NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
BöJtSWAR® WONSEBADEEL
1882.
Een en Twintigste Jaargang.
No. 45.
VOOR
DONDERDAG 9 NOVEMBER.
BITIEVLIM).
ft
ml
de uitzuigers
ABONNEMENTSPRIJS: 80 Cents per 3 maanden.
Franco per post 95 Cents.
ADVERTENTIEPRIJS: 50 Cts. van 1—7 regels. Ver
volgens 10 Ct. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
EEN AFGELUISTERD GESPREK
OVER DE LANGE JACHT.
ZB EK]^NDMAKIN(r.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS
van WONSERADEEL brengen, in voldoe
ning aan art 5 der drankwet, bij deze ter
openbare kennisdat bij hen is ingekomen
een verzoekschrift om vergunning tot ver
koop van sterken «Irank in het
klein van ROMMERT WEERSTRA te
Makkum in het huis te Schraard No. 39.
Witmarsum 4 November 1882.
Burgemeester en Wethouders voornoemd
L BRITZEL.
de Secretaris
E. JANSEN.
FRANKRIJK.
Vreemde dingen beleven wij.
Hoevele handen zijn er in Frankrijk en
ook in andere rijken bezig om dynamiet
te vervaardigen, om daarmede ’s menschen
leven te vernietigen en het eigendom van
anderen te verwoesten en terwijl dat werk
in geheime werkplaatsen en in het nachte
lijk uur geschiedt, stroomen duizenden en
duizenden naar de kerkhoven, teneinde hun
ne dooden te gedenken, op de graven te
knielen en te bidden en op de koude zer
ken kransen en bloemen neer te leggen.
Nog nooit zag men op 1 en 2 November
te Parijs zooveel menschen in stille aandoe
ning op de kerkhoven en te Weenen was
op het kerkhof, nabij de overblijfselen van
de slagtoffers van den schouwburg-brand,
geen voet gronds onbezet, ’t Gemeentebe
stuur had dat kolossale graf versierd en
daarop eene katafalk geplaatst, met bloe
men bedekt en door fakkels verlicht. Tal
van kransen hingen aan die zwarte pira
mide, en die van de stad, welke uit klim
op, camelia’s en palm bestond, trok aller
oog terwijl de plegtige stilte nu en dan werd
afgebroken door het weenen en snikken van
weduwen en kinderen. Ook in de grafste
de van de keizerlijke familie, volgens ge
woonte op die dagen geopend, was de lijk
kist van Frans Jozeff II te zien gesteld en
als onder bloemen verscholen.
Bijna 5000 rijtuigen en 760 tramwagens
bragten het publiek naar het contrale kerk-
Bij Pieter Klazes waren gasten. Zijne
familie woonde nog al ver af en in het har
tje van den winter waren de opreden bijna
niet te gebruiken. Nu in October ging dat
nog al Men zat aan de theetafel en het
gesprek was levendig. Men klaagde over
zieke aardappelen, geringe oogst, verkeerd
werkvolk enz. Verder kon men spreken
over de slechte manier, waarop die en die
leefden en hoe zij dientengevolge doodarm
waren gewordenin één woord ieder wist
watde kleine schandalen waren vooral aan
de vrouwen bekend door bemiddeling van
de „bolleloopsters die gewoonlijk alles bij
de deur verhalen na eerst te hebben laten
voorafgaan„ik praat er anders niet van
maar ik durf het jou wel zeggen." 't Ge
zelschap had het dan ook echt „drok.” Even
later kwamen de jongens uit school. Men
kon hen aanzien dat zij nieuws meê brach
ten. ’t Ging regelrecht op vader los. „Va
der morgen komen de hazenjagers hier, mo
gen wij dan ook mee
„Wij zullen eens zien. Eerst naar school
dat weet je.”
Dat de jongens hierover heel gesticht wa
ren gelooven wij nietmaar zij lieten den
moed nog niet zakken.
„Ik kan mij best begrijpen,” zegt een
der gasten „dat de jongens daar pleizier in
hebben. Zoo’n jacht is mooi te zien. Is
’t niet een mooi gezicht als een haas er
flink van doorgaat en ’t wat duurt voor
de honden hem te pakken krijgen
„’t Mooiste isals ze de haas niet krij
gen” merkt een der vrouwen aan.
„Om mijn part vangen ze alle hazen maar”
zegt een ander „’t is lastig goed, en ik vind
het gemeen dat de wet verbiedtom een
haas waar van ik last heb, te vangen.”
„Als elk ze maar mocht dood maken dan
waren zij gaauw uit de wereld” wordt er ge
antwoord t.
„Maar wil jou de hazen dan dood maken
voor ’t pleizier van de groote lui Ik zeg
voor 't pleizier, want een lange jacht be
hoeft men niet om ’t voordeel te houden.
En gaan de groote lui met het geweer uit
jagen dan is het ook niet om de verdienste!”
„Een mooije liefhebberij” zegt een der
vrouwen, „om zoo’n beest te laten doodbij
ten door de honden. Dat een ander het
doet om een daghuur te verdienen, daarin
is niets vreemds, maar om voor pleizier te
moorden, dat is wreed.”
„Zoo denk ik er ook over” zegt hare
buurvrouw. Laatst vingen de honden een
haas op ons hiem, maar het jammeren van
het dier was bijna niet uit te staan.”
„En ik mag toch graag een jacht zien”
zegt Pieter Klazes. „Maar wanneer is de
lange jacht geopend
„Ik geloof met October” zegt er een.
„Al veel eerder” merkt een ander aan.
„Neen met October” zegt de eerste „ik
heb het zelf in de courant gezien”.
„Ja de lange jacht op hazendat kan
wezendoch ik bedoelde de lange jacht
op boerenook al eene liefhebberij der
groote lui.”
„Wat bedoel jij daarmee?” wordt er ge
vraagd.
„Dat zal ik je zeggen. Mijn buurman
Harke ken je. ’t Is een beste kerel en
ieder weet dat hij een flinke boer is. Hij
moest dit jaar weer inhuren. Zijn land
heer is verleden jaar overledenhij had
nu met een losbol te doen. Harke vroeg
mijnheer natuurlijk weer, of hij op dezelfde
conditiën kon blijven. Ja, Harke kon blij
ven want Pa had gezegddat hij een
goede boer wasmaar ’t moest een beetje
anders. Harke merkte al gauw dat hij
niet met mijnheer kon accorderendaar
het onderste uit de kan moest komen. Mijn
heer vond het dan beterdat de plaats in
de courant kwam dan kon Harke haar
altijd nog tegen het hoogste bod houden.
Zoo gezegdzoo gedaanen ik zag al
gaauw liefhebbers in het land omtrappen,
Ik zei zoo bij mij zelven: daar zijn de hon
den die mijnheer op Harke loslaat om hem
te vangen. Dit is de lange jacht op de boeren.
Gelijk ik zeiliefhebbers kwamen er. Er
waren eenigen bij die Mei zouden trouwen
en boer worden. Zij hadden nog al een
aardig kapitaaltjeen ik dacht mijnheer
krijgt altijd een vette haas. Er waren ver
der een paar bijdie reeds boer waren
maar welke verjaagd waren door hen, die
meer durfden bieden. Nu waren zij ach
ter Harke.”
„Dit heeft wel wat van ’t beamkefordrju-
wen, dat wij als kinderen deden,” valt hem
iemand in de rede.
„Ja maar dat was eene onschuldige lief
hebberij en dit niet, daarom noem ik het
de lange jacht op de boeren. De boer wordt
net zoo schoon afgekloven als een haas op
mynheer’s tafel. Harke is nu ook al gevan
gen. Hij is blijven wonen voor het hoogste
bod. Hij moest om zijn kinderen bezig te
houden, wel boer blijven. De liefhebbers
die voor honden hebben gespeeld en Harke
hebben opgejaagd, zijn even ver als wind
honden, want hebben deze de haas gevan
gen dan krijgen zij er toch niets van. ’t
Is gek van zulke beesten, maar nog gek
ker van de boeren.
„Ja, maar ieder wil graag een plaats heb
ben en doet daarvoor zijn best.”
„Goed, maar een landheer mag niet meer
eischen dan de boerderij kan opbrengen.
Laat de landheer zijn land taxeren door
iemanddie er verstand van heeft. Daar
mede kan dan een boer tevreden* zijn.”
„Mooi zoo, maar je weet, de lange jacht
is een liefhebberij van de groote lui.”
„Er zijn er gelukkig toch nog, die geen
liefhebberij aan het jagen op boeren heb
ben.” Hiermede eindigde het gesprek.
hof en de verbindings-spoorweg vervoerde
derwaarts meer dan 15000 personen.
En dan, bij dit aandoénlijk tooneel, her
innert men zich, dat nog niet lang geleden
een aanslag werd beproefd op het leven
des keizers en dat eenige dagen vroeger
den gemeenteraad van Parijs werd aange
zegd „als gij zijt bijeengekomen om de be
langen der stad te behartigen, zullen wij
uwe raadzaal door dynamiet in de lucht
doen springen
Heilige aandoening des harten en dier
lijke woestheid naast elkander gebed en
vervloeking schier op ’t zelfde oogenblik
Een plakkaat, dat in den nacht van Dings-
dag op Woensdag den 31 October te Parijs
is aangeplakt, luidt als volgt
„Uitvoerend revolutionair internationaal
comité. (Afdeeling Frankrijk.) Aan u allen,
bourgeoiskapitalisten en regeerenden. Gij
hadt gemeend, door eenigen der onzen gevan
gen te nemenschrik in onze gelederen te
verspreidengij hebt uw effect slecht bere
kend uwe knevelarijen hebben slechts het
gevolg gehad onzen haat aan te wakkeren
en hebben ons eenmaal te meer bewezen
dat er niets te wachten is van de bandie
ten die ons regeeren. Wee ubourgeois
van welk soort ook! Onze haat zal vreese-
lijk onverzoenlyk zijn en zal niet eer op
houden dan met uw ras. Gijdie sedert
eeuwen de maatschappelijke schatten in han
den houdt, die door uwe talrijke schandaden
voortdurend de verwachting van het pro
letariaat hebt teleurgesteld, gij zijt veroor
deeld. Het uur der wraak is geslagen Gij
zult weldra uwe misdaden boetenThans
heeft het proletariaat u een oorlog op leven
en dood aangedaan. Wij zullen u niet meer
met het geweer in de hand op straat aan
vallen, omdat gij tegenover ons honderden
en duizenden tot aan de tanden gewapende
mannen kunt stellenwij zullen echter ge
bruik maken van de middelen die de we
tenschap ons aan de hand doet en die de
scheikunde ons heeft ontsluierd. Om u te
vernietigen zijn alle werktuigen goed, van
den dolk tot het dynamiethet vergif en
de petroleum. Op de wetenschap steunen
onze socialistische theoriën en met behulp
van de wetenschap zullen wij de bestaan
de maatschappjj likwideeren. De dood aan
Het uitvoerend Comité
Heeft er thans tusschen sommige Mogend
heden overleg plaats over de vraaghoe
zullen wij de toenemende bandeloosheid
onder enkele klassen des volks breidelen
Men zegt het, maar waarom zoekt elke
regering niet met allen ernst naar het ant
woord op de vraag„schuilt er ook kwaad
in onze eigene wetgeving en in de toepas
sing der wetten en welke middelen zijn er
te wenden om dat weg te nemen en
het volk in vrede te doen werken en
aan
zoo
leven
Altijd de justitie met hare dienarende
grendels en boeten altijd geweld en dit
is het juist wat den dolk doet scherpen en
het dynamiet vervaardigen,
RUSLAND.
Oog om oog en tand om tand dat
wordt de leus onder de magteloozen en dat
wordt in practijk gebragt in het duistere
van den nacht.
’t Is treurig maar hoe ernstig de les
sen van de geschiedenishoe dreigend de
teekenen des tijds ook zijnmen kan er
niet toe komen om het kwade door het
goede weg te nemen en de geneesmiddelen
blijven nog steeds de gevangenis, het zwaard
en de kogel.
Zonder regt geen vrijheid, maar dat men
de menschen toch niet plage en vervolge en
hen aanzette tot vertrapping van het regt.
Men ziet het in Rusland, waartoe dwin
gelandij het volk kan brengen en toch
Ignatieff, de man, die gaarne het zwaard
boven het hoofd des volks houdt en het
trapt met zijn ijzeren hiel Ignatieff die
thans te Parijs vertoeftheeft gezegd: „als
1883 is gekomen, zal de Czaar mij terug
roepen
Wat hij daar mede bedoelt weet het
russische volk wel.
De leiders van de groote europeesche so-
cialisten-partij beginnen te begrijpendat
werklieden-congressen op uitgebreide schaal
weinig effect hebben. Driftige sprekers
komen daar dikwerf te veel geduldige
hoorders te weinig, en de politie staat ge
woonlijk op de loer, of er ook iets gezegd
wordt, dat, volgens haar oordeel, regt geeft
om het publiek naar buiten te drijven.
Men wil daarom kleine vergaderingen
houden en die allen onder de strenge tucht
van een centraal bestuur plaatsen.
Besluiten worden bij meerderheid van
stemmen genomen en al de leden zijn ver-
pligt daaraan te gehoorzamen.
Die dat weigert, verliest zijn lidmaatschap.
Ook wil men, ten dienste van de socia
listische beginselen, kleine partij-bladen op-
rigten.
BELGIE.
Louise Michell, de „roode Maagddie
spreken durft te midden van het grootste
tumult, zou, na Gent ontvlugt te zijn, te
Antwerpen spreken.
Om nu het spectakel, ’t welk daar ge
wis ontstaan zou, te voorkomenheeft het
gemeentebestuur haar den catheder ontzegd
en om in Belgie voor goed een einde aan
die hinderlijke vertooningen te maken, zou
de hooge regering haar verboden hebben
ergens in ’t openbaar redevoeringen te hou
den.
De revolutionaire juffer heeft nu stof om
te Parijs, Lyon, Marseille enz. de Belgen
door ’t slijk te halen.
DUITSCHLAND.
Zooals wij gemeld hebben, heeft de pruis-
sische minister van onderwijs al de neutra
le scholen te Crefeld in confessionnele doen
veranderen en dat besluit heeft in die stad
ja in het geheele rijkgroote sensatie ver
wekt.
De gemeenteraad heeft echter besloten
tegen genoemd besluit bij den minister en
den landdag in verzet te komen.
EGYPTE.
De valsche profeet begint in Boven-
Egypte erg te spoken.
’t Volk schijnt op zijne hand te zijn en
de egyptische krijgsmagt is te uitgeput en
ook te gedemoraliseerd om den oproerma
ker het zwijgen op te leggen en op zijn
togt door het land het hoofd te bieden.
Professor Schweinfurth, de bekende Afri-
kaansche reizigerschrijft dienaangaande
„het is een treurige staat van zakendie
ik u moet blootleggen. In Engeland denkt
gij alleen aan Egypte en gij meentdat met
Egypte alles gewonnen is. Zelfs hier te
Cairo is iedereen zóózeer vervuld van de
kwestiën des oogenbliks het proces van
Arabi en de reorganisatie des legersdat
men niet verder ziet dan de neus lang is.
En toch verkeert Soedan in een toestand
die het bestaan van Egypte bedreigt. Valt
morgen Khartoem den Madhi in handen
dan kan niemand zijn vaart stuitenen
behoeft hij slechts zijn programma uit te
voeren, om naar Egypte en Mekka te mar-
cheerenteneinde het duizendjarig rijk in
te voeren.”
De egyptische schriftgeleerdenover de
toekomst van den profeet Mohamed Hamid
geraadpleegd hebben geadviseerddat hij
de regte man niet iswant de door den
profeet Mohamed beloofde verlosser moet
uit het Oosten komen en Mohamed Hamid
komt uit het Westen.
’t Volk echter gelooft, dat het openbaar
gemaakt advies der ulema’s niets anders is
dan een stuk, door de egyptische regering
opgesteld.
Het einddoel van den valschen profeet
iseen togt naar Mekkade inwijding
van het duizendjarig rijk aldaar en de be-
keering der geheele wereld.
’t Plan is grootsch genoeg.
„Zend zegt professor Schweinfurth
drie Indische regementen naar het bedreigde
Khartoem en hijdie droomt weldra de
wereldhervormer te zijnzal als een mor
gendamp verdwijnen.”
I
BOLSWARDSCHR COURANT
V
j
