NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
BOLSWARD WONSERADEEL
*2
Twee en Twintigste Jaargang.
No. 32.
1883.
VOOR
DONDERDAG S ADOÜSTÜS,
DONDERDAG 9 AUGUSTUS.
BITITEMIiAlVO.
plaatst.
1
rd
.af
or
Ier
iek
ABONNEMENTSPRIJS80 Cents per 3 maanden.
Franco per post 95 Cents.
ADVERTENTIEPRIJS: 50 Cts. van 17 regels. Ver
volgens 10 Ot. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
an
00
iet
:er
de
ng
in-
ret
ler
ht-
1
t
i
n
g
90
Il
in
in
lit
ib
n.
10
ik
Te Parijs loopen geruchten rond van'eene
royalistische samenzweering.
Zeker is het, dat er huiszoekingen heb
ben plaats gehad en ook eenige personen
in verzekerde bewaring zijn genomen.
De Pruissische Bisschoppen zouden dezer
dagen eene bijeenkomst houden of elkander
schriftelijk raadplegen over de vraag: welke
houding hebben wij aan te nemen tegen
over de gewijzigde kerkelijk-politieke wet
ten
Men zegt, dat keizer "Wilhelm die wetten
met opmerkelijken weerzien heeft geteekend.
Het Oostenrijksche Ministerie heeft de
begrooting van oorlog opgemaakt en meent
het publiek te verrassen met de mededeeling
dat zij niet hooger is dan de vorige.
Er zou alleen van verrassing sprake kun
nen zijn, als zij aanmerkelijk lager was.
Men meldt nu, dat O’Donnell te Port-
Elisabeth zal terecht staanmaar anderen
blijven verzekeren, dat het rechtsgeding in
Engeland moet gevoerd worden, omdat de
moord plaats had in volle zee.
De engelsche regeering, die in ’t belang
der justitie veel dienst had van de lersche
verklikkers, heeft het er nu druk mee om
hen in veiligheid te brengen.
Dat er een complot bestaat, ’t welk ten
doel heeft hen te straffen voor ’t gepleegde
verraad, schijnt zeker en het zijn de ver
klikkers Kavanagh, Hantow en Smith wier
namen op de doodenlijst der saamgezwore-
nen staan aangeschreven.
Volgens berichten uit N.-Amerika is de
hoedenmaker Mottley, die verrader was
van het dynamietcomplot te Cork, op straat
doodgeschoten.
„Ik heb 3000 mijlen afgelegd om u te
doodenhoorde hij zich toeroepen en on-
middelijk werd zijn hoofd door een kogel
getroffen en viel hij levenloos op den grond.
De dader werd gearresteerd.
Ook te Philadelphia zou een der man
nen, die getuigenis gaf van den moord in
het Phoenix-park te Dublin, den dood ge
vonden hebben.
Hij was eigenlijk geen verklikker of zoo
genaamde kroongetuige maar, als anderen
door de justitie geroepen, om gehoord te
worden over ’t geen hij had gezien of ver
nomen.
te bestaan, dat de waarde van ons land
nog in ontrustende mate zal dalen; daaren
tegen zullen de nog loopende, opgedreven
huren terug gebracht worden tot een re
delijker cijfer, gelijk reeds met zeer vele
heeft plaats gehad. Belemmert Engeland
tot eigen schade onzen veehandel, Duitsch-
land, België, Amerika zenden hun gezanten
en deze zoeken en koopen ons beste vee
tot eiken prijs bijna. Ik begroet de boter
en kaasfabrieken met welgevallen, zij kun
nen voor sommige jonge boeren een aan
leiding worden, waardoor zij tot lager prijs
en met wat minder kapitaal kunnen huren,
zij zijn, evenals wat Denemarken zendt, een
uitstekende prikkel voor de echte boter-
boerin, om juist nu, niet alleen den moed
niet op te geven, maar niet te rusten voor
zij in dezen moeilijken strijdeen schitte
rende zege behaalt. Voor den bouwboer
moge in eenige opzichten de toekomst nog
niet zoo bemoedigend zijn, misschien zal hij
zichwaar de bodem daartoe geschikt is
meer op tuinbouw en vruchtenteelt moeten
toeleggenzal ook hij aan de veredeling
van het rundvee en het paardenras niet
minder, zijne studie moeten wijden, het kan
niet missen, of onze vruchtbare kleigronden
en wel toebereide zandgronden zullen zijn
inspanning loonen en nieuwe voorspoed zal
op tijdelijken tegenspoed volgen.
Het Bols ward van 1883 kan gerust de
vergelijking met dat van 1868 doorstaan.
Wel is het bolwerk met zijn eenmaal zoo
statige boomenrei grootendeels verdwenen
en heeft moeten plaats maken voor een
plantsoen, waar het jonge geboomte met
allerlei tegenspoed heeft te worstelen en
waar nergens een bloemperk is te ontdek
ken, toch is de verbetering vooral voor de
schipperij niet te loochenen en lachen ons
uit tal van vensters een menigte van wer
kelijk schoone bloemen tegen, als willen
ons de burgers in hun nette, niet on
aardige woningen, vergoeding schenken voor
wat het Gemeentebestuur ons tot nog toe
onthoudt. Bovenal echter is de stoomboot-
kade met het zoo flink verbreede kruis wa
ter een zeer groote verbetering en munt
Bolsward daardoor uit boven menige stad
in ons gewest. Eene wandeling voorts door
de stad zal de vreemde bezoekers overtui
gen, dat niet alleen tal van hooge „pijpen”
door doelmatige en breede bruggen zijn
vervangen, maar met welgevallen zal men
het oog vestigen op menige rei nieuw ge
bouwde huizen en het welvarend aanzien
der gansche stad. Moge maar het bezoek
van eenige leden der Gedeputeerde Staten
er toe leiden, dat eene schikking getroffen
worde omtrent den aankoop der woning
naast ons stadhuis en alzoo een wensch
vervuld worden der gansche burgerij, zoodat
eerlang dit schoone gebouw verlost worde,
althans zooveel mogelijk, van de wanstaltige
luifels, die het nu zoo treurig ontsieren,
terwijl zij vooral op marktdagen het verkeer
zeer hinderlijk belemmeren. De aanvoer
van zuivelproducten is aanzienlijk foegeno-
men, de bevolking vermeerdert ieder jaar,
door stoom zijn wij nu per boot en tram
met de buitenwereld in verbinding gekomen,
i. e. w. als ’t geen in 15 jaren is geschied
een profetie voor de toekomst mag heeten,
dan gaat de stad onzer inwoning een tijd
perk van bloei tegemoet.
Wij hebben dan ook het hoofdbestuur der
maatschappij van landbouw en veeteelt en
de talrijke vreemdelingen met vrijmoedig
heid welkom geheetenons verblijd in het
aanschouwen van zoo menig prachtig stuk
veevan hengsten en paardendie recht
hebben op onze bewondering. Wij verheu
gen ons in het vriendelijke zonlicht dat de
terreinen vervroohjkt, wij sprekenden wensch
uit, dat de beraadslagingen in de algemeene
vergadering tot vruchtbare daden mogen
leiden en brengen gaarne een woord van
hulde aan de feestcommissiedie op dege
lijke en smaakvolle wijze alles heeft ge
rangschikt, een woord van dank aan de par
ticulieren van hier en elders, die door me
nige inzending de tentoonstelling in waar
heid opgeluisterd hebben.
M. E. van der MEULEN.
Alweder een aanval op de Joden te Je-
katerinoslaw in Rusland.
’t Gerucht liep, dat zij eene boerin had
den beleedigd en ’t volk, waaronder vele
vreemde spoorwegarbeiders, liep samen en
mishandelde de Joodsche bevolking.
Eindelijk rukte de militaire magt aan en
zoo ernstig werd het tumult dat 10 van de
oproermakers gedood en 13 gekwetst werden.
De gemeenteraad stelde dadelijk 5000
roebels beschikbaar tot vergoeding van de
schade door velen geleden.
Er zijn zelfs huizen verwoest, zoodat er
Joden in stedelijke gebouwen onder dak
zijn gebracht.
altijd nog het meeste te lijden hebben, zijn
Kaïro Gizeh, Tantah, Mehallet, Zagazig en
Minieh.
De toestand der Engelsche troepen is be
vredigend. De booten der Peninsular and
Oriental Cy. zullen voorloopig niet meer te
Alexandrië aanleggen maar rechtstreek-
van Port Said naar Italië gaan en omge
keerd gaan. Het overbrengen van de Indi
sche mails op de kust van Mexzooals in
den laatsten tijd geschiedde, was te gevaar
lijk en te omslachtig.
Onder de nog geredden uit de puinhoo-
pen van Cassamicciola zijn een vader met
zijn vier kinderen, die onlangs bevrijd wer
den en dus vier dagen en vijf nachten in
een kleine besloten ruimte tusschen de in
gestorte muren hadden doorgebracht. Zij
waren allen ongedeerd, maar uitgeput door
gebrek aan voedsel.
Ook werden uit de puinhoopen van een
huis twee jongelieden gered. De een was
geheel ongedeerd. Hij stapte zelf er uit
en bleek zoo krachtig dat hij, na eenige
versterkende middelen gebruikt te hebben,
te voet heenging en anderhalf uur daarna
weer in de nabijheid van het huis, waar
onder hij begraven was geweest, kwam
wandelen. Zijn neef, de andere jonkman,
was er erger aan toe. Hij lag met de
beenen tusschen planken en balken beklemd
en kon eerst nadat men met levensgevaar
die balken doorgezaagd hadbevrijd wor
den. De lucht was zoo verpestend, dat een
der helpers, een brigadier, er van flauw viel.
De soldaten, die hen bevrijdden betuig
den zoo blijde te zijn, alsof zij honderd veld
slagen gewonnen hadden; die mannen wer
ken allen met ijver en helpen waar zij kun
nen. Donderdagavond j.l. werd nog een 80-
jarig grijsaard levend uit het puin gehaald.
De geredden hebben ontzettende uren of
dagen doorgebracht. Zoo heeft o.a. een
Grieksche heer, die tot aan de borst in het
puin beklemd was, zijn vrouw, die tot boven
hem op een balk hing, voor zijn oogen lang
zaam zien sterven.
Verscheidene gebouwen schijnen door den
eersten schok niet geheel ingestort te zijn.
In het hotel Picolla Sentinella konden daar
door nog eenige personen bijtijds ontsnap
pen, Een dame en haar zoon bleven op
merkwaardige wijze gespaard. De zoldering
en muren stortten naar beneden, maar zoo
danig dat zij ongedeerd bleven en als in
een gewelf waren opgesloten.
In een eethuis te Cassamicciola vluchtte
een gezelschap dat er het avondmaal ge
bruikte in de nis van een der vensters op
het oogenblik van den schok, toen het huis
rondom hen instortte. Zij klemden zich
eerst in de duisternis aan elkander vast
maar zochten, toen alles stil was geworden,
in verschillende richtingen langs de over
blijfsels der muren een uitweg, en kwamen
allen, hoe weten zij zelven niet, ongedeerd
buiten, waar zij bij het redden van anderen
konden helpen.
Onder hen die zich bij het reddingswerk
verdienstelijk maakten is ook een pastoor
van Ischia, die zich op het eerste bericht
van de ramp alleen naar Cassamicciola be
gaf, daar zoo hard werkte als iemand anders
en ontelbare malen zijn leven waagde om
slachtoffers in zijn armen uit het puin te
dragen.
Te midden van zooveel ellende, van de
aangrijpende toestanden, hebben er ook ver
scheidene koddige tooneelen plaats gehad.
De persoon, die in den schouwburg voor
Paillas gespeeld had, en in zijn arlekijnspak
gevlucht waskwam in hetzelfde pak te
Napels; een priester, die dun gekleed was
had zich ter verwarming het pak van een
tooneelheld omgeworpen. Eene vrouw, die
men van onder een hoop puin had wegge
haald wilde de plek niet verlatenomdat
haar hondje daar nog moest liggen. Eene
andere vrouw, uit de armen des doods ge
red, hield eene kooi met een kanarie in de
hand. Weer een andere vrouw stak, toen
er eene opening was gemaakt, groot genoeg
om haar een doorgang te verschaffen, hare
handen vooruit, zeggende„Daar pak dit
In Oud-Caïro is de sterfte aan cholera
nog groot, maar te Cairo neemt zij af. Over
het algemeen is het karakter der ziekte
minder kwaadaardig geworden. De hulp en
de juiste middelen, door de Engelsche doc
toren gekozenhebben daartoe veel bijge
bracht. Vooral in verband met het wassen
van den Nijl hoopt men dat de ziekte nu
overal zal verminderen. Intusschen schijnt
er weinig kans dat Alexandrië geheel on
besmet zal blijven. Er zijn daar reeds, vol
gens een der laatste telegrammen aan
Daily Newsdrie gevallen geconstateerd
terwijl eenige dames uit den gegoeden stand
vrij plotseling en onder een hevig lijden stier
ven en ook onder de Arabieren en Grieken
■iEWISGEVIW.
De Burgemeester van Wonseradeel
brengt ter algemeene kennis, dat op Don
derdag 9 Augustus e.k. van wege het ka
daster zal worden begonnen met de herme-
ting van een gedeelte der kadastrale ge
meente Makkum, ten noorden van Makkum
in de „Hemmen”, en dat tot dat einde
eenige bakens zullen moeten worden ge
plaatst, Hij verzoekt de ingezetenen die
bakens niet wegtenemen of te verplaatsen.
Witmarsum, 4 Augustus 1883.
De Burgemeester van Wonseradeel,
R. H. ZIJSLING L.-B.
■Bolsward hij de Algemeene
vergadering der Maatschap
pij van Landbouw en Vee
teelt in Friesland, de Ten
toonstelling en de Feeste
lijkheden op 9 en S
Augustus.
Nog zal het bij velen in herinnering zijn
hoe kaal en rood de weiden waren, toen
in 1868 de algemeene vergadering ook te
dezer stede werd gehouden en werkelijk
enkele weken geleden scheen het dat onze
schoone weiden weer even doodsch en dor
zouden zijn en het ook nu groote moeite
zou kosten, om het vee een malsche bete
gras aan te bieden. Doch gelukkig hebben
milde, overvloedige regens ook onze beem
den gedrenkt en verkwikt en een lust is
het, het frissche groen te zien, het klaver
blad weer tusschen het gras te zien door
schieten, de roode en witte bloemen dier
plant zich te zien ontplooien. Ongetwijfeld
zal de aanschouwing van dat vernieuwde
gelaat des aardrijks gunstig werken op de
stemming van inzenders en bezoekers. Im
mers die met nieuw voedsel voorziene weiden
voor ons kostelijk vee die nieuwe voorraad
van versch drinkwater voor mensch en beest,
is voor ons allen een heerlijke verkwik
king, de vervulling eener dringende be
hoefte, die tot dankbaarheid stemt, maar
voor den landman vooral eene liefelijke
vertroosting als hij denkt aan den kleinen
voorraad, zij ’t dan ook van kostelijk ge
wonnen hooi, dat in zijn schuren gewonnen
is, want het uitzicht is hem geopend op
een rijke tweede snede, die het ontbrekende
aanvullen zal en menigen arbeider voor
eenige weken werk verschaffen zal.
Het tijdperk dat achter ons ligt sints de
vorige vergadering is in velerlei opzicht merk
waardig geweest. Toen was het nog voor
bouw-en greidboer, voor huurboeren eige
naar als een gouden eeuw. De koopprijzen
stegen steeds en ’t was alsof er geen zekerder
geldbelegging was dan landbezit. Als er ver
huringen waren, dan stroomden borden en
briefjes den verhuurders toe en ’t was alsof er
goud te delven was in iedere hectare land,
zoo betwistten belanghebbenden elkander de
zege. Doch sedert is de crisis gekomen.
Dat opdrijven der koopprijzen en huren rustte
niet op een gezonden grondslag. Daarbij
nam de weelde toe in volstrekt onevenre
dige verhouding tot de verdiensten en ging
als gewoonlijk gepaard met verslapping van
den lust tot den arbeid. Amerika opende
telkens wijder de deuren van zijne steeds
meer gevulde graanschuren, Engeland sloot
zijn grenzen telkens strenger af, om den
invoer van ons vee te beletten. Denemar
ken trad op als een hoogst ernstige mede
dinger tegenover onze zuivelproducten, wier
roem toch reeds op de wereldmarkten een
weinig aan ’t tanen was. De waarde der
landerijen verminderde zekerlijk met een
derdekapitalen zijn door velen verloren
een zeer verklaarbare gedruktheid had zich
van niet weinigen meester gemaakt. Doch
ook hier heeft de tegenspoed louterend ge
werkt de mededinging tot nieuwe inspan
ning geprikkeld. Mij dunktook in dit
opzicht zijn er teekenen van nieuw leven
is er aanleiding om voor geen verderen
achteruitgang te vreezenkan door zeer
velen met opgewektheid zijn deelgenomen
aan de werkzaamheden der vergadering en
de feestelijkheden daarmee verbonden. Want
ik geloof niet dat er ernstige vrees behoeft
6
ROL8WARDSCHE COURANT
n
i
i
5
1
it
n
i.
la
)D
m
m
in
is
