NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
BOÏ-SWARO 4 WWSgMJB®»
Twee en Twintigste Jaargang.
1883.
No. 1.
WAT ZAL TOOK NU ZIJN?
r
VOOR
DONDERDAG 4 JANUARI!.
DONDERDAG 4 JANUARI!.
r
-
ABONNEMENTSPRIJS: 80 Cents per 3 maanden.
Franco per post 95 Cents.
ADVERTENTIEPRIJS: 50 Cts. van 1—7 regels. Ver
volgens 10 Ct. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
I
r
L
voor hoe
zij ver
en drin-
rond in de
De commissie uit den franschen senaat
die belast was met het onderzoek van het
door de kamer aangenomen wetsontwerp
tot wijziging van het eedsformulierheeft
met 5 tegen 4 stemmen besloten te advi-
seeren tot verwerping van het tegenvoorstel,
door den oud-minister Humbert ingediend.
Wij herinneren dat deze aan allen, diege-
5
J
I
kelijk of godsdienstig formulier, en dat het
welk door de kamer is vastgesteldhet
leeken- af wereldlijke formulier.
John Lemoinne lid van genoemde com
missie, behoort tot de minderheid en hoopt
dat haar preadvies geen ingang zal vinden
bij de meerderheid van den senaat. Deze
zal meent hij in een opstel voorkomen
de in het Journal des Debats, dienen te
overwegen: „of de vrijheid, een godsdien-
stigen met eigen overtuiging strijdigen eed
niet af te leggenniet zedelijker en gods-
dienstiger is dan de wèttelijke dwang tot
meineed. Juist zijdie voor den naam»
het Woord, het denkbeeld van God eerbied
koesteren, moeten de eersten zijn, om er op
aan te dringen dat die naam dit Woord,
dit denkbeeld tegen ontwijding beveiligt
worden. Verwerpt de senaat de voorgestel
de schikking, om den tegen woordigen gods-
dienstigen eed te handhaven, dan zal mis
schien het gevolg er van zijn dat de eed
wordt afgeschaft, en hij, voor zich, zou hier
aan, boven alle andere bepalingen, de voor
keur geven.”
De militaire hervormingen in Turkije,
ontworpen door Duitsche officieren, zullen
weldra in practijk worden gebragt vrij
zeker tot groote ergernis van de heeren
Pacha’s.
PARIJS, 1 January.
Gambetta is overleden. De toestand werd
gaandeweg erger en te middernacht toen de
klokken het jaar 1883 inluiden blies hij den
laatsten adem uit, bij zijne begrafenis die
op staats kosten zal geschieden zal men zich
zeker herdenken wat hij voor zijn vaderland
heeft gedaan, en zich herinneren hoe hij
tijdens de laatste groote oorlog in een bal
lon uit Parijs ontsnapte om het volk tot
leider en banierdrager te strekken, en bij zijn
graf zal men zeker den grooten landverde-
diger herdenken, die, vol zuidelijk vuur, vol
onbedwingbaar geloof in het Fransche volk
en in de Republiek als een verjongde strij
der van 1793 zich in de bres wierp toen
Frankrijk’s vlag vernederd in het stof van
Sedan lag. In hem verliest Frankrijk een
groote réserve van kracht en bezielde va
derlandsliefde, die zijne zwakheden en ge
breken overschitterde.
LONDEN.
Als ondersecretaris voor de buitenland-
sche zaken zal Lord Edmond Fitz Maurice,
Sir Charles Dicke vervangen.
KONSTANTINOPEL.
De ministerraad beslaagde voor de En-
gelsche nota betreffende den Donaus en
ontwierp een antwoord houdende aanneming
van de uitnoodiging ter deelneming aan de
Conferentie.
Welken waarborg heeft men voor ’t be
houd van den vrede
Men zegt dat von Bismarck de Oosten-
rijksch-Duitsche alliantie parlementair wil
doen bezegelen en dan is alles voor goed
en voor lang in ’t reine.
Ziedaar een vraag, die als van
zelf, bij iederen nadenkende voor
den geest komt, als we weer aan
den aanvang staan van een nieu
wen tijdkring. Al achten wij het
een zegen, dat ’t geen ons weder
varen zal slechts schrede voor
schrede, ons openbaar zal worden,
al weten wij dus dat een bepaald
antwoord op de gestelde vraag
nu onmogelijk kan gegeven wor
den, toch willen wij ze niet af
wijzen of terugdringen in den
geest, als zou zij een gevolg we
zen van onbetamelijke nieuwsgie
righeid. Integendeel, wij zijn ons
bewust, dat het stellen dier vraag
een gebiedende plicht is voor iede
ren denkenden mensch. Niet met
’t oog op de bepaalde feiten die
buiten en boven onze macht lig
gen en welke ons toekomen al
leen door den wil Desgenen in
wiens hand ons leven is en alle
onze paden zijn, doch in betrek
king tot datgene, wat op onzen
weg ligt en waarvan wij moeten
kunnen zeggen dat wij mede
werkers Gods zijn, terwijl wij niet
zelden moeten belijden, samen te
werken tot allerlei boosheid. Als
er immers weer zal gesproken en
geschreven worden, niet tot op
heffing van banden en verheffing
van heel het volk, maar tot op
ruiing van standen tegen standen;
als er voortdurend zal gekeven en
gescholden worden in allerlei bla
den en geschriften, hetzij dan met
of zonder leuzen aan den gods
dienst ontleend, dan kunnen wij
reeds nu bepalen dat ’t Neder
land zal gaan, als ieder Koning
rijk dat in zich zelf verdeeld is.
Doch laat ons betere dingen ho-
pen. De pers „Koninginne” ge
noemd, toone zich dien titel waar
dig. Haar invloed is ontzach-
lijk groot. Kamerleden e.a. mo
gen soms uit de hoogte op haar
neder zien en schimpen, niemand
ontkomt aan haar macht. Zij is
de mond die spreekt tot het volk.
Eiken dag, iedere ure komt zij en
tot iedereen. Zij verheft en adelt,
ook verbittert, prikkelt, pijnigt
zij. Zij wekt geestdrift enboozen
hartstocht. Zij verlicht uw ver
stand of misleidt uw geest. Zij
is een zegen of een vloek.
De fransche gezant heeft aan de Zwit-
sersche regeering doen weten, dat er weder
groote hoeveelheden dynamiet uit Zwitser
land naar Frankrijk worden gezonden.
Dientengevolge zijn er, van zwitsersche
zijdebevelen gegeven om allerwege op
den uit voer naar Frankrijk een waakzaam
oog te houden.
waarmede de bewuste alliantie gesloten werd.
Keizer Alexander III had zoo iets nooit
gedacht van zijn ouden vriend Keizer
Wilhelm.
De^ officieuse Weener correspondent van
het Karlsruhe verschijnend officiéél orgaan
verhaalt, dat de Russische Keizer Alexan
der, toen in zijn omgeving het Duitsch-
Oostenrijksch Verbond ter sprake kwam,
verklaarde, dit Verbond in het belang van
Rusland zelf teachten, daar hij het wel
voor mogelijk houdt, dat één van beide lan
den afzonderlijk aanvalt, doch niet, dat bei
den dit gecombineerd zouden doen
Er waren lieden die een zwaar hoofd
hadden over de sterk gekleurde liberale rig-
ting van het tegenwoordige kabinet in En
geland.
Men vreesde aanvankelijk, dat het tal van
Maatschappelijke Instellingen, rustende op
de grondslagen van vroegere jaren, omver
zou balen, maar die vrees bleek tot nu toe
zeer overdreven.
Thans begint men aldus te redeneeren
„Aan de jaren der bezadigdheid ontbreekt
het den veertien mannen niet die thans het
Britsche schulp van Staat besturen. De
oudste hunner, Gladstone, telt twee-en-ze-
ventig, de jongste, sir Charles Dilke, 40
zomers. Dan bieden ook hun rang en ge
boorte wel eenigen waarborg tegen al te on
besuisd revolutionaire neigingen. Immers
zeven hunner bekleeden den rang van Pair.
Een moet er eene Hertogskroon erven, een
tweede eene Baronnie, een derde is de
schoonzoon van een Bisschop. De Lords
Spenser, Cerlingford, Granwille, Derby,
Hartington en Kimberley stammen, evenals
sir William Harcourt, uit geslachten, die in
de regte mannelijke linie grond bezeten
hebben in den lande sinds de dagen van
Hendrik VIL Legt eindelijk het bezit van
wereldsch goed iets in de weegschaal tegen
eene mogelijke overhelling tot de leerstuk
ken van het communisme, dan zij er op ge
wezen dat de gezamenlijke jaarlijksche in
komsten van den heer Gladstone, de Lords
Spencer, Kimberley, Derby, Carlingford en
Northbrook geraamd worden op de niet on
beduidende som van drie millioen gulden,
terwijl, om nog iets te noemen, Lord Har-
tington’s vader de eigenaar is van 198.665
acres, welke hem eene rente afwerpen van
ruim 3’/> millioen guldens ’s jaars.”
Het ter dood brengen van Oberdank, den
student, die keizer Frans Jozeff om ’t leven
poogde te brengenheeft in Italië groote
verbittering te weeg gebragt.
Een der dagbladen van Rome zegt dien
aangaande:
„Wij, Italianen hebben eene school ge
vormd, die van medelijden met moordenaars.
Hoeveel beter zouden wij gedaan hebben
er eene te vormen van medelijden met hun
ne slagtoffere! Maar nu wij dat niet gedaan
hebben, is dit geene reden om onze school
op te dringen aan onze naburen.”
’t Zelfde blad maant vervolgens den mi
nister van onderwijs aan de wet toe te
passen op de hoogleeraren die gelijk de
heer Carducci te Bologna, den moord ver
heerlijken als een vaderlandslievend werk,
en op eene wijzewelke door den grooten
hoop beschouwd wordt als dichterlijk, ver
moedelijk omdat het zoo onbeschoft geschiedt
BOLS WARD, 2 January 1883.
Met ingenomenheid vermelden wij, dat in
de morgengodsdienstoefening van 31 Dec.
in de Hervormde Kerk twee giften ingeko
men zijn, ééne van f 200, ten behoeve der
diakonie en eene van f 100, met het ver
zoek om deze te overhandigen aan de com
missie voor spijsuitdeeling, ten behoeve eener
buitengewone bedoeling.
BOLSWARD, 2 January 1883.
Het was een goed idéé van de werkende
Leden van „Gysbert Japicx”, om „Docter
Klaus” nog eens op te voeren in eene volks
voorstelling op Donderdag 28 Dec. 11. Het be
stuur verzocht daarbij de alhier bestaande
muziekvereeniging, om door uitvoering van
eenige nummers, de voorstelling op te luis
teren, waaraan door ieder die kon, bereid
willig werd voldaan. Of het talrijke publiek
genoegen had Dit bewees de stilte die er
immer heerschtewanneer het gordijn was
opgetrokken. Met onverdeelde aandacht
werd de opvoering gevolgd. Nog nimmer
is hier zeker eene volksvoorstelling gegeven,
waarbij het publiek zich zoo uitstekend ge
droeg als deze keer. Verschillende oorza-
zit mede aan uw disch en dwingt
u vaak met haar, in plasms van
met uw huisgenooten te spreken.
Vanaf de ure dat gij ontwaakt,
totdat gij het vermoeide hoofd
neerlegt, moet gij naar haar luis
teren. Zij teekent u
gij uw kleeden moet,
kondigt u wat gij eten
ken moet, zij leidt u
wereld der praktijk en in die der
denkbeelden, zij sleept u mede
in een denkbeeldige wereld, zij
kweekt het heerlijkst geloof dat
verstand en hart bevredigt, zij
voedt het bijgeloof tot het on
zinnige toe, zij verlaagt door treu
rige stofvergoding. Zij is de
oppermachtige en zéér veel van
’t geen er geschieden zal met ons
land en volk, in stad en dorp
en huisgezin, hangt van haar af.
Zij begrijpe haar verhevene, ern
stige roeping en volbrenge haar
plicht. En voorts sta elk op zijn
post. In het groote raderwerk
kan geen enkel tandje van een
rad gemist worden, zonder schade
te doen aan het geheel. De een
voudige dienstmaagd en den eer
sten ministerwij hebben ze
beide noodig. De vrouw en moe
der zij trouw in haar bescheiden
werkkring, de man stipt eerlijk
in zijn handel, waakzaam en werk
zaam. Er zij karakter en er wone
moed in ons volk. Dan zullen
wij „medewerkers Gods” zijn,
d. i. dan zullen wij jagen naar alles
wat rein en goed is, onzedelijkheid
zal ons een gruwel zijn. Wij voe
den onze kinderen op in huis en on
derwijzen ze in school, in een ver
lichten, verdraagzamen, echt gods-
dienstigen geest en vormen zoo een
geslacht van degelijke burgers, vro
me menschen. En laat dan ge
beuren wat wil. De voorspoed
zal ons niet ontzenuwen, de tegen
spoed ons niet verlammen, aan
de toekomst van land en volk zul
len wij liiet wanhopen, Nederland
zal met eere zijn plaats innemen in
de reien der volken.
M. E. van der MEULEN.
gehumeurd, vooral om de geheimzinnigheid,
de keus wil laten tusschen het gewone ker-
plaats natuurlijk het stuk en de uitvoering,
BOLSWARD8CHE COURANT
V
i
