NIEUWS- IN M-
i
Veertiende Jaargang.
No. 30
1875.
BUITENLAND.
DONDERDAG 29 Julij.
F*
ga
i
t
#-
5
niiNiii amii
bet arsenaal te
ABONNEMENTSPRIJS: 80 Cents per 3 maanden.
Franco per post 95 Cents.
len, een der ijverigste bevorderaars
van L— -
zijn gezondheid
nach gaan.
het monster is op den cilinder gena-
1
en gehamerd tot de kern van
Jan II, soevereine vorst van Lichtenstein, heelt
geen plan eenige bestelling aan het arsenaal te
Woolwich te doen. Integendeel hij geeft zijnen
1
Kardinaal Deschamps, Aartsbisschop van Meche-
2_. van het debiet
het wonderwater van Lourdes zal zelf voor
naar de duitsche badplaats Kreuz-
geheele scharen christenen de wijk namen naar
het ten zuiden van hen gelegen Montenegro, welks
bewoners, niet minder door de Turken verdrukt,
den afkeer van hunne vervolgers versterken. Door
liefde tot den geboortegrond of wel door armoede
gedrongen, keerden velen naar Herzegowina terug
én in nog ergere mate moesten ze nu den haat
van den mohamedaanschen adel ondervinden ter
wijl de tursche besturen voor hen geen regl hadden.
Uit bragt hen in opstand. De beweging ont
stond onder de bewoners van eenige oorden in
de nabijheid der hoofdstad Mostar, tengevolge van
knevelarij bij het innen van nieuw ingevoerde be
lastingen. Daarbij kwam, dat zekere Trikko, die
mede' uit de zwarte bergen (Montenegro) was te
ruggekeerd, door eenige Turken mishandeld werd.
Iterwisch-pacha, het hoofd der turksche troepen,
poogde met de opstandelingen in onderhandeling
te treden en beloofde hen tegen den adel te be
schermen, maar zij vertrouwden hem niet. Bij Ne-
vesinje werd men slaags en de nationale haat zette
de strijders aan tot de gruwelijkste moordtooneelen.
De opstandelingen wonnen den strijd. Vrouwen
en kinderen werden nu met de kudden schapen
en runderen naar Dahnatië en Montenegro gebragt,
terwijl de mannen meestal goed gewapend zich
al naamver aaneensloten
De turksche regering gaf den gouverneur van
Bosnië last, onmiddellijk troepen naar Herzegowina
af te zenden. De oostenryksche regering, beducht
voor Dahnatië, zond aanzienlijke strijdkrachten in
de rigting van Gaba en Trebinje. De door de
porie naar de in opstand zijnde streken gezonden
commissarissen beriglten per telegraaf, dat hunne
zending mislukt was. Het was den opstandelingen
gelukthet geheele land tusschen Mostar en de
oosten rij ksche grenzen bij de kust van Ragusa mede
te slepen in hunne beweging; zij dreigen allen met
dood en brandstichting die geene getneene zaak
met hen willen maken dreigementen, die zelden
doel missen. De commissarissen vroegen daarop
toezending van troepen. Nog dienzelfden dag (den
16 Julij) rukten twee afdeehngen Moslar binnen.
Den volgenden dag gingen twee bataljons en een
escadron van Serajewo naar Nevesinje.
Aldus luiden berigten in dalmatische dagbladen;
’t is echter niet onwaarschijnlijk, dat het wat min
der erg is.
In de turksche provincie Bosnië ligt een land
streek Herzegowina genoemd. De daar wonende
christenen hebben van de mohamedaansche be
volking dikwijls veel te lijden en vandaardat
Een van de belangwekkendste zaken zegt het
Hbl. die een vreemdeling in Engeland kan zien,
is zeker het arsenaal te Woolwich, waar de mon
sterkanonnen vervaardigd worden. Negen duizend
werklieden ongeveer de getalsterkte van tien
regementen infanterie werken dagelijks in deze
reusachtige fabriek en men kan zich geen denk
beeld maken van de orde, de keurige netheid, de
handigheid en kunstvaardigheid, waarmede de en-
gelsche cyclopen reusachtige blokken gloeijend me
taal met scharen en stoomhamers op een aan
beeld dat negen maanden noodig had om koel
te worden 1 tot kanonnen smeden. Op het
oogenblik is men bezig met een kanon te smeden
van 81 ton het grootste dat bestaat. Het is 27
voet lang en zal een puntkogel van 2000 kilo ge-
wigt ettelijke mijlen ver slingeren! Het verwon
derlijkste schouwspel dat men in het arsenaal
zien kan, is wanneer een zware dikke ijzeren staaf
van 200 a 300 voet lang uit de smeltovens ge
haald wordt. Als de deuren van den oven geopend
worden straalt een oogverblindend licht en ziet
men geen vlammen of ijzerdoch niets dan een
witten gloed. De ijzeren tangen of scharen schie
ten hierop den oven die op een kelder ge
lijkt binnen en halen een grooie hulpelooze
massa witgloeijend ijzer te voorschijn welke de
stoomhamer onmiddellijk begint te bewerken Lang
zaam kronkelt het metaal naar voren als een ver
schrikkelijke slang; die ieder verslinden wil; doch
de kop van het monster is op den cilinder gena
geld en het wordt nu langzamerhand door de ma
chine uitgetrokken
een groot kanon.
«Gaat heen, onderwijst alle volken, loerende hen
onderhouden alles, wat ik u geboden heb Vol
gens ’t verhaal, in het boek naar Mattheus genoemd,
nam Jezus met die woorden afscheid van zijne
apostelen, terwijl hij op den Olijfberg gereed stond,
om ten hemel te varen. «Alles, wat ik u gebo
den heb.’ Wat was dal? Niets meer, maar ook
niets minder dan dit: «Hebt elkander lief.’
Het verhaal van de hemelvaart is nog in her
innering; het gebod der liefde maakte een minder
blijvenden iudruk.
leder jaar vieren de Armeniërs even als de La
tijnen het feest der hemelvaart op de plaats zelve
waar het oog der vromen nog in steen den indruk
ziet van den voet des lleeren. Zij verrigten hunne
godsdienstoefeningen binnen een cirkelvormig ge
bouw dat twee a drieduizend personen kan be
vatten en in een kleine rotonde, die het middel
punt van hel gebouw uitmaakt Evenwel hebben
alleen de katholieken het regl op de rotonde, on
verschillig of door hen en de anderen het feest
op dmzelfJen dag of op verschillende dagen ge
vierd wordt. Alleen is het aan de schisrnatieken
(vooreerst aan de Grieken en daarna aan de Arme
niërs) geoorloofdin de rotonde de plaats te be-
wierooken waar de indruk van des Zaligmakers
voet is. Zoo is het door het gebruik gewettigd
door alle partijen aangenomen en door verschil
lende besluiten der turksche regering bekrachtigd.
Dit jaar hadden de katholieken reeds vier weken
lang in vrede en op stichtelijke wijze het feest
der hemelvaart gevierd, toen de beurt aan de schis-
matieken kwam. Bij die gelegenheid veroorloof
den de' Armeniërs zich een dubbele inbreuk op
den gebruikelijke!! regel aan den vooravond nl.
van 'het feest, legen 9 uur, begaven zij zich vóór
de Grieken in het heiligdom, om het eerst de be-
wierooking te verrigten. Spoedig daarna trokken
zij met hunne priesters in plegtgewaad aan het
hoofd uit hunne tenten teneinde hunne officiön
te verrigten. Inmiddels liepen de Grieken naar
de deur der rotonde om te protesteren en den
Armeniërs het binnengaan te beletten Deze wier
pen de Grieken die ondanks hun klein aantal
zich dapper gedroegen, met steenen, waardoor velen
gekwetst werden, onder anderen de beide gendar
men, van het gouvernement, die de Grieken bege
leidden. De worsteling hield verscheidene uren aan.
Uit Jeruzalem arriveerde nu een piket gendar
men met den chef van politie. De laatste liet het
heiligdom bewaken om den Armeniërs het binnen
gaan te beletten hierna keerde hij naar Jeruza
lem terug om orders van het gouvernement te
vragen en kwam weder tegen 3 uur ’s namiddags
op den Olijfberg aan vergezeld van een nieuw
piket politie-agenten. Oogenblikkelijk deed hij nu
de rotonde door de pelgrims der andere geloofs
belijdenissen ontruimen en gaf den Armeniërs ver
lof, om er binnen te gaan, ten einde hunne ce
remoniën Ie verrigten. De Grieken protesteerden,
doch te vergeefs, want de Armeniërs, gesteund
door de gewapende magt, bleven zelfs hunne pleg-
tigheden rekken gedurende verscheidene uren. Al
les natuurlijk ter eere Gods en des Zaligmakers.
Volgens eene opgaaf van het centraal comité heb
ben de departementen Haute-Garonne Lol-et-Ga-
ronne, Tarn-et-Garonne en l’Ariège het meest door
de overstrooming geleden. In de andere departe
menten: l’Aude, Gironde les Landes le Gers en
de Opper-Pyreneën is wel veel vee omgekomen en
op vele plaatsen de te veld staande oogst vernield;
maar men heeft er niet het verlies van menschen-
levens te betreuren; ook zijn er geen huizen inge
stort. In de Haute-Garonne zijn 70 gemeenten
door de overstrooming geteisterd, 330 personen en
5000 stuks vee omgekomen, 2600 huizen vernield,
tic stoffelijke schade in dat gewest wordt op 25
millioen begroot. De voorstad van Toulouse, Saint-
Cypricn, is, gelijk men weet, totaal verwoest. In
Lot-et-Garonne heeft de overstrooming verwoesting
aangerigt in 60 gemeenten er zijn 30 personen
omgekomen, 600 huizen vernield De schade wordt
er op 24- millioen geraamd. In Tarn-et-Garonne
hebben 116 personen den dood in den vloed of
onder de ineengestorte huizen gevonden. Ruim
1600 huizen zijn er vernield.
(let gezamenlijk bedrag der schade wordt op 80
a 90 millioen geschat, niet daaronder begrepen
het nadeel aan'openbare wegen, dijken enz.
Het totaal der inschry vingslijst van mevrouw
Mac-Mahon voor de overstroomden, door het Jour
nal Ofliciel openbaar gemaaktbedraagt ruim
2,560,500 francs. Bij de betaalmeesters werd ge
stort ruim 5,879,700 francs; de 15de lijst van le
Temps verhoogt de inschrijving bij dat blad lot
ruim 226,000 francs. In de kerken van Parijs
werd ruim 130,000 francs gecollecteerd.
De bisschop van Agen beklaagt zich in een schrij
ven aan de Union dat het water aan de kerken
en kapellen van zijn diocese zooveel schade gedaan
heeft; alleen in de vestiaire van zijn kathedraal
hebben de daar bewaarde costumes voor meer dan
40,000 francs geleden. Natuurlijk verlangt de bis
schop dat zyn verzameling kostumes die bijna
even kostbaar is als die der groote opera in de
eerste plaats uit de giften voor de noodlijdenden
vernieuwd zal worden. «Wel was zoo schrijft
de bisschop, «de minister van eeredienst zoo goed
mij een gift van 15000 francs aan te kondigen,
maar hoe aanzienlijk die gift ook is wij blijven
toch in armoede gedompeld.” Matlh. 6: 28 is
voor dezen bisschop niet geschreven.
ADVERTENTIEPRIJS: 50 Cts. van 1—7 regels. Vervol
gd geus 10 Gent per regel Overigens naar plaatsruimte.
