NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
OLSWAR» WOHSWAMH
i
NIEUW LEVEN.
1885.
Vieren Twintigste Jaargang.
No. 16.
VOOR
BUITENLAND.
W
KORT VERSLAG
DER VERGADERING
DONDERDAG 16 APRIL.
BINNENLAND.
I
u
Gemeente Bolsward,
op Dinsdagf 14 A-pril 1885,
’s avonds ten 2 ure.
M. E. van der MEULEN.
mantel kunnen worden verbeurd
V
B
ABONNEMENTSPRIJS: 80 Cents per 3 maanden.
Franco per post 95 Cents.
ADVERTENTIEPRIJS: 50Cts. van 17 regels. Ver
volgens 10 Ct. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
•- 1
V
V-A-TST ZDEJNT Eó AA.JD TDELÖ
5. Benoeming van een lid der commissie van
beheer over den weg Bolsward—Harlingen.
De heer P. Peereboom met 9 stemmen be
noemd, welke de benoeming aannam.
6. Missive’s van de benoemde leden der plaat
selijke commissie van schooltoezicht.
De nieuw benoemde Leden hebben allen be
dankt. Werd besloten de nieuwe benoeming uit-
te stellen tot ’t najaar en tot zoolang het toe
zicht aan het Dagehjksch Bestuur op te dragen.
7. Behandeling van het adres der vereeniging
ter bevordering van Handel en Nijverheid c. s.,
tot het verleenen van eene subsidie aan de op
te richten Ambachtsschool.
Met 7 tegen 4 stemmen werd afwijzend op
het adres beschikt.
’s Hage, 13 April. Prinses Hendrik heeft
hedenochtend de residentie en het land verlaten.
Roerend was het afscheid aan het Rijnspoorsta
tion, waar alle leden van den Hofstoet, de ge
zanten en vele aanzienlijken en autoriteiten haar
afwachtten, bouquetten aanboden en de Prinses
aan ieder de hand reikte. Den Minister van
Buitenlandsche Zaken dankte zij voor de betoonde
sympathie. Voor ’t portierraam wuifde zij met
haar zakdoek allen vaarwel toe. De Prinses moet
voornemens zijn met haar gemaal een gedeelte
van dezen zomer hier door te brengen.
Dezer dagen werd door het Weekblad van
het Recht een ingezonden artikel opgenomen,
bevattende een schets van een ontwerp van wet
tot bestraffing van desertie van dienstboden,
dienstweigering en werkstaking. In een volgend
nommer wordt het door een anderen inzender op
vermakelijke wijze aldus aangevuld
„De dienstbode, aan wier schuld te wijten is,
dat de soep is aangebrand, wordt gestraft met
hechtenis van ten hoogste veertien dagen of geld
boete van ten hoogste tien gulden.
„Bij veroordeeling wegens dit vergrijp kan de
schuldige worden ontzet van het recht om soep
te koken.
„De vrouwelijke dienstbode, die door den sla
gersknecht over de onderdeur in de kin geknepen
is, wordt gestraft met hechtenis van ten hoogste
veertien dagen.
„Indien hij hard geknepen heeft, kan de rech
ter de openbaarmaking zijner uitspraak gelasten.
„De dienstbode, welke zich niet ontziet, hoed
of mantel te dragen van eenzelfde model, als
waarmede hare meesteres zich tooit, wordt gestraft
met gevangenisstraf van ten hoogste een jaar.
„Hoed en mantel kunnen worden verbeurd
verklaard.
„De dienstbode, die op Zondagavond eerst te
half twaalf uren huiswaarts keert of eenen twee
den avond vrij vraagt, wordt gestraft met geld
boete van ten hoogste tien gulden.”
De Redactie van de Standaard is ontevre
den over de wijze, waarop het Dagblad zijn can-
didaat bij de jongste verkiezing heeft verdedigd.
Gelukkig voor ons, zegt het Dagblad, dat nog
nooit een bevoegde macht ons onder haar tucht
roede heeft gesteld, en wij geen de minste neiging
gevoelen om er ons vrijwillig onder te stellen.
Gelukkig ook dat wij meer prijs stellen op de te
vredenheid van anderen, ook na bij deze zaak
betrokken, dan op de hare.
Jammer voor haar en voor de goede zaak dat
zij, ter berekening van de schade, door doen en
door laten aan de candidatuur berokkend, niet
liever dan op het Dagblad bijtijds haar aandacht
heeft gevestigd op den kring hater eigen geest
verwanten, met haar hoofdredacteur incluis.
Dan had zij nut kunnen stichten.
Een groote internationale wedstrijd voor
vélocipèdisten zal Zondag 10 Mei te Maastricht
gehouden worden, uitgeschreven door de Sociëteit
Momus. Als hoofdprijs is door de dames-leden
eene prachtige gouden medaille aangeboden, ter
wijl andere prijzen bestaan in zilveren en bronzen
medailles en voorwerpen van kunst en smaak.
Een der Indische runderen, de Sapi, welke
onlangs door het natuurkundig genootschap „Na-
tura Artis Magistra” te Amsterdam aan de Rijks-
landbouwschool ten geschenke waren gegeven, is
Zaterdagmiddag gedood. Terwijl men het dier
voor een ploeg wilde spannen, werd het zoo
dartel, dat zijn geleider niet bij machte was
hem vast te houden. In dolle vaart rende het
dier brullende door Wageningen rond, gevolgd
door tal van personen om hem weder op te
vangen. Eerst na veel moeite gelukte dit, doch
toen men het dier stevig gebonden wilde ver
voeren naar zijn stal, rukte het zich bijna weder
los. Om ongelukken te voorkomen, want eene
talrijke menigte was op de been, werd nu het
woedende dier afgemaakt.
Mr. D. S. van Emden schrijftfaan het Vad.
Naar aanleiding van verschillende onjuiste be
richten, wensch ik het navolgende mede te
deelen
1. dat niet mijn confrère van Gigh, maar ik
aan de vervaardigers niet de verkoopers
der bedoelde portretten een protest heb doen
beteekenen. Of dit protest door eene actie zal
gevolgd worden, wordt thans nog overwogen
2. dat de vader van mej. Lorette mij heeft
verzocht hare verdediging op mij te nemen en
dat ik omtrent dit verzoek eerst dan een besluit
zal nemen, als het geheim der instructie zal zijn
opgeheven. Vóór dit heeft plaats gehad, kan
een advocaat zich bezwaarlijk verbinden, om zich
met een verdediging te belasten.
Punten van Behandeling:
1. Procesverbaal van kas verificatie, over het
le kwartaal 1885.
Notificatie.
2. Aanbieding van het verslag van den toe
stand der gemeente, over 1884.
Zal bij de Leden van den Raad circuleeren.
3. Resolutie van Gedep. Staten houdende goed
keuring der wijzigingen van begroetingen, enz.
Notificatie.
4. Rapport tot onderzoek der rekening van
den weg BolswardHarlingen, over 1884.
De rekening werd algemeen goedgekeurd.
Er is in den stand van zaken tusschen
Engeland en Rusland geen wijziging gekomen.
Het zal nog een achttal dagen duren eer het
Peterburgsche Kabinet voldoen kan aan den
wensch om volledige inlichting van het Kabinet
van St.-Jameseerst uit het op de inlichtingen
van generaal Komaroff gebaseerde antwoord van
Rusland zal dan blijken, in hoeverre Engeland
eischen kan stellen betreffende het desavoueeren
van Komaroff en het terugtrekken der Russische
troepen tot buiten de grens van het betwiste
gebied.
Volgens de laatste berichten is er voor Enge
land niet veel kans op, dat Rusland een oot
moedig excuus zal maken. Het Russische Regee-
ringsblad toch werpt reeds een eenigszins ander
licht op Komaroff’s dusgenaamde „schending van
eene voorloopige overeenkomst.” Het zegt dat
Komaroff den 30sten Maart de Afghanen die
op den Russischen oever der Koesck-rivier ver
schansingen aanlegden en zelfs in den rug der
Russische linie posten opstelden herhaaldelijk
had gesommeerd, den linkeroever der Koeschk en
den rechteroever der Moerghab te ontruimen.
Hierop had hij ten antwoord ontvangen dat de
Afghanen, ingevolge advies der Engelschen, niet
konden terugtrekken. Toen Komaroff daarop den
volgenden dag, teneinde aan zijne eischen klem
bij te zetten, maar op een vredelievende uitslag
rekenende, liet oprukken, openden de Afghanen
een kanonvuur en deden een aanval met cavalerie.
Het Journal de St.-Petersbourg zegtNa dit
bericht kan er geen sprake meer zijn van een
aanval van de zijde der Russen.
Dat, zooals een gerucht ter Beurze te Londen
wilde, Engeland reeds een ultimatum aan de
Russische Regeering zou hebben gezonden, waarin
binnen 48 uur een antwoord wordt verlangd,
klinkt zeer onwaarschijnlijk. De Engelsche Re
geering is niet zoo tuk op een nieuwen oorlog
en de pers wordt ook reeds wat bedaarder in
haar beschouwingen en raadgevingen. Een
uitzondering maakte de Standard, die haar ver
stand scheen te hebben verloren onder den eersten
indruk der „algetneene verontwaardiging dernatie.”
Dat blad zag reeds den oorlog verklaard en de
Engelsche troepen overwinnaars in den reuzen
strijd. „Rusland moet worden getuchtigd, niet
alleen door Engeland, maar door eiken vijand
dien het heeft aangetast, door elke natie, die het
heeft vertrapt. Engeland moet daarvoor zorgen.
Rusland moet worden aangetast aan de Kaspische
Zee, in Armenië, aan de Zwarte Zee. Verdragen
met den Sultan enden Schah zijn onvermijdelijk.
Turkije moeten wij helpen om Kars en Batoem
te herwinnen. De verraderlijke nadering der Rus
sen naar de Perzische Golf behoort te worden
teruggewezen. Om dit doel te bereiken, zal het
Britsche volk niet enkel vaderlandsliefde, maar
ook geduld moeten toonen. Een strijd, dien scherpe
oogen lang hebben voorzien, is eindelijk aange
broken. Nu wij het zwaard gaan trekken, be
lmoren wij geen krijg te voeren in eenen ontred
derden of halfslachtigen trant, maar met geheel
ons hart, met alle kracht, ten einde toe. Eens
voor altoos behoort er een einde te worden ge
maakt aan Moscovitische bedreigingen. Wij zijn
vast overtuigd, dat, in den loop van dit ons
streven, het Rijk van den Czaar bankroet zal
worden gemaakt, verscheurd door omwentelingen,
om eindelijk aan stukken te vallen; maar diegenen
onder zijne raadgevers, die hem tot deze verwik
kelingen hebben gebracht, moeten ook aanspra
kelijk worden gehouden voor hare natuurlijke
gevolgen.”
Zoo spreekt de Standard, terwijl de Times
Rusland treffen wil in zijne geldmiddelen door
het Engelsche volk aan te raden, geen enkelen
sovereign meer te beleggen in Russische papieren.
Zaterdag werd gemeld, dat de tijdingen uit
Petersburg vredelievender schenen te zijn. Waar
op dat vermoeden berustte bleek niet. De En
gelsche Regeering heeft, men weet het reeds,
zich dan ook gehaast, bevelen te geven om
Weest gegroet lieve bloesems, heerlijk vogelen-
gekweel. Aan uw borst, ontluikende schepping
schep ik weer nieuwen moed, bij u is nieuw
leven, bij de menschen, bij de Christenen niet
het minst, is de kilheid des doods.
Doch neen, ook daar daagt de morgen, ook
daar ontluikt de lente. In ’t diepst van menige
menschenziel kiemt als in den verborgen schoot
der aarde het goede zaad. Ook daar bloeien te
midden van de ijskoude der zelfzucht en der wilde
stormen van booze hartstochten, de sneeuwklokjes
en viooltjes van „zacht fluweel”, in de werken
van barmhartigheid, de giften der liefde, menig
leven vol opoffering en zelfverloochening. In
verschillende gezinnen ontkiemen de vruchtbe-
lovende bloesems van teedere zorg, nederigheid,
vroomheid of worden de vruchten ervan reeds
geplukt. Tegenover de afgrijselijke misdaden,
dagelijks vermeld, staat ook de terugkeer van
vele verdoolden, de volharding en trouw van
vele waarachtige vromen. Ook op het gebied
van het zedelijk en geestelijk leven, zijn telkens
teekenen van nieuw leven. Die gelooven in een
eeuwige Macht van heilige liefde haasten niet
en wanhopen niet. Lentebloemen bloeien, vruch
ten rjjpen, de oogsttijd komt telkens bij ver
nieuwing.
Overal rondom ons lacht de schepping ons
tegen. Wij hebben reeds een vriendelijke bloe-
menperiode achter ons. Het rein-witte sneeuw
klokje stak zijn kopje reeds lang boven de gras
zoden uit als allereerste lentebode. De crocus
sen volgden met hun helgeele, zacht paarsche en
lelieblanke kleuren. Nu staan als bouquetjes
de primulae veris in bevallige kleurenmengeling
te prijken en ontplooien tulp en hyacinth hun
bloemen met kleuren en geuren, ’t Moge zijn
dat wij ons niet verbazen over een plantengroei,
als de tropische gewesten ons geven te aanschou
wen, met recht is ons land de bloemenhof van
Europa genoemd en kunnen wij zeggen, dat
misschien nergens op aarde zulk een verschei
denheid en overvloed aangetroffen wordt. Im
mers wat ik daar noemde is niet anders dan een
kleine greep uit den heerlijken rijkdom, die ons
omringt. Hebben wij met Beets niet reeds ge
vraagd aan het nederig viooltje
Roepen wij, als Tollens, elkander niet toe
Niet slechts uit de schijnbaar dorre aarde, de
doode twijgen en takken van heesters en geboomte
ontwikkelt zich nieuw leven, ook het vogelen
koor jubelt en zingt en tsjilpt en fluit en kweelt.
Nog eens vragen wij met onzen Tollens
Het leven der menschen is echter geen idylle;
bij de natuur alleen kunnen wij niet leven. De
ernstige vraag rijst daarom is er ook nieuw,
frisch leven in onze menschenwereld gekomen,
daagt er over het leven der volken ook een
nieuwe lente, ontluiken ook onder ons bloesems
die vruchten voorspellen, waardoor een vroolijk
lied ons uit de borst ontwelt?
Helaasneen, in de menschen wereld is er
veelzins meer aanleiding voor een klaagzang, dan
voor juichtonen. Het Christelijk Europa zingt
liederen ter eere van den grooten Vredestichter,
vereenigt zich rondom zijn kruis, van waar nieuw
leven over het aardrijk moet stroomen, roemt in
een God, Die vrede wil op aarde en gansch
het werelddeel is in onrust en spanning. Het
zwaard kan niet rusten in de schede, het kanon
kan niet zwijgen. Sints vele jaren sneuvelen en
sterven onze dapperen, op menig eiland onzer
Oost-Indische bezittingen, vooral door de verra
derlijke klewangs en kogels der Atjehnezen. In
het brandend heete Soudan is de edele Gordon
bezweken en vallen duizenden van Engelands
keurbenden. Op China’s oostkust richt Frank
rijk schrikkelijke verwoestingen aan en lijdt er
zelf allerdroevigste verliezen. In het hart van
Azië staan de Russen tegenover de Afghanen
en Engelschen en heeft Romanof, volgens de
verklaring der Russische regeering, met de meest
vredelievende bedoelingen een bloedbad aange
richt. Zoo gaan de Grieksche, Roomsch-katho-
lieke en Protestantsche Christenen van het be
schaafd Europa de lieve lente al vechtende te
gen. Jezus heeft gezegdSteek uw zwaard in
de schede, de christenen bidden: Onze Vader,
uw koningrijk kome en intusschen putten zij de
schatkisten uit, leggen den volken lasten op
zwaar om te dragen, belemmeren en verhinderen
den handel, doen de nijverheid kwijnen, versto
ren de werken des vredes en drenken het aard
rijk met menschenbloed.
Schreit dat niet ten hemel
Is dat niet een afschuwelijke verkrachting van
het heerlijke Evangelie
En terwijl aldus de regeeringen den oorlog
verklaren en door de legers dien laten voeten,
vervloeken tal van leidslieden der Christenen
elkander en volgen ook daar de scharen, gedwee
of ook met geestdrift. De eersten doen het om
beschaving te bevorderen, de anderen omdat zij
het ware geloof hebben. Zoo wordt er met
heerschzucht en geestelijken hoogmoed gespeeld,
zoo wordt er gehuicheld.
Voorts zijn er een aantal wijzen, die verkon
digen dat de Christelijke godsdienst zijn tijd zou,
gehad hebben en hij heeft nog zijn eerste begin
selen nauwelijks in toepassing kunnen brengen
Ook zijn er apostelen die schrijvend op-
1 treden en predikend rondgaan. Zij beloven een
j nieuw paradijs. Zij zullen alles omverwerpen, ten
einde alles op te richten. Zij zullen allen even
rijk maken, door allen even arm te maken. Zij
verkondigen een vrijheid, die zich oplossen zal
in een dwangbuis.
Wachter, wat is er van de nacht?
Ziet, de morgen komt, maar nog is het nacht.
Ja, donker is het rondom ons, er is oorzaak
kies geweens.
de krijgstoerustingen met den meesten spoed voort
te zetten. In de arsenalen te Woolwich wordt
onafgebroken voortgewerktde kanonnenfabriek
gunt zich nacht noch dag rustimmers de nieuwe
kruisers America en Oregon moeten bewapend
worden. Er worden maatregelen genomen om de
eskaders in China en Australië onmiddellijk met
pantservaartuigen te versterken. Het Oostzee-
eskader zal zeer sterk zijn en waarschijnlijk wor
den gecommandeerd door admiraal Hornby. Het
Ministerie van Oorlog schat, dat er 52,673 man
gewapende troepen beschikbaar zijn, om onmid
dellijk dienst in den vreemde te doen.
Rusland zijnerzijds doet eveneens alles om aan
de vredelievende geruchten kracht bij te zetten,
d. w. z. het doet voor Engeland niet onder op het
stuk van buitengewone krijgstoerustingen. Het
heet te Petersburg zelfs, dat generaal Komaroff
in plaats van gedesavoueerd te worden, zou zijn
benoemd tot opperbevelhebber ook over het ge
bied van Turkestan en ruimere volmacht heeft
gekregen. In den Dinsdag onder presidium van
den Czaar gehouden krijgsraad moet, naar de
Köln. Zeit. verneemt, zijn besloten alle beschik
bare strijdkrachten onverwijld tegen Afghanistan
te laten oprukken. De sterkte dezer troepen moet
50,000 man bedragen. Voorts wordt gemeld dat,
in strijd met hetgeen men van een anderen kant
verzekert, Pendjeh wèl door de Russen genomen is
een berichtdat te Londen eene voor de Re
geering gevaarlijke agitatie zou teweegbrengen,
als het werd bewaarheid. De Minister van Oor
log wordt, zoo heet het verder, bestormd met ver
zoekschriften van officierendie naar Transcau-
casië wenschen gedetacheerd te worden.
Intusschen maakt de K. Z ook melding van
een ander gerucht, volgens welk zou zijn besloten,
Komaroff te berispen over de eigendunkelijkheid
waarmede hij gehandeld heeft. De Kölnische zelf
acht het bijna ondenkbaar dat Komaroff iets an
ders zou hebben gedaan dan wat hem gelast was.
Immers de mogelijkheid bestaat dat de Minister
Obrutschkoff aan den generaal instuctien gezon
den heeft die niet volkomen overeenstemmen met
de vreedzame politiekdoor den Minister Giers
gevolgd.
De Emir van Afghanistan heeft afscheid
genomen van den Onderkoning van Britsch-Indië,
die hem vóór zijn vertrek uit Rawoel-Pendie de
versierselen en onderscheidingsteekenen van het
grootkruis der orde van de Ster van Indië over
handigde. De Emir sprak bij zijn heengaan den
wensch uitdat de vriendschap tusschen Indië
en Afghanistan steeds mocht bewaard blijven.
Volgens een telegram uit Bern aan de Köln.
Zeit. zijn er te Zurich en Winterthur zeven anar
chisten gevangen genomen.
Armand Peltzer is Vrijdag in de gevangenis
te Leuven overleden.
Te Antwerpen is een Driessens-comité ge
vormd dat ruime geldelijke bijdragen vraagt voor
een standbeeld in de vestibule van den Neder-
landschen schouwburg, waar Driessens zijne
lauweren won en, bij genoegzame deelneming,
een praalgraf op de plaats waar hij rust.
Omtrent den dubbelen moord, den 29en
Maart jl. te Gladbach gepleegd, deelt de Maas-
en Roerb. het volgende mede
Toen de moordenaar F. Peters, Vrijdag, den
2en April, onder de gemeente Herkenbosch aan
gehouden werd, bood hij niet den minsten tegen
stand. Voor den luitenant der maréchaussée te
Vlodrop geleid, bekende hij, dat hij na de schan
delijke onteering der twee kleine meisjes, hen
beiden achter in den hals had gegrepen en hen
toen zoolang onder water gehouden had, totdat
hij ze dood waandedat het oudste weldra niet
meer leefde dat het tweede, toen het bovenkwam,
nog teekenen van leven gaf, waarop hij het met
zijn pennemes twee diepe wonden aan den hals
toebracht en het daarna weder onder water hield.
Toen dit ook den laatsten adem uitgeblazen had,
ging het monster, kalm en bedaard, nog eenige
herbergen bezoeken en was tegen 10 uur ’s avonds
in zijn ouderlijk, huis. In den nacht van 29 op
30 Maart kwamen de ouders der vermoorde kin
deren hem vragen, waar hij de kleinen gelaten
had, daar hun medegedeeld was, dat men hem,
Peters, met beide kinderen in den namiddag ge
zien had. Peters gaf voor dit niet te weten,
doch verliet kort daarop zijne woning, zwierf tot
3 April rond en werd toen aangehouden.
(i
Bolswardsclie Courant
I'
■q
«Waagt gy ’t uit te spruiten
Bloem van zacht fluweel
Durft gij ’t knopje ontsluiten
Rondzien op uw steel
//Hebt gij ’t gezien? Een dos van jeugdig loover
Hecht zich op nieuw aan heester en struweel
Gebloemte en kruid vloeit veld en akker over
De schepping pronkt in vrolijk groen en geel
’t Is of natuur, van ’t krankbed opgestegen,
In feestgewaad haar hulde aan God wil plegen.”
Hebt gij ’t gehoord Uit beemden en waranden
Schalt, orgelt weer ’t gevogelte in ’t hout
Als de eerste vonk de dagtoorts doet ontbranden,
Begroet haar ’t lied van ’t reeds ontwaakte woud.”
