NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
BOLSWARD WWS2BA©»!
1882.
Een en Twintigste Jaargang.
No. 43.
IC
H
NAJAARSVEEMARKT
50
DONDERDAG 26 OCTOBER.
VOOR
l
BITITEMDAW».
r
k
r
1
■KSÜ
ABONNEMENTSPRIJS: 80 Cents per 3 maanden.
Franco per post 95 Cents.
q
De‘ BURGEMEESTER van WONSE-
RADEEL brengt ter algemeene kennis
dat de
te ARIJ1I wordt gehouden Zaturdag
«8 October e. k.
Witmarsum 20 October 1882.
De Burgemeester voornoemd
L. BRITZEL.
en niet armlastig is. Deze kiezers worden
naar hun vermogen verdeeld in drie klas
sen, waarvan ieder een gelijk aantal kiezers
van den tweeden rang mag aanwijzen. In
een district, waar 90,000 M. aan belasting
wordt betaald, mogen dus de 100 menschen,
die zamen de eerste 30,000 M. bijeenbren
gen, evenveel stemmen uitbrengen als da
1000 of 1500, die zamen het derde deel be
talen. De door hen aangewezenen kiezen
dan op hunne beurt de eigenlijke afgevaar
digden, waarvoor alle Pruissen in aanmer
king kunnen komen, mits zij den leeftijd
van 37 jaren hebben bereikt, in het volle
bezit zijn van hunne burgerlijke regten en
minstens één jaar in het koningrijk Pruis
sen gewoond hebben.
Te Berlijn hebben alle ambtenaren dit
maal op de conservatieven gestemd. En
daar er eenige duizenden ambtenaren zijn,
bijv, alleen bij de politie en postdienst
4000 is het aantal stemgeregtigden onder
hen niet onbeduidend. En toch heeft de
partij voorwaarts gezegevierd daar zij 3000
leden in de kiescolleges heeft gebragt, ter
wijl de conservatieven er nog geen 800 heb
ben verkregen.
Ofschoon te Berlijn overal met groote let
ters de waarschuwing „kiest geen joden 1”
was aangeplakt, zijn er toch een niet ge
ring aantal Israëlieten met zeer groote
meerderheid van stemmen gekozen.
Niet minder trekt aandachtStöeker is
met eene verpletterende meerderheid gesla
gen in het district hetwelk hij tot middelpunt
zijner anti-joodsche beweging had aange
wezen.
In de zaal der Noord-Duitsche brouwerij,
het vergaderlokaal der partij van Stöeker
is het ’s avonds na de stemming wat al te
levendig toegegaan. Stöeker zelf voerde
het woord
„Het aantal onzer Wahlmanner” riep
hij uit „is in den tijd van drie jaar ver
vijfvoudigd! Wanneer het zoo voortgaat,
zullen we in 1885 voor de kiescollegiën
meer leden dan zetels hebben Toen Blü-
cher in 1814 tegenover Napoleon stond, is
hij viermaal geslagen, maar na elke neder
laag verder naar Parijs opgerukt. Zoo ook
zal het ons gaanGeslagen worden en
toch maar altoos voorwaartsdat moet onze
leus zijn (Daverende toejuiching).
Op dat oogenblik ontstond er een aller
hevigst rumoer. Er werd geschreeuwd,
gebonsd, gevochteneen vijftigtal personen
stormden de zaal binnenhoeden en stoe
len vlogen over de hoofden heen in een
oogenbhk ontstond er een algemeen gevecht,
tot eindelijk de politie er in slaagde de in
dringers er uit te smijten en eenigen bij den
kraag te pakken om ze in verzekerde be
waring te brengen.
Toen kon Stöeker voortgaan met zijn tri-
omfgeschal ter eere der anti-joodsche partij.
Geen verkiezing heeft zulk een indruk
gemaakt als die te Crefeld. Ten gevolge
van het gebeurde zijn er de ultramontanen
verdrongen.
Aangaande de opheffing der gemengde
scholen te Crefeld door den Minister von
Goszler, welke vrij willekeurige daad den
conservatieven bij de verkiezingen geen
goed heeft gedaan, worden nu in het orgaan
der orthodoxe- en jonker-partij eenige bij
zonderheden medegedeeld, waardoor de me-
dedeelingen der liberale bladen worden be
vestigd.
„Te Crefeld bestaan 8 openbare volksscho
len, waarvan 3 feitelijk confessioneel waren,
omdat zij uitsluitend door kinderen van Ca-
tholieken werden bezocht. De 5 andere wer
den zoowel door kinderen van Catholieken
als van Protestanten bezocht, terwijl de
keuze der onderwijzers hiernaar werd ge
regeld. De Israëlitische school bleef tot
nu ook zuiver confessioneel.
„Naar aanleiding van het besluit des mi
nisters van 17 January 1882 werden de
verzoeken van Catholieken, tot opneming
hunner kinderen op de sectescholenzoo
talrijk, dat de koninklijke regering te Dus
seldorf daaraan op geen andere wijze kon
voldoendan door de overige 5 gemengde
scholen eveneens tot sectescholen te maken.
HOP-13I.TTKlt
Het nieuwste product op de kwakzal
vers markt.
Telkens weer wat nieuwsna het eene
onfeilbare middel komt het andere, dat nog
meer onfeilbaar heet. Hop-Bitter is de
naam van het mengsel dat het laatst bin
nen de grenzen van ons land'is gebragt en
met waarlijk Amerikaanschen bluf wordt
uitgetrompet, ’t Zijn nu nog slechts de
groote steden Amsterdam, Den Haag en
Rotterdam die bezocht worden en de daar
verschijnende bladen waarin de een kolom-
lange advertenties voorkomen spoedig zul
len ook de andere plaatsen in ons land de
Amerikanen zien opdagen, om overal hun
blaadjes uit te deelen. Met Breda, de
woonplaats van den hoofddepóthouder, is
reeds een begin gemaakt.
Bij duizenden worden die papiertjes rond
gestrooid. Leest het allen, het kan u het
leven redden, luidt het opschrift. Geen
ziekte of slechte gezondheid die niet door
het Hop-Bitter overwonnen wordt; het ge
neest alle ziekten der maag, der ingewanden,
van het bloed, de lever, de zenuwen, de nie
ren, enz., zoo leest men verder.
Zoo uw gezondheid zwak is, het Hop-Bit
ter zal u genezen.
Zoo gij u onwel gevoelt, het Hop-Bitter
zal u opwekken.
Zoo gij vermoeid zijt, het Hop-Bitter zal
u krachten geven.
Zoo gij een werkman zijt, onverschillig
man, vrouw of kind, is het goedkoopste,
beste en eenig zekere middel om alle ziekte
of ongesteldheid, veroorzaakt door uwen zwa-
ren arbeid of verblijf in bedompte en onge
zonde werkplaatsen of enge kamers te voor
komen het Hop-Bitter
Zoo gij oud zijt en uw krachten afnemen,
het Hop-Bitter zal u nieuw leven geven.
Dit is de lectuur die thans door een paar
buitenlandsche bedriegers met kwistige hand
ons volk wordt aangeboden. Koopt, koopt,
een rijksdaalder de flesch, het goedkoopste
en beste van alle geneesmiddelen: 1000 pond
sterling zal betaald worden voor elk geval
dat het niet mocht genezen
Dit laatste leest men op een papiertje,
dat bedrukt is als een Amerikaansche vlag,
met roode strepen en een blaauw vierkant
met sterren. Bewaar dit voor de kinderen
staat ter zijde gedrukt. Zeker, de Ameri
kaansche vlag op dit Amerikaansche bedrog
Bedrog Is er nog iemand die er aan
twijfelt Gewis. Honderden offerden reeds
hun rijksdaalder en toonden dus aan die
grove leugens geloof te hechten. Voor allen,
die niet bestand zijn tegen groote woorden,
diene het volgende.
Er bestaat geen levenselixer, geen steen
der wijzen, geen panacé tegen alle ziekten.
De duizende geneesheeren die het mensche-
lijk lichaam met zijn ziekten en gebreken
voortdurend tot hun levensstudie maken,
zij leeren langzamerhand meer en meer voor
eïke ziekte een afzonderlijke behandeling
toepassen, maar middelen die alle kwalen
doen verdwijnen, weten zij maar al te goed
dat niet bestaan. Ten allen tijde zijn er
echter mannen geweest, die beweerden het
eenige universeele geneesmiddel gevonden
te hebben, maar ook ten allen tijde zijn
die mannen als bedriegers ontmaskerd.
Met deze Amerikaansche bluffers is het
niet anders.
Het Hop-Bitter bevat Hop, Buchu, Al
ruin en Leeuwentandbeweert de kwak
zalver. ’t Zou een wonder zijn als het
blaadje, waarop meer leugens dan regels
De wezenlijk fatsoenlijke wereld te Pa
rijs klaagt bitter over de verwildering der
zedendie thans allerwege is op te mer
ken, en beschuldigt in scherpe taal ook de
pers en de teekenpendie vroeger altijd
voor waardigheid en zedelijkheid optraden
ja in de bres sprongen, en nu medepligtig
worden, om door taal en plaatwerk vervat
te vinden zijn, in dit opzicht waarheid sprak.
Wij hebben nog geen tijd gehad om het
mengsel te onderzoeken, doch houden we
voor een oogenblik de bewering voor waar.
Wat blijkt dan?
Hop is de stof die voor het bier gebruikt
wordt en daaraan den bitteren smaak geeft;
als geneesmiddel wordt het somtijds aange
wend, met name een bestanddeel er van
de lupuline, die men in alle appotheken
vindt, De geneeskundigen weten dat er
somtijds eenige goede werking mee verkre
gen wordt, maar genezing zal het van geen
enkele kwaal bewerken.
Buchu. Hiermede worden bedoeld de
Bukkobladeren of Folia Diosmae, die sinds
lang in de geneeskunde bekend zijn en mede
in geen apotheek ontbreken. Zij worden
bij sommige bepaalde ziekten (zooals die
van de blaas) door de geneeskundigen voor
geschreven, maar dezen zullen zich, in ’t be
lang van den patientwel wachten ze bij
allerlei kwalen te doen gebruiken.
Alruin is in de geneeskunde niet in ge
bruik, Het is een scherp verdoovend vergif-,
inwendig genomen veroorzaakt het hevigen
stoelgang. Aan de wortel er van fRadix
Mandragorae) werd vroeger een geheim
zinnige werking toegeschreven het in den
zak dragen zou voldoende zijn om voor
kwalen te behoeden De plant behoort tot
de familie van de Nachtschaden waaronder
vele vergiftigen voorkomen en de bladeren
schijnen door de Turken gerookt te worden
om zich te bedwelmen. In een latere ad
vertentie van den kwakzalver leest men
achter alruin tusschen haakjes podophylin,
alsof dat hetzelfde ware. Dit is geheel iets
anders en een zeer sterk en vaak gevaarlijk
werkend purgeermiddel
Leeuwentand is een bekende plant voor
al onze lezersofschoon niet onder dezen
aan het Duitsch ontleenden naam. Het is
de gewone paardebloem, die gele veldbloem
die op geen weide ontbreekt en waarvan
de worteluitspruitsels in het voorjaar onder
den naam van molsla, taraxicum of honds-
tong gegeten worden. In de apotheken
wordt er een extract uit bereid, Extractum
taraxaci, en ook bij ons vrij veel gebruikt,
doch zonder eenige bijzondere werking tegen
een enkele ziekte uit te oefenen. Ziedaar
het uithangbord van de vier planten die
het Hop-Bitter heeten samen te stellen.
Wilt gij uwe rijksdaalders in den zak
van den buitenlandschen bedrieger werpen
en kans lo.open uw gezondheid te beder
ven of uw ziekte te verergeren, koop dan
het Hop-Bitter.
Doch meent gij dat het geld nog waarde
heeftom u het leven te veraangenamen
of uwe ziekte dragelijker te maken, laat
dan de Amerikanen wegtrekken zonder uit
Nederland eenige duizende guldens mede te
nemen.
Enkele Nederlanders zouden echter van
dat geld mede profiteeren. Niet de apothe
kers. Ofschoon de aankondiging luidt ver
krijgbaar bij de voornaamste apothekers
(een grove leugen) hebben slechts zeer en
kele der minst voornamen zich willen ver
lagen om het bedrog in de hand te werken.
Eén is er echterde maar al te beruchte
H. J. van de Goorbergh te Bredadie
zich niet geschaamd heeft ook nu weer den
verkoop voor ons land op zich te nemen.
Niettegenstaande onze waarschuwing zal
deze Bredasche kwakzalver zeker veel geld
aan de onderneming verdienen. Hij moge
voor zijn geweten verantwoorden de ellen
de die hij daardoor weer in vele huisge
zinnen van zijn vaderland brengt.
M. t. d. Kwakzalverij.
sching van den goeden smaak en versprei
ding van het zedebederf te bevorderen.
„De zamenleving wordt openlijk ge
zegd riekt naar verrotting en naar re-
publikeinsche deugden wordt vergeefs ge
zocht.”
Ook de hooge huishuur te Parijs ver
wekt wrevel bij de fatsoenlijke, niet gefor
tuneerde en bij de brave arbeidende klasse.
Betere en goedkooper woningen voor het
volk is een eischdie meer en meer
luide dreigend zelfs wordt uitgesproken
en de socialisten, die gewoonlijk een stap
verder gaan dan de meer gematigde lie
den plakten dezer dagen dan ook roode
biljetten aan de muren, waarop aan huur
ders deze raad werd gegeven „steekt de
dure en slechte huizen in brand
Dat de verhuurder zijn geld voor ’t geen
verwoest werd uit de kas der verzekering-
maatschappijen haalt en de justitie den
brandstichter achter ’t slot zet daaraan
dachten de socialisten niet.
Niet alleen in en bij Chalons, waar Vrij
dag nacht een poging werd gedaan om een
aan de Geestelijkheid toebehoorend gebouw
door dynamiet in de lucht te doen sprin
gen begint de geest onder een groot deel
der bevolking onrustbarend te wordenin
Parijs zelf werden denzelfden nacht op de
muren plakkaten gehecht, waarin met brand
stichting bedreigd en deze misdaad als nood
zakelijk aanbevolen wordt.
In verschillende wijken der hoofdstad
vond men ze en ten gevolge hiervan had
de minister-president met den minister van
binnenlandsche zaken en den prefect van
politie een onderhoud, waarbij laatstgenoem
de verklaarde dat zulke plakkaten dikwijls
worden aangetroffendoch onopgemerkt
blijven. Desniettemin worden maatregelen
genomen om de schuldigen te ontdekken.
Het proces tegen de werklieden, die zich
in Augustus aan zoovele geweldadigheden
te Montceau-les-Mines te buiten gingen
heeft een min of meer onverwachte wen
ding genomen. Het blijkt toch uit de ver
klaringen van den mijndirecteur zelven dat
er voortdurend op de arbeiders een harde
drang werd uitgeoefend inclerialen zin, en
als een der werklieden daaraan niet gelief
de toe te geven, dan kreeg hij zijn ontslag.
Het bestuur der mijn duldde niet, dat er
een begrafenis plaats hadeenvoudig op
burgerlijke wijze- Zij moest kerkelijk zijn.
Voorts blijktdat hetgeen er verspreid is
omtrent een zwarte bendedie de streek
onveilig maakte, niet te bewijzen is, maar
dat over het geheel de werklieden veel
reden tot klagen hadden over den willekeur
van het bestuur en dat zij het oor leenden
aan socialistische redenaarskan hieruit
verklaard worden.
„Pruissische spionnen sluipen weer rond
in het Departement de Jura, om alles op
te nemen wat in verband staat met Frank
rijks verdedigings-stelsel” is eene tijding die
onder ’t volk rond loopt en sensatie maakt.
„Ja, mijn arme vriend zoo leest men
in een brief uit St. Laurent en door de
Réforme publiek gemaakt de uhlanen
van 1870 zijn gekomen, zooals inde mooye
dagen van het Keizerrijkzij onderzoeken
de wegen, peilen de diepte der grachten
berekenen de breedte en lengte onzer berg
passen en speculeeren reeds op onzen geld
buidel. Waaraan denkt dan de Regeering?
In plaats van zich gansch en al te storten
in een waanzinnigen en onvaderlandschen
veldtocht tegen den man, die de nationale
verdediging verpersoonlijktzou de Repu
bliek van den heer Grévy een edeler werk
verrigtenindien zij een onoverkomelijken
dam tegen de Duitsche vampyrs oprigtte.
Men is Frankrijk, of men is niets. Indien
de heer Grévy Frankrijk sterk genoeg acht
meester te zijn in zijn eigen huis, dan han-
dele hijhet is tijd. De grenzen bewaakt
door kloeke mannendie hun pligt zullen
doen en slechts wachten op een bevel
Kiezer van den eersten trap is in Pruis
sen ieder mannelijk ingezetene, die den
leeftijd van 24 jaren heeft bereikt, geduren
de zes maanden in hetzelfde district woont
ADVERTENTIEPRIJS: 50 Cts. van 1—7 regels. Ver-
volgens lOCt. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
BOLSWARDSCHE COURANT
I
