NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
hswiw jen westssaAösst
Drie en Twintigste Jaargang.
1884.
No. 24.
5-
DONDERDAG 12 JUNIJ.
VOOR
BUITENLAND.
k
BINNENLAND.
BRIEF UIT LEEUWARDER.
Ir. Crt.
PIET
*1
ABONNEMENTSPRIJS: 80 Cents per 3 maanden.
Franco per post 95 Cents.
ADVERTENTIEPRIJS: 50Cts. van 1—7 regels. Ver
volgens 10 Ct. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
van het visschen. Vangt het dan vangt het,
en zoo niet dan is het nog „niks zoo denken
de meeste leden van die gezelschappen er over.
In den regel vangt het dan ook nietdat
ligt niet aan de visschers, maar aan de visschen,
die door verkeerden wind, door slecht water,
door dat de „broodvisschers” de boel te veel
„afstruinen” of door honderd en een oorzaak, niet
willen of kunnen „bijten”.
Voornamelijk is bij dit soort van gezelschap
pen de vischvangst achteruitgegaan, sedert men
begonnen is vrouwen of meisjes mede te nemen.
Je weet toch, om een visch te vangen, moet
men, zoo noodig, een uur lang op één plek on
beweeglijk blijven staan en vooral wanneer de
visch niet „roppig” is, geen woord spreken, want
doet men dat, dan poetsen ze de plaat en men
ziet ze, altijd in verbeelding, in geen uur terug.
Doch bijten ze ook na zulk een geduldoefening
eenmaal, nou, dan kan je ze maar tikken, de
een voor, den andere na.
Nu zal je het met mij eens zijn, dat het een
onmogelijkheid is, dat een vrouw een uur lang,
doodstil, zonder een woord te zeggen, kan blijven
staan.
En toch, het moet, want niet zoo gauw merken
de visschen onraad, of ze gaan naar de diepte en vang
ze dan maar eens. Zoo min mogelijk als vliegen.
t. t.
FRANKRIJK.
Bij de jongste verkiezingen voor de gemeente
raden in Frankrijk heeft te Honquetot, een kleine
gemeente in het kanton Goderville, departement
Seine-Inférieure, met een bevolking van hoogstens
driehonderd zielen, eene vrouw acht stemmen meer
dan de volstrekte meerderheid der uitgebrachte
stemmen op zich vereenigd. Zij zou dus tot ge
kozen raadslid geproclameerd zijn geworden, in
dien de wet toeliet dat vrouwen verkiesbaar
waren. De verkiezing moest dus vernietigd en
eene nieuwe uitgeschreven worden. Men ge
looft dat de verkiezing van deze vrouwelijke in
gezetenen van Honquetot als een protest tegen
de wet is aan te merken, en naar aanleiding hier
van wijdt de heer Léon Richer in het maandschrift
Le Droit des Femmes eenige beschouwingen er
aan. Hij herinnert, dat reeds meer dan zeven
eeuwen geleden in het oosten en het noorden van
Frankrijk, en zelfs in de Baskische provinciën
de vrouwen zitting en stem hadden in de ge
meenteraden, en weet niet waarom haar dit recht
onthouden wordt. De heer Francisque Sarcey
ondersteunt hem hierin, en zet in den XlXe
Siècle de redenen uiteen, die voor de gelijkstelling
in dit opzicht van de vrouw met den man plei
ten. Hij verwacht dan ook dat zij vroeg of laat
komen zal, en ziet in het oprichten van hoogere
burgerscholen en middelbare scholen voor meisjes
het voorteeken der door hem en Richer gewenscbte
omwenteling in de zeden en gebruiken.
DUITSCHLAND.
Nog maar steeds blijft het officieele besluit
nopens de herstelling van den Pruissischen Raad
van State achterwege.
Men verwacht dat von Bismarck, die als vi-
cepresident van dien Raad zal optreden, in dat
geval wel zal ophouden presidentMinister van
het Pruissische Kabinet te zijn, en geschiedt dit,
dan zal waarschijnlijk de formeele leiding van
het Ministerie worden opgedragen aan den Mi
nister Maybach, den oudsten der Ministers, daar
hij 30 Maart 1878 is opgetreden, terwijl de heer
von Bötticher en graaf Hatzfeld respectievelijk
als Minister van Koophandel en van Buiten-
landsche Zaken den heer von Bismarck dan zullen
vervangen.
Over de ongeregeldheden, die op den eersten
Pinksterdag te Friedrichsruhe hebben plaats ge
had worden verschillende lezingen gegeven. Die
van de Köln. Ztg. de officieuse schijnt
wat al te eenvoudig te zijn geweest. De arbei
ders 35 in getal poogden op het landgoed
van von Bismarck te komen en toen de daar
aanwezige gendarme hen terughield, verhieven
zich kreten als„Ook wij willen in den eersten
en tweeden stand verheven worden, wij willen
gelijkheid, broederschap enz.” Eerst na een ge
weldige vechtpartij slaagde de toegesnelde poli
tiemacht er in vijf der belhamels te binden en
weg te voeren. Men zou hier, volgens sommige
bladen, met een soort van sociaaldemocratische
manifestatie te doen hebben.
ZWITSERLAND.
De redevoering, waarmede dr. Kaiser den
Volksraad opende, was in de eerste plaats gewijd
aan de volksstemming van 11 Mei jl. en de ver
werping van het viertal ontwerpen, die met zoo
groote meerderheid en eerst na rijp beraad waren
aangenomen. Voor de beslissing van het volk
had de Bondsvergadering zich te buigende
dooden echter zouden niet blijven rusten. Nog
wees hij op het feest bij gelegenheid van de
onthulling van het standbeeld voor Dufour en
ontleende daaraan natuurlijk een aansporing tot
het Armbestuur voor Engwier c. a. S. Jansen te
Schraard en K. Wiersma als zoodanig voor Kims-
werd.
Besloten wijziging te brengen in de verordening
op de invordering der hoofdelijken omslag..
Een schoolgebouw met drie localen te stichten
te Kimswerd, na alvorens het advies in te win
nen van den gemeenteopzigter omtrent de op
het bouwplan voorgestelde wijzigingen.
Voorziening te vragen bij Zijne Majesteit den
Koning tegen eene resolutie van Ged. Staten tot
niet goedkeuring van het besluit tot opheffing
van de openbare lagere school te Hichtum.
Gewezen van de hand het verzoek van den
heer J. W. Tuinenburg, Commissaris van Rijks-
en Gemeentepolitie te Bolsward, om onder nader
overeen te komen voorwaarden zijne diensten
beschikbaar te stellen ook voor de gemeente
Wonseradeel.
Door vele landbouwers in de gemeente Uit
huizen is eene Vereeniging in ’t leven geroepen,
tot doel het wegloopen van dienstboden, zoowel
mannelijke als vrouwelijke, tegen te gaan.
Het reglement bepaalt als hoofdartikelgeen
landbouwer dezer Vereeniging mag een dienst
bare meer in den loop van het jaar in dienst
nemen of binnen 4 weken weder landwerk ver
schaffen, indien hij of zij door eigen toedoen den
dienst verlaten heeft.
Aan een te Nieuwe Niedorp gehouden
kolf-wedstrijd namen 13 personen deel. De prijs
werd gewonnen door J. Kuileman en de premie
door J. van der Deure, beide aldaar.
Onder Helmond is een dertienjarige knaap
door den stoomtram overreden. Hij lag in het
gras te slapen naast den tramweg; door hetge-
druisch gewekt, stond hij ijlings op en juist daar
door werd hij getroffen door de loopplank en
door den achtersten wagen vermorseld.
Op de hofstede „De hooge werf” te Hoog
land heeft men in een nest met vier jonge kat
ten ook een haasje gevonden. De moeder heeft
voortdurend meer zorgen en attenties voor den
stiefzoon dan voor haar eigen kroost.
Een Zuid-Bevelandsch landbouwer werd
dezer dagen de dupe van een geslepen commis
sionair. Eerstgemelde deelde den ander, zoo spre
kende over koetjes en kalfjes, mede, dat hij
tegenwoordig niet al te best in zijn geld zat en
daarom gaarne een tijdelijke geldleening zou
aangaan.
Dit gezegde gaf den commissionair aanleiding
te antwoorden dat dit voor hem niets beteeken-
de, want dat hij genoeg geld ter leen kon krijgen.
Dit antwoord ontlokte den landbouwer de open
baring van eenigen twijfel, waarop de comm. zich
sterk maakte het benoodigde bedrijfskapitaal be
schikbaar te stellen en den landbouwer aanbood
zijne tusschenkomst daartoe te verleenen. Deze
laatste slaat hieraan gehoor en begeeft zich met
zijn vriend naar den gekozen geldschieter. Daar
aangekomen bericht de commissionair het doel
zijner komst, doch ontvangt ten antwoord dat er
bezwaar bestaat om aan zijn verlangen te voldoen,
daar hij geheel onbekend is. Om dezen hinder
paal uit den weg te ruimen stelt hij met goed
vinden van den landbouwer dezen voor als zijn
solidairen borg. De geldschieter, hiermede tevre
den, laat het vereischte stuk teekenen en over
handigt het gevraagde bedrag van f 400, waarop
beiden zich verwijderen. Na eenige schreden
gedaan te hebben, neemt de commissionair af
scheid van zijn borg. Deze verlangt hem echter
niet te verlaten voordat hij het geleende geld
heeft overgenomen, wat niettemin door den ander
geweigerd wordt, omdat hij eerlijk eene geld
leening onder borgtocht van zijn vriend heeft
aangegaan. Of de borg al hoog sprong of laag,
hij kon zijn thuisreis aanvaarden zonder geld, en
kan zorg dragen dat de crediteur het geleende
in tijds zal terug ontvangen.
Als bewijs van de groote vlucht, welke de
handel in vee in de provincie Friesland neemt,
kan dienen, dat op meer dan éen dag de vrij
kolossale Lemster nachtbooten het te Lemmer
aangebrachte vee niet kunnen laden, en dat op
éen avond twee en drie dier booten met vee
worden afgeladen voor de veemarkten te Am
sterdam, Purmerend, Alkmaar enz. enz.
In het Panopticum zal den lOden Julij eene
historische groep te zien zijn, voorstellende den
moord op Prins Willem I gepleegd.
Ofschoon men zich niet dadelijk rekenschap kan
geven van den indruk dien dat bericht maakt,
zullen toch velen er niet mede ingenomen zijn
dat die hoogst ernstige, voor ons land zoo ge
wichtige gebeurtenis, in een wassenbeeldenspel
zal worden voorgesteld.
’t Is waar, tallooze malen is zij in plaat afge-
beeld, en waarom zou eene plastische reproductie
dus ergeren? Van die platen kan ook niet altijd
gezegd worden, dat zij door de kunst zijn „ge
adeld” terwijl het den vervaardigers van de
meeste ook meer te doen was om er iets aan te
verdienen, dan omdat zij geïnspireerd werden tot
het in vorm brengen dier historische herinnering.
Een marmeren beeld, dat gewijde personen
voorstelt, mits door bekwame hand gebeiteld,
heeft nooit aanstoot gegeven, maar een Willem
de Zwijger van was in zijn stervensuur
Bij de benoeming van het bureau der Kamer
is> gebleken, dat de radicalen zich nog steeds in
de meerderheid mogen verheugen.
Ook in de vergadering van den Stendenraad
werd het votum van 11 Mei ter sprake gebracht.
De voorzitter dr. Hauser, knoopte daar eenige
opmerkingen aan vast aan het adres der con
servatieven, die wel tot het tot stand komen der
wetten hadden medegewerkt, maar buiten den
Stendenraad voor verwerping hadden geijverd.
Ook hier behield de liberale partij de meerderheid,
daar de heer Birmann tot president werd gekozen.
De Katholieken slaagden er echter in hun
candidaat voor het vice-presidentschap de meeste
stemmen te bezorgen.
EGYPTE.
In berichten, welke uit El Obeid te Cairo zijn
ontvangen, wordt melding gemaakt van gruwe
lijke mishandelingen, waaraan de Catholieke zen
delingen aldaar ten doel staan, omdat zij wei
geren zich tot het Mohammedaansche geloof te
bekeeren.
De misdaad van den verwoeden Calabrees,
Misdea, die in de kazerne te Napels zeven van
zijne kameraden heeft doodgeschoten, brengt de
Italiaansche Regeer ing in moeielijkheden.
Sedert het optreden van Ministeriën der linker
zijde is feitelijk de doodstraf afgeschaft, ook voor
militaire vergrijpen. Thans, om het buitengewone
geval en in het belang der discipline, wenscht de
Minister van Oorlog haar toegepast te zien.
Mancini wil hierin niet toegeven hij heeft bij
de overeenkomst tusschen Frankrijk en Italië de
bepaling weten te verkrijgen dat van Italianen
die in Tunis ter dood veroordeeld worden, de
executie geen plaats zal hebben. Als nu in Italië
in vredestijd, Italiaansche soldaten gefusilleerd
worden, hoe zal men dan redelijk dien eisch
kunnen volhouden, wanneer zich een Italiaan in
Tunis aan de een of andere gruweldaad schuldig
maakt
Te Seeverghem in België heeft onlangs een
gelijk de Stad Gent het noemt, walgelijk feit
plaats gehad.
Eene weduwe, moeder van drie jeugdige kin
deren, heeft de onvoorzichtigheid begaande
plichten, door haren staat haar opgelegd, te bui
ten te gaan zij is tegenwoordig zwanger van
een vierde kind. Deze omstandigheid bracht het
dorp in opschudding. Alle dagen gingen dorpe
lingen lawaai en ketelmuziek maken voor de
deur der weduwemaar ziehier wat de zaak
verergert. Op een Zondag had men nogmaals voor
het huis zich scheldend en dreigend doen hoo-
ren, doch de weduwe bekreunde er zich niet om
en begaf zich met hare kinderen ter rust. Eens
klaps stond te half elf uur het huis in brand, en
niet dan met groote moeite gelukte het der on
gelukkige zich met haar kroost te redden. Geen
enkele gebuur was goedhartig genoeg om het
vervolgde gezin hulp te biedenmoeder en kin
deren stonden half naakt op straat, terwijl de
woning tot den grond afbrandde. De arme vrouw
zocht met haar kroost eene schuilplaats in een
verlaten hut op eenigen afstand van het ver
brande huis, doch de ontaarde bewoners van
Seeverghem waren wreedaardig genoeg, om haar
er uit te jagen. Toen zijn de ongelukkigen
voortgesukkeld tot aan de woning van den ei
genaar van ’t vernielde huis, welke woning meer
dan twee uren van het dorp verwijderd ligt.
Gelukkig bemoeit zich de justitie met de zaak.
De Transvaalsche Deputatie, die Zaterdag
morgen te Berlijn is aangekomen, werd door den
heer Kusserow, raad van legatie, aan. het station
ontvangen. Een keizerlijk hofrijtuig was ter
harer beschikking gesteld. De Deputatie heeft
haar intrek genomen in het hotel Kaiserhof. De
Duitsche Keizer heeft reeds Maandag aan de De
putatie eene bijzondere audiëntie verleend, en
denzelfden dag de heeren aan zijn tafel genoodigd.
De Berlijnsche pers begroette de Gedeputeerden
met veel sympathie, niet alleen als eene hulde
voor den dapperen tegenstand dien de Transva-
lers aan de overmacht geboden hebben, maar ook
omdat zij aan de komst der Deputatie te Berlijn
toekomstdroomen voor de Germaansche volks
planting in Zuid-Afrika vastknoopen. Het lijdt
trouwens geen twijfel dat, indien de Transvalers
daar even gul zijn als hier met hunne uitnoodi-
ging aan de jongelieden om tot hen te komen,
hunne stem niet zal zijn die eens roependen in
de woestijn.
ROME, 9 Junij.
Het Agentschap Stafani spreekt het gerucht
tegen, dat Koning Humbert een jaargeld, onder
welken vorm dan ook, aan Prins Victor Bona
parte zou hebben toegestaan.
WONSERADEEL, 10 Junij 1884.
In de Zaterdag jl. gehouden Raadsvergadering
is eervol ontslag verleend aan D. A. Elgersma
te Schraard als lid van het armbestuur voor
Engwier c. a.
Tot onderwijzer aan de school te Zurich werd
Al
Onze Nieuwetoren is naar de maan, of liever:
naar den grond.
Men kent en vindt
Haar standplaats zelfs niet meer.
Als ik dat zei, dan overdreef ik, nog een paar
brokken muur zijn blijven staan, tot steun van
een oude kast die daar achter staat.
Als je meent, dat we nu torenloos zijn, dan
vergist ge u zeer.
Hoe meer de Nieuwetoren naar beneden tui
melde, hoe hooger de toren van de katholieke
kerk „het luchtruim doorkliefde.” Dat is nu wel
wat een malle uitdrukking, maar ze staat er
eenmaal. Ik wilde in dichterlijke woorden de
voorspoedige aanbouw van de katholieke kerk
toren beschrijven, doch je ziet, ik ben niet voor
dichter ïh de wieg gelegd. Schoenmaker houd
je bij je leest. Als de meeste menschen dat wat
meer bedachten, er zouden niet zooveel pruttelaars
rondloopen, die de schuld van hun ongeluk bij
anderen zoeken, doch waarvan ze zelf de oorzaak
zijn.
Ondertusschen schijnen toch de schoenmakers
oudtijds meermalen de schammels met het ge
reedschap van anderq vakken verwisseld te heb
ben, anders ware zeker de spreuk niet ontstaan.
Tegenwoordig ziet men dat zoo vaak niet meer.
De schoenmaker onzer dagen laat de schoenen ma
ken en verkoopt ze. Karweien komen er ook niet
veel voor, want eer de schoen daaraan toe is,
ligt ze meestal uitelkaar en is het maken niet
meer waard.
Daarbij, voor een prikje heeft men een paar
nieuwe en wie, die het eventjes „beuren” mag,
wil dan met gelapte schoenen loopen
Tot groot verdriet van het op-eens-andersleed-
azend-publiek, loopen de menschen die voor een
paar weken tonnen in amerikaansche speculaties
verloren, zich hadden opgehangen of die er van
door waren gegaan, in levenden lijve en rustig
langs de straat.
Gelukkig heeft dat soort van lui weer nieuwe
stof opgedaan. Een onzer inspecteurs van politie
B., een man met een hart vol liefde, moet voor
zes weken „verlof” gekregen hebben, zonder be
houd van traktement. Misbruik maken van zijn
positie als inspecteur, is, naar men zegt, de
oorzaak van dit verlof.
Daar het met zijn prestige hier nu voor goed
gedaan is, ware het wenschelijk, dat hem na zijn
verloftijd een ander garnizoen werd aangewezen.
Bij gebrek aan betere stof kan men het met
dit sensatiemakend praatje vooreerst wel tot de
kermis redden. Komt die, dan geeft ze klets
praatjes genoeg en hebben de menschen die mee
nen, dat anderen zich niet met hen hebben te
bemoeien, vooreerst rust. Kan men het echter
zoolang niet uithouden, dan zal de komst van
de nieuwe aardappel bij velen een belangrijk
onderwerp van den dag wel eenige afleiding
bezorgen.
Een aardappel heeft dit bij een mensch voor,
dat hij er zich niets van aantrekt of men zegt
dat hij goed of slecht isdaar verdraait hij zijn
gezicht niet om. In dit opzicht geeft de aard
appel heel wat aan veel menschen te leeren, die
ijselijk bang zijn als ze hooren, dat men ongun
stig over hen oordeelt.
Is het den aardappel evenwel totaal onver
schillig hoe men over hem denkt, de boer niet.
Voor hem is „best” of „slecht” een levenskwestie,
vooral in den aanvang wanneer ze prijzig zijn.
In dit opzicht wensch ik het beste, want waar
lijk, de boer kon zijn welvaart in de laatste jaren
wel op. Daarbij, je kent het volksgeloof: gaat
het den boer goed, de burger profiteert er van.
Nu, de burger onzer dagen heeft ook wel wat
profijt noodig.
Gelukkig dat ons vee, dank zij de krachtige
invloed van het Friesch Rundvee-Stamboek,
opgeld begint te doen, waardoor tevens nieuwe
handélsgeest ontwaakt.
Niettegenstaande de zeer hooge prijzen die voor
het in het Friesch Rundvee-Stamboek ingeschreven
vee besteed worden, heeft men toch begrepen,
dat de tusschenpersonen daaraan veel geld ver
dienen. Dit in aanmerking genomen, wil men
de oprichting beproeven van een maatschappij,
die rechtstreeks op Amerika het vee verhandelt.
Een praktische weg zal men inslaan door het
maatschappelijk kapitaal nl. in aandeeltjes van
f 100 te splitsen. Dit is m. i. daarom goed, daar
de veehouders er allicht toe zullen overgaan een
paar van die aandeeltjes te nemende winsten
der onderneming vloeien dan in hun eigen zak
terug, enze zijn in de zaak betrokken
en zullen dus aan de maatschappij bij voorkeur
hun vee verkoopen en deze zal van de aandeel
houders betrekken.
Voor de rest geen nieuws, of het moest zijn,
dat de vischvangst weer „open” is en tal van
vischgezelschappen zich gereed maken tot jacht
op de waterbewoners, doch in den regel met
meer goede hoop uil gaan, dan met visch te huis
komen.
Bij de meeste van die gezelschappen is dan
ook de vischvangst geen hoofdzaak. Een dag op
het water, in de frissche lucht, van het stads
gewoel ontweken, ziedaar het eigentliike doel
Bolswardsche Courant
I
