NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
OLSWARD WOKSS» ADEEÏ.
1884.
Drie en Twintigste Jaargang.
No. 35.
I
DONDERDAG 28 AUGUSTUS.
VOOR
BINNENLAND.
BUITENLAND.
Vóór de Kermis.
rj
tenten, kramen, draaimolen enz. enz. stiefmoeder
lijk bedeelt zij ons hiermede, dit wordt van jaar
tot jaar minder, zeker niet ten nadeele van de
ondernemers van die vorengenoemde partijen, en
enkele neringdoenden
De menschen willen toch uit in de Kermis
dagen, het daarvoor bestemde geld moet uitge
geven worden, wat comedie, paardenspel enz.
niet ontvangen, omdat ze er nu niet zijn, komt
de localen van eigen ingezetenen ten bate. Wel
nu, zij hebben ook vele onkosten, voor wat hoort
wat, en ’t zal ons regt veel pleizier doen te ver
nemen, dat de pleizierzoekers regt veel pleizier
vinden, en de pleizierverschaffers er goede reke
ning bij maken.
Moge de Kermis, als ze heen gaat, bij niemand
verdriet achter latenDaarvoor heeft ieder toe
te zien wie zich door de Kermis laat foppen,
heeft het niet haar, maar zich zelven te wijten.
form gekleede Chineesche soldaten het Fransche
consulaatschapsgebouw plunderden. Tijdens het
bombardement gaven de Franschen geen pardon
voor de buiten gevecht gestelde en zinkende
schepen. Het bombardement werd tot 5 uur
voortgezet, ofschoon de kustbatterjjen reeds om
3 uur het vuur verder onbeantwoord lieten.
Heden middag is het bombardement hervat.
Het is op het barakkenkamp nabij Quanta ge
richt, waar geen tegenstand geboden wordt.
W 'I
De Fransche Regeering heeft nog niet
officieel medegedeeld, dat admiraal Courbet reeds
gevolg heeft gegeven aan zijn opdracht, om Foo
chow te bombardeeren men verneemt dit uit een
Reuter-telegram uit Shanghai en door Havas.
Het bombardement heeft slechts kort geduurd,
den 23sten van 2 tot 8 uur. Die zes uren
volgens Reuter waren het slechts drie uren
zijn voldoende geweest om het arsenaal van
Foochow met zijne schatten aan oorlogsmaterieel
te vernielen. Tegelijk werden zeven Chineesche
kanonneerbooten in den grond geboord, terwijl
het aan twee andere booten gelukte te ontkomen.
De Fransche schepen schijnen geen letsel te
hebben gekregen, en ook de Europeesche wijk
van Foocho moet niet gedeerd zijn door de
Fransche bommen.
Meer bijzonderheden vallen er voor ’t oogen-
blik niet te vermelden Dat de telegraafkabel
tusschen Shanghai en Hongkong verbroken is,
zal de berichten wellicht ook vertragen.
De gouverneurs der Chineesche provinciën
Kwangsi en Yunnan hebben bevel gekregen,
naar Tonking op te rukken.
Geruchten omtrent nieuwe onderhandelingen
over eene schikking loopen wel, maar zijn nog
niet bewaarheid, en Li-Fong-Pao, de Chineesche
gezant, heeft Zaterdagavond Parijs verlaten.
Dat Frankrijk met China in oorlog is, ontkent
ook de Temps. Eene feitelijke oorlogsverklaring
heeft Ferry niet gedaanuit een streng politiek
oogpunt beschouwd, is nog slechts het tijdperk
der represailles ingetreden. Op het eerste ge
zicht schjjne deze onderscheiding kinderachtig,
toch heeft zij hare beteekenis voor de onzijdige
Mogendheden, wier handel in de Chineesche
zeeën, zoolang geene officieele oorlogsverklaring
geschied is, niet aan de velerlei belemmeringen
kan worden onderworpen, welke van den oor
logstoestand in den eigenlijken zin het gevolg
zijn, zooals het recht van visitatie, bet in beslag
nemen van waren, blokkades enz. Deze maat
regelen zullen uitsluitend genomen worden tegen
Chineesche schepen, gelijk reeds te Kelong het
geval is geweest, waar de schepen der onzijdige
Mogendheden als altijd kolen innemen. Wij
kunnen niet voorzien, zegt de Temps, hoelang
de nieuwe tijd van overgang duren zal, maar,
naar men verzekert, overschrijden de gevolgen
daarvan geenszins de grenzen der volmachten,
welke de laatste beslissing der Kamers aan de
Regeering verleend heeft.”
Men weet, dat de Belgische liberalen voor
nemens zijn, om, in het zeer waarschijnlijke ge
val dat de clericale schoolwet wordt aangenomen,
op 31 dezer eene monster-meeting te Brussel te
houden. Reeds zijn alle maatregelen genomen,
om de orde te handhaven tijdens en na de mani
festatie, waaraan ook een groot aantal onder
wijzers en onderwijzeressen zullen deelnemen. De
burgemeester heeft deze betooning dan ook slechts
toegestaan onder voorwaarde, dat alle vereeni-
gingen na den optocht zich ontbinden en de banie
ren opgerold naar hunne bergplaatsen gebracht
worden.
De stoet zal zich om twee uur van den Boule
vard d’Anvers naar het Paleis des Konings rich
ten, alwaar een verzoekschrift zal afgegeven wor
den, waarin Z. M. gesmeekt wordt zijne bekrach
tiging aan de nieuwe schoolwet te weigeren. De
stoet zal zich om halfvjjf ontbinden.
De Duitsche Kroonprins kwam Zaterdagoch
tend met bet jacht van Koningin Victoria uit
Engeland te Antwerpen aan. Om 10 uur begaf
de Prins zich naar Ostende. Op reis derwaarts
was Koning Leopold hem tot Meirelbeke tege
moet gespoord. Tegen den middag kwam men
te Ostende aan, waar een dejeuner gebruikt werd.
De Hongaarsche Minister-president Koloman Tisza
zat mede aan. Om 4 uur vertrok de Duitsche
Kroonprins via Brussel en Luxemburg naar
Berlijn.
Tientsin, 24 Aug. De Fransche zaakge
lastigde heeft Tienstsin verlaten. De consul
blijft. Men verzekert, dat een Fransch oorlogs
schip gezonken is, en twee andere schade belie
pen bij het bombardement van Foochow.
Londen, 25 Aug. De Times ontvangt uit
Foochow, d.d. 24 dezer, bericht, dat niet in uni-
ABON^EMEïsTSPRIJS80 Cents per 3 maanden.
Franco per post 95 Cents.
Naar het Vad. verneemt, zal de Regeering
bij de terugkomst der Kamers de indiening van
een ontwerp tot belasting van het kapitaal in
portefeuille aankondigen.
Het ontwerp van wet, houdende regeling der
Staatsloterij, is volgens hetzelfde blad, bij den
Raad van State ingekomen.
De ontwerp-zegelwet is gereed.
Te Purmerend bestaat geen zweminrichting.
De jongens verlangen er evenwel te baden, wat
zeer voor hun reinheidszin pleit. Een der raads
leden was van oordeel, dat men het hun moest
toestaan, behalve in de stadsgrachten, en behoor
lijk van een zwembroek gebruikmakende.
Maar andere raadsleden beweerden dat de
paarden er van schrikten
Een der voorstanders voerde aan, dat hij daar
van nooit gehoord had en in dit opzicht staat
hij zeker niet alleen en dat jongens die niet
te water gingen beroerde lui werden. De voor
zitter was van oordeel dat er zeer goede en flinke
lui zijn, die nooit te water gaan.
Goed en flink kunnen zij wezen, maar er zal
wel een luchtje aan zijn.
Toen het voorstel om de jongens te veroorlo
ven om te baden, in stemming werd gebracht,
staakten de stemmen
Het is te hopen, dat bij eene volgende stem
ming het zwemmen buiten de kom der gemeente
zal worden toegelaten. Er is toch waarlijk niets
onkiesch in een knaap zonder kleeren, die een
bad neemt. Zij die er zich aan ergeren mochten,
moeten dan maar den anderen kant uitzien. Die
overdreven angst om een naakt lichaam te zien,
getuigt niet van reinheid van zeden maar wel
van onverschilligheid voor reinheid van lichaam.
De bewering, dat de paarden er van schrikken
zouden, is een paardenmiddel, dat de Raad van
Purmerend wel niet slikken zal.
Met het water der duinwaterleiding te Am-
stérdam is het treurig gesteld. Een der gebrui
kers liet het chemisch onderzoeken en kreeg, blij
kens eene mededeeling in het D .v. N., het volgen
de rapport:
Schadelijke metalen zijn niet aanwezig.
Phosphaten en nitrieten zijn niet aanwe
zig, Ammoniak is sporadisch aanwezig.
In een liter van dit water was zooveel orga
nische stof, dat 48 milligram permanganas kali-
cus werd gereduceerd, waarvan in normalen
toestand hoogstens 9.5 milligram wordt geredu
ceerd.
De hoeveelheid chloor per liter aanwezig, als
chloruur, bedroeg 400 milligram, terwijl gewoon
lijk ongeveer 30 milligram per liter in het duin
water aanwezig is.
Ook de hoeveelheid sulphaten was werkelijk
grooter dan gewoonlijk, zoodat gebruik van dit
water als drinkwater moet geacht worden zeer
schadelijk te zijn.
Amsterdam, 23 Augustus 1884.
(get.) M. J. v. d. Plaats.
Onder de gemeente Nieuwer-Amstel, aan
de zoogenaamde Boeren-Wetering, heeft Vrijdaga
vond j.l. de scheepstimmerman 8., bij het beproe
ven van een jachtgeweer, door het ontijdig af
gaan van het schot, zijn knecht, een oppassend
jongeling, doodgeschoten. De commissaris van
politie, die ter plaatse van het ongeval versche
nen was tot het instellen van de noodige onder
zoekingen, heeft, naar men meldt, geene arresta
tie doen bewerkstelligen.
De verkeerde gewoonte om achter in be
weging zijnde rijtuigen te loopen of te hangen,-
werd dezer dagen te Schoonhoven duur betaald;
een zoontje van den heer G. aldaar, zich weder
aan een rijtuig vasthoudende, werd door den koet
sier zoodanig met de zweep in de oogen getroffen,
dat althans voor het verlies van het ééne oog groote
vrees bestaat. Het kind is onder behandeling
gesteld van een oogarts te Utrecht.
In een der brievenbussen van het postkan
toor te Utrecht is gevonden een briefkaart zon
der adres beginnende „Lieve Snoes” en ondor-
teekend „Daniël.”
Van de Leidsche vergiftigings-historïe ver
neemt men ongeveer niets, alsof de instructie pas
ware aangevangen. Ze is echter afgeloopen zegt
de Haagsche kroniekschrijver der Gron. Ct.; de
stukken, een berg van papier, zijn dezer dagen
aan den procureur-generaal toegezonden en weldra
zal de zaak dan toch bij de raadkamer van
den Hove worden aangebracht. Indien de pro
cureur-generaal het proces wil voeren in dezelfde
proportien als waarin de industrie door den rechter
commissaris is op touw gezet, dan zal misschien
ADVERTENTIEPRIJS: 50 Cts. van 1—7 regels. Ver
volgens 10 Ct. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
EENE PHOTOGRAFIE.
Eindelijk is er rust gekomen, de zieke is zacht-
kens ingesluimerd, en slechts het eentonig getik
van de pendule op den schoorsteen verbreekt de
pijnlijke stilte.
De doktor heeft zoo even de zieke verlaten,
en op de vraag der moeder naar den toestand
harer lieveling, ernstig het hoofd geschud, al
sprak hij ook op bemoedigden toon wij moeten
blijven hopen, jufvrouw
En thans zat zij daar alleen aan het ziekbed,
welligt straks het doodsbed van haar kind en
bloem van bijna twintig lenteshaar oudste,
haar eenigste. Wat zij voelde, dacht en leed,
wat zij droomde en bad, die droeve moeder, in
die oogenblikken, waarin alles zwijgt voor de
sombere en plechtige nadering van den zwarten
engel des doods. Met al haar lief en leed, hare
zoetheden en teleurstellingen, vlogen de jaren
voor haren geest voorbij, sindts het oogenblik,
waarin zij de eerste volheid der moederweelde
smaakte en in verrukking hare eersteling aan
den boezem drukte.
Zij had haar zien opgroejjen, dagelijks de vor
deringen harer Clara bespied, gejuicht bij elk
harer lachjes, en geweend bjj elk harer zuchtjes.
Wat al zorgen, wat al moeiten had zij zich ge
troost in'dien woeligen kindertijd, maar Goddank!
haar kind was groot geworden en schoon en
goed.
En zoo was de zomer van het vorige jaar
gekomen, en met hem de Kermis.
Wat had Clara naar dien tijd verlangd; wat
had zij zich veel voorgesteld van de genoegens,
die zij dan zou smaken en wat had zij genoten!
En geen wonder, want voor het eerst had dat
jeugdige hart geklopt van een rein en heilig
vuurhad hare boezem gezwoegd van zoeten
wellust, als zij zwevend op de ruischende toonen
der muziek, half gedragen door den jongeling, dien
zij in stilte lief had, door de dansende rejjen werd
gevoerd. Hij had het niet geweten de fiere en
levenslustige Willem; niet vermoed welken in
druk zijne persoonlijkheid op het gemoed der
achttienjarige Clara maakte hij had geschetst
en gelacht, en toen de Kermisvreugde voorbij
was, was bij heen gegaan.
Lang had Clara gezwegen en het opkomend
gevoel van liefde bestreden, maar het was haar
te magtig geworden en het lichaam bezweek in
den strijd.
En thans zou het wederom kermis worden
maar niet voor haar. Dat wenschte zij ook niet,
want zij had reeds vrede gevonden in het denk
beeld om heen te gaan, dat geloofde ook hare
moeder niet, het verraderlijk blosje op de wangen
van haar kind, zeiden haar genoeg dat de on
verbiddelijke krankheid, voor welke nog geen
medicijn werd gevonden, het jeugdige leven sloop
te. En toch, indien er nog hoop ware Stil
wat klinkt daar tegen de vensters van het stille
ziekvertrek en stoort de treurende moeder in
hare overpeinzingen Is het de droeve engel
des doods, die haar lieveling komt ontvoeren
Huiverend rigt zij zich op en staart naar buiten;
het zonlicht is ondergegaan en vervangen door
de sombere schemering, ook de zieke is wakker
geworden.
„Moederlispelt zij zacht.
„Clarakind
„Lieve moeder.
En daar buiten op de straat klinkt het geklop
van den hamer, daar worden de toebereidselen
gemaakt voor de kermis. De arme moeder
haar hart wordt bij het hooren daarvan zoo koud
en zoo ledig’t is of elke slag neerkomt op de
lijkkist van haar kind.
De wereld gaat haren gang. De kermis kwam
weer hier, het oude sloof heeft er wel eens beter
uitgezien, ’t Getal paarden, dat zij aan de markt
brach was niet extra groot,’t getal paarden marktbe-
zoekers, die ’t bestuur over hun beenen verloren,
ook minder groot dan vroeger, uit dit verschijn
sel maken wij op dat de kermis hier omtrent op
den weg van beterschap is. Wat zij verder
reeds te zien en te genieten gaf en nog zal ge
ven Als van ouds op den eersten dag Billard-
partjj in „het Roodhert”. Den tweeden dag in
plaats van Harddraverijeene Kaatspartjj en
keuring van Tuigpaardenbeide opgeluisterd
door muziek, dien dag ook Billardpartjj in „de
Valk”, van welke vier partijen de uitslag in
dit blad wordt bekend gemaakt. Woensdag Bil
lardpartjj in het „Hof van Holland.”
Heden Donderdag Harddraverij, opgeluisterd
door de muziek van de d. d. Schutterij alhier.
De sociëteiten „de Doele” en „Amicitia” stellen
hunne zalen open voor leden en vreemdelingen,
ten einde te genieten van de aldaar geëngageerde
Café Chantantgezelschappen.
Terwijl in verschillende andere localen gelijke
gezelschappen zich zullen doen hooren en er nog
eenige billard- en schutjaspartijen in aantocht zijn,
zijn er nog te verwachten volksvermakehjkheden,
vuurwerk en nog eene harddraverij op den laatsten
dag der kermis. Al de genoemde zijn echter
geen eigenlijke attributen van de kermis, daar
mede wordt ze slechts opgesmukt. De ware zijn
de vacantie van 1S85 voorbij zijn alsvorens de
zaak dient. Intusschen zal men later tot de over
tuiging komen, dat deze zeer breede instructie
onvermijdelijk noodzakelijk was om de afschuwe
lijke giftmengster niet te doen ontsnappen aan
den gestrengen arm der gerechtigheid. Haar be
kentenissen waren beperkt tot zeer weinige feiten;
maar juist in die feiten ontbraken dan de noo
dige aanwijzingen of rechtstreeksche bewijzen.
Alleen door een zeer groot samenweefsel van
feiten over tal van jaren loopende, is het gelukt
de veelvuldige misdaden en tevens de beweeg
gronden daartoe geldzucht helder aan het
licht te brengen. Het schijnt vast te staan, dat
27 personen door vrouw van der Linden zijn
vermoord maar van niet minder dan 57 anderen
is zoo goed als bewezen dat ze, onder gelijke
omstandigheden met haar in aanmerking geweest
zijnde, onverwachts zijn overledenterwijl ten
opzichte van nog circa 20 anderen ernstige ver
moedens zijn gerezen, dat ook deze door haar toe
doen zijn gedood. Men heeft dus met een moor
denaarster van plus minus 100 personen te doen!
Schipper D. Rog, voerende de Clasina
Maria, in Vlaardingen binnen, rapporteert, dat
bij hem visschende was een Fransch vaartuig,
dat zeer veel haring ving. Ten slotte had het
vaartuig zooveel haring, dat men ze in tonnen
aan dek borg. Het schijnt, dat het schip daar
door te veel aan een zijde overhelde, want eens
klaps sloeg het om en verdween met man en
muis in de diepte. Tot leedwezen van schipper
Rog kon hij geen hulp bieden, daar er in den
tijd van vijf minuten niets meer van het vaartuig
en de equipage te zien was.
BOLSWARD, 24 Augustus.
Heden had in de Sociëteit „Amicitia” alhier
het tweede concert plaats van het muziekkorps
der dd. schutterij. Het concert was toegankelijk
voor de leden der concertvereeniging en de leden
der sociëteit. Prachtig zomerweder maakte dit
concert voor de honderden bezoekers der fraajje
tuin tot een aangenamen namiddag.
Bolsward. Aan de Maandag jl. gehouden
paardenmarkt waren ruim 200 stuks aangebracht,
de handel vooral in jonge paarden was nog al
levendig tegen flinke prijzen. Tegen de gewoonte
in begon het dien dag eerst op den nadag te
regenen.
Aan de billardpartjj in het „Roodhert” dien
dag gehoudenhebben 30 spelers deelgeno
men. De prijs werd behaald door de hh. J.
Follema te Baard, de premie door J. de Vries te
Klieuw. Ouder gewoonte liep deze partij weder
tot genoegen af.
Dinsdag 26 Aug. had de keuring van tuig
paarden plaats, 17 meest fraaije exemplaren don
gen naar den uitgeloofden prijs. In optocht gin
gen allen' vooraf gegaan door een muziekcorps,
door de hoofdstraat onzer stad. Het paard van
den heer S. Hilarides te Pingjutn, behaalde den
eersten prijs ad f 45 en de zilveren medaille, de
tweede prijs ad f20 viel ten deel aan den heer
J. A. Wassenaar te St. Jacob, terwijl de heer
A. Sieperda te Hieslum het cadeau bekwam.
DINGSDAG, 26 Aug.
De billardpartjj heden in het logement „de
Valk” gehouden heeft weder bewezen, dat er in
Friesland veel ambitie voor dat spel bestaat, tal
rijk toch waren de deelnemers van hier en elders,
waarvan het eindelijk gelukte aan Terpstra te
Ferwerd, de prijs, en aan J. Vollema te Baard,
de premie te behalen.
In de beste orde liep ook deze partij af.
DINGSDAG 26 Aug.
Aan de heden gehouden kaatspartij, opgeluis
terd door het stedelijk muzjjkkorps, hebben niet
minder dan 82 personen deelgenomen.
De prijs ad f 45 werd gewonnen door A. Gerl-
sma te Arum, Jan de Jong te Witmarsum en M.
Kooistra te Dokkum.
De le premie ad f 15 door Johs. Brandsmate
Winsum, A. v. d. Zee te Witmarsum en N. de
Boer te Achlum terwijl de 2e premie ad f 6 ten
deel viel aan B. Parma te Midlum, G. de Hejj
te Witmarsum en O. Kamminga te Tjerkwerd.
De directie heeft zeker wel voldoening van
hare vele moeiten ondervonden in de groote be
langstelling, die er van vele zijden is betoond,
in dit echt Friesch volksfeest. We hopen, dat het
hen moge aansporen gelijke partijen in een vol
gend jaar weder te houden. We meenen te mogen
voorspellen, dat eene kaatspartij in de kermis
dan spoedig behoefte ja misschien als te Fra-
neker, de gewichtigste dag zal worden.
Dienzelfden dag bad ook nog in de Socië
teit „de Doele” een Kolfpartjj en in de sociëteit
„Amicitia” eene Billardpartjj plaats, waarvan we
ons niet gerechtigd achten den uitslag in dit blad
mede te deelen. We vermelden die partijen alleen
om te doen bemerken, dat hoe weinig er gezegd
wordt in de kermis te doen te zjjn, toch vjjf ver
schillende partjjen op eene dag plaats hadden.
Nemen we nu aan, dat daarvoor geen andere
dagen in de kermis te vinden waren, dan bljjkt
weder dat de voorstanders van inkorting der
kermis niet op de hoogte zjjn, want alle dagen
zjjn meer dan bezet.
Bolswardsche Courant
