NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
ODSWARD WWSBMJMBa
1882.
No. 44.
Een en Twintigste Jaargang.
EEN MERKWAARDIGE ZITTING.
DONDERDAG 2 NOVEMBER.
VOOR
IIUTEVLLW.
X
j
L®.
t
ADVERTENTIEPRIJS: 50 Cts. van 17 regels. Ver
volgens 10 Ct. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
ABONNEMENTSPRIJS: 80 Cents per 3 maanden.
Franco per post 95 Cents.
zetten. De officiële en officieuse organen
van het Egyptische Gouvernement gaan
voort te ontkennen, dat de gevangenen mis
handeld zijn, maar Abdellal-Pacha en Ali-
Fehmi, met wier verdediging de heer Broad
ly zich ook heeft belast, bevestigen wat
Arabi gezegd heeft over het binnendringen
’s nachts in de cellen der gevangenen. De
heer Broadley is voornemens de arrestatie
en de geregtelijke vervolging te eischen
van den voornaamsten schuldige, Ibrahim
Agha Futungi, die pijpdrager van den Khe
dive is en zelf de gevangenen heeft mishan
deld. Toen de lieden, die hij had meege-
bragt, Arabi’s kleederen hadden uitgetrok
ken, spoog hij hem in het gezigt en ver
scheurde hij de teksten uit de Koran, die
Arabi op zijn borst droeg.
Men zegt, dat in Egypte een Ministerraad
onder voorzitting van den Khedive is ge
houden naar aanleiding van de uitlevering
van Arabi’s papieren aan zijne advocaten.
Decorrespondent van de Standaard meent,
dat beraadslaagd is over de vraag, of het
niet beter is het proces tegen de hoofden
van den opstand te staken, dan dat Europa
het vertrouwen in alle aanzienlijke Egyp-
tenaren zou verliezen.
De correspondent van de Times zegt in
tegendeel dat' de Egyptische autoriteiten
doenalsof zij weinig gewigt hechten aan
die papieren. Zij wenschen alleen, dat de
zaak spoedig afloopt, omdat vóór dien tijd
niets kan worden verrigt. Dat de sultan ge
compromitteerd wordt, vinden zij erger voor
henmet wie hij heeft geïntrigeerddan
voor hentegen wie hij heeft geïntrigeerd.
Dat hij het heeft gedaan, weet toch iedereen.
Volgens een Reutertelegram van den
26 October uit Cairo weigeren de Engel-
sche advocaten zich te belasten met de
verdediging van Mahmoed-PachaBaroedi
en Toelba-Pacha, omdat zij van brandstich
ting zijn beschuldigd. Zij zullen Arabi, Ali
Fehmi, Abdellal en Osman Fanzi verdedi
gen. De laatste wordt beschuldigd voor
Halim-Pacha te hebben geïntrigeerd; hij zal
afzonderlijk teregt staan. Naar aanleiding
van nieuwe berigten over het aantal en de
behandeling der gevangenen heeft sir Ed
ward Malet weder een onderzoek inge
steld. Er wordt verklaarddat te Cairo
130 gevangenen zijn en slechts enkele in
het binnenlandte Suez zijn er twee. De
strengste bevelen zijn gegeven om de ge
vangenen niet te pijnigen noch hen hard te
behandelen.
De heer Broadley hoopt in veertien dagen
met Arabi’s verdediging gereed te zijn.
Arabi zelf wil zijn verdediging in tweeën
deelen: in het eerste tüdperk, loopende tot
den burgeroorlog, handelde hij op bevel van
den Khedivein het tweedesedert 10
Julij, op bevel des Sultans en overeenkom
stig den wil van het Egyptische volk. Aan
Abdellal zouden de sleutels van zijn brand
kast, waarin voor zijn verdediging nood
zakelijke papieren liggendoor zijn be
wakers ontnomen zijn.
De commissie voor de regeling van de
bijzonderheden der nieuwe regterlijke or
ganisatie in Egypte zal spoedig bijeen
komen. Bepaald isdat er vijf geregts-
hoven zullen zijndrie van eersten aanleg
te Caïro, Alexandrië en een nog ongenoem
de plaatseen hof van appel en een hof
van revise. Van lieverlede zullen in de
provinciën verder dergelijke Regtbanken
worden ingevoerd. Men hoopt de vijf ge
noemde hoven, waarin Europeesche regters
zitting zullen hebben, nog dezen winter in
werking te brengen.
In een ander voorzitterschap van den
Khedive den 26sten October gehouden mi
nisterraad is besloten den Gouverneur van
Soedan te gelastenKhartoum te behou
den in afwachting der komst van verster
king. Men zegt dat de valsche profeet met
aanzienlijke strijdmagt te Kordofan is aan
gekomen van waaruit hij Opper-Egypte
bedreigt. De ministerraad beslootzooveel
zwarte troepen als mogelijk is onder de wa
penen te brengen, dezen den valschen pro
feet te gemoet te doen rukken en Ismaïl-
pacha-Ejoub met het bevel over die troe-
ENGELAND.
Generaal Wolseley is te Londen aan
gekomen en, ondanks den hevigen re
gen, door eene onafzienbare menigte ont
vangen en toegejuicht.
Volgens een berigt der Engelsche bladen
zou de Regeering van Egypte voornemens
zijn obligatiën der geünificeerde schuld tot
een bedrag van 4 millioen pd. st. uit te ge
ven om de schade te kunnen vergoeden,
die door den brand en de plundering te
Alexandrie is veroorzaakt.
Het groote gewigt van Arabi’s papieren
zegt de Standaard blijkt, hoe meer
men met de vertaling vordert. Er is een
document, waaruit de goedkeuring van
Arabi’s handelingen door den Sultan blijkt.
Er is ook een vertaling gemaakt van de
minuten van een Ministerraad, te Alexan
drië gehouden, waar in tegenwoordigheid
van Derwish-Pacha, den vertegenwoordiger
van den Sultan, besloten werd zich met de
wapenen tegen den Engelschen inval te ver-
Den 28sten September jl. heeft de Tweede
Kamer onzer Staten-Generaal eene zitting
gehouden, die uit onderscheidene oogpunten
merkwaardig mag heeten. Zij werd geopend
met 80 leden en gesloten met 79. Ieder,
die ook maar tamelijk geregeld de stem
mingen nagaat over de verschillende wets
ontwerpen bij dat deel onzer volksvertegen
woordiging zal opmerken dat dit cijfer
slechts zelden bereikt wordt. Er moet wel
een onderwerp aan de orde zijn van ingrij
pend belang om 80 mannen daar bijeen te
brengen en te houden, gedurende een voor-
en namiddagzitting van zeer langen duur.
En zelfs was het maar een onderwerp, niet
eenmaal een ontwerp van wet, eigenlijk maar
een amendement en sub-amendement, of zoo-
als de voorzitter, de Heer van Rees, het in zui
ver Hollandsch uitdrukt, eene wijziging en
onderwijziging van ééne paragraaf uit het
ontwerp-adres van antwoord op de troonrede.
Maar deze wijziging luidde: „Bij de steeds
toenemende ontevredenheid over den toe
stand van het lager onderwijs, schijnt ook
herziening der wetgeving omtrent dien tak
van het onderwijs dringend noodig.”
In den strengsten zin genomen had de
voorzitter wellicht kunnen zeggen, dat deze
wijziging ten dien dage niet aan de orde
was. Immers de troonrede zweeg van het
lager onderwijs en deed dit opzettelijk, om
dat het herboren ministerie in dit opzicht
zich uitdrukkelijk tot taak heeft gesteld
niets te doendan zijn gewone plichtde
onpartijdige uitvoering nam. der wet
van ’78. Toch mogen we hem dankbaar
zijn dat hij een dag van den nationalen tijd
heeft gegund aan Je beraadslagingen over
deze wijziging. Wij hebben er een tal van
redevoeringen aan te danken, waardoor on
ze achting voor de mannen van bet woord
in die Kamer bepaaldelijk gerezen is. ’t Zou
van beteekenis zijnom dit zittingsverslag
afzonderlijk uit te geven en in ruime mate
te verspreiden door het land. De uitne-
mendsten der woordvoerders van de verschil
lende richtingen hebben zich doen hooren
en zij hebben gesproken met innige over
tuiging en bezieling. De heeren de Savornin
Lohman en Keuchenius traden op voor de
partij der Anti-revolutionairen en de eerste
verdedigde met onmiskenbaar talent de
door hem ingediende wijziging. De heeren
Schaepman en Vermeulen verscherpten, bij
monde van den eersten, de noodzakelijk
heid eener herziening der wet op het lager
onderwijs door als onderwijziging voor te
stellen, om in plaats van „dringend noo
dig,” te lezen„allereerst noodzakelijk,”
welke wijziging door de anti-revolutionairen
werd overgenomen en de laatste sprak met
de, op zijn standpunt, meest mogelijke
waardeering van ’t geen deze regeering doet
in ’t belang der uitvoering van de wet. Met
kracht trad de heer Goeman Borgesius op
als lid der Commissie van redactie en ook
de heer van der Kaay hield, namens de
liberale partij, eene, vooral ook op geschied
kundig gebied, merkwaardige rede, maar
de gevatheid waarmee de heer van Houten
zijne wederlegging op het getouw zette en
de helderheid zijner gansche redevoering
verklaren de geestdrift die hij wekte en
maken zijn woord tot „het woord” van den
dag voor de liberale partij. De heer Pijn-
acker Hordijk, Minister van Binnenlandsche
Zaken sprak over ’t geheel kalm en waar
dig en eindigde, geprikkeld door een vraag
van den Heer Lieftinck, met de opmerke
lijke verklaring, dat hij „als een ideaal, het
welk door iederen liberaal voor de toekomst
behoort te worden nagejaagd, den toestand
beschouwt, waarin de openbare scholen zul
len hebben plaats gemaakt voor het bij
zonder onderwijs.” Uit geheel de beraad
slaging ademt een waardige geest ons tegen.
De strijders hadden hun wapenen gescherpt,
soms waren er slagen als van een twee
snijdend zwaard, maar 't bleef van ’t begin
tot ’t einde een ridderlijke strijd en me
dunktdat nadat in den laten namiddag
de wijziging met 48 tegen 31 stemmen was
pen te belasten. Men betwijfelt echter of
deze zich aan die taak zal durven wagen
zonder sterker troepengeleide.
TURKIJE.
De Sultan van Turkije heeftals een
der eerste gevolgen van het door Said-Pacha
ingediende memorandum, de benoeming ge
last van drie commissiëndie uit de voor
naamste en bekwaamste mannen des rijks
zullen zijn zamengesteld. De eerste zal de
begrooting van inkomsten en uitgaven on
derzoeken de tweede zal nagaanwelke
de beste middelen zijn tot uitbreiding van
openbare werken, bevordering van handel,
nijverheid en landbouw, en de derde zal de
hervorming in het regtwezen voorbereiden.
Mohamed es SadokBey van Tunisis
na een ziekte van enkele weken overleden.
Hij was in 1813 geboren. Hij is onmid-
deïijk opgevolgd door zijn broeder Ali, die
zich zooveel mogelijk tegen defransche be
zetting heeft verzet. De Franschen zijn te
genwoordig zoo geheel meester van het
land en de Bey is zoo magteloos geworden
dat zij er geen bezwaar tegen hebben ge
maakt hem als figurant te installeeren
waar zijn geslacht onbeperkt heeft ge-
heerscht.
FRANKRIJK.
In Frankrijk heeft de regering een maat
regel genomen, die ten minste practischer
is dan de onbesuisde arrestatiën en geheim
zinnige mededeelingen over de organisatie
der anarchisten zij heeft besloten den ver
koop en het vervoer van dynamiet aan re
gelen te onderwerpen, die het misbruik van
die gevaarlijke stof minder gemakkelijk
zullen maken.
Te Montceau zullen voorloopig militairen
in garnizoen blijven.
De verwijdering der kruisbeelden uit de
scholenovereenkomstig de nieuwe wet op
het lager onderwijsheeft aan sommigen
voldoening geschonkendoch van anderen
de ergenis opgewekt. De minister heeft nu
besloten aan de prefecten de beslissing over
te latenop welke plaatsen aan de eene
en op welke aan de andere partij genoe
gen zal worden gedaan. In nieuwe scho
len zullen geene godsdienstige zinnebeelden
worden geplaatst.
Terwijl de parijsche gemeenteraad Vrij
dag eene zitting hieldontvingen de leden
een brief, waarin hun aangekondigd werd
dat men de vergaderzaal in de lucht zal
laten springen als de stedelijke accijnsen
niet spoedig afgeschaft worden.
Te Parjjs heeft de politie gisterochtend
ten 6 ure in den Faubourg Saint-Germain,
in den omtrek der beurs en in andere ge
deelten der stad aanplakbiljetten afge
scheurd, die eindigen tnet de volgende woor
den „Dood aan de volksuitzuigers Leve
de sociale revolutie.”
Het Elysée en andere openbare gebou
wen worden streng bewaakt.
De regering heeft het ontslag van den
heer Floquet als prefect der Seine aange
nomen.
RUSLAND.
Graaf Ignatieff zoo meldt men uit
Berlijn is te Parijs geweest en heeft
daar ook een bezoek gebragt aan Gam-
betta. Onder andere omstandigheden zou
dat feit eenige bezorgdheid voor Duitsch-
land moeten barendoch nu de heer von
Giers minister van binnenlandsche zaken
in Rusland is een man die aan de goede
verstandhouding met Duitschland de grootste
waarde hechtmaakt men zich niet be
zorgd over de mogelijke woelingen van Ig
natieff, Het is te Berlijn bekend, dat de
heer von Giers de bestuurstaak alleen aan
vaarden wildewanneer zijn programma
het behoud des vredes en het handhaven
der goede verstandhouding met Duitschland,
werd goedgekeurd. Zelfs de invloedrijke
Katkoffaan wien von Giers te Moskou
een bezoek bragt, moet zich met dat pro
gramma volkomen vereenigd hebben.
In ambtenaarskringen te Petersburg is
het gerucht verspreid dat de zalving des
Keizers te Moskou is geschied in tegen-
verworpen, de wederzijdsche strijders elkan
der zonder bitterheid de hand kunnen heb
ben gedrukt. Dat de partijen aan beide
zijden in aaneengesloten gelederen stonden
bij de eindstemmingliet zich verwachten;
alleen wekt het bevreemding dat de hee
ren Insinger en Wintgensde conservatie
ven, die tot nu toe in den schoolstrijd steeds
stonden aan de zijde der liberalen, nu met
de tegenpartij hebben meegestemd. Uit de
geheele beraadslaging is, dunkt mij, klaar
lijk geblekendat de Minister naar waar
heid kan zeggen: „Indien uit de discussiën
over het amendement van de heeren Lob
man en Keuchenius eenig resultaat kan ge
trokken worden, dan is het zeker dit dat
deze regeering verstandig gedaan heeft niet
toe te geven aan den wensch van de anti
revolutionaire partij om in den schoolstrijd
handelend op te treden. Deze discussiën
zullen immers de overtuiging bevestigen
dat de oplossing van den schoolstrijd, ook
waar die door onpartijdigen beproefd wordt,
vooreerst toch niet kan verkregen worden.”
En deze uitslag is meer dan negatief. Er is
gebleken, dat de liberalen, hoe ook onder
ling verdeeld in dit opzicht vast aaneen
gesloten zijn en eene vrij belangrijke meer
derheid vormen.
Met deze kamerhet is onweerspreke
lijk is er dus aan wijziging der wetin
anti-revolutionairen zin niet te denken en
na dezen geleverden roijalen veldslag moet
de tegenpartij op waardige wijze berusten
totdat misschien een kieswethervorming en
een kiesdistrictswijziging betere kansen op
leveren tot vernieuwing van den strijd met
hoop op zege. Zij moet nu bij de begroo
ting niet weer met schermutselingen begin
nen. Het Carthago delenda, d. i. hier, de
schoolwet moet vallen, blijve op haar pro
gram maar zij mag deze stelling niet mis
bruiken om daarmede den ganschen toe
stand te bederven. Zij moet het gunstige
tijdstip afwachten om den aanval te her
nieuwen, maar genoeg zelfverloochening en
vaderlandsliefde bezittenom de regeering
rustig aan den arbeid te laten en in dien
arbeid te steunen. En ook de liberale partij
make der regeering, het regeeren mogelijk,
stelle liet landsbelangboven het belang
der verschillende schakeringen in haar mid
den, of wil zij haar doen vallen ze zorge
dan voor een aaneengesloten meerderheid
die weet wat ze wil en die tot regeeren in
staat is. We hebben een ministerie, dat za
ken wil doen en een betere toekomst wil
voorbereiden. Al zijn we niet ingenomen
met verschillende leden van dit bewind
’t komt me voor, dat het aller plicht is, hun
goeden wil te eerbiedigenonpartijdig wat
zij aanbieden te beoordeelen en voorts den
tijd af te wachten, dat de staatkundige toe
stand gezuiverd is en weer een eenstemmi
ge regeering mogelijk zal blijken. Tot zoo
lang zij er geduld en waardeering.
M. E. van der MEULEN.
ROLSWARDSCHE COURANT
11
0
i
a
