NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
OI.SWARÖ BN WWSBBAÖBEB
1884.
Drie en Twintigste Jaargang.
No. 34,
VOOR
BUITENLAND.
BINNENLAND.
IN T GOOI.
DONDEBDAG 21 AUGUSTUS.
I
ABONNEMENTSPRIJS: 80 Cents per 3 maanden.
Franco per post 95 Cents.
ii.
ADVERTENTIEPRIJS: 50 Cts. van 1—7 regels. Ver
volgens 10 Ct. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
I
en vreedzaam was het, toen daar in de eerste
helft der zestiende eeuw, de Muider Drost Pieter
Cornells Hooft, de Nederlandsche Tacitus, zijn
letterkundige vrienden rondom zich verzamelde
en in de statige eetzaal of den keurigen slottuin,
de omgang zich door hartelijke vriendschap ken
merkte en geestige kwinkslagen of onschuldige
jokkermj de eenige wapenen waren, die werden
gewet en gebruikt, ’t Was een goede gedachte
van eenige mannen van smaak en kennis, om
althans een waardig begin te maken met eene
in eereherstelling van dit oude slot, dat nu toch
’t meest voor ons is, een liefelijke herinnering
aan het heldentijdvak onzer landhistorie en aan
den bloeitijd onzer Nederlandsche letterkunde.
Sints vele, vele jaren is Muiderberg voor Am
sterdamsen bij uitnemendheid geliefd plekje, ’t
Is een oase van statig geboomte, van frissche
zeelucht, van stille rust. Enkele rijken hadden
er hun deftige buitenplaatsen, waaronder Hofrust,
door zijn echo, een zeer algemeene bekendheid
heeft verworven. Meer gegoeden toefden er een
korter of langer wijle in het ruime, eenvoudige
logement. Wie maar eenigzins kon, ging met de
zijnen er een Zomerdag genieten. Niet alleen
levenden echter gaan er heen, om te dartelen en
in ongedwongen vroolijkheid, het stads gewoel,
kantoor en werkplaats, den vaak verontreinigden
dampkring te ontvluchten, menige droeve tocht
wordt ook derwaarts gemaakt. Vele hervormden
begeeren dat daar het overschot hunner geliefde
dooden zal rusten in de groeve en de Neder-
duitsche Israëlieten vooral zijn ten sterkste ge
hecht aan de begraafplaats die zij er kochten.
Eerst in de laatste jaren echter is Muiderberg voor
allen een bereikbare lusthof geworden. Sedert het
bestuur der Gooische trammaatschappij van Hak
kelaarshek af een zijlijn er heen heeft laten leggen,
bereikt men in een uur dit dorp van Amsterdam
uit voor 45 cts. en de tien- of honderdtallen der-
genen, die komen om er zich te ontspannen, van
vroeger, zijn dan nu ook tot vele duizenden aan
gegroeid. Het is geen oostersch Paradijs, ’t is
een echt Hollandsch landschap, maar ’t bevat in
een klein bestek meer dan eene verrassing en
allerlei schoons. Al aanstonds noem ik het eene
oase, omdat men, na een warmen rit langs een
rechten, zonnigen, boomloozen weg, zoodra men
uit de tram stapt, zich bevindt in de verkwik
kende schaduw, onder een dicht bladerendak van
krachtig en weelderig geboomte, dat zich overal
voor u verheft en u tot wandelen noopt. Onwil
lekeurig vraagt ge u af, nu gij in Muiderberg
zijt, waar of het dorp toch is, want ’t is, alsof
ge u in een bosch van tamelijke uitgestrektheid
bevindt, waar slechts hier en daar een woning
door de boomen zich laat zien. De waarheid is,
dat de paar honderd dorpsbewoners schijnen te
begrijpen, dat zij het boschplein ongeschonden
moeten bewaren en zich bescheidenlijk tevreden
stellen, met hun woningen in tamelijk ongeregelde
rijen te bouwen in het zonnige zand daar buiten,
terwijl slechts eenigen het voorrecht genieten te
mogen wonen aan den zoom des pleins.
De aanzienlijke huizinge staat er niet meer,
waar ik als zoo menig ander weleer gastvrij op
Hofrust werd ontvangen, de plaats is verkocht
en een deel er van, waar de beroemde echo is,
is in handen van iemand, die tegen 25 cts. per
persoon elkeen toegang verleent en toestaat te
wandelen in de goed onderhouden paden tusschen
vriendelijk geboomte, om u eindelijk te laten
vergasten op het stereotype vers, dat op eigenaar-
digen toon uitgesproken het wonder van de echo
doet hooren, niek doorgronden, ’t Is inderdaad
zonderling. ’tZal elkeen wel gaan als mij, dat gij
soms onvoldaan terugkeert, omdat de onderaard-
sche stem zich niet of zeer onverstaanbaar doet
hooren, maar als de omstandigheden gunstig zijn en
vlak in uwe nabijheid, niet slechts een nagalm zich
doet hooren van ’t geen gesproken wordt, doch de
zelfde versregels, tegelijkertijd tweemalen, woord
voor woord, op volkomen denzelfden toon, worden
uitgesproken, dan wordt ’t u toch wonderlijk te moe
de en begrijpt ge niet, hoe daar onder uit den bodem
dat geluid wordt gehoord, op een meter afstand
voor u, waar natuurlijk niemand is te zien. Neem
zelf de proef en ge zult met verbazing u zei ven
tweemalen hooren, eens boven en eens onder den
grond. Bij herhaling is naar de oorzaak van
dit verschijnsel gezocht, maar tot nogtoe te ver
geefs.
Heeft men zich aanvankelijk een weinig ver
kwikt aan de wandelingen onder het hooge ge
boomte, dan zoeke men het. lief gelegen kerkje
op en van de oude begraafplaats daarom heen
zal uw oog met welgevallen rusten op den klei
nen zeeboezem en het welig eikenhakhout, dat
tot vlak aan het zeestrand groeit. Hier geen
kale, zandige duinen, hoogstens met wat helm
beplant, als aan het Noordzee strand, het nieuw
gestichte en uitstekend ingerichte kleine badhuis
ligt in de onmiddelijke nabijheid van weilanden,
bouwakkers, van laag en hoog geboomte. Zoo
vereenigt zich hier velerlei om dit kleine plekje
te maken tot een hoogst bevallig oord en ’t eenige
officiëele is hier, de in liverei gekleedde portier
op Rusthof. Welnu, hij zij de vertegenwoordi
ger van de stijfheid der vormen, aan ons blijve
het losse en bevallige der echte beschaving.
M. E. van der MEULEN.
Het is bekend dat wij de stadsbewoners, die
naar buiten komen, om in de vrije natuur zich
een wijle te ontspannen of er enkele weken of
maanden door te brengen moeten onderscheiden
in twee soorten. De eene zou ik willen noemen
die van het „gekleedde fatsoen”, ’t Zijn die
menschen welke altijd „gekleed” willen zijn; gij
kent immers de eigenaardige beteekenis die dat
woord heeft in onzen tijd Ook aan dezen biedt
het tegenwoordige Gooi eene uitmuntende gele
genheid om hunne heerlijkheid ten toon te sprei
den. Zij moeten per Oosterspoor reizen en zich
bepalen tot het zoo schoone Hilversum en de
met villatjes bebouwde streek bij Bussum's sta
tion. Ik zag, gezeten onder de ruime galerij
voor het hotel de Trompenberg te Hilversum,
eene dame afdalen van de vriendelijke helling,
aan wier kleeding ik niet kon zien of zij behoorde
tot die slachtoffers onzer hedendaagsche bescha
ving, welke men gouvernantes heet of tot die
welke den naam van kinderjuffrouwen dragen.
In elk geval zij had hét toezicht over een drietal
meisjes, naar gissing van 5 tot 10 jaren oud,
juist dus op den leeftijd, dat zij van nature in
verzoeking konden komen, om eens naar bene
den te hollen of op ’t grasperk wat te stoeien.
Gelukkig geschiedde dit niet en ’t kon ook niet.
Zij waren onberispelijk „gekleed,” ware ’t avond
geweest, ik had gedacht aan toiletjes voor een
kinderbal; De oudste hanteerde op jonkvrouwe
lijke wijze haar parasol, terwijl de jongste door
haar jolige sprongen toonde nog niet geheel door
drongen te zijn van het gewicht der opvoeding,
die haar in deze richting gegeven werd. Welnu
voor dit geglaceerd publiek is in deze spoor-
streek plaats, hoewel ik niet gaarne zou willen,
dat men Hilversum onrecht zou aandoen, door
het zich voor te stellen, als werd de losheid der
vrije natuur er ganschelijk gebannen, want er
zijn nog tal van lommerrijke dreven en er is
nog menig stuk echte boschgrond, waar de con
volvulus zich slingert door de struiken, waar de
braam en de boschbesch groeien, waar ’t smalle
voetpad zich slingert tusschen ’t eikenhakhout
en de dennengeur hier en daar u verkwikt. Ook
wil ik gaarne erkennen dat de kale, dorre zand
streek, die onder Bussum behoort, nadat de
spoorlijn haar doorsnijdt, in liefelijkheid heeft
gewonnen, maar ’t was mijn doel om aan te
geven, welke streek van ’t Gooi ik aanraden zou
aan dat deel van ’t publiek, dat ook naar bui
ten gaat, niet alleen om te zien, maar evenzeer,
en misschien vooral, om gezien te worden.
De stoomtram voert u meer in en door het
eigenlijke Gooiland. Daar is de streek voor de
tweede soort van reizigers, voor hen die iets an
ders zoeken dan hun stand, hun rang, hun for
tuin, hun toilet, voor de zoodanigen, die begrij
pen, dat men niet slechts moet zeggen „in ’t
verleden ligt het heden”, hoe waar dit moge
zjjn, maar ookuit het heden spreekt ’t verleden,
die bij ’t geen zij zien, ook denken aan ’t geen
zij niet zien, voor wie de geschiedenis een ge
opend boek is. Voor hèn is dit oord, die der
vogelen lied verstaan en het murmelen der beek
en het suizen van den wind en het ruischen en
bruisen der zée, de majesteit der ondergaande
zon en de stille pracht der rijzende maan.
’t Is een merkwaardig gedeelte van ons land,
waarin ik u rondleiden ga, al is ’t maar in een
vluchtige schets en voor weinige oogenblikken.
Wat ligt dat Muiden daar nu kalm en wat
heeft er een bloed gestroomd in vorige eeuwen,
toen van de twaalfde tot de zestiende de bur
gerkrijg woedde in die streken en het stadje
eerst door de Kennemers, toen zelfs door een
Bisschep, Jan van Arkel van Utrecht en ’t laatst
door de Gelderschen werd in brand gestoken.
Rustig vloeit de Vecht thans door de statige
sluis en vermengt haar zoete wateren met de
zilte golven der Zuiderzee. Tot in ’t midden
dezer eeuw was zij een zegen voor de bewoners
der hoofdstad en levendig herinner ik mij, hoe
ik als knaap verbaasd was over het betrekkelijk
heldere water, dat ik oppompen zag uit de som-
ber-zwarte zolderschuiten en hoe ’t met graagte
gekocht en gedronken werd. Nu heeft ’t, in dit
opzicht, zijn taak volbracht en is vervangen door
’t zooveel zuiverder bronnat dat in overvloedige
mate in Holland’s duinen opwelt, maar ’t heeft
vele jaren, eeuwen wellicht, aan zijne roeping
beantwoord. Zie, op niet verren afstand, dicht
aan zee, daar verheft zich nog aan den Vecht
stroom het grafelijk slot, in de dertiende eeuw
gebouwd. Wat afwisseling van weesteen liefe
lijke tooneelen roept dit steengevaarte voor on
zen geest terug. Daar binnen ging de beker
vroolijk rond, als graaf Floris V, de bouwheer,
van zijn jachtvermaak weerkeerde. Daar zetten
de Edelen, die zijne liefde voor en zijne recht
vaardigheid tegenover het volk niet konden dul
den, hem gevangen en werd zijn eigen huis hem
ten kerker. Vandaar sleepten zij hem weer naar
buiten, joegen met hem voort, uit vrees voor het
volk, dat den verdediger zijner rechten wilde te
hulp snellen en viel hij als een edel slachtoffer
van laag verraad en ruw geweld. Hoe'liefelijk
Bolsward, 20 Aug. In de gehouden raads
vergadering op 18 dezer, is de heer K. van
RINGH beëedigd en geïnstalleerd.
Ingekomen bericht van het Bestuur der werk
inrichting, dat de rekening van 1883/4 gereed is
tot opname. Ten fine van onderzoek gesteld in
handen eener commissie.
Besloten omtrent de verordening op het be
heer van den weg BolswardHarlingen eerst
in overleg te treden met de Raden van Won-
seradeel en Harlingen, ten einde te weten of er
ook verandering in redactie van sommige arti
kelen wordt gewenscht.
Voor de vacature van twee Leden in het
Collegie van Zetters, de Heeren Schoonhoff en
J. Jakles werden op de voordracht geplaatst,
bij den eersten de heer P. Lunter, en bij den
tweeden den heer T. van der Wey.
Verzoek om bestrating en verlichting buiten
de Sneekerpoort, aan Burgemeester en Wet
houders gerenvoyeerd, ten fine van advies in de
volgende vergadering.
Het Bestuur der Harddraverij vereeniging toe
gezegd eene subsidie van fóO voor dit j aar.
Voorloopig vastgesteld de Gemeente- en Schut
terij rekening.
Bolsward, 19 Augustus. Heden werd alhier
het Floraliafeest gevierd, want een feestdag en
avond is ’t steeds en was ’t ook nu voor een
groot deel der bevolking. 120 Inzendingen van
bloemen hadden plaats en hoewel sommige plan
ten nog al bezwaren opleverden bij het kweeken,
Engeland. Daily News herinnert zich geene
troonrede, waarin over zoovele onderwerpen het
leedwezen werd betuigd. De Koningin betreurt
het, dat een zoo groot gedeelte der werkzaam
heden van het parlement niet ten einde is ge
bracht, dat de pogingen om met de mogendheden
den financieelen toestand van Egypte te regelen
mislukt zijn en dat de toestand in Zoeloeland nog
steeds minder gunstig is. Maar wij moeten tevens
opmerken, vervolgt de Daily Neivs, dat over een
aantal andere onderwerpen de tevredenheid der
Koningin wordt betuigd. En terecht, want vooral
wanneer men het oog vestigt op de binnenland-
sche aangelegenheden, bestaat er reden tot te
vredenheid. Wel is het niet te ontkennen, dat
deze zitting van het parlement zeer onvruchtbaar
is geweest, maar de teleurstelling, die men daar
over gevoelen moet, wordt gematigd door de ge
dachte, dat dit het gevolg is van de verwerping
van het ontwerp tot wijziging der kieswet door
het Hoogerhuis, en dat deze verwerping mis
schien aanleiding geven zal tot het tot stand
brengen van wijzigingen, waardoor de verwerping
van andere voor het volk nuttige ontwerpen in
het vervolg onmogelijk wordt. De afgeloopen
zitting heeft eene crisis doen ontstaan en die
crisis moet ten einde zijn, voordat men de resul
taten der zitting juist beoordeelen kan. En er
bestaat reden om te onderstellen, dat die crisis
gunstige gevolgen zal hebben. Daarom meent
de Daily News, niettegenstaande in de troonrede
over zoovele onderwerpen het leedwezen der
Koningin wordt betuigd, en niettegenstaande
,vele belangrijke ontwerpen onafgedaan zijn ge
bleven, dat nooit een parlement onder voor En
geland gunstiger voorwaarden is gesloten dan
dat, hetwelk den 14 Augustus is verdaagd.
Belgie. Zooals men weet zouden de liberalen
te Gent Zondag eene manifestatie houden tegen
de onderwijswet en hadden de clericalen daarte
gen eene contra-manifestatie op touw gezet, die
op hetzelfde uur (11 uur) als die der liberalen zou
gehouden worden. Om ongeregeldheden te voor
komen, besloten nu de liberalen hunne manifesta
tie tot ’s middags 3 uur uit te stellen, maar ook
de clericalen verzetten toen hunne manifestatie
op dat uur. In overleg met den burgemeester
is daarop de liberale manifestatie verschoven tot
Maandag en dit aan de Gentsche liberalen
bekend gemaakt in eene proclamatie, die aldus
eindigt
„Gentenaars, vaders ven huisgezinnen, wien
het onderwijs uwer kinderen ter harte gaat
„Gij allen, die weet dat de heerschzucht der
geestelijkheid eene ramp en eene bezoeking is
voor het land
„Sluit u bij ons aan
„Sterk door ons recht en de rechtvaardigheid
onzer zaak, zult gij met de grootste onverschil
ligheid de manifestaties onzer tegenstanders be
jegenen sluit het oor voor hunne provocaties
en laat onze manifestatie van Maandag krachtig,
kalm en indrukwekkend zijn
De burgemeester, de heer Lippens, heeft, ter
stond nadat dit besluit gevallen is, aan de cleri
calen doen weten, dat zij Zondag hunne manifesta
tie konden doen doorgaan, maar dat hij hun daar
toe voor Maandag geene vergunning zou geven.
Of de clericalen nu dien dag hun optocht gehou
den hebben is nog niet bekend, maar zeker is,
dat de gemoederen te Gent zeer opgewonden
zijn, zoodat men vreest, dat aldaar de manifesta-
tiën niet zoo rustig zullen afloopen als te Brussel.
mogen wij toch zeggen, dat de algemeene indruk
gunstig was. Verschillende burgers toonden hun
ne belangstelling door het inzenden van planten
en bloemen ter opluistering, enkelen door het
aanbieden van prijzen. Men had des namiddags
een veel grooter publiek mogen verwachten,.want
dan is de gelegenheid zoo uitnemend, om in de
ruime zaal de bloemen te zien en te beoordeelen.
Des avonds echter was er een zeer talrijk ge
zelschap bijeen, dat zich eerst regelmatig langs
de bloemen en geschenken voortbewoog en daar
na al de zitplaatsen innam, zoodat wij veilig
kunnen aannemen dat omstreeks 250 mannen en
vrouwen bijeen waren uit alle rangen en standen
der maatschappij.
Het was in waarheid een volksfeest, een feest
waar de gansche burgery vertegenwoordigd was.
Er heerschte een vroolijke, een gezellige toon.
Geen wanklank werd gehoord. De muziek der
schutterij verleende haar welwillende, belanglooze
medewerking. Toen de eerste oprichter, de eere
voorzitter, de heer S. Lycklama a Nijeholt in de
vergadering kwam werd hem door de gansche
vergadering een warme hulde gebracht. 38 Prij
zen werden uitgereikt, telkens met een korte
toespraak tot de aanwezigen. Aan het einde
sprak de heer S. Kutsch Lojenga een woord van
dank uit, namens de inzenders en het gansche
publiek voor den zoo genotvollen avond. Wij
kunnen zeggen, dat het feest uitnemend is ge
slaagd en uiten den wensch dat deze vereeniging
zich moge verheugen in toenemende bloei.
Wonseradeel, 16 Augustus. De Gemeente
raad heeft in zijne heden gehouden vergadering:
1. Aan W. E. de Jong, onderwijzer aan de
school te Pingjum, eene gratificatie van f 40 toe
gekend voor de waarneming der betrekking van
hoofd der school te Hichtum en het tijdelijk fun
geren aan de school te Arum.
2. Aan den heer J. Breukelaar te Arum tot
het houden van Zondagschool het gebruik van
het schoolgebouw te Kimswerd toegestaan.
3. Afwijzend beschikt op het verzoek van B.
IJ. Jansen c. s. te Schraard, om de tille in de
Zuiderlaan aldaar op kosten van de gemeente te
herstellen.
4. Op de aanbeveling tot benoeming van zet
ters geplaatst
vacature-A. L. de Vries te Makkum, die ver
zocht had niet weder in aanmerking te komen
W. Maas en T. H. Kingma te Makkum
vacature-J. H. Kingma te Burgwerd den af
tredende en T. P. Bijlsma te Burgwerd
vacature-S. L. Hilarides te Pingjumden af
tredende en J. L. Hilarides te Pingjum.
5. De resolutie van Gedep. Staten,waarbij
mededeeling wordt gedaan van het Staten-besluit,
tot toekenning van 50 pet. subsidie in de kos
ten van uitdieping der havengeul in zee te Mak
kum, mits in het plan eenige wijziging worde
gebracht,in handen gesteld van de betrokken
commissie, de heeren Ledeboer, Rinia en Kool.
6. Goedgekeurd de rekeningen van de arm
besturen over 1883.
7. In beginsel besloten tot de uitgifte van een
officieel raadsverslag.
8. Aan de ingezetenen van Lollum de beschik
king toegestaan over de voor het maken van een
aschbak geraamde kosten.
9. Opnieuw vastgesteld de verordening op het
beheer van den kunstweg BolswardHarlingen.
10. Benoemd tot lid van het Armbestuur voor
Longerhouw c. a. H. B. Stremler te Schettens.
11. Aan K. M. Galama te Wons voor zijn
aandeel aan de afbraak van de Haaijumertille
f 15 toegekend.
12. Eervol ontslag verleend aan E. Kruizinga
Dz. als hoofd van de openbare school te Arum.
13. Tot onderzoek gesteld in handen van de
heeren Rinia, Kool en Wijnia de rekening no
pens het beheer van den kunstweg Bolsward
Harlingen, over 1883.
14. De resolutie van Gedep. Staten, verzoe
kende advies op een schrijven van den burge
meester, waarbij deze dat collegie uitnoodigt
op grond van art. 225 der Gemeentewet bevel
schriften tot betaling te willen afgeven ten be
hoeve van de policiebedienden J. Mulder en R.
de Vries, wegens hun toekomend tractement,
in handen gesteld van eene commissie, waartoe
benoemd zijn de heeren Ledeboer, Anema en
Scheepsma.
15. Om advies in handen van het Dagelijksch
Bestuur gesteld
a een adres van ingezetenen van Kimswerd,
verzoekende verplaatsing van den aschbak aldaar;
b. een voorstel van den heer Kool, om de
vaststelling van de bestekken van aanbesteding
van werken boven f 300 aan den Raad voor te
behouden
c. de verzoekschriften van de hoofden der
scholen te Wons en Gaast, om zonder vergelij
kend examen aan het hoofd der school te Arum
te worden overgeplaatst.
Een door de verordening-commissie opgemaakt
ontwerp eener verordening op het onderhoud van
niet bij de gemeente in onderhoud of beheer
zijnde wegen enz. ontmoette tal van bezwaren,
naar aanleiding waarvan besloten werd, het aan
de commissie terug te zenden, ten einde het in
verband met de geopperde bezwaren nader in
overweging te nemen.
Bolswardsclie Courant
