NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
BOLSWAR» 4 WONSERADEEI.
1882.
Een en Twintigste Jaargang.
No. 4.
p DONDERDAG 26 JANUARIJ.
VOOR
ZOO ZIJN ER!
Men wordt beleefd verzocht Ingezonden Stukken bestemd voor deze Courant Woens-
dagsmorgens vóór 9 uur aan het Bureau te bezorgen.
e>
ting
H UITEN LAN DSC HE If E BIGT EN.
was
ABONNEMENTSPRIJS: 80 Cents per 3 maanden.
Franco per post 95 Cents.
van
op-
AD VERTENTIEPRIJS: 50Cts. van 17 regels. Ver
volgens 10 Ct. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
DUITSCHLAND.
Berlijn heeft weder een treurig anti-Se-
mitisch feest gevierd.
Uit de commissie, die het studentencorps
tegenover den Academischen Senaat ver
tegenwoordigt, is nu den laatsten Jood ver
jaagd en dat heldenfeit achtte men eene
manifestatie op groote schaal waardig.
In hunne opgewondenheid kwamem de
jongelieden op den 18den jl., den kronings-
dag der Duitsche Keizers, in hun vereeni-
gings-locaal bijeen en onbeschrijfelijk
de jubel en de onzin daar gehoord.
Ook de Hofprediker Stacker was er pre
sent om „vergood” te worden.
Zelfs werd het voorstel gedaan om Wil.
kennisgeving.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS
van WONSERADEEL;
Gelet op art. 26 der Wetbetrekkelijk
de Nationale Militievan den 19den Au
gustus 1861 (Staatsblad no. 72);
Brengen door deze ter algemeene kennis,
dat het register en de alphabetische naam-
lijst van de ingeschrevenen voor de ligting
1882 ter visie van elk zullen liggen ter
Secretarie dezer Gemeente van den 25 Ja
nuary tot en met den 1 February e.k. en
dat binnen dien termijn bij heeren Gede-
.puteerde Staten door bemiddeling van den
Burgemeester bezwaarschriften tegen regis
ter en lijst kunnen worden ingediend.
Witmarsum, den 24 January 1882.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
L. BRITZEL.
De Secretaris,
E. JANSEN.
k 'N' 6 G S-: 7 B 1' €4.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS
van de gemeente WONSERADEEL
Brengen door deze ter kennis van belang
hebbenden. dat de lotirtg van de in het vo
rige jaar in deze gemeente voor de Militie
ingeschrevenen zal plaats hebben te Wit
marsum, in het Gemeentehuis op Dingsdag
den 21sten February e.k., des voormiddags
ten 10} ure;
dat op den dag der loting ter Secretarie
van de gemeente door of van wege de lote-
lingen aanvraag kan geschieden om de ge
tuigschriften ter bekoming van vrijstelling
wegens broederdienst of op grond van te
zijn eenige wettige zoonterwijl om vrij
stelling wegens eigen militaire dienst of die
van broeders te verkrijgen het paspoort
een uittreksel uit het stamboek of een be
wijs van werkelijke dienst ten minste tien
dagen vóór den dag waarop de eerste zit
ting van den Militieraad wordt geopend
ter Secretarie voornoemd moet worden in
geleverd.
Witmarsum, den 20en January 1882.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
L. BRITZEL.
De Secretaris,
E. JANSEN.
helm's jongste Boodschap door een Monu
ment te vereeuwigen, door een ontzaggelijk
graniet-blok, boven t welk een reusacntige
vergulden adelaar zijne wieken uitslaat.
Wat in die waanzinnige bijeenkomst
werd gesprokenzou in kerkelijke taal
overgezet aldus luiden: „er is maar een
GodKeizer Wilhelm maar een Gods
rijk Duitschland maar een Evangelie
von Bismarck's hervornnngs-systeem en één
profeetStöcker."
’t Is treurig die verblinding van hen, die
uit den zoogenaamden tempel des lichts
komen.
ENGELAND.
Het te Londen gevormde en uit hoogst
aanzienlijke personen van verschillende
Kerkgenootschappen bestaande comité, dat
zich de bescherming der in Rusland ver
volgde Israëlieten ten doel stelt, heeft een
Memorandum aan den Czaar ontworpen,
waarin zijne aandacht gevestigd wordt op
de mishandelingen, waaraan de Israëlieten
in zijn Rijk gedurende den laatstver-
loopen tijd bloot stonden, de bede tot
hem wordt gerigt krachtige en afdoen
de maatregelen te nemen tot bescherming
van het leven en de bezittingen zijner
Israëlietische onderdanenen voorts de
wenseh wordt geuit, dat deze in het genot
mogen komen van dezelfde burgerlijke en
politieke regtenwelke aan hunne mede
burgers en landgenooten zijn toegekend.
Door tusschenkomst van Prins Lobanoff
is dit document naar St. Petersburg gezon
den.
Vermoedelijk zal eerstdaags ten stadhuize
te Londen een openbare vergadering over
dit onderwerp gehouden worden. De Aarts
bisschop van Canterburycardinaal Man
ning graaf Schaftesbury, de Bisschop van
Oxford, de Deken van Westminster, de
Kanunniken Liddon en Farrarbenevens
andere hooggeplaatste mannen, hebben zich
bereid verklaard in die bijeenkomst het
woord te voerenen in naam van het En-
gelsche volk hun afkeer van de Russische
gruwelen bekend te maken, als ook bij te
dragen tot de oprigting van een fonds, waar
uit de om hun geloof vervolgden onder
steund en hunne landverhuizing bevorderd
kunnen worden.
Er is reeds berigt dat het voorne
men bestaat een milloen pond sterling daar
toe bijeen te brengen en dat één geloofsge
noot der ongelukkigenwelke men wil
helpende inteekenlijst geopend heeft met
eene gift van tienduizend pondsterling.
Thans meldt de Jewish Chronicle den
naam van den schenkerF. D. Mocatta.
RUSLAND.
De russische Nome Fremyd, het invloed
rijk Panslavistische orgaan, daarentegen, is
zeer verontwaardigd over hetgeen in Enge
land gedaan, gezegd en geschreven wordt
betreffende de anti-Semitische gebeurtenis
sen in Rusland, en ontziet zich zelf niet
de russische Israëlieten te waarschuwen,
dat zulke handelingen van hunne geloofs-
genooten in het Buitenland hen niet be-
voordeelen, maar slechts erg benadeelen
kunnen.
„De Joodsche kwestie is louter van lo-
calen aard zegt het blad en sluit de
mogelijkheid van elke vreemde inmenging
uit. De toestand, waarin de Israëlieten in
Rusland verkeeren, is hun eigen werk, en
wanneer zij niet afzien van het stelsel van
roof en woeker, waardoor de verbittering
der christenbevolking tegen hen is opge
wekt, moeten zij volstrekt geen goedgezind
heid of welwillendheid van regeeringswege
verwachten.”
’t Russische regeeringsblad toont zich
ook gepikeerd over den toon, door engel-
sche dagbladen over de joden-vervolging in
Rusland aangeslagen.
reed te stellen, opdat de man niet behoeft
te wachten of te verzuimen, veel armoede,
veel ellende en verdriet, zou de woning niet
binnen treden.
En bij dit alles moet nog soms grove
onkunde gevoegd worden. Zij is de bron
van veel verdriet, de moeder van bijgeloof
en dweeperij, de tegenkracht om in de we
reld zich goed te kunnen redden. Dat kan
ik niet, dat heb ik niet geleerd, daar weet
ik niets van dat kan ik niet makenzijn
uitdrukkingen, die duidelijk genoeg onkun
de verraden. En al is de goede wil daar,
dan is gemis aan een goeden blik de oor
zaak, dat men werk moet laten staan, wat
anderen verrigten. Ontwikkeling ontbreekt
en wij weten er niet meer vanonze kin
deren behoeven ook niet meer te leeren
getuigt genoeg, wat men met zijne eigen
kinderen voor heeft, wat voor de toekomst
te wachten is.
Teregt moet er daarom steeds voor goed
onderwijs gezorgd worden en gezorgd dat
er ook gebruik van dat onderwijs gemaakt
wordt. De mensch is een denkend, gevoe
lend en willend wezenzijne vermogens
moeten eene harmonischeeene overeen
stemmende ontwikkeling erlangen; dus niet
éénzijdigniet alléén een bijmenging van
weten. Die alzijdige ontwikkeling en vor
ming, kan noch mag het kind ontbeeren,
omdat dit de voorwaarde is, waarop het in
de maatschappij met goed gevolg kan tre
den. Dit te bewijzen is onnoodig, een ieder
weet zulkseen ieder kan het dagelijks
zien. Vraag slechts den werkbaas, die een
ontwikkelde en een niet ontwikkelde knaap
in de leer heeft, wie hij het best kan leeren,
wie de beste vorderingen maakt.
Daarom trouw de school bezocht! school
verzuim is een kanker die niet vroeggenoeg
te keer kan gegaan worden, en dit zelfde
geldt ook van de meisjes, er moet niet ge
zegd worden: zij behoeven zoo veel niet te
leeren, zijn de vrouwen dan geen menschen?
Hebben zij geen invloed op huiselijk leven?
Kan ook hunne tong niet veel doen? Wor
den meisjes geene jonge dochters en deze
weldra huismoeders en opvoedsters van
menschen die ook eene redelijkezedelijke
en onsterfelijke ziel hebben ontvangen? Op
voedsters, die ook eens bij zich zelf reken
schap zullen moeten afleggen, hoe zij hun
ne kinderen hebben opgevoed?
Van volksonderwijs verwachten wij daar
om alles, want het legt de grond voor alle
goeds.
Door alzijdige ontwikkeling wordt wel
vaart geboren, stoffelijke niet alleen, maar
ook zedelijke.
Wel aan, dat een ieder daartoe mede
werke en dat voortaan niemand zich meer
te verwijten hebben: ik heb dien arme het
beste ontroofd, ik heb hem belet de school
te kunnen bezoeken. Eigen belang moet
wijken voor algemeen belang.
En ten slotte voor de burgerstand: Lee-
ringen wekken, voorbeelden trekken.
Wie geen vreemdeling is in het maat
schappelijk leven, ziet bij den grootsten rijk
dom, de grootste armoede; bij de uitgezocht-
ste weeldeartikelen, het gemis van de eer
ste voorwerpen van behoefte.
Niet allen die rijkdommen bezittenge
raakten daartoe door erfenis of geboorte
velen verwierven ze door matigheidorder
in ’t beheer enz.
Niet allen die arm zijn, hebben het recht
streeks zich zelven te wijtenvelen even
wel halen armoede in hunne woningen
doordien ze niet matigniet ordelijkniet
vlijtig zijngeen goed gebruik kunnen of
willen maken van hunne vermogenszij
willen niet Jbiders leven al is ’t ook soms
schijn-armoedeen evenmin pogingen aan
wenden, om dien geesel van hunne kinde
ren verwijderd te houden.
Waarom?
Om dat luiheidbrassenmorsigheid en
domheid velen streelend en tot gewoonte
geworden is.
Er zijn menschen die de klaagtoon steeds
aanheffener wordt zoo weinig verdiend.
Een ander zegt: voor die kleinigheid wil ik
niet; een derdedat werk is mij te zwaar,
of ik heb het niet geleerden dergelijke
uitvlugten hoort men dagelijks, ’t Is de
zulken in hunne jeugd niet door woord en
daad geleerd: die niet werktzal ook niet
eten; en is het dan wonder, dat in den man-
nelijken leeftijd de lust tot werken gering is?
Velen gaan liever naar de armverzorgers,
dan hun eigen brood te eten. Zij laden op
zich het aanhouden en verontrustend zelf
verwijt ik ben door luiheid arm en onge
lukkig.
Maar er wordt door velen ook werkelijk
nog goed geld verdienddat is in het zo
merhalfjaar; dan toch zijn de inkomsten bij
velen zoodanig, dat er nog een spaarpen
ning voor den winter kan overblijven. Doch
bij en voor alles moet sterke drank gebruikt
worden. Zoo gaan vaders hunne kinderen,
zoo gaan ouden de jongeren voor.
Niet alleen evenwel het gebruik en mis
bruik van drank belet het sparen, ook het
te veel eten en drinken; wie maar een dag
de huishouding heeft gadegeslagen van zoo
vele werklieden, die in den zomer zooveel
extra verdienen en onder hen zijn er die
bijna nimmer geld voor drank besteden, en
toch ook niets der week overhoudenhy
zou verbaasd staan over de hoeveelheid
koffij, thee, candy, krentebrood enz., enz.,
die er behalve het gewone verorberd worden.
Een drinker krijgt nog eens genoeg, maar
een eter?
Bovendien zijn er vele huishoudingen
waar de huishoudsters op verre na niet zijn,
die ze behooren te zijn. Reeds de huisdeur
draagt het opschrift: morsigheid ordeloos
heid; komt men in de woning, men schroomt
om een zitplaats in te nemen. Wanneer
de uren aan buurpraatjes besteed, gebruikt
werden om zooveel mogelijk de frissche
lucht eens binnen te laten, de kinderen te
reinigen, de kleederen te maken, ’t eten ge-
BEKENDMAKING.
De BURGEMEESTER van WONSE
RADEEL brengt, ter voldoening aan het
bepaalde in art. 41 der gemeentewetter
algemeene kennisdat door hem op Zatur-
dag den 28 January 1882 des voormiddags
om 11 uur, in het gemeentehuis te Wit
marsum, vergadering van den gemeenteraad
is belegd, ten einde te beraadslagen en be
sluiten over de hieronder vermelde punten.
Witmarsum 21 January 1882.
De Burgemeester voornoemd,
L. BRITZEL.
1. Notulen der vorige vergadering.
2. Voorstel van burgemeester en wet
houders op een verzoek van de onderwij
zers B. S. Veenstra en D. Posthumus om
eene gratificatie.
3. Idem op dat van den heer J.
Reenen om te worden herbenoemd tot
zigter over de gemeentewerken.
4. Benoeming van leden der commissie
voor het ontwerpen van strafverordeningen.
Zamenstelling van de afdeelingen.
6. Adres van den heer P. Tichelaar
Jzn. c.s. te Makkum, verzoekende voorzie
ning in den toestand van een waterlossing.
7. Verzoek van W. Beeltje, om ontslag
als onderwijzeres.
8. Verzoek van den heer Y. Slottjeom
uitkeering van vergoeding voor gemis van
vrije woning-
9. Commissoriaal rapport over de jaar
wedde van de wethouders.
10. Ontwerp-verordening op den veldar
beid van kinderen.
11. Ontwerp-besluittot geldigverklaring
van strafverordeningen.
12. Benoeming van aftnvoogden te Mak
kum en Kimswerd,
13. Voorstel van burgemeester en wet
houders op het verzoek van T. Kam-
stra om te worden ontheven van de beta
ling van aan de gemeente verschuldigde
pacht.
BOLSIIARDSC11E COURANT
