NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
OESWARD ES WeSSfiftAOEEt
3
,a
f
I
1885.
No. 42.
Vier en Twintigste Jaargang.
VOOR
BINNENLAND.
BUITENLAND.
DONDERDAG 15 OCTOBER.
KORT VERSLAG
I D E E N.
TvT A TA TA~R!
^xxxxxxxxxxxxxxxxxx^
Gemeente Bolsward,
hart niet eerder gezien wordt och, dan is ’t
H. A. B.
ABONNEMENTSPRIJS80 Cents per 3 maanden.
Franco per post 95 Cents.
ADVERTENTIEPRIJS: 50Cts. van 17 regels. Ver
volgens 10 Ct. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
plaatsen.
tot den geringste. Malaise hier, malaise daar,
men wordt dat woord maar steeds gewaar.
Waar men de beteekenis er niet van begrijpt,
gebruikt men het ook. Bij allen is het de slap
heid van den tegenwoordigen tijd, de geringheid
der verdiensten, de gedruktheid in handel en
vertier, het langzaam wegkwijnen van de wel
vaart.
Nu, dat alles en nog meer wordt er door uit
gedrukt, en dat het als zoodanig weergeeft wat
menigeen gevoelt over de malaise van den te-
genwoordigen tijd zal het wel niet nader be
hoeven te worden toegelicht, omdat wij hem
gerust een vreemdeling in Jeruzalem mogen
noemen, die daarvan nog niet is overtuigd.
V-A.TST TDEZT ZRXAXAZD EER
op Dinsdag' 13 October 1885,
’s avonds ten 3 ure.
Ingekomen
Een schrijven van Mevr, de Wed. Binkes,
waarin zij bericht dat haar echtgenoot, de heer
Johs. Binkes, lid van den Raad dezer gemeente,
is overleden.
Of niet echter veel wordt overdreven is een
ander gezichtspunt, dat ook wel een ernstige
overweging verdient. Men klaagt in dezen tijd
dat er zoo weinig wordt verdiend, doch woon
nu eens eene kermis bij, wat wordt er een geld
onnut uitgegeven en verteerd. Zie de menschen
eens loopen langs de straat van den voornaamste
tot den geringste, men kan waarlijk aan de klee-
ding niet bespeuren dat velen het zoo armoedig
hebben als men ons wil doen gelooven. Neem
eens een kijkje in onze herbergen en kroegen;
het veelvuldig gebruik van den jenever zal u
daar de overtuiging niet schenken, dat er zoo
weinig wordt verdiend. Laat er in een naburi
ge plaats eens wat te doen zijn, gij zoudt ’t niet
willen gelooven als ge ’t niet met eigen oogen
zaagt hoevelen er gebruik van maken. Alen
kan op het uiterlijke afgaande volstrekt niets
van de malaise bespeuren, die men algemeen
zegt dat allerwege wordt gevonden.
Velen wekken in dezen tijd tot ontevreden
heid op. In troebel water is het goed visschen.
De tijden zijn ongunstig, dit moet algemeen wor
den erkend. Waaraan de schuld Of echter
de kwaal wordt gezocht, waar ze is te vinden,
mag worden betwijfeld. Wie toch zal de hand
in eigen boezem steken en zeggenWij heb
ben een grooteren staat gevoerd, dan ons in on
ze omstandigheden wel paste. Wij hebben met
de groote hoop meegedaan in weerwil onze geld
beurs ons gedurig toefluisterdeDe zaken gaan
zoo niet goed. De uitgaven overtreffen de in
komsten. Onze mannen en vrouwen, onze jon
gelingen en jongedochters, onze kinderen en onze
dienstbaren ze moesten allen wat nederiger wor
den in kleeding en uiterlijk vertoon. Dat zal
onze maatschappij voor vele wrakke en zinken
de huisgezinnen bewaren. De lust om rijk te
schijnen heeft menigeen reeds arm gemaakt is
wel een oude, maar toch nog een altijd waar
heid bevattende spreuk. Wij willen toestem
men, dat er veel is dat reden tot ontevreden
heid geeft. Dat de belastingen drukken op de
schouders der burgers, zonder de rijken der
aarde te laten gevoelen, dat zij daartoe eigenlijk
geroepen zijn, is eene treurige zaak, Doch als
morgen aan dien volkswensch werd voldaan en
de draagkracht werd verlegd, was de burger
stand nog niet geholpen, hoeveel er dan ook
reeds was gewonnen.
’k Herinner me, dat moeder eens zocht naar
de kandijschaar en ze nergens kon vinden. „Och,"
zei .’t loopmeisje, „dat is niets Wij hebben
thuis een beste, maar we hebben geen kandij!”
Zoo is de wereld
a
De 'Zïmes-correspondentheeft met prins Ho-
henlohe een gesprek gehad over den nieuwen
toestand in Frankrijk. De Prins zeide, dat de
buitenlandsche diplomatie met aandacht en be
langstelling de waarschijnlijke schommelingen
van Frankrijk’s politiek in de naaste toekomst
zou nagaan.
„Europa”, zeide hij, „heeft tot heden in goede
harmonie met de Fransche Republiek kunnen
levenmaar het kon wel zijn, dat de Republiek
van morgen in geenen deele op de Republiek
van gisteren geleekde overeenstemming, met
de eene verkregen, kon aan de andere wel eens
ontbreken”.
Men zou meenen, dat dit op een overhellen
naar de linkerzijde zagde prins voegde er
echter bij
„Indien de conservatieven zich hunne betrek
kelijke overwinning alleen in ’s lands belang
willen ten nutte maken,' zou hun krachtige tus-
schenkomst gemakkelijk kunnen bijdragen om
de betrekkingen tusschen Frankrijk en Europa
te doen voortduren en zelfs te verbeteren.”
„Laat de vreemd Mogendheden gerust zijn,”
antwoordt Figaro; „de conservatieven zijn te
goede patriotten en hun partij telt te ervaren
staatslieden, dan dat zij plan zouden hebben iets
anders dan eene vreedzaam gezinde Regeering
te vormen”.
Ook Figaro denkt dus reeds aan het vormen
van een Kabinet uit zijne partij.
De begrooting, door de Deensche Regee
ring aan het Folksthing ingediend over het
dienstjaar April 1886Maart 1887, bedraagt in
ontvangst ruim 55’4 en in uitgaaf bijna 65 mil-
lioen kronen, zoodat ze een tekort van ongeveer
9'/2 millioen aanwijst. Het cijfer der begrooting
is overigen 40 pet. hooger dan het Folksthing
verleden jaar wilde toestaan. Neemt men hierbij
in aanmerking, dat bijna 5% millioen voor ves
tingwerken gevraagd wordt en dat de begrooting
in haar geheel ruim 19 millioen hooger is dan
Als men den tijd van vóór dertig en meer
jaren met dezen vergelijkt, dan zegt men on
willekeurig wat was toen alles veel eenvoudiger.
Wat hadden de menschen toen minder behoef
ten dan tegenwoordig. Toen echter de men-
schen langzamerhand meer verdienden, toen het
den boer en den burger goed ging en de arbei
dende stand een flinken daghuur verdiende, heeft
men zich ook allengskens meerdere behoeften
geschapen, de oude eenvoudigheid afgelegd en
is het spoor bijster geraakt, wat men nu met
geen mogelijkheid meer kan terug vinden. Het
leven is duurder geworden.
De tijden echter zijn er in de laatste jaren er
niet op verbeterd, en om nu weer terug te kee-
ren tot de oude eenvoudigheid gaat niet zoo ge
makkelijk. Wanneer de mcnsch zich vermin
deren moet, hij doet dit niet graag, dit valt hem
hard en zwaar. Van daar dan ook dat er in
dezen tijd zooveel stemmen opgaan, die ons toe
roepen Zet de tering naar de nering.
hetgeen in het laatste tiental jaren gemiddeld is
toegestaan, dan ligt het voor de hand, dat het
voorstel der Regeering elke kans heeft door het
Folksthing verworpen te worden.
De behandeling der provisioneele begrooting
over het loopende dienstjaar, zal na de eerste
lezing der nu aangebodene plaats hebben.
Wegens den staatkundigen toestand is het ver
trek van den Czaar uit Kopenhagen op den 17en
dezer maand.
Tot regeling der persoonlijke schulden van
den Koning van Beieren werd in alle stilte, ter
vermijding van onaangename parlementaire debat
ten eene schikking getroffen, volgens welke er
jaarlijks van de civiele lijst des Konings twee
millioen mark ingehouden zal worden totdat de
gezamenlijke schuld van achttien millioen ge
delgd is.
Ook de Carolinen-quaestie begint weer meer
op den voorgrond te treden.
In den Ministerraad, onder voorzitterschap
van koning Alfonso te Madrid gehouden, ver
klaarde de heer Canovas dat de onderhande-
lingen tusschen Duitschland, Spanje en het Va-
ticaan goed vorderden. Er bestond alle kans,
dat weldra door wederzij dsche concessies een
schikking zou getroffen worden.
Daarentegen wordt aan Daily News uit Ma
drid gemeld, dat de Spaansche Regeering slechts
tijd zoekt te winnen, teneinde de openbare mee-
ning op een schikking voor te bereiden. Prins
Bismarck is tot een schikking bereid, mits
Spanje erkenne, dat zijn recht uitsluitend is
gegrond op de eerdere bezetting van het eiland
Yap. De Spaansche Regeering wil echter de
nietigheid harer oude aanspraken nog niet er
kennen en geeft er de voorkeur aan, om de be
slissing over het al of niet geldige harer oude
rechten aan de Paus over te laten.
Volgens een telegram aan de Indépendance
Beige zou de gouverneur van de Portugeesche
kolonie Sao Thomé Portugal’s protectoraat
over het gebied van Koning Dahomey gepro
clameerd hebben op verlangen van den Kcning,
die zich zou hebben verbonden voortaan geen
menschenoffers meer te eischen of toe te laten.
Zaterdag heeft men een gedeelte van de
rotsen onder water, in Hell Gate bij Nieuw-York,
door dynamiet laten springen. Die ontploffing
geschiedde door middel van electriciteit, van den
kant van Long-Island. De ontploffing is volko
men gelukt. De schok werd slechts licht gevoeld
aan de oevers, maar temeer en overal te Nieuw-
York en op een afstand van verscheidene mijlen.
Op het oogenblik der ontploffing werd het wa
ter sterk bewogen en een groote waterkolom
met steenen en hout 150 a 200 voet hoog opge
worpen. Schade is niet aangericht. De oevers
waren met toeschouwers bedekt.
Den 2en Januari a. s. zal keizer Wilhelm
zijn 25jarig jubileum als Koning van Pruisen
vieren. In ruimen kring worden, zoo meldt de
Kölnische, voorloopige toebereidselen gemaakt
voor eene waardige herdenking van deze ge
wichtige gebeurtenis.
Generaal Jay, chef van de afdeeling spoor-
wegtransporten in Frankrijk, wilde zich over
tuigen of alle spoorwegmaatschappijen in het
bezit waren der instruction voor het geval van
mobilisatie. Schriftelijke aanvragen aan de di
rection bleven onbeantwoord. Generaal Jay ging
daarop zelf zien en vond de instruction nog pre
cies zoo ingepakt, als zij jaren geleden door het
departement van oorlog waren verzonden. De
verdeeling onder de ambtenaren zou drie weken
vereischen.
Den 25en zal in Zwitserland eene volks
stemming worden gehouden over het zoogenaamde
alcohol-ontwerp. Reeds lang was geklaagd over
het vermeerderen der tapperijen, en in 1882
werd aangedrongen op beperking van den klein
handel in sterken drank. Den 30en Juni van
dat jaar droeg de bondsvergadering aan den
bondsraad op, „rapport uit te brengen over de
mogelijkheid, het misbruik van sterken drank te
verminderen en den verkoop van vervalschte of
voor de gezondheid schadelijke dranken tegen te
gaan.” Kort daarna verlangde het kanton Neu-
chatel de invoering eener belasting op het ver
vaardigen of invoeren van alcohol, welke belas
ting tusschen den bond en de kantons zou wor
den gedeeld. Een bonds-onderzoek volgde, en
na raadpleging der kantons besloot de bondsraad,
eene wijziging voor te stellen van art. 31 der
grondwet, dat de uitoefening van alle beroepen
vrij verklaart. Deze wijziging, welke die vrijheid
beperkt, wat den kleinhandel in sterken drank
betreft, zal den 25en aan de volksstemming wor
den onderworpen.
Als een bejaarde schurk sterft, beklaag ik èn
hemzelf, èn de maatschappij. Niet omdat hij
gestorven ismaar; omdat er zooveel slechts on
geschied zou zijn, indien hij gestorven was, voor
hij slecht werd. Dan had hij de maatschappij
niet slechter gemaakt en hijzelf
Zou een schurk gerust kunnen sterven
Wij Nederlanders zingen gaarne. Zie maar
onze kinder-, mannen-, vrouwen- en gemengde
korenvooral de laatste, hun aantal is legio
Ja zeker, vooral de laatste! Gemengde koren!
Waarom voeren ze niet allen de zinspreuk: In
liefde bloeiende Of maar neen’t doel van
die koren is toch niet het zingen?
Ik lees niet gaarne iets over de heldendaden
van ons voorgeslacht. Wie hoort zich gaarne
iets verwijten En is niet elke bladzijde uit hun
leven als een verwijt tegen ons: „Dat deden
wijNederlanders der 19e eeuw, wat doet gij
En ons antwoord Atjeh, en nog eens Atjeh.
’t Zou mij niets verwonderen, als de Neder-
landsche maagd met de Leeuw eens landverhui
zers gingen worden
Hoevelen verkoopen niet voor een hand vol
goud hun eerlijken naam.
Klaag niethoevelen bedekken niet met goud
de vlekken, die er kleven op den hunnen, totdat
alles schittert en blinkt
Denkt ge er dan aan, dat die glans slechts
„verguldsel” is.
„Men kan geen mensch meer vertrouwen
Hen, die dat zoo luide uitroepen in de wereld,
het minst.
Groote uitgaven doen is een zwak van dezen
tijd. Van de grootste tot den kleinste heerscht
deze kwaal, ’t Is eene mode geworden, die
verderfelijk werkt. Bij den staat begint de dwa
ling. Meer uitgeven dan inbeuren. Leeningop
leening. Bij provinciën en gemeenten hetzelfde
euvel. Deze besmettelijke ziekte slaat over tot
de huisgezinnen. Maar dat moet anders wor
den zal de malaise verminderen m. a. w. zal de
onbehagelijke toestand, zullen de bekrompene
omstandigheden waarin velen verkeeren wijken.
Nogmaals gij allen die dit leestSpringt niet
verder dan uw stok lang is.
Bolsward, 12 October. Wij achten het voor
onze stad en omstreken een feit van groote be
teekenis, dat, op de onlangs te Londen gehouden
landbouwtentoonstelling, bij een internationalen
boterwedstrijd, de boter der fabriek alhier ge
vestigd, den eersten prijs heeft verworven, die
der fabriek te Sneek den tweeden, terwijl aan
de Deensche eerst een derden prijs is toegekend.
Er blijkt uit, dat de Friesche boter haar alouden
roem niet behoeft te verliezen. Deze schitte
rende overwinning zij een bemoedigende prikkel
voor onzen boerenstand, om aan de bereiding
de meest mogelijke zorg te besteden, want wat
den fabrieken gelukte, kan evenzeer verkregen
worden in den kelder der vaardige boerin.
Dat de inzending van E. van der Vleugel, bij
onze stad woonachtig in de dagbladen vermeld
wordt, is een bewijs dat er steeds gevonden wor
den, die op de hoogte zijn van hun bedrijf en
die den moed hebben om in den grooten wed
strijd mede te dingen. Zijn voorbeeld vinde na
volging
Witmarsum, 10 October. Bij de heden
door het Gemeentebestuur van Wonseradeel ge
houden aanbesteding is gegund
a. het vernieuwen van de Kettingbrug te
Makkum aan D. Flapper te Bolsward, voor f773;
b. het vernieuwen van de walbeschoeijingen
te Makkum aan E. Mobach aldaar, voor f 1280;
c. het vernieuwen van het dek op de brug in
den kunstweg naar Exmorra aan D. Flapper
voormeld voor f 105.
De gunning van de uitdieping van de Schraar-
dervaart, voor welk werk het laagst is inge
schreven door G. T. Praamstra te Veenwouden,
met f1512, is aangehouden.
De Haagsche correspondent der N. Gr. Crt.
eindigt zijn brief met de vermelding van een
paar ongerechtigheden, waarvan het eerste ook
reeds in andere bladen voorkwam, betreffende
den huisknecht van graaf Bentinck, die als mi
licien onder de wapenen gekomen, bijna terstond
weer met groot verlof mocht huiswaarts keeren.
Hij laat daarop vallenNog erger is een an
der middel, onlangs door een aanzienlijk per
soon gebruikt, om zich aan den schutterlijken
dienst te doen onttrekken. De zoon van een
adellijk heer, die beiden, de vader in hooge be
trekking,. de zoon onder dezen, in dienst van
den Koning zijn, heeft zich niet ontzien zich als
huisbediende op te geven, teneinde op dien grond
vrijstelling van de schutterij te erlangen.
En, wat het meest verwonderen meet, die
manoeuvre is goed gelukt, de autoriteiten heb
ben die valsche opgave geslikt. Men vergete
toch niet het noblesse oblige, en bedenke dat,
evenals een goed voorbeeld goed doet volgen,
een slecht voorbeeld evenredige gevolgen heeft.
na een onweer
strenge vorst
Strijden is ’t deel van de vrouw
Hij, die dat eens zij, bedacht zeker niet, dat
de vrouw ook geluk kent en vindt, waar wij
het niet zien. Is het geene zalige gedachte, als
de moeder ziet op de verstelde japon, die ze
draagt en dan denkt„Ik kón er eene nieuwe
hebben, maar dat wilde ik niet om m’n kind
Arm zijn is geen schande, armoede veinzen
is soms voordeelig, maar blijft toch altoos bedrog;
zich rijk willen toonen en „z’n stand ophouden.”
weelde ten toon spreiden en armoede lijden is
slecht’t is een diefstal aan zich en z’n gezin
Ik heb geen eerbied voor menschen, die „mee
doen” in de wereld en zich en de kinderen de
weelde uit den mond sparenzulke menschen
verdienen geene kinderen te hebben
De Vrijheid.
Er is geen woord, dat in de laatste jaren
meer is gehoord, als men den volkstoestand be
spreekt, dan dat ’twelk we boven dit opstel
plaatsen. Het klinkt in den mond van den
grootste tot den kleinste, van den aanzienlijkste
Werd besloten dit schrijven met een adres van
rouwbeklag te beantwoorden.
b. Een adres van don heer U. Hannema,
waarin hij verzoekt dat zijn zoontje, die volgens
de bestaande verordening op de Burgerschool
behoort,, wegens gebrek aan orde aldaar, op een
andere inrichting van lager onderwijs worde
toegelaten.
Gerenvoijeerd in handen van het Dag. Best.
c. Een adres van de heeren H. G. Schoon-
hoff en P. Cuperus, naar aanleiding van het
adres der Vereeniging „Werkmansbloei”, om de
brug „het Hooghout” te verplaatsen. Adressan
ten verzoeken dat genoemde brug bestaan blij ve
wijl dit ongerief en voor de veeleiding moeie-
lijkheden zal opleveren, terwijl ook de scheep
vaart bij de bestaande ophaalbrug er last van
zou krijgen.
Op voorstel van den Voorzitter besloten dit
adres te behandelen bij punt 4.
d. Beschikking van den Commissaris des
Konings, waarbij den burgemeester van deze
gemeente wordt toegestaan zich voor den tijd
van 17 dagen, ingaande 17 October a.s., buiten
de gemeente te begeven.
Aangenomen voor notificatie.
Punten van Behandeling
1. Procesverbaal van kasverificatie over het
3e kwartaal 1885.
Notificatie.
2. Opmaken van twee dubbeltallen voor de
benoeming van twee leden in het Zetterscollege.
Benoemd voor het le dubbeltal de Heeren
H. J. v. d. Oever en T. H. Brouwer, voor het
2e de Heeren T. v. d. Weij en A. Bouma.
3. Benoeming van een lid der commissie voor
de Stads Bank van Leening.
De Heer II. C. Banning met 6 stemmen be
noemd.
4. Behandeling van het adres van het Be
stuur der Vereeniging „Werkmansbloei” tot het
maken eener brug, met advies van Burgem. en
Weth.
Werd afwijzend op beschikt.
5. Behandeling van het adres van den heer
IJ. L. Brouwers, en het advies en voorstel van
Burgem. en Weth., in zake de overdracht van de
pacht der gemeentereiniging.
Met algemeene stemmen de overdracht goed
gekeurd.
6. Behandeling van de Gemeentebegrooting
enz. voor 1886.
De verschillende begroetingen werden achter
eenvolgens aangenomen.
In den wijn ziet men het hart. Maar als dat
als de keerzijde van een masker zonder waarde.
Vrouwentranen zijn als regen
Mannentranen als regen na
Lijden en
Bolswardsclie Courant
l
I.
DER VERGADERING
