NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
SN W<MSSSftA»SSa
I
i
No. 50.
Drie en Twintigste Jaargang.
1884.
ONZE BESTEMMING.
IMS
VOOR
BINNENLAND.
B U I I E N L A N D.
KORT VERSLAG
DONDERDAG 11 DECEMBER.
ft
ADVERTENTIEPRIJS: 50Cts. van 1—7 regels. Ver
volgens 10 Ct. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Ged. Staten, houdende goed-
van den Stadspaardenstal.
reeds in het gezin een 'hooger ik, een nog hoo-
ger in het volk, het hoogste in het menschdom,
waarvan de bestemming is vrede, eendracht en
geluk.
van een aandeel der geldleening
laten opvangen
„Men laat ze
het antwoord,
vangen”,
gen.
Zij, die zich wenschen
te abonneren met 1 Janua
ry 1885, op deze courant met Raads-
verslagen Bolsward en Wonseradeel,
ontvangen de nog verschijnende num
mers gratis.
ABONNEMENTSPRIJS 80 Cents per 3 maanden.
Franco per post 95 Cents.
Een heer, die op den Nieuwendijk te Am
sterdam een kwajongen nazette, liep bij het om
gaan van een hoek een bejaard man, die een
emmer heet water droeg, omver. Deze werd
daardoor deerlijk aan den hals en het gelaat ge
wond. In eene tapperij op den hoek van de
Kapelsteeg werd hij verzorgd.
Met den sneltrein, die te halftien van Hil
versum naar Amsterdam vertrekt, was Zaterdag
bijna een ongeluk gebeurd. Het onderstel van
een personenwagen was gebroken. De reizigers
bemerkten dat er iets gaande was aan het hevige
schokken, ’t welk te Weesp zoo groot was, dat
een hunner door roepen en wuiven de attentie
van den stationschef trachtte te trekken. Dit
gelukte de trein stopte en de wagen bleef achter.
Aan aardige, geestige St. Nikolaas-surprises
heeft het natuurlijk Vrijdag en Zaterdag in den
Haag niet ontbroken, doch helaasook niet aan
wreede en laaghartige. Zóó ontving een echtpaar
in een der mindere buurten, dat door de natuur
reeds niet met gave was bedeeld, een groot pak,
dat bij het open maken bleek te bevatten een
kinderljjkkist, met schroeven gesloten. Doodelijk
verschrikt bij het gezicht van de kist, kreeg de
vrouw bijna een zenuwtoeval en toen de buren,
door het geschreeuw opmerkzaam gemaakt, bin
nentraden en de kist geopend hadden, bleek haar
inhoud te bestaan uit vuil en uit spotrijmen op
de ongelukkige positie en gestalte van het echt
paar.
Naar de Maasbode meldt, heeft zich eene
commissie gevormd, welke zich ten doel stelt de
oprichting van een gesticht voor Roomsch Katho
lieke krankzinnigen. Het zal ergens in het aarts
bisdom van Utrecht verrijzen.
De Wag. C. deelt het volgende mede
Woensdag jl. schrikte een paard, bespannen
voor een karretje, waarin een vrijer en vrijster
zaten. Door den lichten bouw van het voertuig
geraakte de vrijer ongedeerd op straat en de
vrijster boven op het paard, in welke positie zij
een eindweegs den rit medemaakte. Spoedig
toegeschoten hulp voorkwam verdere onheilen.
Het bestuur van het Nederlandsche Schaat-
senrijdersbond heeft, naar het Utr. Dagbl. ver
neemt, een schrijven ontvangen uit Christiania
van Axel Paulsen, „World Champion Speed and
Figure Skater”, waarin hij, aangezien hij nog nooit
tegen Hollanders gereden heeft en dit zijn hoogste
wensch is, iedereen uitdaagt voor een match van
100 p. st. (f 1200) over welken afstand ook, van
3 tot 100 Èngelsche mijlen (5 tot 161 kilometer),
te Christiania, of waar ook.
Het bestuur stelt zich ter beschikking, om,
wanneer een van onze schaatsenrijders deze uit
daging aanneemt, daarvan aan Paulsen kennis
te geven.
Zooals wordt medegedeeld heeft de boot op
Oldeboorn verleden Zaterdagmiddag een schuit,
beladen met kleimodder, op het Deel bij Twee-
huis, zoodanig aangevaren, dat het vaartuig kort
daarna zonk. Eenige dagen vroeger had een
dergelijke aanvaring nabij de Welle plaats gehad.
De stoombooten, die op de vaarwaters de meer
dere zijn, mogen op onze binnenwateren wel be
stuurd worden door voorzichtige en bezadigde
mannen. Om toch onze kleinere vaartuigen in
den grond te boren is geene kunst.
Ons is toegezonden, ten einde de opmerk
zaamheid onzer lezers er op te vestigen, het
proefnummer van de Vlaamsche Bakkersgazet.
’t Nieuwe blad verschijnt te Antwerpen, Kei
zerstraat 47. Alles wat op het bakkersbedrijf
betrekking heeft ook de graan- en meelhan-
del zal er in worden behandeld.
’t Verschijnt èn in ’t Fransch èn in ’t Vlaamsch.
Eene zonderlinge geschiedenis brengt thans
in de Drentsche gemeente Odoorn vele gemoe
deren in beweging en zweeft op veler tongen.
De vreemde zaak, waarvan de juistheid moeie-
lijk is aan te toonen, is ongeveer deze. Een
persoon, timmermansgezel te Odoorn, deed dezer
dagen eene avondwandeling van zijn woonplaats
naar Eksloo. Op zijn eenzaam pad, waar hij
geene andere afwisseling vond, dan een klein
dennenboschje, eenig kreupelhout en dan weder
de vale heide, verneemt hij eensklaps eenig ge
luid, dat de aanwezigheid van een menschelijk
wezen verried. Niets op zijn roepstem verne
mende, vervolgt hij zijn pad, doch ontdekt, een
weinig verder gaande, een menschelijk wezen,
dat in ruime mate Oostindisch doof scheen te
zijn. Misschien wel dat de timmerman met min
der juistheid het vreemde verschijnsel opnam,
dan hij naar „loodrecht en winkel” zoude ver
nomen hebben bij zijn arbeid.
Ook anderen vernamen iets van de aanwezig
heid van een verdwaalde, wanneer zij bij dag of
avond genoemden zandweg passeerden. Teneinde
het raadsel voor goed op te lossen, heeft zoo
men zegt, eene deputatie uit O. aan het bosch
een avondbezoek gebracht, waarbij vuurwapenen
deel van het gezelschap uitmaaktenalsof er
eene kleine drijfjacht zou worden gehouden. Doch
hier moet eene der schutters voor spook gespeeld
hebben, die de aanwezigen vol angst op de vlucht
dreef en verder leidde het bezoek tot geen re
sultaat.
’t Vreemde van ’t geval werd een weinig op-
gehelderd, toen zich een vrouwspersoon bij een
knollenplukker op de esch vervoegde om knollen.
Een of twee dagen later is eene zwervelinge, oud
pl. m. 15 a 16 en bij sommigen in de gemeente
De mensch is bestemd, het leven ran natuur
en rede als een gemeenschappelijk leven te vor
men en het door het harmonisch wederkeerig spel
der lichamelijke en geestelijke levenskiachten in
gemeenschappelijke werken te gebruken. De
hoogste waardigheid van den persoonlijken mensch
is, als het vrije deel des geheelen meischdoms
te leven. Mensch en menschdom kunmu slechts
in en door elkander, in gelijkmatigen bestendi
gen vooruitgang hunne bestemming bereken.
Dat de geest de hoogste wet der red», d. i.
der vrije vorming volgens eeuwige ideeën als
zijn algemeenen levensvorm erkent en net ge-
reinigden wil alles naar die wet in overeenstem
ming met God, rede en natuur, volgens zijr eigen
persoonlijk ideaal opvat en vormt, ziedaar de
deugd des geestes, het zedelijk gevoel, de schoon
heid. Zedelijke volmaking kan de mensch slechts
door zelfbewust streven verkrijgen, daarommoet
haar zijn aandenken met een zekere mate van
kunstvaardige opmerkzaamheid gedurende zijn
gansche leven gewijd zijn.
Alle menschen moeten één bond van deugd
sluiten, die tot hunne verbroedering noodig is en
eenheid, overeenstemming, sterkte en schoonteid
voor alle menschelijke krachten bereidt. Inden
bond vindt het individu de uiterlijke voorwaaide
voor zijn eigen zedelijk leven, hij ruimt de hn-
derpalen van de deugd weg en vernietigt ie
prikkels tot zonde en misdrijf. Alle wezens deelin
met elkander de goddelijke taak om elk in zip
kring en op zijne wijze het recht tot waarhed
te maken, daarheen zijn arbeid te richten, da-
allen en een iegelijk ten volle recht geschiede
en aller leven alzoo worde tot een harmonisch
deel van het ééne rechtsleven. De individuën
zijn gehouden, volgens hunne eigene levenswetten,
op met de natuur strookende wijze alle rechts
verhoudingen te vormen, deugdzaam in zedelijk
gehalte en schoonheid. Hunne inrichting is een
wezenlijk bestanddeel der menschelijke bestem
ming. Gelijk het recht zelf zich over het gansche
leven der menschheid uitstrekt, zoo is ook de
verwerkelijking van het recht alleen het werk
der maatschappelijk verbondene menschheid.
De ware, van zijn innerlijk wezen ten volle
zich bewuste mensch erkent alle dingen in iede-
ren trek huns levens als leden van het ééne
grondlevenals zoodanig heeft hij ook alle din
gen liefzijn open gemoed is even innig op het
eeuwige als op het individueele leven gericht,
zoowel op hetgeen in allen tijd blijft, als op
hetgeen in den tijd het eeuwige openbaart.
Het gansche menschdom moet zich verder tot
een bond van ontwikkeling en beschaving ver-
eenigen, om zich, bij het individu beginnende,
in al zijne leden vrij, wijs en kunstvol, als één
wezen te volmaken. De krachten van den mensch
moeten zoo worden govormd en geleid, zoo over
eenkomstig zijn idee geoefend, dat zij alle wer
ken, in zijne bestemming opgesloten, vermogen
te volbrengen. Gelijk eenheid, verscheidenheid
en overeenstemming de grondvormen zijn van
het gebouw der wereld, zoo moeten ook de
mensch en het menschdom worden gevormd als
een ondeelbaar geheel, lichaam en geest met de
zelfde zorgvuldigheid, opdat in een schoon, ge
zond lichaam eene gezonde schoone ziel moge
wonen. Lichaam en geest moeten naar alle
kanten, volgens de eeuwige wereldvormen der
innerlijke zedelijke volmaking, der gerechtigheid,
innigheid en schoonheid, regelmatig en gelijk
vormig worden ontwikkeld. In iederen mensch
ligt het kenmerkende der menschelijke natuur,
en het persoonlijk leven van allen volgt en ge
hoorzaamt aan dezelfde wetten. Deze algemeen
menschelijke wetten behooren door de kunst der
opvoedende beschaving tot aller bewustzijn te
worden gebracht, opdat de wil daaraan gehoor
zame en het geheele individueele leven volge.
Deze wetten gelasten, dat alle opvoeding de
zedelijke vrijheid niet alleen niet kwetse, maar
haar ook opwekke en versterke, dat zij de zelf
standigheid prikkele en de kracht van den
jeugdigen mensch zoo besture, dat hij zelf ze
leere te beheerschen en zoo spoedig mogelijk
meerderjarig geworden, vrij, zelfstandig en waar
lijk beminnenswaardig worde.
Slechts daardoor, dat het menschdom als
menschdom de oneindige plichten der deugd, der
regtvaardigheid, der wetenschap, der kracht en
menschenvorming krachtig aanvat, slechts daar
door, dat het een bond van deugd, een staat,
een bond van schoonheid, een bond van weten
schap, kunst en menschenvorming is, worden de
menschen bekwaam zich tot een gezin Gods op
aarde te verheffen en zoo de hoogste schoonheid
en waardigheid te ontvangen. Het menschdom
omvat iederen mensch persoonlijk als een orga
nisch geordend lichaam zijne leden, het omvat
allen met gelijke rechtvaardigheid, liefde en zorg
vuldigheid het biedt aan allen de volledige, vei
lige voorwaarden voor ware zelfvolmaking en
veelzijdig gezellig verkeer. Ieder individu vindt
Punten van Behandeling.
1. Uitslag aanbesteding bestrating buiten de
v.m. Sneekerpoort.
Notificatie.
2. Resolutie van
keuring tot verkoop
Notificatie.
3. Als boven, houdende goedkeuring der ge
meente- en schutterij begroeting over 1885.
Notificatie.
4. Missive van Gedep. Staten omtrent den
voorgenomen verkoop van de Exmorrazijl c.a.
Notificatie. Voorstel tot verkoop ingetrokken.
5. Nadere mededeelingen van Burgem. en
Weth. omtrent de vijf landkaarten.
Notificatie. Voorstel tot verkoop ingetrokken.
6. Aanbieding van aanbevelingen voor perio
dieke aftredingen in verschillende colleges, als
a. Voogd van het algemeen stadsarmenhuis,
geen aanbeveling ingekomen (de heer H. J. van
den Oever treedt af.)
b. Lid der plaatselijke schoolcommissie, de
heeren J. H. Kingma aftr. lid, K. van Ringh en
K. Plantinga.
c. Bestuurders der stadswerkinrichting, de
heeren J. E. Nauta aftr. lid en H. O. Banning.
d. Bestuurders der stadsspaarkas, P. J. Fen-
nema aftr. lid en P. H. Kingma.
Ter visie gelegen.
7. Rapport van de Commissie tot herziening
der verordeningen op de marktgelden.
Ter visie gelegen.
8. Uitloting
groot f 12000.
Getrokken no. 11.
9. Voorstel van B. en W. omtrent het school
geld der opgeheven Fransche school voor meisjes.
Aangenomen vrijstelling te verleenen.
10. Nader voorstel van B. en W. inzake het
afgraven van het Bolwerk enz. vanaf de Sneeker
tot de v.m. St. Janspoort.
Gesteld in handen eener commissie.
11. Adres van de onderwijzers A. Brassen en
A. van Albada om hunne overplaatsing naar de
Burger- en Tusschenschool te doen bestendigen
met advies van B. en W.
Goedgekeurd.
plaats. Op de straat werd geene manifestatie
gehouden.
Uit Weenen wordt bericht, dat de bekende
pianist Hans von Bülow daar Maandagavond bij
een concert door zijn willekeurige handelingen
eene groote opschudding heeft veroorzaakt, gelijk
voor eenige maanden in de groote opera te Ber
lijn. Het tweede concert, door hem aangekondigd
werd door een talrijk publiek bijgewoond, o. a.
door de aartshertogin Valerie, den aartshertog
Karl Ludwig, den hertog Theodor van Beieren
en de keur van den Weener adel. Op het pro
gramma stond o. a.„Beethoven’s Ouverture Eg-
mont”. Toen aan dit nommer de beurt kwam,
trad van B. naar voren, haalde een nommer van
het „Fremdenblatt'' uit den zak en zeide op half-
toornigen, half-ironischen toon, dat in dat blad
op afkeurende manier was gesproken over de
wijze waarop hij den vorigen keer die Ouverture
had voorgedragen, en daar hij niet wederom
schande wilde aandoen aan de nagedachtenis van
den beroemden componist, zou het orkest dat nom
mer overslaan en nu tot de Academische „Ouver
ture” van den Oostenrijker Brahms overgaan.
Het publiek kwam luide op tegen die veran
dering en eischte de „Egmont-ouverture”, waar
aan v. B. na lang aarzelen voldeed. Maar na
afloop trok hij zijn overjas aan en verklaarde,
dat hij te vermoeid was om verder te spelen en
het orkest eveneens
De toehoorders moesten vertrekken, natuurlijk
alles behalve tevreden over de houding van den
prikkelbaren kunstenaar.
Twee Londensche geneesheeren, die door
zekere mevrouw Weldan beschuldigd waren van
met de wet strijdige medewerking om haar in
een krankzinnigengesticht te doen plaatsen, zijn
door de rechtbank te Londen veroordeeld tot eene
schadevergoeding van 3000 en 1500 pd. st.
Te Port-Elizabeth is de burgemeester in den
gemeenteraad er over aangevallen, dat hij op
Zondag de varkens, die op straat losliepen, had
en in den stercuswagen zetten,
alleen op Zondag losloopen”, was
„en dit is dus de dag om ze te
Die opheldering gaf echter geen genoe-
Er werd gevraagd of een varken meer
aanstoot gaf op Zondag dan in de weeken
toen bet bleek dat het varkensvangen op Zondag
niet bij het stadsreglement verboden was, zeide
een der leden, dat hij dan althans verzocht dat
men met den varkenswagen de Wesleyaansche
kerk niet zou voorbijrijden, terwijl een ander ver
klaarde, dat, als alle bewoners evenals hij trouw
ter kerk gingen, zij het niet zien zouden als er
varkens in hun tuinen kwamen. Buitendien was
het wreedaardig tegen de varkens, om hen op
Zondag van hun vrijheid te berooven. Een be
sluit in de zaak werd niet genomen.
VAN de vergadering
ZDZETST ZRZAZAZD ZDZEIR
Gemeente Bolsward
op DINGSDAG den 9 December 1884, ’s avonds
7 uur.
Duitschland. Het begint er voor het bij den
Duitschen Rijksdag aanhangige ontwerp, betref
fende het verleenen van subsidie aan Transatlan
tische stoomvaartlijnen, inderdaad slecht uit te
zien. De commissie van rapporteurs is zoodanig
samengesteld, dat er van haar geen gunstig advies
kan worden verwacht. Zij bestaat namelijk uit 6
leden van het centrum, 4 vrijzinnigen, 2 socia
listen, 3 nationaal-liberalen, 4 conservatieven en
2 vrije conservatieven. Onder die 21 leden be
hooren er slechts 9 tot de voorstanders van het
plan. Uit de tegenstanders is een voorzitter, een
ondervoorzitter en een secretaris benoemd.
Zaterdag heeft de commissie der Congo-confe-
rentie beraadslaagd over het rapport der sub
commissie voor de akte betreffende de vrije scheep
vaart op de Congo. Het rapport der subcom
missie behelst de volgende voorstellen De
scheepvaart op de Congo en hare nevenrivieren,
evenals het verkeer op de later te bouwen zij-
kanalen en spoorwegen, zal vrij zijn. Slechts ter
bestrijding van kosten in ’t belang van scheepvaart
en verkeer mogen rechten geheven worden. Wordt
mettertijd een spoorweg noodig geacht van
Stanley-Pool naar het benedengedeelte van de
Congo, om de watervallen te vermijden, dan wordt
het bouwen van dien weg opgedragen aan die
Mogendheid, welke ligt aan den oever der water
vallen. Die Mogendheid kan het bouwen van
den spoorweg opdragen aan eene maatschappij.
Eene internationale commissie, die dan zou wor
den benoemd, zou voor bet bouwen van den spoor
weg eene leening kunnen sluiten, onder goedkeu
ring van de Regeeringen, welke in de commissie
vertegenwoordigd zijn. Vanwege de internationale
commissie wordt aan den mond van de Congo
eene, quarantaine-plaats gemaakt. Voor de nale
ving van deze akte waakt de internationale com
missie. Verder behelst het rapport der subcom
missie o. a. voorstellen van Duitschland en Bel
gië over de onzijdigheid van de Congo en hare
zijtakken. Amerika behield zich nog voor, een
voorstel in te dienen ter onzijdigverklaring van
het gansche Congo-gebied.
Engeland. De beide Huizen van het En-
gelsche Parlement zijn Zaterdag, nadat de wet
tot hervorming van het kiesrecht door de Ko
ningin is goedgekeurd, uiteengegaan tot 19 Fe
bruari.
Aan de Standard wordt uit Kimberley gemeld,
dat de Ministers der Kaapkolonie aldaar uit het
Goosenland zijn aangekomen. Eene opgewonden
volksmenigte omsingelde het hotel, waar de Mi-
listers waren afgestapt, jouwde hen uit en ver
brande hunne portretten. De Ministers vertrok-
len des nachts naar Kaapstad. De eerste Mi
nster houdt staande, dat de werkelijke vrijbui-
t<rs Goosenland verlaten hebben en honderdveer-
tij Boeren de landstreek tusschen Molloppo-ri-
vitr en de Conventie-grens bezet hebben, die
aalspraak maken op de landstreek krachtens het
traktaat in 1882 met Mosjet te Montsioa ge
sloten.
Koningin Victoria heeft besloten generaal
Gonon het erfelijk pairschap en het grootkruis
der lath-orde te verleenen. Het Parlement,'zal
hem, als hij terugkomt, een jaargeld toekennen.
Bdgie. De Regeering heeft zich, door zich te
vereeiigen met de in de Kamer aangenomen motie,
waarKj het gedrag der Regeering in de kwestie
der gmdarmen in burgerkleeding werd goedge
keurd, eene niet geringe moeielijkheid op den
hals gthaald. De heer Buis, burgemeester van
Brussel zal thans zijn ontslag indienen en de be-
noemim van den nieuwen titularis moet nog voor
den 31ten geschieden, omdat de burgemeester
der hofdstad op den Nieuwjaarsdag de burge-
meestersvan de buitengemeenten van Brussel aan
den Konng moet voorstellen. Wil het Ministerie
den heerBuls niet herbenoemen, dan zal de Ge
meenterad onmiddelijk zich daartegen verzetten
bij den loning en, mocht dit niet baten, dan
zal de Raid en corps zijn ontslag nemen. Zoo
ver zal ’tschter wel niet komen. Men mag ver
wachten, lat de Minister van Binnenlandsche
Zaken, Tbnissen, binnenkort den Koning een
besluit ter teekening komt voorleggen, waarin
de heer Hls wordt benoemd tot burgemeester
van Brusse, En dan ligt de slotsom voor de
hand, dat 31e blaam, rechtstreeks of zijdelings
op den burgmeester geworpen, ongegrond was
want zij, var wie die blaam uitging, handhaven
den heer Bui in zijne betrekking.
Spanje, ten telegram uit Madrid houdt in,
dat eene Spaaische kanonneerboot in de wateren
van Cuba eenAmerikaansch vaartuig heeft ge
nomen, dat 15gewezen Cubasche opstandelingen
aan boord hat. die van Jamaica kwamen om
zich op Cuba an land te laten zetten.
Holyhead, Dec. Het stoomschip Pochard,
met passagiers a goederen op reis van Cork naar
Rotterdam, leed hedenmiddag in de nabijheid
dezer plaats schibreuk. Onmiddelijk werd eene
reddingboot uitjgzonden, doch tengevolge der
hooge zeeën kon niemand worden gered.
Parijs, 7 Dec^ In de „Salie Favier” had eene
meeting van arbelers zonder werk plaats. Het
aantal opgekomenn was zeer talrijkde vergade
ring was luidruchtg. In de zaal werd gevochten,
maar bij het uitaan hadden geen incidenten
Bolswardsche Courant
tr
1
