NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
OLSWAa» EN WONSER ABEEL
DE DONKERE MAANDEN.
1885.
Vier en Twintigste Jaargang.
No. 43.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
DONDERDAG 22 OCTOBER. g
I D E E N.
VOOR
w
Nieuwer-Amstel
M. E. van der MEULEN.
SI
ADVERTENTIEPRIJS: 50Cts. van 17 regels. Ver
volgens 10 Ct. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
„Reeds daalt met een omwolkt gezicht,
De zon vroegtijdig neder,
En later toont haar zwakker licht
Zich aan den hemel weder”.
Eene moeder heeft zelfs den onwaardigen
echtgenoot lief. Hoe laag ook gezonken,
blijft hij toch niet de vader van hare kinderen
„De Vrijheid".
ABONNEMENTSPRIJS80 Cents per 3 maanden.
Franco per post 95 Cents,
Wet maken is moeilijk. Wetten verknoeien
Dat schijnt wel gemakkelijk.
Een eerste eisch voor een goede wet iseen
voudigheid, duidelijkheid
De meeste wetten zijn staaltjes van ingewik
kelde, gewrongen stijl.
Een tweede eisch isbepaaldheid.
Er zijn tegenstrijdige beginselen omtrent vele
wetsbepalingen.
Een derde eisch is praktische uitvoerbaarheid.
Er zijn wetten, die geregeld worden overtreden.
Een vierde eisch isbillijkheid.
Dat is niet mogelijk, zoolang de weinig bezit
tende zich moet ruineeren, om zijn recht te
zoeken.
De heete Samoum is voor eenige weken uit
Afrika’s woestijnen over de Middellandsche zee
in Italië gekomen. Wel heeft deze verzengende
wind op zijn tocht over de wateren dier zee iets
van zijn doodende kracht verloren, maar toch
wordt hij door de Italianen, en niet zonder reden,
grootelijks gevreesd. Ook nu is hij voor Paler
mo hoogst verderfelijk geweest. Hij heeft, vooral
in de morsige stegen en nauwe straten dier stad
een vruchtbaren bodem gevonden voor de ont
wikkeling der cholerakiemen en duizende slacht
offers zijn gevallen. Zijn tocht vervolgend door
Europa, geven de volken hem andere namen,
de Italiaan noemt hem Sirocco, de Zwitser en
Zuid-Duitscher Föhn, maar hij behoudt zijn
karakter als warme zuidenwind, al koelt hij meer
en meer af, naarmate hij in meer noordelijke
richting wordt voortgedreven. Hij trekt water
massa’s samen en doet ze in regenstroomen neer
storten, gelijk wij in overvloedige mate hebben
ervaren, ’t Was waarlijk alsof wij niets zouden
kunnen genieten van de schoone herfstdagen, die
zoo vaak de Oktobermaand voor ons kunnen
maken tot een zachten overgang naar het som
bere einde des jaars. Het gebladerte verloor
zijn veerkracht, het werd van linde en beuk naar
beneden geslingerd, maakte de straten tot glib
berige banen of vermengde zich met den door
weekten kleibodem. De plasregens deden de
lage landen overstroomen, de bouwboer kon zijn
aardappelen niet of nauwelijks delven, degreid-
boer zag met zorg naar zijn nog zoo groene
weide, waar zijn vee nog enkele weken kan
weiden, als maar niet al te zeer het zoo koste
lijke gras wordt vertreden. De sluizen der aarde
openen weer haar deuren, om het overtollige
water zooveel mogelijk zeewaarts zich te doen
ontlasten en de sluizen des hemels sluiten ge
lukkig, naar ’t schijnt, haar poorten een weinig,
terwijl de dampkring niet te veel afgekoeld is
en wij alleen maar naar wat blijvenden zonne
schijn smachten, ’t Is nog juist intijds om van
de mengeling der herfstkleuren eenig genot te
hebben. De toppen van het hoog geboomte mogen
grootendeels kaal geworden zijn, waar eenige
beschutting is geweest, daar is de kleurscha-
keering nog wonderschoon. Hoeveel tinten van
groen daartusschen, dat rood en bruin en geel 1
Frisch roode bladerentrossen hangen los en be
vallig beneden aan de beuk, terwijl zijn kruin
ontbloot is. Sommige bloembedden bleven boven
verwachting gespaard. De maandrozen bloeien
met verjongde kracht en pracht, de bigonia’s
openen en ontsluiten haar sierlijke, breede bloe
men, in bonte verscheidenheid lacht de flox
drumundi u tegen, de dahlia bezweek nog niet,
fuchsia’s prijken met rijke bloementrossen, zelfs
de vriendelijke roode klaver bloeit onvermoeid
door, i. e. w. de bloemenhof heeft zijn tooi nog
niet afgelegd en wie maar een oog heeft om te
zien, de gave der opmerking en gevoel voor het
schoon der natuur, hij verheugt zich over elke
stonde waarin zij hem toestaat in hare schat-
kameren te toeven.
’t Is waar
Het vogelenkoor jubelt niet meer, slechts het
ravengekras doet zich hooren, maar toch ’t is
niet alles donkerheid om ons heen; met weemoed
nemen wij afscheid van den zomer, die ons dit
jaar niet al te veel vreugde gaf, wij hebben echter
de „vergeet-mij-niet”, de vriendelijke „silene”
reeds weer uitgeplant, het oog der hope ziet
reeds weer een lente gloren in het verre verschiet.
Wat zullen de laatste maanden ons baren?
Nevelen zullen hangen over dat deel des aard
rijks ’t welk wij bewonen, de noordenwind kan
blazen, de oostenwind kan de wateren kristalli
seren en in ijsmassa’s doen verkeeren. De ge
zonde voelt dat dit zijn krachten staalt en dp
kranke en zwakke, aan huis en haard gebonden,
ziet smachtend naar „het haantje van den toren”.
Het meeste handwerk staat stil. Armoede zal
aankloppen aan menige woning. Gelukkig de
vrouw wier man wat heeft kunnen opsparen, die
niet een deel zijner verdiensten aan drank heeft
verspild. Eén zegen is er ongetwijfeld. Er is
overvloed van levensmiddelen. De prijzen zijn
door dien overvloed gedaald en de waarde van
het geld is in dit opzicht gestegen. Immers bij
minder verdienste kan men ook meer erlangen
voor zijn geld en dat niet alleen in voedings
middelen, maar ook in kleedingsstoffen en zooveel
artikelen, die in koopwaarde zijn verminderd.
Geleerden zullen weer boeken en verhandelingen
schrijven over allerlei onderwerpen en wij zullen
ons dankbaar verblijden, als zij eenig licht ont
steken, op welk gebied dan ook. De volksver
tegenwoordigers, die het volgens velen niet zijn,
zullen hunne krachten uitputten, in het zoeken
van den steen der wijzen en het maken van
grond- en andere wetten. Volksredenaars zullen
voortgaan den menschen te verkondigen, dat al
les beter zou gaan, als zij maar het heft in han
den hadden. Te midden van al die nevelen en
winterkou, van al die degelijke taal en verhit
tende klanken, van al die woorden, zal de liefde
Is dan ’t leven een droom
Als we dan eens tot die ontdekking komen,
zullen we ook dan niet met weemoed terug
denken aan ’t gedroomde geluk
En zouden wij ons dan recht prettig kunnen
gevoelen na een droom waarin ook angst en
vreeze ons deel werd
Droomen Er is niets onpleizierigers. Droomt
ge benauwd dan brengt ge een heel onrusti-
gen nacht door en zijt ge den volgenden dag
„niets lekker.” En droomt ge o, zoo prettig,
dan denkt ge aan, hoe ge meendet te genieten,
en de zucht ontsnapt u: „Werd het eens waar
heid
Bolsward, 19 October. Het is ons een ge
noegen, ook in ons blad te kunnen vermelden,
praal der monarchalen bij de stembus, ook al
was die zegepraal behaald tengevolge van het
wegstoppen der banier. Wien zal men doen ge-
looven, dat, indien de conservatieven, zoo zeer
aan de monarchale instellingen gehecht als de
hertog de Broglie, in de Kamer meerderheid
werden, zij plotseling hunnen zoolang gekoester-
den droom zouden vaarwel zeggen, om slechts te
denken aan de verdediging en de welvaart der
republiek Dat vertoon van onverschilligheid
voor hun streven doet denken aan den kok, die
om het gevogelte meester te worden dat hij aan
het spit wil braden, het met de eene hand de
graankorrels voorhoudt en met de andere hand
het mes, waarmede hij het den hals wil afsnijden,
achter den rug verbergt. Zoo doen de monar
chalen, die, minder oprecht dan de heer Paul
de Cassagnac, hunne bedoeling om de republiek
te dooden, ontveinzen.
Hoe zou ook twijfel mogelijk zijn Hebben de
leiders der conservatieve partij, de mannen die
thans met zeldzame geestkracht de republikeinen
op het terrein der verkiezingen bestrijden, ooit
betuigd dat zij zich vereenigen met de republi-
keinsche instellingen Hebben zij ooit, hoe dik
wijls het hun gevraagd zij, de republiek verde
digd op constitutioneel terrein, de staatkunde
van gematigdheid, van verstandigen vooruitgang,
van spaarzaamheid, waarvan zij beweerden de
vertegenwoordigers te zijn Deze vragen zal
niemand in bevestigenden zin beantwoorden en
daarom zal niemand zich laten verschalken door
de verzekeringen van de Broglie. De republi
keinen en allen, die de revolutie willen ontgaan,
mogen gewaarschuwd zijn.
De uitslag der herstemmingen in Frankrijk
is bekendhij is den republikeinen gunstig ge
weest. In het departement der Seine is de geheele
republikeinsche lijst gekozen. Rochefort staat
daarop onderaan met 247,638 stemmen, Germain
Casse bovenaan met 296,384 stemmen op dezen
volgt Clémenceau (294,718), Allain-Targé (288,772)
enz. En van de 234 herstemmingen in de ande
re departementen zijn er 208 ten gunste der re-
publiekeinen en slechts 26 in clericalen geest uit
gevallen.
De nieuwe Kamer zal nu een liberale meerder
heid tellen van 382 republikeinen, waaronder 150
radicalen (volgens de 1 emps slechts 105), zoodat
de gematigde republikeinen alleen nog ruim
schoots tegen het 200tal clericalen op wegen.
Alleen in die exceptioneele gevallen, dat de ra
dicalen een monsterverbond met de clericalen
aangingen, zouden de gematigde republikeinen
het onderspit delven.
Onder de conservatieve candidaten, die te
Parijs de nederlaag leden, behoort de ex-Minister
Hervé Mangon.
De leelijke kiesmanoevre der clericalen - die
op het laatste oogenblik een particulier telegram
uit Saigum verspreidden, waarin werd gemeld,
dat 7000 Christenen waren vermoord heeft
geen ander gevolg gehad, dan dat de republi
keinen daarin een wapen hebben gevonden, om
de conservatieven van het aanwenden van lage
middelen te beschuldigen. Tot nog toe heeft
men aan het Ministerie van Marine althans niets
vernomen van gezegden moord terwijl er in het
bericht, van zendelingen afkomstig, ook geen
plaats of datum worden genoemd.
In de Oostenrij ksche Kamer van Afgevaar
digden heeft graaf Taaffe. in antwoord op eene
interpellatie over de verdrijving van Oostenrijk-
sche onderdanen uit Pruisen, gezegd: dat het Gou
vernement zich tot Pruisen had gewend, waarbij
was gebleken dat men aldaar het verdrijven be
schouwt als een zuiver binnenlandschen maatre
gel, en dat er op nadere stappen geen succes
kan worden verwacht. Het Gouvernement laat
echter niet na, zich in bijzondere gevallen tot
Pruisen te wenden, teneinde eene verzachting in
den genomen maatregel te verkrijgen, en de
Pruisische Regeering heeft op dergelijke aanvra
gen reeds een welwillend antwoord gegeven.
Meer en meer schijnt men tot de overtuiging
over te hellen, dat er eene Europeesche Confe
rentie zal moeten worden bijeengeroepen, om, op
den grondslag van het traktaat van Berlijn, de
Oostersche quaestie opnieuw tot een punt van
beraadslaging te maken. Wat de Nordd. Allg.
Zeit. zegt van besluiten, waartoe de ambassa
deurs te Konstantinopel zijn overeengekomen,
belooft niet veel goeds voor Bulgarije en Servië.
Het heet, dat allen de opvatting deelden, dat de
vraag van oorlog of vrede niet mag afhangen van
de verandering in de stemming in het Baikan-
gebied. In het memorandum der ambassadeurs-
bijeenkomst wordt zoo duidelijk en plechtig mo
gelijk verklaard, dat aan de eerzucht van stam
men in den Balkan niet mag worden vrijgelaten,
den vrede onder de Mogendheden in gevaar te
brengen, aangezien, terwijl die eerzucht tot twisten
tusschen die stammen onderling en met Turkije
aanleiding gaf, uit het oog verloren werd, dat
de gevolgen van deze kortzichtige en zelfzuch
tige politiek de groote Mogendheden zouden
kunnen dwingen, in den strijd in te grijpen en
haren overigens met alle zorg bewaakten vrede
zoude kunnen verstoren. Geheel Europa behoort
zoodanige handelingen ten ernstigste te veroor-
deelen.
Frankrij k. In de Courier de l'Eure heeft de
hertog de Broglie ontkend, dat van de zijde der con
servatieven wordt gestreefd naar eene wijziging in
den regeeringsvorm. Hij wil de schuld van die
verdachtmaking op de republikeinen werpen, om
dat deze daardoor eigen feilen kunnen beman
telen, door er althans de aandacht van af te
trekken. Wanneer de conservatieven in de Ka
mer wat meer invloed hebben, zullen de zich
noemende gematigde republikeinen zich hebben
te verantwoorden over hunne plannen ten op
zichte van Tonking, Cambodja, Madagascarzij
zullen moeten zeggen, hoeveel man en hoeveel
geld zij nog noodig zullen hebben, om in die
ver afgelegen streken het prestige van Frankrijk
te handhaven. En als dat geregeld is, zullen de
financiën aan de beurt komen, zegt de Broglie.
Dan zullen we spreken over hunne manier van
huishouden, over bet crediet dat zij hebben te
gronde gericht. Het is den conservatieven niet
te doen om een omwenteling te bewerken, maar
om eene verwoesting te voorkomen.
Deze groote woorden van de Broglie worden
door.de Temps naar hun waarde geschat. Ook
al wil men niet aan diens goede trouw twijfelen,
dan doet men zich toch nog verbazen over de
naïeviteit van dezen staatsman, die het doet voor
komen, alsof hij niet weet wat de onvermijdelijke
gevolgen zouden zijn van eene wezenlijke zege-
met haar warmen adem, het lijdende menschdom
verkwikken en vertroosten, tranen drogen, hon-
gerigen spijzigen, naakten kleeden. Zij zal de
godgeleerden laten haarkloven en toonen te be
seffen dat de zuivere en onbevlekte godsdienst
voor God, den Vader is, weezen, weduwen, armen
te bezoeken in hunne verdrukking en nooden
te lenigen.
Practische volksvrienden zullen zich afvragen,
gelijk zij het doen, hier en elders zijn er ook
wegen en middelen om voor den nij veren man,
die tijdelijk werkeloos is, of die vaak winter-
avonduren over heeft, een of ander te be
denken, dat hem uitzicht opent, om met ver
nieuwde krachtsinspanning een handwerk te
leeren, aan het zijne min of meer verwant
Zij willen den nij veren medeburger niet schaden,
maar den zoekenden medeburger helpen in het
vinden. Zij willen geen luiheid voeden, maar
den werklust aanwakkeren, bronnen openen voor
wat ruimer bestaan.
Alle wonden zullen niet genezen worden, alle
wolken zullen niet verdreven worden, maar toch
hebben wij goede hope, dat ook bij het einde des
jaars zal blijken, hoe ook in de donkere maanden
het licht van Gods goedheid ons beschenen heeft en
de menschen hebben samengewerkt, om elkander
het leven zoo dragelijk, zoo aangenaam mogelijk
te maken.
Wij, Nederlanders, hebben eene Drankwet.
De „gecombineerden” hebben veel onkosten
gehad, doch verkoopen toch nog „drank.”
De wet is onmogelijk uit te voeren. Ontdui
king is betrekkelijk zeer gemakkelijk.
Het drankmisbruik wordt minder openbaar,
minder aanstootelijk. Doch „Beteugeld” wordt
de kleinhandel in sterken drank? ja, de
openbare dronkenschap ja
Doch het misbruik, die pest der maatschappij
'I Duurt voort!
dat een onzer zeer geachte medeburgers, de heer
S. Kutsch Lojenga, besloten heeft voor de be
roeping naar Akkrum te bedanken en hij alzoo,
althans vooreerst in ons midden blijft.
Ook in den Haag is eene vergadering van
de liberale Kiesvereeniging gehouden, tot bespre
king der adviezen van de Liberale Unie. Het
beginsel om de huurwaarde tot grondslag van
het kiesrecht te maken werd met algemeene
stemmen aangenomen, nadat verscheidene heeren
hunne denkbeelden hadden ontwikkeld. Het
algemeen stemrecht vond slechts één verdediger.
Rotterdam zal weldra Delftshaven opge
slokt hebben. De naam Delftshaven zelf ver
dwijnt en de nieuwe gemeente zal den naam
dragen van „Rotterdam”. Op den eersten dag
der vergadering van den Raad der nieuwe
gemeente zal de vereeniging een feit zijn. Een
ontwerp in dien geest is bij de Tweede Kamer
ingekomen. Het mooist van de zaak is. dat de
Gemeenteraden en ingezetenen van beide ge
meenten zeer met de vereeniging zijn ingenomen.
Was men in Amsterdam en Nieuwer-Amstel
ook maar zoover
Gepromoveerd tot doctor in de rechtswe
tenschap aan de universiteit te Groningen de
heer R. de Jong Posthumus, geboren te Joure,
met een proefschrift: „De vergelijking van
geldschulden inzonderheid bij faillissement, vol
gens ’t Nederlandsche recht”.
Men wil wetten maken tegen den handel in
„blanke slavinnen”maar is er van wetten wel
iets te wachten, zoo lang de menschen hande
len als de vrouw te Selzaete op de Belgische
grenzen
Haar zeventienjarige dochter wordt aangespro
ken door een heer, die vraagt of zij niet een
goeden dienst wil hebben. Op het bevestigend
antwoord gaat het meisje, na kort overleg met
de moeder, met hem mede.
Toen zij weg was kwam men op de gedachte,
dat men eigenlijk den heer niet kende. Het
onderzoek leidde tot geen gevolg.
Als meisjes en moeders op die wijze te werk
gaan, is hettoch waarlijk haar eigen schuld, als
zij in het verderf loopen.
Om zulke dingen te voorkomen, die waar
schijnlijk niet enkel in Selzaete zich zullen voor
doen, zou men eene wet moeten maken, die de
menschen tegen zich zelven beschermt.
Tot burgemeester van Sneek is benoemd
mr. Alma, kassier aldaar.
De zeesluis de Nieuwezijlen bij Dokkum is
weder voor de scheepvaart opengesteld.
De opening van de lijn StavorenSneek is
thans door den Minister van Waterstaat, Handel
en Nijverheid bepaald op 1 November a.s.
De burgemeester van Amsterdam heeft vol
gens de Amst. Ct, als hoofd der politie, een brief
gericht aan den hoofdcommissaris van politie,
den heer Steenkamp, waarin is aangedrongen
om, met al de hem ten dienste staande midde
len, van welken aard ook, tot de ontdekking te
komen van die personen, welke ambtsberichten
of politiegeheimen mededeelen aan de dagbladen.
Door het maken van gefingeerde berichten of
quasie vertrouwelijke correspondentiën tusschen
het hoofdbureau van politie en de commissaria
ten zou, naar men meent, die ontdekking be
vorderd kunnen worden.
De ambtenaar van het O. M. bij het kan
tongerecht Rotterdam I, te Rotterdam, verzoekt
zoo spoedig mogelijk bekend gemaakt te worden
met de verblijfplaats van Houke Hoeksma, 41
jaren, schipper op het tjalkschip „Concordia”,
gedomicilieerd te Gorredijk. Hij moet als be
klaagde worden gedagvaard.
Terwijl Maandagmorgen te Steendijk, onder
de gemeente Assen, twee zusters, een van circa
28 jaar en de andere 22 jaar oud, het huiswerk
verrichtten, kregen zij twist door eenige onbe
duidende plagerijen van de jongste, maar welke
de oudste zuster zich zoo aantrok dat zij met
•een mes gewapend op hare zuster toeliep en deze
eene snede toebracht van het voorhoofd tot aan
de kin.
Volgens te Meppel aangebrachte berichten
is Maandagmorgen in het veld, met afgesne
den hals, gevonden het lijk van E. de Weerd,
onbezoldigd rijksveldwachter en tolgaarder te
Veeningen, gemeente Zuidwolde. Men vermoedt
dat hij, surveillerende op stroopers, is aangeval
len en vermoord.
Het benoodigd kapitaal voor de oprichting van
een volksgaarkeuken te Leeuwarden, ad f30,000,
is reeds meer dan volteekend.
Ten bewijze, dat de lij ster vangst in Drenthe
nog al belangrijk is, kan dienen, dat op één dag
bijna anderhalf duizend lijsters door één poelier
te Assen zijn opgekocht. Sommige dagen was de
aanvoer zoo groot, dat bedoelde poelier met zijn
echtgenoote den avond en een gedeelte van den
nacht moesten besteden aan het inpakken voor
de verzending naar Brussel, waarheen door hen
een enkele maal 5000 stuks werden verzonden,
zoodat den volgenden dag alleen uit Assen ruim
8000 stuks te Brussel aan den afslag waren.
De prijzen, die eerst vrij hoog waren, zijn thans
terruggeloopen op 6 en 7 ets. Toch wordt nog
door menigeen in deze provincie met de vangst
en den verkoop der lijsters een buitengewoon
hooge daghuur verdiend.
Bolswardsclie Courant
K
