NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
BOLSWARD WONSERADEÏX
1883.
Twee en Twintigste Jaargang.
No. 25.
BEKENDMAKING.
VOOR
DONDERDAG 21 JUNIJ.
l*Gi:%OM)EV
ABONNEMENTSPRIJS: 80 Cents per 3 maanden.
Franco per post 95 Cents.
ADVERTENTIEPRIJS: 50 Cts. van 1—7 regels. Ver
volgens 10 Ct. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
van
wanneer men daarop
De BURGEMEESTER van WONSE-
RADEEL brengt naar aanleiding van de
bij hem ontvangen aanschrijving van den
heer Commissaris des Konings, d.d. 8 Junij
1883 le afd. M. en S. no. 595 (provinciaal
blad no. 60) ter algemeene kennis
1°. dat dit jaar krachtens art. 125 der
militiewet in werkelijke dienst worden op
geroepen
de Verlofgangers van de ligtingen 1880
en 1881, waarvan de korpsen vermeld zijn
op onderstaanden staat
Vooreerst was onze wandeling op hei
dek, alwaar zich ongeveer in het midden
van het schip de keukens bevinden.
In de keuken der 3e klasse passagiers
(tusschendeks) zijn drie groote ketels voor
soep, aardappelen en groenten, die allen
door stoom verhit worden. Toen ik Zater
dagmorgen ongeveer 1/1 uur voor het ver
trek der boot even in die keuken kwam,
was de kok juist bezig soep in twee dier
ketels gereed te maken, en vertelde deze
mij dat er in iedere ketel p.m. 400 pond
vleesch was. Die soep zag er zeer smake
lijk uit.
In de derde ketel werden de aardappelen
gekookt, en wat mijne aandacht trok, was
dat die met schil en al gekookt werden
op mijne vraag daarnaar, kreeg ik ten ant
woord, dat het eene onmogelijkheid was
om voor p. m. 800 a 1000 mensehen aard
appelen te schillen en dat wel iederen dag,
en dat het voordienen van aardappels met
schil volstrekt geen bezwaar had, ja zelfs
nog voordeel, daar nu de meeste bloem der
aardappels bewaard bleef en de passagiers
zeer gemakkelijk de schil verwijderen kun
nen, en goed beschouwd moest ik dat toe
stemmen.
De passagiers der 3e klasse ontvangen
driemaal daags eten en wel ’s morgens om
8 uur ontbijt, bestaande uit koffij, melk,
suiker, brood, boter en havergort.
’s Middags om 12 uur middagmaal be
staande uit soep (groenten, erwten, vermi
celli of rijstsoep) gezouten of gebraden os
sen of varkensvleesch, aardappelen en zuur
kool of boonen en het avondmaal ten
5 uur, bestaande uit thee, koffij, melk,
suiker, brood, boter, vleeschragout of soep
met aardappelen.
Naast de keuken der 3e klasse bevindt
zich die der le en 2 klasse, benevens de
brood- en banketbakkerij, zoodat de passa
giers alle dagen versch brood krijgen.
Verder langs het dek naar achteren wan
delende kwamen wij aan het stuurhuis, dat
op zich zelf een flinke zaal is.
In dat stuurhuis bevindt zich het stuur-
toestel zijnde twee wielen van 6 voet in
omvang, die ieder door 4 man bediend moe
ten worden. Dit stuurtoestel wordt echter
niet gebruikt dan alleen in tijd van nood,
en dient als waarborg ingeval het tweede
toestel onklaar mogt worden.
Dat tweede toestel bestaat uit een klein
rad, wordt door stoom bewogen en kan door
een man met gemak bediend worden.
Overal waar dat noodig is zijn compassen
aangebragt, terwijl er ook voor het stuur
rad een telegraaf-toestel met plaat en wij
zer is aangebragt, die in verbinding staat
met een dergelijk toestel op de brug, zoodat
de kommandant of wachthebbenden officier
zijne kommando’s kan geven en de koers
aangeven waarin* gestuurd moet worden.
Die orders kunnen daardoor zonder tijd
verlies worden opgevolgd en is de veilig
heid daardoor zeer zeker meer verzekerd.
Onze wandeling vervolgende bezochten wij
eerst de verblijfplaatsen der 3de klasse pas
sagiers.
Er zijn drie afdeelingen voor de tusschen-
dekspassagiers, namelijk: voor gezinnen, voor
alleen reizende vrouwen en voor alleen rei
zende mannen, die allen bijna op dezelfde
wijze zijn ingerigt, zoodat ik volstaan kan
met eene afdeeling te beschrijven.
Eene flinke ruimte die men eerder in
eene kleine kerk zal aantreffen dan in een
schip is in het midden voorzien van twee
rijen tafels en banken, waaraan het eten
wordt voorgezet. Ter regter- en linkerzijde
zijn de slaapkamers met 16 a 20 slaap
plaatsen, 5 aan 5 boven elkander, iedere
slaapplaats is voorzien van een nieuwe ma
tras, hoofdkussen, tinnen bord, waterkan,
mes, vork en lepel, al deze voorwerpen
worden van wege de Maatschappij koste
loos gedurende de reis verstrekt.
Het hoofdkussen is dubbel en gevuld met
kurk en kan tegelijkertijd gebruikt worden
voor reddingstoestel ingeval van schipbreuk
als anderzints daartoe heeft men het
slechts met de riemen die er aan verbonden
zijn om het lijf te gespen om in zee boven
2°. dat aan
een I
gereikt, vermeldende tijd en plaats van op
komst
3°. dat de verlofgangers, die voor andere
provinciën zijn ingelijfd, zich bij den provin
cialen adjudant te Leeuwarden kunnen aan
melden, teneinde bij een detachement gevoegd
of wel van reisgeld voorzien te worden.
4°. dat de aan de verlofgangers toeko
mende daggelden en voor zoover zij
regtstreeks naar hunne garnizoensplaats
moeten vertrekken bewijzen tot kosteloos
vervoer ter secretarie kunnen worden in
ontvangst genomen.
Witmarsum, den 16 Junij 1883.
De Burgemeester voornoemd,
C. W. C. T. VISSER Fzn.
Mijnheer de Redacteur
Alhoewel mijne reig naar Antwerpen een
geheel privaat karakter heeft gehad, wil
ik toch, omdat verscheidene mijner kennissen
mij daartoe aangezocht hebben eene kleine
beschrijving geven der kolossale stoomboot
„de Waesland” der Red Star Line den
2en Junij jl. van Antwerpen naar New-York
vertrokken, hopende dat uwe abonnenten
het met genoegen zullen lezen en het mis
schien voor den een of ander nog van eenig
nut kan zijn.
Door tusschenkomst van den heer K. L.
E. van Heerde, Hoofdagent der Red Star
Line te Rotterdam Nieuwe haven no. 132,
die de beleefdheid had zelve met mij van
Rotterdam naar Antwerpen te gaan, ben
ik in de gelegenheid gesteld „de Waesland”
geheel en al te bezien, en dat een geleider
wel noodig was, is mij gebleken, daar ik
anders zeer zeker in het schip verdwaald
was geraakt.
Den indruk die men verkrijgt als men op
het dek der stoomboot komt is overweldi
gend. Als men bij den voorsteven staat
kan men de mensehen op het achterschip
niet meer onderscheiden.
Onwillekeurig kwam mij de gedachte
voor den geest, bij het aanschouwen en be
treden van dien kolussus, wat moet de
zee, dat element, toch nog veel krachtiger
zijn om zoo’n gevaarte, waar men van schrikt
als men het ziet, te kunnen vernietigen,
en wel zal die gedachte zeer zeker bij een
ieder opkomen die „de Waesland” voor het
eerst ziet, want de lengte der boot is 196
passen (dat is afgepast op de Koemarkt
meer dan geheele lengte der rij boomen;)
en breed 42 voet; dus als men dat weet
kan men eenigzints nagaan wat kolossaal
gevaarte die boot is, en wat reusachtige
afmetingen zij hebben moet.
„De Waesland” is een der grootste stoom
schepen die de xktlantische oceaan bevaren,
heeft 4 masten en stoommachines van 2500
paardenkracht meet 4500 tonnendiep
gang 28 voet, legt van 12 tot 16 mijlen in
het uur af en doet gewoonlijk de reis van
Antwerpen naar New York in 10 a 11
De maatschappij doet dit als voorzorgs
maatregel ingeval van nood, ofschoon ze
nog nooit zijn gebruikt geworden.
De privaten voor mannen en vrouwen
zijn geheel van elkander afgescheiden, ter
wijl de afzonderlijke waschhuizen steeds
van warm en koud water voorzien zijn.
Ofschoon „de Waesland” ruimte heeft voor
1500 personen, worden er echter nooit meer
dan 1200 ter vervoer aangenomen.
De passagiers der le en 2e klasse hebben
ieder een afzonderlijk salon waarin zij
gezamenlijk eten en dat tevens dient tot
conversatiezaal.
De salon der 2e klasse is bekleed met
rood fluweel, zoowel sofa’s, gordijnen, enz.
en kunnen daar 80 personen te gelijk di-
neeren. Een fontein met ijswater is daar
ten gebruike voor de passagiers. Van uit
die salon komt men in lange onafzienbare
gangen met dwarsgangen. Aan de zijden
van die gangen bevinden zich de slaapka
mers, allen met 2 bedden, sofa, waschtafel,
spiegel en waterfontein. Enkele slaapkamers
voor families zijn voorzien van 4 bedden.
Die gangen doorwandelende komt men aan
de slaapkamers der le klasse. Deze zijn
op dezelfde wijze ingerigt als die der 2e
klasse met dit onderscheid alleen dat het
ameublement wat fijner is.
Alle slaapplaatsen der le en 2e klasse
zijn voorzien van eene electrische schel, zoo
dat men hulp verlangende, die ten alle tijde
kan bekomen.
Excelcior was ook bij onze wandeling door
„de Waesland” de leus; immer hooger! zoodat
wij ten laatste in de salon der le klasse
aankwamen.
De pracht en luister waarmede dat salon
gemeubileerd was, kan ik bijna niet be
schrijven.
In de breedte van den salon stonden zes
lange tafels, 100 personen kunnen daar te
gelijk dineeren.
De vloer bestond uit kleine gekleurde in
gelegde blokjes houten was bedekt met
prachtige kostbare loopers, fauteuils en stoe
len naar evenredigheid, pianino en een flin
ke bibliotheek met alle soorten van werken
van voorname schrijvers.
De aanrecht kamer 'bevindt zich in de
nabijheid der salon.
Alle spijzen komen uit de keuken met
een elevator (ophaaltoestel) in de aanrecht-
kamer en worden daar eerst netjes gerang
schikt voor ze in den salon worden voor
gediend.
Daartoe bevindt zich in die aanrecht-
kamer een aanrecht tafel, die door stoom
verwarmd wordt op die temperatuur welke
vereischt wordt; door middel van een kraan,
en waarop de spijzen warm worden gehouden.
Voor de le en 2e klasse passagiers zijn nog
aan boord badkamers met naar verkiezing
warm of koud water, terwijl o wonder
zich in een der kamers, op zijde van het
schip tusschen de salons der le en 2e klas
se bevindt een beeldje van een kappers
winkel, allerkeurigst en netjes ingerigt waar
men door een bekwamen Coiffeur gekapt
en geschoren kan worden voor een billijken
prijs, naar 'alle regelen der kunst.
Verder vindt men nog een privaat dames
salon en een rookkamer voor de heeren
waarin men zich kan afzonderen, wanneer
men geene geneigdheid heeft om in de con
versatie salon te zijn.
Vooral de rookkamer is allergezelligst
ingerigtkeurig ingelegde gekleurde vloer
tegels met marmeren tafels en een afzon
derlijk blad, met gaten er in om de glazen
zeevast te zetten.
Deze kamers zijn beiden voorzien
electrische schellen
drukt is de bediende in liverij onmiddelijk
bij u.
Nu rest mij nog te verhalen hoe het aan
boord komen der passagiers toeging alsmede
het vertrek der boot.
Welnu, ten 10 uur Zaterdag morgen (2
Junij) zoude „de Waesland” vertrekken en
was ik reeds ten 8 uur present bij de Schel
de, waar de boot met 26 voet diepgang
vast aan den wal lag.
Een smalle lange brug, werdt van den wal
den 3 beambten der Maatschappij om de
passagiers 3e klasse teregt te helpen ter
wijl op het schip bij het einde der brug twee
door het Belgische gouvernement aange
stelde Doctoren en een scheepsdocter ston
den teneinde zooals ik geinforrneerd werd
de passagiers te inspecteeren of er ook bij
waren die ziekten onder de leden hadden of
anderzins ongesteld konden zijn.
Vooral werdt naauwkeurig op de vrouwen
met kinderen gelet en zorgvuldig gekeken
of zich bij hen ook kenteekenen van mazelen
of pokken mogten voordoen opdat deze
er uit gehouden konden worden.
Eenige der passagiers werden onder toe-
zigt vaneen beambte der maatschappij apart
gezet en na afloop der inspectie naauwkeu-
riger nagezien.
Mogt zich het geval van een of andere
ziekte bij een of meer passagiers voordoen,
dan worden deze er uit gehouden en mogen
met die boot niet vertrekken, maar moe
ten wachten tot dat zij geheel hersteld zijn
of tot een volgende boot wachten.
Wel is waar is dat niet aangenaam voor
de personen in kwestie, maar ontegenzegge
lijk toch een uitstekende maatregel voor
het welzijn der vertrekkende passagiers.
Mogt er gedurende de reis, een passagier
ziek worden, dan wordt deze in geval van
besmettelijke ziekte afzonderlijk behandeld
in het hospitaal, daartoe expres ingericht.
Dat hospitaal is echter nog nooit gebruikt.
Alle passagiers genieten vrije geneeskun
dige hulp en medicijnen, zoolang ze aan
boord zijn.
Twee geëxamineerde Doctoren zijn er aan
boord die alle dagen tweemaal inspectie
houden bij de passagiers.
Zijn de passagiers 3e klasse op de boot
aangekomen, dan wordt hun door andere
beambten hunne plaatsen aangewezen en
kunnen zij daar zelve hunne slaapplaatsen
uitkiezen.
Ik begaf mij ook toen even tusschendeks
en ofschoon het op het eerste gezigt wel
eene Babylonische verwarring scheen, moest
ik bij nader beschouwen de orde, netheid,
vlugheid en regelmatigheid bewonderen
waarmede het daar toeging.
Het ging er zoo vlug en flink toe dat
eer een uur verloopen was alle passagiers
en die waren er ten getale van 853, reeds
voorzien waren van slaapplaatsen en de
meesten zich reeds weder op het dek be
vonden om een laatst vaarwel aan Antwer
pen toe te roepen.
Op eens werden wij herinnerd, dat de
tijd van vertrek naderde, doordien „de Waes
land” ons door een hevig gebrom met zijn
stoomfluit daartoe waarschuwde.
Dit was de uitnoodiging voor hen, die de
reis niet mede maakten, om de boot te ver
laten.
Nadat wij nog ongeveer 5 minuten op
den wal stonden om het schip te bezien, en
de bedrijvigheid en orde die er op heerschten
bewonderden, werd klokslag 10 uur het sein tot
vertrek gegeven en ziedaar bewoog „de
Waesland” zich langzaam, statig en trots,
getrokken door twee sleepbooten, naar het
midden der Schelde om daargekomen lang
zaam zich zelven vooruit te werken.
Die sleepstoombooten worden hier vliegen
genoemd en waarlijk het is ook of men twee
muggen bij een bonte kraai ziet.
„DeWaesland”salueerde eenige malen met
de vlaggen een daverend gejuich van de
vertrekkenden en van ons die achterbleven
volgde en na een goede reis, behouden aan
komst en goed succes in de nieuwe wereld
aan hen die daar heengingen te hebben toe-
gewenscht verlieten wij de Schelde, in de
vaste overtuiging, dat de Red Star Line
een der beste lijnen is tot het vervoer van
landverhuizers.
Mogten er aanstaande landverhuizers in
deze omstreken zijndie informatiën willen
hebben, dan ben ik volgaarne bereid die
te geven.
Ik kan dan ook na al het door mij ge
ziene, ondervondene en gehoorde, de Red
Star Line ten zeerste aanbevelen.
Mijnheer de Redacteur. Ik hoop dat ik
de opgeroepen verlofgangers
bijzondere kennisgeving zal worden uit-
■e-i
BtfLSWABDSCHE COIBAXT
‘II
KORPSEN.
DATUM van OPKOMST.
7/
II
10
13
16
3
18
2e Regement Veldartillerie.
Korps Genietroepen.
le Regement Veldartillerie.
3e n h
le Comp. Hospitaalsoldaten.
]e Regement Infanterie.
8e
3 Julij en 16 Augustus 1883
u 21
11 September
10 Augustus 1883.
7/
tr
