NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
BOLSWARD WONSERADEEL
J
1
u
Twee en Twintigste Jaargang.
1883.
No. 20.
VOOR
1
bioenland.
DONDERDAG 17 MEI.
ra
3
BITITEUVEiAW».
5,i
De Internationale Tentoonstelling.
R
i
ABONNEMENTSPRIJS: 80 Cents per 3 maanden.
Franco per post 95 Cents.
ADVERTENTIEPRIJS: 50 Cts. van 17 regels. Ver
volgens 10 Ct. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
wachte nog eenige weken, totdat alles zoo
veel mogelül -1 -1-J-J~
ling eene ki
gebouwdat iedereen moet zien zijne op-
of Westoude of nieuwe kunst, werktuig-
i
$xxxx:)ocx3ocxx:^^
Met dien korten naam duid ik de we
reldtentoonstelling aan, die den Isten Mei
te Amsterdam is geopend. Natuurlijk moe
ten wij, die nu en dan in kleine bladen
schrijven, welke slechts eens per week uit
komen, ’t overlaten aan de redacties van
groote bladen, die bovendien dagelijks man
nen zenden, specialiteiten op allerlei ge
bied, om een volledige beschrijving te geven,
van al de verschillende afdeelingen, waarin
de tentoonstelling is verdeeld. We kunnen
niet anders dan eenige algemeene opmer
kingen maken, enkele persoonlijke indruk
ken weergeven, op sommige bijzonderheden
wijzen. Misschien is dit niet ondienstig voor
sommigen die ’t voornemen hebben, dezen
zomer Amsterdam te bezoeken en niet on
gevallig aan de velen, die hoe gaarne we
elkeen het genot zouden gunnen van zoo’n
tochtje, nochtans om allerlei redenen van
dit voorrecht verstoken zullen moeten blij
ven, terwijl zij ook de uitvoerige beschrij
vingen in de groote bladen niet lezen. Al
lereerst late niemand zich afschrikken, door
de gewone vrees, dat een bezoek aan deze
tentoonstelling niet anders zal achterlaten,
dan een gevoel van onvoldaanheid, door
overmatige vermoeienis, of dat dit een ge
not is alleen weggelegd voor min of meer
vermogenden, maar onbereikbaar voor den
kleinen burger en eenigzins welgestelden
werkman. Immers men gaat hier niet een
aantal uren omdolen in de zalen van een
reusachtig gebouw, waar het oog moede
wordt van 't staren, de voet van ’t dren
telen, de geest van ’t in zich opnemen van
allerlei indrukken die elkaar weer verdringen
en ten slotte ons duizelig maken en doen
snakken naar versche lucht. We bewegen
ons hier op een verbazend groot terrein
van, ik meen 500,000 M2 uitgestrektheid.
Langs zeer breede voetpaden, te midden
van groote grasvlakten met bloemen en
heesters, verheffen zich, ja, ook ontzettend
groote gebouwen, lange loodsen, maar even
zeer een menigte gebouwtjes van de sier
lijkste en grilligste vormen, marmeren en
arduinen gedenkteekenen, bevallige zomer-
zitjes, statige grafgesteenten, allerliefste
bierhuisjes met overdekte terrassen, groote
restauratien, de Diogeneston, met haar vier
openingen, waarin de groote wijsgeer zeker
gezelliger zou wonen, dan in ’t onherberg
zaam vat, dat de overlevering of geschie
denis hem toegekend heeft. Wie hier komt
om er een of twee keer te toeven, neme
er een dag voor telkens. De toegangsprijs
van 50 cts, hoogstens f 1,op sommige
avonden 25 cts, behoeft niemand af te
schrikken, die ten minste eenig geld be
schikbaar heeft. De reis over zee is van
uit deze streken zoo goedkoop mogelijk en
wie als ik niet opziet tegen een reisje per
nachtboot, heeft zelfs voor dure logementen
niet te vreezen. En is men er eenmaal,
welnu gij zijt er, ook in dit opzicht, als ia
eene wereld in ’t klein. Daar is champagne,
geurige bordeaux en fijne rijnwijn (echt of
uit de fabriek) voor den rijke, maar daar
is heerlijk bier voor iederen dorstige. Gij
kunt smullen voor een aantal guldens, en
gij kunt U te goed doen in de „vergulde
Crakelingh” bij het lieve huisje dat de bak
kerij „de Voorzorg” er bouwde in ouden
trant, aan heerlijk voedzaam brood’en lek
kere krakelingen of een kostelijk maal
krijgen voor enkele stuivers. Alzoo ge ver
deelt uw dag, ge maakt uw plan, evenals
ieder verstandig mensch dat dagelijks doet,
ge zorgt is ’t mogelyk, voor een platte grond
of anders overziet ge uw terrein en begint
uw wandeling Hebt ge nu u voorgenomen
om, b. v. op één dag alles te willen zien
en u boos te maken, als ’t blijken zal dat
dit onmogelijk is, dan raad ik u, om der
wille van den vrede uws gemoeds, om
stil thuis te blijven. Men stelt aan tentoon
stellingen zonderlinge eischen. In de stad
uwer inwoning is vrij wat belangwekkends,
dat gij nimmer gezien hebt en zoo is het
met menige stad en streektoch leven de
menschen hier en elders, wat deze zaken
aangaat, tamelijk vergenoegd. Maar zoodra
zij op een tentoonstelling zijn, dan moeten
zij alles zien en is ook dit ideaal, evenals
ieder ander, onbereikbaar, dan ligt dat,
zeggen zij, niet aan hen zelve, want in den
regel hebben wij zelve geen schuld, maar
aan de tentoonstelling. Laat ons in dit op
zicht wijzer zijn. Als de zon niet te veel
brandt, want gij begrijpt, dat we op dezen
met zand opgehoogden bodem, niet onder
lommerrijk geboomte u kunnen geleiden,
overzie dan eerst het terrein op een flinke
wandeling en ge zult u verlustigen te mid
den dier omstreeks 150 groote en kleine
gebouwen. Ga b.v. als ge onder het rijks-
museum zijt doorgegaan en U bevindt te
genover den hoofdingang van het midden
gebouw, rechtsaf. Laat de pracht die gij
van binnen ziet, u niet verleiden. Neem
een overzicht van het front, van de kolos
sale olifanten, de torens die zij schijnbaar
torschen, van de veelkleurige draperie die
ze verbindt, maar ga dan in de aangewezen
richting en laat uw oog weiden over het
terrein dat zich voor u uitstrekt, in de rich
ting van de Stadhouderskade en den P. C.
Hooftstraat. Dat zal u aangenaam aandoen,
’t Lokt u tot wandelen uit’t drukt niet
neer, ’t ontmoedigt niet. Daar zijn vooral
die menigte bezienswaardige geveltjes, aar
digheden, merkwaardigheden, kunststukken,
van welke ik daar straks schreef. Ik weid
er niet meer over uitmaar verzuim toch
vooral niet, om die prachtige platen van wit
marmer te zoeken, met haar keurig schrift
en evenmin om te gaan zien wat kunst
stuk men uit de gewone steenkool heeft
weten te vervaardigen. Voor het paviljoen
der stad Amsterdam staat ge natuurlijk
eenige oogenblikken stil, om het schilder
stuk dat boven den ingang u de stad aan
IJ en Amstel geeft te aanschouwen, met
welgevallen te bezien. Vervolg uw weg,
u verlustigende in al wat uw oog zal aan
schouwen totdat ge achter op het terrein
gekomen, langs de Belgische kunstafdeeling
ter linkerzijde afslaat. Daar ziet gij een
reeks restauraties en een terrein met eenige
honderden stoelen er voor. Als ge de
allereerste deur ingaatdan zijt ge in de
zeer goedkoope Duitschewaar ik tal
van werklieden zich zag te goed doen
en vervolgens hebt ge overvloedige keuze.
Hebt gij de verzoeking weerstaan om de
menigte zitjes voorbij te gaandie ge op
uw tocht reeds hebt ontmoet en ook den
muziektempel met de haast ontelbare stoel
tjes, die voor de Nederlandsche restauratie
staan, zet u dan hier ergens een wijle neder,
voor ge den tocht aanvaardt langs de an
dere zijde in de richting der Ruysdaelkade.
Begint ge dien weerdan zult ge het
meer massieve aanschouwen. Zie wat een
reeks loodsendie men heeft moeten bij
bouwen voor zoo onbegrijpelijk veel als
men nog steeds bezig is aan te voeren.
Voor enkele dagen immers lazen we, dat
alleen aan het Rijnstation nog 181 waggons
met goederen waren aangekomen. Zie voorts
die reusachtige machinegalerij. Daar ziet gij
wat het menschelijk genie vermag op het
gebied der werktuigkunde met stoom en
electriciteit als beweegkrachten. Trotsche
gevaarten wisselen af met bevallige werk
tuigjes locomotievenreuzen, met een aller
liefste tramwagen uit Neurenberg, wier ma
kers met onzen Beynes van Haarlem wed
ijveren om het schoonste en geriefelijkste
te leveren, wat het publiek verlangen kan,
terwijl het prachtig gepolijste teakhout door
een Amsterdamsche firma wordt geleverd.
Als gij geen werktuigkundige zijt, kunt ge
nam. in ’t voorbijgaan hier even een kijkje
nemen en in elk geval zijt ge voorbij deze
galerij spoedig aan de brug, die over de vrij
breede sloot is geslagenwelke het terrein
doorsnijdt en die uw aandacht trekken zal,
om haar keurige leuningen uit stevig
bamboesriet vervaardigd. Dat bamboes wijst
ons naar Indië en werkelijk nu eindigen
we onze wandeling weldra en zien ons als
plotseling verplaatsteerst in een vreed
zame desaeen Oost-Indisch dorpje waar
wij de eenvoudige huisjes vriéndelijk naast
elkander zien liggen^ moet ik haast zeggen,
zoo laag zijn ze bij den grond, door de Ja
vanen zelve daar gebouwd en gevlochten en
RUSLAND.
De kroning zal tot 29 of 31 Mei uitge
steld worden, omdat de vroeger aangegeven
datum, 27 Mei, de jaardag is van het over
lijden van den czarowitch Dimitri, die door
Boris Godounoff vermoord is.
De czaar heeft besloten, naar aanleiding
zijner kroning, drie weken te Moscou te
verblijven. De bijzetting van Gortschakoff’s
stoffelijk overschot, dat eerstdaags uit Ba
den verwacht wordt, zal alsdan in het be
roemde klooster Sergius plaats vinden.
FRANKRIJK.
De benoeming van graaf St. Vallier tot
gezant der fransche regeering aan het Oos-
tenrijksche hof, wordt hier algemeen be
schouwd als een teeken, dat de fransche
regeering zich meer van de radicale rich
ting verwijderd houdt, dan indertijd toen
de graaf zijn ontslag als gezant te Berlijn
nam, omdat hij niet langer in dienst der
regeering wilde staan.
Het proces tegen Louise Michel zal ver
moedelijk behandeld worden voor het hof
van asisses, daar de aanklacht luidt, dat
zij aangezet heeft tot samenscholing op den
openbaren weg en tot plundering van bak
kers. De rechter van instructie heeft de
stukken aan den procureur-generaal doen
toekomen.
EGYPTE.
De rechtskundige commissie, door het
Egyptische gouvernement belast met het
onderzoek der monopolie-quaestie ten op
zichte van het Suez-Kanaal, heeft zich met
algemeene stemmen voor het monopolie
verklaard.
De voordeelen van een zoetwaterkanaal
van Alexandrie naar Cairo en vandaar langs
Tel-el Kebir naar Suez worden door de
Pall Mall Gazette als volgt opgegeven
1. Het zoete water zou de kielen der sche
pen schoonmaken2. van de woestijn
zouden 300,000 acres vruchtbaar land worden;
de quaestie van het monopolie van de Les-
seps zou kunnen worden vermeden3. door
het gebruik van het water voor irrigatie
zouden de tollen lager kunnen worden ge
steld. Daartegen over staan de volgende
nadeelen1. Het nieuwe kanaal zou hon
derd Eng. mijlen langer zijn dan het oude
in het gunstigste geval zou de reis nog een
dag langer duren2. er moeten zooveel
sluizen zijn, dat herhaalde stremming van
het verkeer niet is te vermijden3. het
passeeren van den Nijl en de strooming in
het kanaal zouden zeer lastig zijn 4. een
kanaal midden door Egypte zou meer ge
vaar loopen wegens politieke oorzaken ge
sloten te worden, dan een kanaal door de
woestijn5. de kosten worden op 12 mil-
lioen p. st. geraamd, maar zullen waar
schijnlijk het dubbele bedragen.
Een correspondent van de Standard heeft
met de Lesseps een onderhoud gehad over
het voorgestelde kanaal van Alexandrie
naar Suez. De Lesseps noemde het een
In de op den eersten Pinksterdag te
Zwolle gehouden algemeene vergadering van
het Werkliedenverbond, heeft de heer B.
H. Heldt, als voorzitter, eene uitvoerige
rede gehouden over het doel der vereeni-
ging en de wijze om dit te bereiken. De
secretaris Weelink bracht verslag uit over
het jaar 18821883. Onder de genomen
besluiten verdient vooral vermelding, dat
het Werkliedenverbond eene grondwetsher
ziening ondersteunen wil, ook dan wanneer
het algemeen stemrecht daarbij niet wordt
toegekend. Met algemeene stemmen ver
klaarden zich de aanwezigen vóór het be
houd tot eiken prijs van art. 194 der Grond
wet (het onderwijs krachtens de tegenwoor
dige bepalingen.) Nog werd in overweging
gegeven door het besluit eener algemeene
meeting, later te beleggen, aan de commis
sie voor de grondwetsherziening te doen
kennen wat de Nederlandsche werklieden
verlangen.
In de zitting op den tweeden Pinkster
dag werden meer beginselen besproken.
Besloten werd om aan den minister van
justitie te verzoeken, de wet op den kin
derarbeid weder in te dienen.
Het bestuur werd herkozen. De vol
gende vergadering zal te Leiden worden
gehouden. -
De Haagsche politie heeft op heeterdaad
een paar personen betrapt op het bescha
digen van hoornen en het afrukken en me-
denemen van bloemen in de Schevening-
sche boschjes.
De kantonrechter van ’s-Hage is voor
dergelijke lieden zeer streng; onlangs werd
door hem iemand, die voor hetzelfde feit
terecht stond, tot 14 dagen gevangenisstraf
veroordeeld. -
Terwijl de moeder voor eenige oogen-
blikken de woning had verlaten, is in den
Haag een jongetje van omstreeks twee ja-
ren, dat tegen de waschkuip (waschtobbe)
was opgeklommen, daarin gevallen en in
bet zeepsop gestikt.--
n I
id
dwaas plan misschien zou het voor de
irrigatie nut kunnen hebben, maar de schepen
zouden er geen gebruik van maken.
OOSTENRIJK.
De Oostennjksche Kamer heeft vacantie
genomen en als na storm de stilte aange
naam is, dan kan zij die in de Pinkster-
week genieten, immers de jongste zitting
was in hooge mate onstuimig.
Kan de Regeering met die kamer behoor
lijk ’s Lands zaken bestieren
’t Antwoord moet ontkennend zijn, maar
de Regeering ziet tegen eene ontbinding op
en terecht. Onder kerkelijke- en nationa-
liteits-leuzen zou de strijd bij den stembus
gestreden worden. De ultramontaansche
partij met de conservatieve roepen achter
waarts en het Slavische element zou met
slaande trom en vliegende vaandels tegen
het Duitsche te velde trekken.
’t Deugt niet in Oostenrijk.
En vooral Weenen, het anders zoo lusti
ge Weenen is ziek en lijdt nog altijd aan
de „Krach”, eene kwaal die 10 jaren gele
den in de stad uitbrak en waarvan de spo
ren nog niet zijn uitgewischt.
’t Was op een Vrijdag, die den bijnaam
van de „zwarte” verkreeg, dat er 126 Fir
ma’s te gelijk den sleutel op de kist legden.
De beursklok, die luidt, als een der finan-
ciëele grootwaardigheids-bekleeders wegbleef
hield dien dag niet op met luiden.
De echo hoort men nog.
Abdul-Hamid is op 10 Mei gecomplimen
teerd door Lord Dufferin.
De een was beleefd en de andere wel
willend.
Ook een sultan weet de taal te gebruiken,
om zijne gedachten te verbergen.
De berichten uit Amerika N.-Amerika
niet over de oproerige Ieren, maar over de
tarwe en daarom zijn ze wel zoo goed
melden dat de oogst bevredigend is.
De lente-tarwe zou het tekort op de win
tertarwe te berekenen, vergoeden.
we wenschen die zonen en dochteren van
Insulinde van harte een warmen zomer toe.
Links van ons is de koloniale afdeeling met
al haar schatten, daarvoor staat het kloeke
beeld van Jan Pieterszoon Koen en daar
verheft zich het Atjehmonumentdat aan
den feilen krijg ons doet denkensints
eeuwen gevoerdom die eilanden van den
Indischen Archipel te bemachtigendie
bronnen voor ons van zooveel rijkdom en
macht, o! mocht ’t zijn voor de overwonnen
volken meer en meer geen vloek maar
een zegen.
En hier eindigen wij voor ditmaal onze
oppervlakkige terreinverkenning. Die slechts
voor een enkele maal er komen kanhij
k gereed is en doe na de wande-
;euzeom behalve het midden-
merkzaamheid daarop te vestigen, hetzij Oost
kunde of wetenschap hem ’t meeste trekt.
M. E. van der MEULEN.
BOLSWARDSCHE COL'ltAXT
Ua>ipmiTii|!tlïl
q
1
i
