NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
BOLSWARD WOHSERADEEL
Dat is de kwestie.
u
I
L
1882.
Een en Twintigste Jaargang.
No. 16.
VOOR
DONDERDAG 20 APRIL.
f
HuiTENLANDSCHE HeRIGTEN.
ABONNEMENTSPRIJS: 80 Cents per 3 maanden.
Franco per post 95 Cents.
Dat is een groote afslag en de minister
van oorlog zegt dan ookdat die vijfdaag-
sche oefeningen volkomen nutteloos zijn
maar het hesluit is genomen met 100 tegen
13 stemmen.
De regering zit met die zaak bedroefd
verlegen.
De boeren uit de russische Oostzee-pro-
vincien zonden eene deputatie naar den kei
zer ten einde hun nood te klagen over de
aanmatigingen der edelen en landeigenaren.
Het leven wordt hun ondragelijk gemaakt.
De regering belooft onderzoek.
In Egypte wordt een half grappig, half
ernstig drama opgevoerd.
Men arresteert elk oogenblik personen
en de minister van oorlog liet zelfs dames
achter ’t slot zetten.
Waar dat weet niemand.
Ook gebruikt hij de pijnbank en daar er
te weinig geklapt werd, dreigt hij een stuk
of wat voor het front der troepen te laten
fusilleren.
Dan zullen de anderen wel zeggen wat
hij wil hebben dat zij zullen zeggen.
De Circassische officieren zijn nog niet
voor den krijgsraad geweest.
De minister had het nog te druk om dat
collegie te installeeren.
Overigens duurt de strijd tusschen het
ministerie en de militaire raagt voort en
wordt de toestand allerhachelijkst geacht.
De opening der zitting van den Duitschen
rijksdag is ophanden. De keizer, die aan
staanden Woensdag naar Wiesbaden ver
trekt zal niet daarbij tegenwoordig kun
nen zijn. Von Bismarck zal zich op den
dag der opening ook niet te Berlijn bevin
den en dus zal de staatssecretaris Boetti-
cher de zitting openen. Of dit geschieden
zal met het voorlezen van een keizerlijke
boodschap of slechts met eene toespraak
is nog niet bekend. De agenda voor het
parlement is zeer groot en zeer belangrijk.
Zal alles wat er opstaat afgedaan worden,
dan zijn er eenige maanden toe noodig.
Alleen de behandeling van de ontwerpen
van wet betreffende het tabaksmonopolie
en de verzekering voor de werklieden, zal
wel twee maanden eischen. In den tekst
van eerstgenoemd ontwerp zijn drie wijzi
gingen gebragt: lo. de districten waar
tabak kan geteeld wordenzullen niet door
den kanselier, maar door de regeringen der
bondsstaten worden aangewezen2o. de
cijfers der schadevergoeding zijn veranderd;
3o. de winst van het monopolie wordt ver
deeld tusschen de staten naar evenredig
heid van hunne bevolking.
In von Bismark’s omgeving ontkent men
ten stelligste zoo schrijft de correspon
dent der Magdeb. Zeitung dat hij voor
nemens is den rijksdag te ontbinden, indien
het tabaksmonopolie verworpen wordt. De
ondervindingbij de laatste verkiezingen
opgedaanis niet van dien aardom hem
tot eene nieuwe poging aan te moedigen
want die verkiezingen hebben veel tegen
standers van het monopolie in het parle
ment gebragt.
De onderwijzers aan de lagere school in
Belgie klagen bitter over de ongeregelde
betaling van hunne tractementen.
Vele gemeentebesturen weigeren het bud
get van onderwijs goed te keuren, komen
daartegen in beroep bij den koning en trach
ten op allerhande wijze eene beslissing op
de lange baan te schuiven.
Uit een bijzonder crediet heeft de rege
ring onderhands een duizendtal mandaten
doen betalen, maar toch zijn er nog velen
onvoldaan.
Voor het jaar 1880 ontving bij voorbeeld
de onderwijzer van Belcele f 100 en hij moest
hebben f 800.
In sommige steden gaat het er nog er
ger toe. Te Ronse is men opeljjk in op
stand gekomen men heeft na beraadslaging
Buitengewone vriendschap tusschen Zwe
den en Duitschland, zoo zelfs, dat die beide
mogendheden eene aliantie sloten in geval
van oorlog met Rusland ’t gerucht daar
van heeft bij het zweedsche volk een on-
aangenamen indruk gemaakt.
Volstrekte neutraliteit zoo redeneert
men moet de politiek zijn der Scandi
navische rijken.
In verband hiermede is het de wensch
des volks, dat de zweedsche regering open
baar make of en in hoeverre het alliantie-
gerucht waarheid is.
De bataillons-oefeningen in Noorwegen
die vroeger 40 dagen aanhielden, zijn door
de wetgevende magt ingekort tot 5 dagen.
het dienstjaar hebben betaald en het ver
schuldigde van het voorgaande jaar ten vol
len zal zijn aangezuiverd, terwijl zij boven
dien, wanneer zij in gebreke blijven de pa
tenten af te halen, telken reize, dat zij het
vereischte patent of afschrift van dien aan
de bevoegde ambtenaren niet kunnen ver-
toonen, volgens art 32, par. 1 der wet van
21 Mei 1819, vervallen in eene boete van
f 15,00.
6o. Dat ingevolge art. 29, par. 2 der wet
van den 29sten Maart 1833 (Staatsblad No.
4) tot tegenschatters dezer Gemeente zijn be
noemd
1. SJOERD H. ALKEMA, te Makkum.
2. JELLE H. KROONte Kimswerd.
3. AUKE M. AUKEMA, te Burgwerd.
4. AUKE POSTHUMUS te Tjerkwerd.
Voorts worden de ingezetenen indachtig
gemaakt, ten eersten: op de wijzigingen wel
ke een der vrijstellingen van vrouwelijke be
dienden, bij art. 5 der wet van 9 April 1869
(Staatsblad no. 59) hebben ondergaanen
ten andere op die, welke in de twee eerste
paragrafen van art. 27 der wet van 29 Maart
1833 (Staatsblad no. 4) bij art. 7 derzelfde wet
van 1869 zijn gebragt, zoomede op hunne
verpligting om bij hunne bezwaarschriften
ingevolge art. 1 der wet van 4 April 1870
(Staatsblad no. 49,) over te leggen een du
plicaat van hun aanslagbiljetdattegen
betaling van 5 cents, bij den Ontvanger
verkrijgbaar is.
Witmarsum, den 8 April 1882.
Burgemeester en Wethouders voornoemd
L. BRITZEL,
De Secretaris
E. JANSEN.
ADVERTENTIEPRIJS: 50Cts. van 17 regels. Ver
volgens 10Ct. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Met genoegen heb ik de volgende zinsnede
in Ons Noorden" van 12 April j.l. gelezen:
V» ij begeeren, dat onze kinderen den God
zullen leeren kennendien ons H. Geloof
ons predikt: den levenden, den waren, den
Drieëenigen God den Schepper van Hemel
en aarde, aan VVien zij lof in alle eeuwig
heid. Een anderen God erkennen wij niet".
Mijn genoegen geldt de gecursiveerde woor
den. Dat is nu duidelijk. Zoo kan er wer
kelijk aan „alle gemodder” een einde ko
men. Zoolang de tegenpartij alleen spreekt
van Godvolhoudt, dat de wet verbiedt
van Hem in de school te spreken, kan het
misverstand niet ophouden. Maar laat men
duidelijk spreken en schrijven. Van „den
levenden waren God den Schepper van
Hemel en aardeaan Wien zij lof in alle
eeuwigheid”, van den God en Vader van
alle menschenmag en moet de onderwij
zer spreken en als zulk een „ronduit ver
klaart het is onmogelijk over God te spie
ken zonder de wet te overtreden”, dan
geeft hij alleen een bewijsdat hij de wet
niet kent. Deze is in dit opzicht volstrekt
niet neutraaldat heb ik dezer dagen nog
uitgesproken in ’t midden van meer dan
150 godgeleerden en niemand sprak dat te
gen allen waren ’t hierover eens. Doch
dat blijkt meer en meer de kwestie niet te
zijn. Men wil niet een GodDien alle
Christenen kunnen aanbiddenmaar men
wil den God, „Dien ons H. Geloof ons
prediktden Drieëenigen GodEen ande
ren God erkennen wij niet”. Dat is dus
niet de God zooals Jezus Hem zich voor
stelde maar de God zooals Hij omschre
ven wordt in de: „Belijdenis des Geloofs
gesteld in het Concilium van Nieëenge
houden in 325 na J. C.” en nog meer de
Godvan Wien het heet in „den Geloofs-
form en bekentenis des H. AthanasiiBis-
schop van Alexandrië, geschreven in het
Jaar na Christus Geboorte 333”„Het
Algemeen geloove is dit: Dat wij den eeni-
gen God in de Drieheid en de Drieheid in de
Eenheid eeren”, met de bedreiging, die er
aan voorafgaat: „Hetwelk zoo wie niet
geheel en ongeschonden bewaartdie zal
zonder twijfel eeuwiglijk verderven”. Dat
is de kwestie. En zoodra dat nu maar
klaar en onomwonden geschreven wordt
De Oostenrijksche regering heeft gezegd,
dat de opstand in de Balkan-gewesten on
derdrukt is en zijom schoone oorlogs-lei
te maken, nog 23 millioen florijnen noodig
heeft.
I!EKEM)MAKI\G.
De BURGEMEESTER van WONSE-
RADEEL brengt, ter voldoening aan het
bepaalde in art. 41 der gemeentewetter
algemeene kennisdat door hem op Zatur-
dag den 22 April 1882 des voormiddags
om 11 uur, in het gemeentehuis te Wit
marsum, vergadering van den gemeenteraad
is belegd, ten einde te beraadslagen en be
sluiten over de hieronder vermelde punten.
Witmarsum15 April 1882.
De Burgemeester voornoemd
L. BRITZEL.
1. Notulen der vorige vergadering.
2. Voorstel van Burgemeester en Wet
houders tot verhooging der bezoldiging van
de onderwijzers en onderwijzeressen.
3. Ontwerp-besluiten tot af- en over
schrijving op de begrooting dienst 1881.
4. Staten van oninbare posten wegens
den hoofdelijken omslag en de honden be
lasting over 1881.
5. Voorstel van Burgemeester en Wet
houders op het verzoek van den heer
J. W. Maas te Makkum om afstand van
gemeentegrond.
6. Voorstel van Burgemeester en Wet
houders tot vaststelling van verordeningen
op het schutten van vee.
7. Kohieren van hoofdelijken omslag
over 1882.
PiiiLHirii]
BURGEMEESTER en WETHOUDERS
van Wonseradeel,
Gelet op de Resolutie van den heer Com
missaris des Konings dezer Provincie van
den 4 April 1882, le afd. A No. 378 (Pro
vinciaal blad No. 58.)
Brengen bij deze ter kennis van de In
gezetenen
lo. Dat de uitreiking der billetten en
declaratoiren voor de beschrijving van de
Personele Belasting en het Patentregt over
het dienstjaar 1882 83 zal aanvangen in
de maand Mei «lezes jaars, op den eersten
dag na den voor deze Gemeente bepaalden
verhuistijd, en dat met de wederinzameling
daarvan acht dagen daarna een begin zal
worden gemaakt.
2o. Dat evenwel hiervan zijn uitgezon
derd de Patentpligtigen vermeld, onder Nos.
3740 van tab. 14 der wet van 21 Mei
1819 (Staatsblad No. 34, zijnde Slijters in
Wijnen, Dranken en Likeuren in 't klein,
Tappers, Kroeghouders en Koffijhuishou-
ders, als aan welken door of vanwege de
Ontvangers, zoodra mogelijk na den ingang
van het dienstjaar en zonder de gewone be
schrijving af te wachten een declaratoir zal
worden bezorgd, hetwelk na verloop van
drie dagen van hen weder zal worden af
gehaald.
3o. Dat diegenen, welke bij het aanbie
den of bezorgen der billetten of verklarin
gen of ook bij het terughalen van dezelve
mogten zijn voorbijgegaan of overgeslagen,
zich in geen geval op zoodanig verzuim mo
gen beroepen, maar integendeel gehouden
zijn om de vereischte en behoorlijk inge
vulde verklaringen vóór of uiterlijk op den
31sten Mei e.k. in te dienen ten kantore der
Ontvangers, alwaar .de billetten ter invul
ling steeds verkrijgbaar zullen zijn.
4o. Dat de Patentpligtigen van de ta
bellen 7 en 16 (zijnde de Kramers, Vreemde
Kooplieden en Schippers of directie voerende
van Vaartuigen,') zoomede de Debitanten
van Loterijbriefjes, voor zooveel dezelve
hun beroep niet beginnen aan te vangen,
ter bekoming van hun Patent aangifte be-
hooren te doen ter gemeente-secretarie, vóór
de Expiratie van den termijn voor de op-
haling der gewone declaratoiren van Patent
bepaald.
5o. Dat voor de Sub. 4o. gemelde Pa
tentpligtigen, op vertoon der Kwitantie van
de betaalde regten, dadelijk de patenten ver
krijgbaar zullen zijn; wordende de Patent
pligtigen vermeld onder Nos. 37—40 van
tab. 14, bij deze tevens opmerkzaam ge
maakt dat het patent overeenkomstig art.
2 der wet van 24 April 1843, No. 26, niet
aan hen mag worden afgegeven dan nadat
zij de helft van hunnen aanslag over het
verstaan wij elkaar. Nu geef ik dadelijk
toevan dien God mag de onderwijzer niet
sprekendat verbiedt de wet en dan ligt
het voor de handals men beweert„Een
anderen God erkennen wij niet”, dat men
in zekeren zin kan bewerendat op de
Staatsschool niet van God gesproken wordt,
doch men bedenke, dat men dan het volk
misleidtwant dit meent ongetwijfelddat
de bedoeling isdat er in ’t geheel van
God niet gesproken mag worden. De „God
der Wrake”, zooals Deze hier en daar in
het Oude Testament wordt geprediktde
„Drieëenige God” uit de dagen van Con-
stantijnDien de Katholieke kerk van de
vierde eeuw na Christus is gaan belijden
en die door de Roomsch-Katholieke kerk
en een deel der Hervormde kerk nog wordt
beleden is de God der geloofsbelijdenissen
maar niet de God Dien Jezus predikte.
Nergens spreekt Jezus van een „God der
Wrake”, van een „Eenigen God in de Drie
heid en de Drieheid in de Eenheid”. Zoo
jamen toone het aan. De Nederlandsche
wetgever heeft sints 80 jaren in dit opzicht
partij gekozen en is volstrekt niet neutraal.
Hij wil dat de onderwijzer aan de kinderen
des volks leereevenals Jezus, dat wij een
Vader in de Hemelen hebben, die zonder
aanneming des persoons alle menschen lief
heeftZijne zon laat opgaan over goeden
en boozen en voor alle berouwhebbenden
een vergevend God is. Die dat nu een „God
der neutraliteit” wil noemenmoet dat zelf
wetenwij noemen het de GodDien het
Evangelie ons predikt. Wie wil zeggen
wij willen den „Drieëenigen God” aan de
kinderen gepredikt hebbenook en reeds
op de schoolmoet volkomen vrij zijn, om
scholen op te richten waar dat onderwe
zen wordtmaar hij zegge nietdat de
onderwijzer om der wille van Godlooche
naars den naam van God niet zou mogen
noemen. Ook de Godloochenaar kan in
volle vrijheid scholen voor zijne kinderen
oprichtenmaar de onderwijzer mag om
zijnentwil evenmin afwijken ter linker-, als
om der wille van anderen ter rechterzijde.
Nu is het dus duidelijk uitgesproken en
men weet waaraan zich te houden. Doch
men eindige dan ook met op zoo onhebbe-
lijken toon te spreken van de voorstanders
der Staatsschool. Laat ons elkander waar-
deeren en vrij laten.
Nog eene opmerking betreffende ’t geen
in datzelfde No. wordt geschreven, omtrent
de bevolking der strafgevangenissenIk
heb gedachtin verband met het artikel
„Bedenkelijke verschijnselen” aan „zware
misdaden”, aan criminele vonnissen. Dat
er meer cellulaire gevangenissen zullen ge
bouwd wordenstaat in verband met het
stelselom de celstraf meer te kunnen toe
passen dat er tijdelijk meer plaatsen noo
dig zijn in sommige huizen van arrest, zal
wel mede toe te schrijven zijnaan de in
voering der drankwetdie intusschen reeds
het gunstig verschijnsel oplevert, dat de op
brengst van het gedistilleerd, in de maand
Maart merkelijk kleiner is en dat in de
strafgevangenis te Leeuwarden waar soms
500 en meer gevangenen waren, op 1 April
j.l. 395 aanwezig waren en 9 voor hun le
ven, blijf ik een „bedroevend verschijnsel”
noemenmaar er blijkt toch uitdat ik
recht had van vermindering te spreken.
M. E. van der MEULEN.
6
BOLSWARDSCHE COURANT
p
