan het eerste couplet vóór
den aanvang was gezongen. De keizer hield daarop
eene revue en de menigte juichte.
Koning Victor Emanuel heeft gezegd, dat hij in
de andere maand eens naar Weenen en naar Ber
lijn wil. Is het de moeite waard, daarvan te spre
ken Misschien wel. Zoo’n visite van een vorst
aan zijn collega’s is in elk geval een teeken, dat
ze goede maats zijn of willen schijnen, en kame
raadschap tusschen Wilhelm, Frans Jozef en Victor
Emanuel is voor sommige lieden in Frankrijk geen
onverschillige zaak. Ghambord heeft wel lust om
Hendrik V te worden, en er zijn er, die hem daartoe
wei willen helpen. Dit is onder anderen ’t geval
met den hertog de Broglie. Maar wordt Cham-
bord koning van Frankrijk, dan zal Victor Ema
nuel niet lang wachten met hem te vragen, of hij
de eenheid van Italië ook erkent. Daarop ja te
zeggen, is voor Ghambord wel wat ongemakkelijk,
want als koning van Frankrijk zou hij er trotsch
op zijn, den oudsten zoon der kerk te heeten, en
hoe zou hij dan het erfdeel van moeder, in ’t be
zit van roovers kunnen laten 1 Neen zeggen zou
hij ook niet best kunnen, want dan zou V. Ema
nuel hem een oorlogsverklaring zenden, en als dan
Duitschland en Oostenrijk, in overeenstemming met
Rusland, Italië steunen, dan kon het door Napo
leon lil geannexeerde Savoije wel eens aan Italië
kunnen terugkomen en Frankrijk op nieuw moe
ten toonen, "hoe vlug het oorlogsbelastingen kan
opbrengen.
De Broglie is wel zoo slim om dat in te zien
en maakt, met betrekking tot de koningszaak een
pas achterwaarts. Hij wil nu vooreerst maar niets
liever dan dat de duur en de magtsbevoegdheid
der Nationale Vergadering en bet bewind van Mac-
Mahon verlengd worden; hij staat niet graag van
zijn stoel op, vóór hij een anderen weer heelt.
De kans van Ghambord is dan ook nog niet
groot. Vooreerst heeft hij den paus, die hem aan
ried, de driekleur toch maar aan te nemen, ge
antwoord, dat hij alleen over zijne eer heeft te
oordeelen. Dat antwoord is nog al kras voor een
Chambord.
In de provinciën verlangt men niet sterk naar
hem. De algemeene raad in Bordeaux heeft ter
eere der liberale afgevaardigden een feest gegeven.
Die zich daar lieten hooren, drongen aan op de
aansluiting van alle onderdeelen der liberale partij;
om de volkssoevereiniteit door niemand te laten
overweldigen en de bestaande republikeinsche in
stellingen" te handhaven. Zij verklaarden, dat het
plan der koningsgezinden om de monarchie te
herstellen, zoowel op het platte land als in de ste
den op den heftigsten tegenstand moest stuiten.
Mac Mahon kan rekenen op tal van adressen uit
verschillende departementenwaarin hem gezegd
zal worden, dat het land staat maakt, dat hij zijn
woord van eer zal gestand doen, om de bestaande
instellingen te handhaven en Frankrijk te behoe
den voor den terugkeer van de feodale monarchie.
De heer E. J. Lowe schrijft van het observa
torium te Nottingham (Engeland), onder dagteeke-
ning van 1 September, dat in genoemde plaats ten
6 u. 50 rn. 40 s. twee aardbevingen voorvielen,
meteen halve minuut tusschenpoozing. De laatste
schok duurde ter naauwernood één seconde. «Ik
lag wakker te bed schrijft de heer Lowe, -
toen zich een luid geraas, als dat van een zwa-
ren spoorwegtrein, in de rigting van het zuidwesten
naar het noordoosten hooren deed. Een groot le
dikant van vier kolommen verhief zich vijf ol zes
maal van den grond, en schommelde in een gol
vende beweging van het zuidwesten naar het noord
oosten. De vensters schudden en ratelden gewel
dig; de schilderijen trilden aan den muur en een
spTegel, vlak vóór mij, dien ik naauwkeurig gade
sloeg, bewoog zich zoodanig, dat ik een gedeelte
van de kamer zag, hetwelk anders niet weerkaatst
werd. Een hond, die in mijne kamer slaapt, spoedde
zich weg tijdens de aardbeving. Zoodra de eerste
schok voorbij was, haastte ik mij het bed te ver
laten om in mijne kleedkamer den juisten tijd op
te nemen. Intusschen en terwijl ik naar mijn
zakuurwerk greep, slingerde een tweede schok mij
ter zijde.”
Spanjes huishouding is nog deerlijk in de war;
veel zal er nog moeten gebeuren, veel nog moeten
worden geleden, eera an de verwarring een einde komt.
De regering is niet magtig genoeg, om de opstan
delingen in ’t zuiden geheel te onderwerpen toch
wordt liet hun bij den dag mocijelijker om zich
slaande te houden. De Garlisten in t noorden vor
deren ook nog niet veel de mooije brieven die
don Carlos schrijft, winnen geen steden.
Bilbao, dat geheel door carlistische krijgers om
ringd was, zal nu een tijdlang geen last meer
van hen hebben. Den 23 Augustus bespeurden
de inwoners een ongewone beweging in het kamp
der belegeraars en zij verwachtten een aanval. Tot
hun niet geringe blijdschap bliezen echter de Car-
listcn den aftogt. Generaal Brega naderde met
9000 man 300 paarden en 12 stukken bergge-
schut. Onverwacht en snel naderde Brega zoo-
dat de Garlisten door den haastte Galdacano
15 karretjes achterlieten, gevuld met dynamiet en
wapens. Dat hebben de republikeinen maar mee
genomen ze zijn Bilbao binnen gerukt en de
brigadier Portilla ging met 1200 man de omstreken
eens doorsnuffelen, om zeker te zijn, dat geen Car-
listen zich daar meer ophielden.
Voor een stad als Bilbao, zoo kort aan zee ge
legen, is een beleg extra lastig; schepen zijn er in
zulke omstandigheden niet veilig en de handel staat
er stilzoodat een beleg ook ongeriefelijk is voor
buitenlanders.
Ai?, JwLJT-
MB*
