NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
BOLSWARB WGNSERADEEÏ.
1
1
1
J
AMSTERDAM.
No. 18.
1883.
ONZE KIESVEREENIGINGEN,
Twee en Twi ntigste Jaargang.
DONDERDAG 3 MEI.
VOOR
J
1 MEI 1883.
van
ABONNEMENTSPRIJS: 80 Cents per 3 maanden.
Franco per post 95 Cents.
ADVERTENTIEPRIJS: 50 Cts. van 17 regels. Ver
volgens 10 Ct. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
VACCINATIE.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS
van Wonseradeel brengen ter algemeene
kennis, dat op Zaterdag 5 Mei e. k. ’s v.m.
IO1/, uur in het schoolgebouw te Parrega aan
de ingezetenen van de dorpen ten zuiden
van Bolsward gelegenheid tot kostelooze
inenting zal worden gegeven.
Witmarsum, 28 April 1883.
De Burgemeester,
C. W. C. T. VISSER Fzn.
De Secretaris,
E. JANSEN.
I
j
hoogst noodig. Het kan anders gebeuren,
dat de stemmen der liberalen op zeer vele
personen verdeeld worden terwijl die der
anderen op gelijke personen zullen voorko
men, versterkt door een getrouwe opkomst
en waardoor alleen hunne candidaten kun
nen zegevieren. Zij zijn met een verbazenden
ijver werkzaam. Dat dan de liberalen hier
aan een voorbeeld nemen, en het hun aan-
spore om zich ook ijverig en tevens voor-
zigtig te betoonen. Nog eens, eene overeen
stemming tusschen de liberale kiesvereeni
gingen in dit gewest, is ook wel degelijk
noodig voor de verkiezingen voor leden
der Provinciale Staten.
Ieder Nederlander heeft het
recht en is verplicht op dezen dag
trotsch te zijn op de hoofdstad
zijns lands. Heel het volk is er
vertegenwoordigd. De Koning en
Koningin, de vertegenwoordigers
des volks uit de Staten-Generaal,
de groothandelaars, die met hun
zeekastelen, hun koopwaren ver
zenden naar en ontvangen uit alle
werelddeelen, de winkelier die in
het klein evenzeer zich inspant
en mee werkt tot de welvaart zijns
volks, de industriëel in den ruim-
sten zin des woords, die proeven
geeft van zijn vindingrijk vernuft,
zijn wetenschappelijke vorming
zijn volhardenden ijver, de arbei
ders die uit alle gewesten de
bevolking der hoofdstad zijn ko
men vermeerderen de mannen
en vrouwen, die zich wijden aan
wetenschap en kunst; de vertegen
woordigers der pers. Niet deze
alleen zijn er. Uit onze Oost- en
Westindische bezittingen vindt gij
heden daar de meest verschillen
de volken en rassen, allerlei na
tiën zijn er allerlei talen hoort
men en het kleine Nederland kan
met rechtmatigen trots zeggen
deze allen behooren tot de milli-
oenen, over welke onze Koning
den schep ter voert, want wij zijn
de tweede koloniale mogendheid
der wereld.
Deze dag stempelt Amsterdam
tot eene wereldstad. Het is her
boren. Het is weer de hartader
des lands geworden, het heeft zijn
De meeste dezer vereenigingen in onze
provincie zijn liberaal. Gewoonlijk is de pu
blieke geest zoowat slapende, alleen als
buitengewone omstandigheden voorkomen,
wekken ze ook extra belangstelling op, het
welk dan blijkt uit het aantal uitgebrachte
stemmen bij verkiezingen. De kiesvereni
gingen zijn bepaald nuttig, hun aantal is
daarom nog niet groot genoeg, en moesten
in iedere gemeente, ja in ieder dorp bestaan.
Zij toch houden de belangstelling gaande,
door candidaten te stellen, waarover ieder
kiezer zijn oordeel kan laten gaan zij doen
het voorbereidend werk voor de verkiezin
gen zij wijzen de mannen aan, die voor
namelijk in aanmerking komen, en tusschen
wie de keuze zal moeten geschieden. Vele
kiezers en vooral zij, die weinig met anderen
in aanraking komen, zouden anders zeer
verlegen zijn, aan wien hunne stem te geven.
Zonder kiesvereenigingen zouden bij de
eerste stemming althans, de stemmen nog
meer uiteen loopen dan nu meest al het
geval is. Nog veel meer nut zouden de
vereenigingen kunnen doen, als zij de kiezers
meer konden voorlichten zoo er meer debat
plaats vond over de vraag, waarom de een
boven den ander is te verkiezen, en de
redenen waarom de gekozen candidaat
boven anderen wordt aanbevolen, openlijk
werd bekend gemaakt.
Het is echter zeer goed te verklaren, dat
vooral in kleine plaatseneen debat over
het al of niet bezitten van verdiensten bij
den persoon, die in aanmerking komt, zeer
moeijelijk is; men komt dan alligt in beoor-
deeling van personendieal zijn ze zelf
niet in de vergadering toch hooren wat er en
door wien van hen is gezegd, het welk dan
wel eens aanleiding kan geven, tot verwij
dering of vijandschap tusschen den beoor-
deelaar en den beoordeelde zelfs in het erg
ste, doch mogelijke geval, tusschen de we-
derzijdsche familiën. Dat de meeste leden van
kiesvereenigingen zich hier voor wachten,
ondervindt men in de vergaderingen, alwaar
niet uitgesproken wordt, wat men later wel
entre-nous over deze of gene hoort. Zoo
als nu de kiesvereenigingen bestaan kan er
zeker dan ook weinig meer van verwacht
worden, namelijk het bij geheime stemming
stellen van candidaten. Maar zoo als we
zagen, dit alleen is toch reeds zeer nuttig.
Veel grooternut zouden deze vereenigingen
kunnen doenals tusschen hen meer aan
sluiting, overeenstemming en samenwerking
bestond. Het behoeft toch zeker geen be
toog dat het genoemde niet anders dan heil
zaam voor de zaak der liberalen kan zijn.
Die noodige aaneensluiting vindt men bij
de andere gecombineerde partijen in groote
mate en daaraan is zeker voor een groot
deel de kracht te dankenwelke van die
zijde wordt ontwikkeld Het middel om
van de stemmen waarover eene partij be
schikt geene verloren te doen gaanmaar
alle op een en denzelfden persoon te doen
uitbrengen is aansluiting. Waarom zou
den de liberalen dat middel verwaarloozen?
In Friesland is het liberaal element bij
verkiezing van leden van Provinciale Staten
wel sterk, maar toch is met het oog op
de vereenigde tegenpartijen aaneensluiting
K.ENNIS€JEVIIWC1.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS
van Wonseradeel brengen ter algemeene
kennis, dat bij hen is ingekomen eene aan
vrage van Al>e Wallinga te Makkum,
om vergunning tot verkoop van sterken
drank in het klein in het pand No. 131 te
Makkum.
Witmarsum, 28 April 1883.
De Burgemeester,
c. w. o. t. Visser Fzn.
De Secretaris,
E. JANSEN.
Amsterdam schatte zijn voor
rechten hoog en voele zijn ver
plichtingen diep. Het rust heden
van den arbeid en viere met op
gewektheid feest, maar ’t zij de
rust die tot nieuwe, verdubbelde
inspanning prikkelt en het feest
zij geen zege, om ’t geen reeds
verkregen is, maar een prikkel
om te jagen naar een doel dat
nog in een verre toekomst ligt.
M. E. VAN DER MEULEN.
grenzen ontzachlijk uitgebreid
het strekt zijn armen uit naar alle
deelen der wereldde geestkracht
is herleefd en het kapitaal is uit de
porte-feuille, het graf des doods,
voor een deel althans opgestaan en
brengt nieuw leven aan.
Heel de wereld erkent het, want
ziet, een breede schare van gezan
ten is uit alle landen van Europa,
uit alle deelen der wereld daar en
staat om onzen Koning geschaard.
Er komt geen einde aan den toe
voer van ’t geen de besten te leve
ren hebben, op ’t gebied van han
del nijverheidwetenschap en
kunst. Duizenden begrijpen, dat
zij niet mogen wegblijven uit het
strijdperk dat heden is geopend
dat het eene eere isom het beste
te zenden wat zij hebbennaar de
hoofdstad van ons klein en toch zoo
veel beteekenend land.
Want ieder weet het, heden
is de „Internationale Koloniale
en Uitvoerhandel-Tentoonstellmg’
te Amsterdam geopend, met alles
wat daaraan latei’ nog is toege
voegd. Hoog uit den top van de
prachtige mast, op het terrein
geplaatst, wappert de Nederland-
sche driekleur en verkondigt den
volke, dat de ure der opening
geslagen is. In het schitterend
zonlicht en bij den frisschen wind,
golven duizende vlaggen en wim
pels. Voor heden geen klacht,
omdat zooveel nog niet is vol
tooid, alleen het feit, dat zooveel
reeds is tot stand gebracht, dat
zoo ontzachlijk veel meer nog
wordt verwacht, dat heel de we
reld onze hoofdstad, ons land
heeft waardig gekeurd, om zoo
veel schoons en schitterends te
ontvangen, zij ons stoffe van
blijdschap en roem. Deed het ons
goed te vernemen, dat onze Vorst,
Nederlander in hart en nieren,
zijn weerzin niet onderdrukken
kon, omdat niet een zoon onzes
volks de eerste gedachte voor deze
grootsche zaak heeft uitgesproken,
laat ons met schaamte dit be
treuren, maar aan Agostini de
eere gunnen die hem toekomt
en ons verheugen, dat hij daar
door toch getoond heeft, ons volk,
welks geschiedenis hij bewondert,
ook in den toestand waarin het
nu zich bevindt, tot groote dingen
in staat te achten.
Het Duitsche vrijdenkers-verbond zou op
17 Mei eene algemeene vergadering houden
te Leipzig.
’t Doel van dat verbond is:
„Het bestrijden van bijgeloof en voor
oordeel.
„Hulp te verleenen aan personendie
wegens het werken aan die taak in nood
geraken of vervolgd worden.”
De Saksische politie stak den neus in
den wind of zij ook politiek rook en of het
doel ook eene bedekte poging was tot ver
spreiding van de zoo verschrikkelijke soci
alistische denkbeelden.
Zij ontdekte nietsmaar hield zich alsof
er reden was om onraad te duchten en zij
verbood aan de leiders van den bond, pro
fessor Buchner en dr. Specht te Gotha om
de beraamde vergadering te Leipzig te
houden.
Dr. Specht wilde te Plauen spreken over
den toestand der hemel-ligchamenmaar
dat mocht in ’t geheel niet.
De commissaris van politie vermoedde
geheime betrekkingen met socialisten in ge
westen waarop hij geen toezigt kon houden
en ook in eene redevoering over het dieren
en plantenrijk zag hij gevaar.
Die familiariteit van dr. Specht met leeu
wen en tijgers en krokodillen had redenen,
die gevaarlijk konden worden voor den Sak-
sischen Staat en toen hij te Chemnitz het
woord wilde voeren over „oude en nieuwe
wereldbeschouwing” verklaarde de politie
kortaf dat zoodanige voordragt anderen zou
kunnen overhalen tot onzedelijke handelin
gen of hen daartoe kon prepareeren.
Zoo is Saksen voor de verspreiding
socialistische denkbeelden gesloten
Wat zijn er toch domme menscheninde
wereld
Ook te Bremen houdt de politie scherp
toezicht.
De vereeniging voor geschiedenis en het
dramatisch leesgezelschap, zijn er, op grond
van de socialisten-wet, ontbonden.
Konden Schiller en Götheen Lessing nu
in Duitschland te midden ook van de poli
tie eens rondwandelen!
De minister Gladstone heeft in het
Engelsche Lagerhuis een uitvoerige rede
gehouden, ter verdediging van de wij
ziging van den parlementairen eed. In zijne
inleiding wees hij er op, dat allerlei argu
menten waren gebruikt die vreemd
waren aan de kwestie. Men had gezegd,
dat geen atheïst zitting mogt nemen in het
Lagerhuis, „maar er is geen wettelijke macht
die een behoorlijk gekozen atheïst kan ver
hinderen zitting te nemen, als hij bereid is
een eed af te leggen.” Volgens de wet zijn
uit het Lagerhuis alleen uitgesloten vreem
delingen, pairs en gevonnisde misdadigers.
De uitsluiting van den heer Bradlaugh was
het gevolg van een incident en wat het ver
wijt betrof, dat deze bill niet was aange-
kondigd in de troonrede, zeide Gladstone,
dat het geene gewoonte was, dergelijke
maatregelen op die wijze aan te kondigen.
Op het verwijt van sir R. Cross, dat het
onwaardig was, aan dezen maatregel zijn
terugwerkende kracht te ontnemen, ant
woordde hij, dat toen de oorspronkelijke
wet in 1880 werd ingediend, de kiezers van
Northampton niet waren verwittigd, dat de
heer Bradlaugh niet met eene gelofte kon
volstaan. Na dien tijd was de wet op dit
BOLSWARDSCHE COÏJRAINT
1
l
1
II JW»——
I-
1
t
3
J
