NIEUWS- EN Ml-
r
binnenland.
buitenland.
S
1875
Veertiende Jaargang
No. 16-
DONDERDAG 22 April.
r l
1
*1
14
4
4
n
41
4
■Will (llllffl
ABONNEMENTSPRIJS: 80 Cents per 3 maanden.
Franco per post 95 Cents.
De spaansche minister Orovio vaardigde een de
creet uit, waardoor aan alle leeraars en instel m-
gcn afhankelijk van den staatvoorgeschreven
ofschoon graaf Brühl zoo onvoorzigtig
daaraan deelneemt; voorts dat de vrijheid van
drukpers verwerpelijk is enz. De roomsch-kalho-
lieke kerk heeft nog andere middelen wanneer zij
te<>en ketters optreedt: men neemt hen gevangen
men pijnigt hen’, verbrandt hen verklaart hunme
«oederen verbeurd drijft hen uit. Als ik zulk
een vertegenwoordiger van het christendomdie
zich uitleeft voor den vertegenwoordiger van den
godsdienst der liefde en nederigheid, en voor ons,
evangelische christenen, niet anders dan toorn
|ieeft als ik zulk eenen een vijand van het
evangelie en den pruissisclien staat noem dan
kan graaf Brühl met alle middelen van betoog
waarvan hij gebruik maakt, dat niet wegredeneren
De waarheid, de feiten, die ik hier mededeel, zijn
zoo oud dat ik graaf Brühl zijn e>gen woorden
toevoeg: hij was nog niet op Me wereld toen dit
reeds eene erkende zaak was.
Art 1 der wet werd met 91 tegen -9, al de
andere artt. werden zonder beraadslaging goedge
keurd.
loezien dat de lessen niets bevatten dat in strijd
is met de katholieke leer, de goede zeden of de
constitutionele monarchie. In Spanje bemoeit zich
de staat dus ook al, en niet weinig, met het onder
wijs. Nu zijn er echter professoren, die protesteren
te’en het reactionair (tegenwerkend) karakter der
onderwijs-wetten. Maar in Spanje mag met ge
protesteerd worden; de hoogleeraren Salmeron en
Azcarate werden daarom in hechtenis genomen
en Morayata en Figuerola verbannen. Er zyn m
en buiten Madrid nog meer professoren die iu
hebben te protesteren, en zoo zij t doen wacht
hun gelijk lot. Maar in Spanje zeggen de man-
nen «n de kerk met, dat de staat geen regt heeft
om zich met het onderwijs te bemoeijen Ze zou
den’t ook elders niet zeggen, als de staat maar ge
vangen zette of verbande allen die hunne heer
schappij niet willen bevorderen.
In Frankrijk toonen regeringspersonen dat zij
met een anderen geest zijn bezield dan de prms-
sische. De prefect van de Gironde Pascal ver
plaatste tot zijn straf den onderwijzer Monte ley
van Goudéran naar Arsac. Niet omdat zijn onder
wijs wat te wcnschen overliet; maar omdat hij
veel belangstelling er in toonde en zefls een bibli
otheek voor de school oprigtte en onderwijs orga
niseerde voor volwassenen. Volgens de meemng
der geestelijkheid deed de man te veel en blee
voor haar te weinig te doen over en de prefec
was overtuigd dat de geestelijkheid gelijk moest
heTe Douai wilde een zekere Orville zijn kindje
zonder geestelijken bijstand doen begraven De
geestelijken deden de moeder gelooven dat zijdit
niet moest toestaan en de hulp des regters inroe
pen. Zij deed dit en de regter magtigde haar
het kind met den bijstand der bedienaren van de
katholieke godsdienst te doen begraven, en zoo
noodig, de 'hulp in te roepen van alle commissa
rissen van politie en ambtenaren van het open
baar gezag
ADVERTENTIEPRIJS: 50 Gis. van 1—7 regels. Vervol
gens 10 Cent per regel Overigens naar plaatsruimte.
De heer Donaldson, een Amerikaansch ballonist
(luchtreiziger) heeft het plan over eemge maanden
van de Vereenigde Staten naar Europa doo. de
lucht over te steken in een ballon met 70,000
yp gas Onder meer zal hij als ballast vuurpot
ten meenemen, zijnde eene scheikundige verbinding
die uit de ballon geworpen, een hele vlam geelt
als zij met het water in aanraking komt As de
heer Donaldson dus in de lucht voorwaarts vhegt,
zal hij op zee een vurig spoor achterlaten.
Een onderofficier uit Pandetie Longbattah schreef
^In’deiJ’nach't van 10 op II February werd ik
te 2 uur geroepen om op patrouille te gaan, me
lastindien het mogelijk was een op p.m. 800
pas gelegen benting bij verrassing in te nemen
't Was duister, de lucht zwaar bewolk de wind
huilde; een weer, dat ons zeer te stade kwam. Wij
marcheerden te 3 uur af; op 2 a 300 pas i van de
versterking gekomen, rapporteerde ik dit den lui
tenant. Deze loste nu zijn 28 fuseliers in tirail
leurs op. Wij kropen als slakken op onzen buik
vooruit door randjoes en bamboedoerte heen en
bereikten, na een half uur in den modder gewen-
teld te hebben, den rand der borstwering, die een
meter hoog was. Op straffe des doodsi wasi het
vuren verboden. Een half slapende schildwacht
die juist zijn mond wilde opendoen, werd neerge
stoken; wij beklommen de borstwering enverspreid
den ons op haar. Wij zagen een 40 a 50 tal aan
opium zwaar verslaafde Atsjmezen op den grond
om oen nog smeulend bivouak-vuur liggen iei.er
koos zyn man en op het kommando «vuur, beten
er 30 in’t zand de overigen zochten een goed
heenkomen, wat hun gedeeltelijk gelukte. We had
den 23 dooden 11 zwaar en 2 ligt gewonden
5 gevangenen, een kanon (12 pd.), 2a oude “’omp-
- 4 vuursteenen), die dadelijk stuk
I «TsïagerT werden benevens een tonnetje kruid en
twee zakken kogels te pakken.
Nu werden een korporaal en 2 man afgezonden
om versterking te vragen; drie kwartier later kwam
die reeds (2 bataljons infanterie en een sectie berg-
Gelijk vroeger Frankrijk, zoo is het nu Duitsch-
Jand 'twelk het meest de aandacht van Europa
tot zich trekt, en het is de kerkelijk-pohtieke kwes
tie welke daar alle andere overheerscht. De wijze
waarop de regering den strijd tegen het iiltramon-
tanisme is begonnen en het karakter t welk zij
aan dien strijd geeft, hebben noodzakelijk ten ge
volge dat hij telkens nieuwe middelen van aan
val tegen telkens op nieuw aangewende pogingen
ter verdediging noodig maakt.
Pruissische bisschoppen wendden zich met ec
rekwest tot Duitschlands keizer, hem verzoekende
de wetten, betrekkelijk het inhouden van de toe
lagen aan de geestelijkheid, met goed te keuren.
Ziï betoogden den keizer, dal deze wet verzaking
van godsdienstige overtuiging stelde tol voorwaarde
voor de naleving der overeenkomst, waarbij aan
de geestelijkheid die inkomsten verzekerd waren.
De keizer stelde hel rekwest in banden van bet
staatsministerieen de bisschoppen kregen hier
van len antwoord: «Wij kunnen met nalaten onze
verwondering te betuigen en het te betreuren, dat
geestelijken, in de hooge positie der bisschoppen,
beweren dat het in Prmssen verloochening van
T christelijk geloof zou zijn wetten na te leven
•die in andere staten sedert eeuwen en nog heden
door de katholieke geestelijkheid bereid wil hg wor
den opgevolgd en welker opvolging daar door de
katholieke geestelijken met heilige eeden onvoor
waardelijk beloofd wordt.
Wanneer hel bisschoppelijk rekwest de wet, waar
bij de subsidien worde» ingehouden, een bron noemt
van ombeschrijlelijke droefheid en vredestorende ver
warring, dan moqen diegenen onder de bisschoppen,
die in het jaar 1870, vóór de a/kondiging der va-
licaansche decreten, dergelijke toestanden a s de ge
volgen dier decreten voorspelden en met welspreken
de wamden openlijk verkondigden zich zelve» af
vragen of zij niet misschien, door trouw aan hunne
■overtuiging te blijven, ons vaderland hadden kunnen
■bewaren voor den twist en de stoornis van vrede,
welke zij zelve» waarschuwend voorspelden en die
wij thans met hen betreuren.
Bij de behandeling van de boven besproken wet
in het Hoerenhuis werd zoowel tegen als voor haar
gesproken. De discussion gaven von Bismarck aan
leiding om nog eens te zeggen, hoe hij er over
denkt. Zoo zeide hij De vorige spreker {graaf
Brühlheeft mij als een vijand der katholieke
kerk voorgesteld en beweerd dat ik zelf dit zou
hebben erkend. Dit is een dwaling; ik hoop een
■onwillekeurige, zooals de meeste dwalingen in
's sprekers rede; ware zij opzettelijk dan zou het
een uitvloeisel zijn van de rigting der school, waar
in bij zijne opleiding gehad heeft. Ik ben geen
vijand der kerk ik houd graaf Brühl voor een
veel grooteren vijand er van want hij doet haar
veel meer schade, maar ik hoop, dat hij absolutie
zal krijgen. Ik heb gezegd, dat de paus een vij
and van het evangelie is; dit althans was de zin
mijner woorden, en dit zal de graaf mij toch met
tegenspreken dal de paus een vijand is van het
evangelie en dus van den Prnissisehen staat. Ik
moet graaf Brühl doen opmerken, dat. wanneer de
paus tot zyn volle magt komt, bij doen kan wat
'hij wildat zyn wil wet is op aarde. Wij zyn
toch allen genoeg bekend met den Syllabus en den
haat en de'vervolging, om te weten, dat dan een
Boerenhuis niet meer bestaan kan omdat consti-
ïationele instellingen niet geoorloofd en nadeelig
‘•F-:
•F
-.1
I
Vrij algemeen geloofde men dat het spiritisme
geen practisch nut opleverde, liet tegendee is nu
gebleken. De heer Julliën vermaakte by testament
50,000 francs aan de beambten van de fransche
Westerspoorwegmaatschappij waarvan hy direc
teur was geweest; maar nu ontstond de vraag oi
de beambten der directie dan wel het geheele per
soneel 25,000 man, op dit legaat aanspraak had.
De zaak is voor den regter, maar in afwachting
van diens beslissing hebben ambtenaren van de
directie door middel van het spiritisme den geest
van den voormaligen directeur opgeroepen en de
ze heeft zich verklaard in den zin van genoemde
ambtenaren.
Men zal erkennen, dat door dit hoogst eenvou
dige middel processen omtrent ertemssen ónmoge
lijk worden. Daardoor is het zeker te verklaren B
dat zoovele regtsgeleerden tegen het spiritisme zyn. I Jaadgeweren (met
zakken kogels te pakken.
I en
