NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
BODSWARD WWSSBAMlï,
Twee en Twintigste Jaargang.
1883.
No. 28.
DONDERDAG 12 JULIJ.
L«
VOOR
■II VVILVIjAAII.
BITITE1ADA1A».
De Gemeenteraadsver
kiezingen.
be-
het
ADVERTENTIEPRIJS: 50 Cts. van 17 regels. Ver
volgens 10 Ct. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
zijn
meer
ABONNEMENTSPRIJS80 Cents per 3 maanden.
Franco per post 95 Cents.
Karel IIIvorst van Monaco heeft zijn
vorstendom te koop aangeboden. Twintig
jaar geleden verkocht hij het grondgebied
van Ment one en Roccabruna voor fr. 200.000
3pct. rente aan Keizer Napoleon IIIen
toen behield hij voor zich slechts de rots
van Monacowelke hij door Blanc, den
speelbankpachter, zeer voordeelig wist te
doen exploiteeren. De oude spreuk van
zijn huis„Deo juvante” (met de hulpe
Gods) werd practisch toegepast. Thans
vraagt Karel III van de Fransche Repu
bliek tien millioen als koopprijs, benevens
de verplichting, voor de erfgenamen van
Blanc te zorgen, wier concessie nog loopt
tot het jaar 1910.
■BEKENDMAKING.
Het Gemeentebestuur van Wonseradeel
Ontvangen hebbende een verzoek van Hen
drik Bus te Arum, om vergunning tot het
oprigten van een rog- en korenmolen op het
kadastraal perceel Gemeente Arum Sectie B,
no. 141; Gelet op het bepaalde in art. 6
der wet van 2 Jumj 1875 (Staatsblad N. 95)
Brengt bij deze ter algemeene kennis
dat gemeld verzoek met de bijlagen in de
Secretarie van de gemeente ter inzage ligt,
en dat in eene op Xaturdag den *21
Julii, des voormiddags ten lO1/^ ure in
het Gemeentehuis te houden vergadering
gelegenheid zal worden gegeven tot het in
brengen van bezwaren tegen het verleenen
der gevraagde vergunning.
WITMARSUM, den 7 Julij 1883.
Het Gemeentebestuur voornoemd,
C. W. C. T. VISSER Fzn.
De Secretaris,
E. JANSEN.
De graaf van Chambord is aan de be
terende hand.
Volgens de jongste dépêche uit Frohs-
dorf hebben de brakingen opgehouden, werd
hij iets sterker en had hij wat bouillon
gebruikt.
De hertog van Aumale heeft van den
BOLSWARD.
Wegens den buitengewoon lagen water
stand, heeft het Gemeentebestuur alhier,
al de vaartuigen uit de stad doen verwij
deren en de toegangen door middel van
balken voor de bruggen, afgesloten. Geen
melkbootje mag meer door de stad varen.
Deze maatregel is genomen, om den voor
de gezondheid nadeeligen stank, die door
het schuren der vaartuigen langs den bo
dem ontstond, te voorkomen, ’t Is, te ho
pen, dat het water maar spoedig zóó rijst,
dat het varen door de stad weer kan toe
gelaten worden, wijl de handel vooral Don
derdags, nu groot ongerief ondervindt.
BOLSWARD, 8 Julij 1883.
De uitvoering van de muziek der d. d.
Schutterij op heden namiddag in de Sociëteit
„Amicitia” alhier, heeft het zeer talrijk op
gekomen publiek veel genoegen verschaft.
Het prachtige zomerweder bragt daar zeker
Zij worden immers niet opgeroepen tot
verdedigers des Vaderlands, staan niet op
schildwacht op binnenlandsche posten, wor
den niet tot jury-plichten geroepen, in ’t
kort, van mannelijke corvees, die kracht,
stilzwijgendheid enz. vereischen, blijven
zij vrij.
„Ware ik eene vrouwzegt zeker poli
tiek manik zou geen oogenblik van vrou
wen afhankelijk willen zijn, wat „wetgeving”
betreftwant zij zouden elkander meer
benadeelen, dan de mannen ooit deden.”
Als die man getrouwd ismag hij wel
zorgen, dat zijn vrouw niet te weten komt
wat hij zooeven sprak.
Engeland wordt weer bezocht door werk
staking op groote schaal.
Men berekent het aantal ijzerwerkers, die
ledig loopenop 50,000, en verzekertdat
op eene vergadering, te Wolverhampton
gehouden 20,000 arbeiders present waren.
Daar zijn hevige toespraken gehouden en
werd besloten de werkstaking vol te hou
den tot dat aan hunnne eischen is voldaan.
Nog éénmaal worden de kiezers in den
lande opgeroepen, en nu in het grootste ge
tal, om deel te nemen aan eene verkiezing.
Zij zijn begonnen met de keuze van leden
voor het bestuur der provinciën, daarop is
gevolgd de verkiezing van de helft der le
den voor de tweede kamer der Staten-Ge-
neraal en nu zijn die voor do gemeentera
den aan de beurt. Met klimmende belang
stelling, we kunnen zeggen, met stijgenden
hartstocht is aan de verschillende verkie
zingen deel genomen. Rome dat den Bij
bel op de school niet wil en de Confessio
nelen die den Bijbel op de school wel wil
len, hebben broederlijk samengewerkt, als
of zij éénes geestes kinderen zijn. Ook bij
deze verkiezingen zal weer het vóór of te
gen de schoolwet een grooten invloed uit
oefenen op de keuze of herkiezing van
raadsleden. Wat den raad onzer stad be
treft, kunnen wij met voldoening getuigen
dat hij de wet eerlijk uitvoert en in dit op
zicht zijn plicht vervult, doch dit is in tal
van gemeenten volstrekt niet het geval.
Ieder moet weten, of hij met zijn geweten
kan overeenbrengen om raadslid te worden,
maar dit eenmaal zijnde, moet men de wet
ten, die men bezworen heeft of aan welke
men trouw heeft beloofd, onpartijdig uitvoe-
ren. Wie de uitvoering bemoeilijkt of op
zettelijk tegenwerkt maakt zich schuldig
aan schandelijke eed- of woordbreuk. Dat
mochten vele raadsleden wel wat meer be
denken en iedere kiesvereeniging zij door
drongen van haar verplichting, om toe te
zien bij het stellen barer candidaten, dat
zij mannen kieze, die eerljjk ook de school
wet zullen toepassen, al zijn zij persoonlijk
er tegen. Buiten den raad is ieder vrij,
om te trachten verandering in of afschaffing
van eene wet en vervanging door eene an
dere te verkrijgen, maar het staat geen
raadslid vrij, als zoodanig te revolutioneren.
Toch geschiedt dit niet zelden, door anti
revolutionairen en katholieken en door som
mige liberalen, die traag zijn van geest en
bekrompen in hun opvatting. Toch wil dit
niet zeggen, dat alle, ook overdreven uitga
ven moeten worden goedgekeurd. Bij de
beschikking der leermiddelen ga men on
bekrompen te werk, bij de vaststelling van
de jaarwedden der onderwijzers ga men te
rade met de behoeften des tij ds en der streek
waar men woont, maar waar het de school
gebouwen betreft en de onderwijzerswonin-
gen, daar lette men op degelijkheid van in
richting, maar worde alle weelde geweerd, die
de gemeenteleden noodeloos drukt omdat
zij niet ten goede komt aan de leerlingen
en hunne onderwijzers. Een iegelijk verzette
zich hiertegen, wederom van wat richting
hij zij.
Ik bracht allereerst dit punt ter sprake,
omdat als vanzelf hierop ieders aandacht is
gevestigd en omdat voortdurend velen, die
er niet aan denken zouden andere wetten
minister van oorlog verlof gevraagd om
naar Frohsdorf te gaan en dat verlof ver
kregen.
’t Schijnt, dat de hertogin van Nemours
en van Alengon door den graaf zijn ont
vangen en dat in den middag van 7 Julij
de graaf van Parijs bij den zieke een kort
gehoor had.
De ontmoeting zou zeer hartelijk geweest
zijn.
Prins Jeróme Bonaparte zat druk te
schrijven aan een manifest, ’t welk hij on-
middelijk na den dood van den graaf van
Chambord tot het fransche volk zou rich
ten maar heeft op de jongste bulletins uit
Frohsdorf de pen neergelegd.
De Egyptische berichten blijven treurig.
Nog altijd neemt de cholera toe, vooral
te Mansurah.
Te Cairo zoudenvolgens de verklaring
der doctorengevallen van cholera zijn
voorgekomen in het Arabisch hospitaal.
De Europeanen verlaten Egypte als ze
daartoe maar de gelegenheid hebben.
Dat de handel stil staatis wel te
grijpen.
Er zijn nog meer Jobs-tij dingen uit
land der Pharao’s.
De vooruitzichten nopens den oogst
slecht en de veeziekte verspreidt zich i
en meer.
De Protestantsche bevolking van Berlijn
heeft het plan om aldaar een standbeeld op
te richten voor Luther.
De voorzitter der Berlijnsche stads Syno
de betoogde, dat Berlijn zonder eenige hulp
van buiten dat standbeeld behoorde op te
richten en dat met geestdrift behoorde te
doen tegenover den hoon en den smaad,
waarmee de ultramontanen van den moe
digen hervormer spreken.
De heer Geheimraad Roye, President-
Minister in Saksen-Coburg, vierde op 1 Julij
jl. zijn zilveren jubilé als Minister.
Geheel Europa hoorde met verwondering
dat er iemand op de wereld in die 25 j aren
achtereen op een Minister-stoel zat.
Zelfs in Rusland had men eerst moeite
om het te gelooven.
Moet de vrouw ook het politieke stem
recht hebben het huiselijke wordt haar
ruimschoots gegeven en, zoo niet, dan zijn
er genoeg, die zoo vrij zijn het te nemen
en wel in gelijke mate als dat aan de
mannen is toegekend
Die vraag werd in eene vergadering te
Londen gehouden behandeld en ontkennend
beantwoord met eene meerderheid van
slechts zestien stemmen.
„Slechts weinige vrouwen, die meer ijdel
heid dan verstand bezitten zeide de advo-
caat-generaal verlangen het parlemen
tair stemrecht.
De nadenkenden onder de schoone sexe
zijn van oordeel, dat, hoe meer de vrouw
zich op ééne lijn plaatst met den man, hoe
sterker het zal uitkomen, dat zij de zwakste is.
De macht der vrouw te huis is groot,
maar als zij die macht ook wil overbren
gen naar het Parlement, dan wordt zij
minder.
’t Is vooral haar zedelijken invloed, die
daardoor zou lijden.
Uit het oogpunt van logische welspre
kendheid zou de vrouw geen succes beha
len, omdat ze zelden een zin volmaakt en
het groote hulpmiddeltranen, niet veel
invloed zou uitoefenen in het Parlement.
Onder de verdedigers van het stemrecht
voor de vrouw vindt men ettelijke radica
le mannen, die eene gaarne redeneerende
en declamerende vrouw hebben.
Zij willen die er op uitzenden, als hun de
gelegenheid ontbreekt om zelf het woord te
voeren.
Overigens hebben de verstandigste vrou
wen in Engeland de overtuiging, dat zij het
regeeren, buitenshuis namelijk, gerust aan
de mannen kunnen overlaten en, missen zij
daardoor enkele rechten, men legt haar ook
geen plichten op, die zelfs voor den man
nog al lastig kunnen zijn.
te schenden of de uitvoering tegen te wer
ken, misleid worden door vele blinde leids
lieden en zich zelve misleiden, zoodra het
onze schoolwet betreft. Immers het moest
zoo zijn, dat in iedere gemeente slechts ééne
kiesvereeniging behoefde te bestaan, die on
partijdig kan zoeken, naar de kundigste en
onafhankelijkste burgers, om deze als aller
vertegenwoordigers af te vaardigen. Hoe
vaak toch moet nu de geschiktheid voor de
richting wijken. Men verwijt den libera
len wel, dat ook zij overigens zeer geschik
te Candidaten niet kiezen, alleen omdat zij
tegenstanders zijn der schoolwet. Doch zoo
lang het blijkt, dat deze als tegenstanders
optreden in de gemeenteraden in onderschei
den plaatsen, moet men hen weren, evenzeer
als ik ieder zou weren, die welke wet ook
niet toepassen zou. Doch zij dit een voor
naam punt, dat bij deze verkiezingen op den
voorgrond treedt, het is voorwaar het eeni
ge niet. Al te lichtvaardig kiest men ook
in andere opzichten candidaten en laten de
ze zich die keuze welgevallen. Men kan
toch een zeer degelijk burger zijn en een
zeer ongeschikt raadslid. Het kan iemand
haperen aan algemeene ontwikkeling, aan
onmisbare wetskennis, ten eenenmale aan
de gave om zijne gedachten uit te drukken
op duidelijke wijze. Een zoodanige zal ik
achten, als hij, gekozen wordende begrijpt
dat zijn plaats daar niet is, maar ik zal het
ernstig afkeuren, indien hoogmoed hem
drijft naar den zetel, dien hij niet waardig
lijk vervullen kan, of indien hij zich ge
bruiken laat, als leem in de hand des pot-
tebakkers en als stemmachine zitting neemt.
Ruim toch moet de blik wezen van een
raadslid, zelfstandig zijn karakter, beschaafd
zijn taal, wat men niet verwarre met wel
sprekend, ’t geen volstrekt geen vereischte
is. Men zoeke zijn kracht niet in het
„zitten” als raadslid, maar men zorge op
de hoogte te zijn van de behoeften der
gemeente in al hare onderdeelen, men helpe
mede om wegen voor den handel te openen
en lokke de nijverheid, men neme maat
regelen om den gezondheidstoestand te ver
beteren, men durve geld uit te geven voor
noodige verbeteringen, maar gebruike den
hoofdelijken omslag of andere inkomsten
niet, om de gemeentewerken op weelderige
wijze uit te voeren of hare huishouding in
te richten. I. e. w. iedere vereeniging zie
toe bij de keuze der candidaten en ieder
raadslid vatte zijn taak op ernstige wijze
op of aanvaarde ze niet.
En wat de kiezers betreft, ik kan mij
voorstellen, dat er zijn, die des stemmens
moede, een neiging in zich voelen opkomen,
om nn niet meer naar de stembus te gaan
vooral als zij er misschien eenigen tijd voor
opofferen moeten of zich eenige moeite ge
troosten. Toch zou dat nu vooral verkeerd
zijn. Ik wil niets ontnemen aan het ge
wicht van stemmingen voor gewest en land,
maar op deze legge ieder allen nadruk,
want zij betreft de gemeentehuishouding
voor iederen kiezer, de plaats zijner inwo
ning, zijn persoonlijk belang in stoffelijk en
zedelijk opzicht. Elke stem kan de beslis
sende zijn. Niemand mag thuis blijven
zonder overwegende reden. En bij het be-
oordeelen der candidaten raadplege men
niet al te veel persoonlijke neiging of de
betrekking waarin men staat tot den een
of anderen candidaat. Het kan zijn, dat
iemand ons minder aangenaam bejegend
heeft, dat wij een anderen candidaat zou
den wenschen, om welke redenen ook, dit
mag ons van de keuze niét terughouden.
Ook de kiezer leere zich zelf verloochenen
en doe zijn plicht.
M. E. van der MEULEN.
Volgens de jongste berichten uit N.-Ame
rika zal de graanoogst aldaar even over
vloedig zijn als in ’t vorige jaar.
Alleen de rogge zou minder opleveren.
LONDEN, 10 Julij.
Volgens gerucht zal de Engelsche regee-
ring het protectoraat over Egypte op zich
nemen. Tengevolge dit gerucht stegen de
Egyptische fondsen.
De cholera in Egypte is afnemend. Gis
teren kwamen te Damiette 52 gevallen voor
met doodelijken afloop.
’t Voorstel Janson c. s. tot herziening
van de constitutie is door de Belgische Kamer
verworpen.
Men achtte dat voorstel in ’t geheel niet
verwerpelijk maar ontijdig.
De heer Janson heeft het met groot talent
en zeer kalm verdedigd.
De studenten hebben na de zitting den
redenaar eene ovatie gebracht.
Bij die gelegenheid riep er een „Weg
met Buis
Was het, omdat de burgemeester tegen
het voorstel stemde
BÜLSII AliüSCIli: COUIAXT
