NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
HSWAR» EK WOKSERADEEI.
B. H. HELDT.
No. 46.
RUST ROEST.
1885.
Vier en Twintigste Jaargang.
BINNENLAND.
BUITENLAND.
■SEL
KORT VERSLAG
DONDERDAG 12 NOVEMBER.
VOOR
Gemeente Bolsward,
Op I>i\siia<« 1O Novemher fSS»,
’s avonds ten 9 ure.
'1®
de
plotseling even als de
ADVERTENTIEPRIJS: 50 Cts. van 1—7 regels. Ver
volgens 10 Ct. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Wij hebben vele menschen gekend, die een
Wonseradeel, 7 Nov. In de heden gehou
den vergadering van den Gemeenteraad is
1. Wijziging gebracht in de gemeente-be-
grooting, dienst 1885.
2. Vastgesteld:
Een plan voor
Het Fransche Ministerie heeft zijn ontslag
aangeboden. De President der Republiek heeft
geweigerd het aan te nemen, daar hij meent dat
de tegenwoordige samenstelling van het Kabinet
beantwoordt aan den toestand, die uit de verkie
zingen is voortgekomen. Tengevolge der weigering
van den President der Republiek heeft het Mi
nisterie besloten voor de Kamers te verschijnen
en eenvoudig de beide Ministers (Pierre Legrand
en Hervé-Mangon), die niet herkozen zijn als af
gevaardigden, te laten vervangen.
De voorloopige wet, welke de Deensche Re-
geering tot „aanvulling” van het wetboek van
strafrecht heeft uitgevaardigd, behelst 8 artikelen
en wordt geacht noodig te zijn ter bescherming
van de openbare orde en rust. Art. 1 luidtWie
door woord of schrift, tot het publiek in het al
gemeen of op vergadeiingen, handelingen aanbe
veelt, die onder de strafwet vallen, wordt als voor
het opzetten tot strafbare handelingen of wegens
pogingen daartoe gestraft. Wie op genoemde wij
ze het plegen van misdaden als verdienstelijk of
als prijzenswaardig voorstelt, wordt met gevan
genis gestraft. Art. 2. Wie openlijk of onder de
hand, personen, die voor het leger of de vloot
zijn ingeschreven, tot ongehoorzaamheid aan
spoort, wie dienstplichtigen aanraadt, een bevel
om onder de wapenen te komen, niet te gehoor
zamen, of er toe aanspoort, wordt met gevange
nis of, onder verzwarende omstandigheden, met
dwangarbeid gestraft. Art. 3. Wie met woord of
geschrift, tot het publiek in het algemeen of op
vergaderingen of hoe ook, op eene wijze, die de
openbare rust en orde in gevaar brengt, klassen
of gedeelten der bevolking tot haat en verbitte
ring of tot geweld tegen andere klassen of
gedeelten der bevolking aanzet, wordt met
gevangenis gestraft. Art. 4. Wie verzonnen
of verwrongen feiten openbaar maakt of ver
breidt, om daardoor inrichtingen van den
Staat of beschikkingen der Regeering gehaat en
veracht te maken, wordt met gevangenis gestraft.
Art. 5. De handel met wapenen is aan het op
zicht en de controle der politie onderworpen.
Overtredingen der daaromtrent gegeven voor
schriften worden met gevangenis of geldboete
gestraft. Art. 6. De bepalingen dezer wet zijn
slechts toepasselijk, wanneer de algemeene straf
wet geene zwaardere straffen bedreigt. Art. 6
en 7 behandelen de wijze van procedeeren en in
art. 8 wordt bepaald, dat ambtenaren, die krach
tens deze wet worden bestraft, hunne betrekking
verliezen evenals gepensioneerden hun pensioen.
Ter uitvoering dezer wet, die met een aantal
voorschriften der Grondwet in strijd moet zijn,
is de medewerking noodig van staats- en politie
ambtenaren, die alleen den eed op de Grondwet
ABONNEMENTSPRIJS: 80 Cents per 3 maanden.
Franco per post 95 Cents,
De ploeg, die werkt blinkt zegt het spreek
woord. Wanneer de man van studie, de man
van kunst en wetenschap ophoudt met de be
oefening daarvan, wanneer hij den rusttijd is
ingetreden, neemt zijne werkkracht langzamer
hand af, terwijl in diezelfde mate zijn verstand
en geheugen verminderen hij roest. De werk
man, die jaren lang met ijver en lust zijn vak
heeft bediend, zal, wanneer hij het vaarwel zegt
en rustig gaat leven, later niet meer met die
zelfde ambitie nogmaals de handteering uitoefe
nen hij is er aan ontwend en wat hem vroeger
licht viel valt hem thans zwaar. Zijne leden
zijn niet meer zoo lenig, zijne krachten niet meer
zoo groothij roest. In het algemeen elk die
niets meer aan zijn vak doet, elk die niet meer
zorgt op de hoogte te blijven, elk die denkt ik
weet er nu genoeg van roest, ’t Is daarom de
plicht van ieder mensch om steeds onderzoeken
de te blijven, om zijne leden aan nutte werk
zaamheid niet te ontwennen, om niet in te dom
melen als zij die levend dood zijn, maar om te
werken zoolang het dag is, dat wil zeggenzoo
lang het leven duurt.
Rust roest is een waarschuwende stem voor
allen, die meenen, dat ze wel eens een tijd lang
rust kunnen nemen, om later met vernieuwden
lust de werkzaamheden wederom ter hand te
nemen. Die eenmaal, ’t zij voor korteren of
langeren tijd de rust is ingetreden, roest, geraakt
achteruit, terwijl met den dag de belangstelling
vermindert. Voor studeerenden is de rust niet
minder noodlottig dan voor hen, die in een vak
of bedrijf werkzaam zijn. Men verschuift tevens
het beginnen tot den volgenden dag en heeft
lang werk om den roest te verwijderen, die on
derwijl vrij wat is ingevreten en het is de vraag
of onze hersenkas of onze lichaamskracht nog
dezelfde vatbaarheid en gespierdheid bezitten
als ze voormaals hadden. Er moet voor den
mensch een rustelooze beweging zijn. Op de
baan van ontwikkeling moet hij voort. Stilstand
is achteruitgang. Steeds vooruitgestreefd. De
rust is doodemï voor den mensch. Zij verlamt
de veerkracht, zij doodt den geest, zij sloopt het
lichaam. In de natuur is alles werkzaam, dat
schijnbaar rust werkt nog voort. Zou dan de
mensch, tot werkzaamheid geschapen, mogen en
kunnen rusten
hebben afgelegd. Het schijnt, dat men vreest,
dat vele de verlangde Grondwetschennis, die vol
gens de wet als landverraad strafbaar is, zouden
weigeren te volvoeren. Daarom stelt een con
servatief blad voor, alle ambtenaren door eene
voorloopige wet van hun eed op de Grondwet te
ontslaan.
Een nieuw korps gendarmerie wordt gevormd.
De officieren worden benoemd door den Koning,
de onderofficieren door den Minister van Oorlog.
De soldijen zijn veel booger dan die van
soldaten.
Wat er omtrent het programma der Ooster-
sche Conferentie wordt vernomen, is niet zeer
bemoedigend voor Bulgarije en het blijvend succes
van den „coup d’état” van Vorst Alexander.
De Turksche gedelegeerden zullen het voorstel
doen om den vorigen toestand in Bulgarije te
herstellen. „Ondanks de onzekerheid van den
toestand, zegt de Berljjnsche correspondent der
Köln. Zeil., en de talrijke geruchten over Rus-
land’s plannen, hoort men hier van verschillende
zijden bevestigen, dat het herstel van den vorigen
toestand hot eerste op het programma der Con
ferentie staat. De hoop op een vredelievende
oplossing wordt hier evenwel nog niet opgegeven”.
Het nieuwe Partelement in Engeland zal
waarschijnlijk in het begin van Januari, worden
bijeengeroepen, maar slechts om te voldoen aan
een formaliteit; het zal dan weder voor eenigen
tijd verdaagd worden. Voor hoelang dit zal zijn,
hangt af van den uitslag der verkiezingen. Zen
den de kiezers een liberale meerderheid naar het
Lagerhuis, dan neemt het Ministerie-Salisbury
terstond zijn ontslag en wordt er een nieuw Ka
binet gevormd. Behalen echter de conservatie
ven de overwinning, dan zal de verdaging niet
langer duren dan noodig is om het programma
voor de zitting op te maken. Is de uitslag twij
felachtig, dan blijft het conservatieve Kabinet
aan het bewind, totdat het bij een motie van
vertrouwen in de minderheid mocht blijken te
zijn.
Volgens tijding uit Mandalay, heeft Koning
Theebau, zoodra hij het Engelsche ultimatum
ontving, zijn Ministerraad bijeengeroepen, en den
volgenden dag de consuls van Frankrijk en Italië
geraadpleegd, die hem aanraadden de Engelsche
voorwaarden aan te nemen. Niettemin heeft
Theebau zijn generalen bevolen zich gereed te
houden, omdat men waarschijnlijk zou moeten
vechten.
Eenige dagen geleden werden de roerende
goederen van den te Presburg overleden schouw
burgdirecteur Zelt in publieke veiling verkocht.
In een kastje bevonden zich o. a. vijf duizend
briefjes door dames geschrevenzij waren in
enveloppen en pakjes gerankschikt die met ge
kleurde linten waren toegebonden, en een vriend
van den overledene heeftdeze billets-doux gedeel
telijk vernietigd en voor een deel aan de schrijf
sters teruggezonden.
Verder vond men nog vijf-en-twintig dames-
handschoenen, een groot aantal verdroogde rozen,
haarlokken, linten enz.
Eenige vrienden van den doode kochten kleine
souvenirs en het overige gedeelte der nalaten
schap ging naar alle windstreken.
Servie. Uit Belgrado en uit Nisch wordt ge
meld dat een complot om den Koning te ver
moorden is ontdekt. Men zegt, dat het uitgegaan
is van eenige vrijwilligers en dat een bloedver
want den pretendent Peter Karageorgevics
aan het hoofd stond. De reis der Koningin naar
Nisch wordt met die ontdekking in verband ge
bracht.
Het proces der Engelsche Kroon tegen den
heer Stead, hoofdredacteur der Pall Mall Gazette,
den heer Booth, officier van het heilsleger en te
gen twee andere aangeklaagden, wegens de ont
voering onder de bekende omstandigheden van
de kleine Elisa Armstrong, is Zaterdag, den twaalf
den dag sedert het begin, geëindigd.
De jury sprak het schuldig uit over den heer
Stead en vrouw Jarett en verklaarde de heeren
Booth en Jacques niet schuldig.
De rechter zal het vonnis niet uitspreken, voor
dat de jury uitspraak heeft gedaan op het andere
punt der beschuldiging, betreffende het onder
zoek, waaraan het kind is onderworpen geworden.
De nieuwe Belgische bierbelasting zal reeds
den len Januari 1886 in werking treden. Vol
gens de Köln. Zeitung staat zij, wat den invoer
van Duitsche bieren in Belgie betreft, vrij wel
met eene verbodsbepaling gelijk. Vooral Beiersch
bier zal zeer zwaar worden belast en in Belgie
voortaan onder de artikelen van weelde gerang
schikt moeten worden.
2. Missive van heeren Voogden van het St.
Anthony-Gasthuis, waarbij eene voordracht wordt
ingezonden ter vervulling eener buitengewone
vacature.
Aanbevolen worden de heeren J. H. Kingma
en K. van Ringh.
3. Vernieuwing van twee bureau’s van stem
opneming bij verkiezingen.
Benoemd voor stembureau 2e Kamer de heeren
B. D. Eerdmans en P. J. de Boer. Idem Gem.
Raad de heer R. J. Vos.
4. Benoeming van een geneesheer voor de
armenpraktijk.
De heer Dr. J. M. Nieubuur met algemeene
stemmen herbenoemd.
5. Advies van Burgem. en Weth. op het
adres van de schippers-vereeniging „Schuttevaer”
tot uitdieping van een gedeelte der Lollumervaart.
Het advies luidt gunstig op ’t verzoek te be
schikken. Ter visie gelegd.
a. Een plan voor eene geldleening groot
f 10.000.
b. Eene verordening tot regeling der bezol
diging enz. van de ambtenaren der gemeente-po-
litie. (De jaarwedde is voor de veldwachters op
f 450, voor de politiebedienden op f 250 en voor
de nachtwachten op f30 bepaald.)
c. De begroeting voor 1886 met een totaal
der ontvangsten van f 119.775,28 en der uitga
ven van f 119,771,095. (De hoofdelijke omslag
is op f59,750 uitgetrokken. Voor het armwezen
is f31,699, voor het onderwijs f26,737,17 en
voor aflossing en rente van schuld f24,529 ge
raamd.)
3. Besloten
a. Eervol ontslag te geven aan H. ten Zweege
als onderwijzer aan de school te Exmorra, in te
gaan 1 January 1886, uit aanmerking, dat het
getal leerlingen aan die school, tengevolge van
het openen eener bijzondere, tot 37 is gedaald.
b. Te Makkum eene vroedvrouw op eene jaar
wedde van f 300 aan te stellen.
c. Aan eene commissie op te dragen, te die
nen van advies over eene regeling van de ge
neeskundige armenpractijk. Tot leden dezer
commissie zijn benoemd de heeren R. H. Zijs-
ling, T. H. Brandsma en D. T. de Jong.
Men schrijft
Als bewijs dat het aantal onderwijzers be
langrijk is toegenomen, moge dienen, dat voor
de vacante betrekking van onderwijzer aan de
armenschool te Wageningen (jaarwedde f 600),
zich reeds 60 sollicitanten hebben aangemeld,
terwijl de termijn van aangifte nog niet eens is.
gesloten.
Op negen-en-vijftig jarigen ouderdom stierf
jl. Zondag te Langbroek in Utrecht mr. C. Th.
graaf van Lijnden van Sandenburg, lid van de
Eerste Kamer der Staten-Generaal.
Hij heeft eene groote rol vervuld in de poli
tieke geschiedenis van ons land. Bij herhaling
trad hij op aan het hoofd van onderscheidene
departementen. Het eerst als Minister van
Eeredienst in 1866, daarop in 1874 als Minister
van Justitie, in 1879 als Minister van Buiten-
landsche Zaken en in 1881 als Minister van
Financiën. Steeds gaf hij bewijzen van volko
men op de hoogte te wezen van zijne taak en
behartigde met ijver, toewijding en talent de be
langen hem opgedragen.
Vóór hij eene portefeuille aanvaardde, was hij
verscheidene jaren lid van de Tweede Kamer;
nadat zijn Kabinet in 1883 door dat van den
heer Heemskerk was vervangen, kozen de Pro
vinciale Staten van Utrecht hem tot afgevaar
digde der Eerste Kamer.
Hij behoorde tot de rechtzinnige richting, maar
bij hem ging staatsbelang boven partijbelangen
de politiek-confessioneelen erkenden hem dan
ook niet meer als een der hunnen.
Als redenaar en debater verwierf graaf van
Lijnden zich in het Parlement grooten naam en
hij genoot des Konings vertrouwen in hooge mate.
Zijne verheffing tot graaf was eene erkenning
van de diensten, door hem aan den Koning in
diens particuliere aangelegenheden bewezen.
Hij was een der mannen van beteekenis van
onzen tijd, die aan den adel zijner geboorte
groote gaven als staatman, edele beginselen
en fijne vormen paarde.
Een dezer dagen verschenen vlugschrift
bevat eene aanwijzing hoe in de school van kos
teloos onderwijs een krachtig middel te vinden
is om de armoede te overwinnen.
Als zoodanig geeft de schrijver, de heer Bouw
meester, het volgende middel aan
„Zoodra een kind ter school komt op 6 of 7-
jarigen leeftijd, ontvangt het als eerste bezitting
een lei en een boek, waarop in duidelijke cijfers
de waarde vermeld is; het krijgt verder een
schoolspaarbankboekje benevens twee formulieren
Rijkspostspaarbank tot het opplakken van cents-
zegels, het een voor de schoolspaarbank, het
andere voor de buiten de school bespaarde gel
den. Bij overgang in een hoogere klasse moet
het kind zich zelve boeken, leien en schrijfboeken
aanschaffen door afschrijving van het bedrag,
werkzaam leven achter zich hadden en eindelijk
de lang gewenschte rust genoten. Heel lang
hadden ze er geen genot van. Wij stellen ons
voor wanneer ze in hun werkkring waren ge
bleven, dat ze langer hadden geleefd. Hun levens
genot was ook niet zoo groot als ze zich hadden
voorgesteld. Menigmalen kwelde hen de verveling.
Gelukkig voor hen, die er dan nog een lieve
lingsbezigheid op na hielden, die hen den tijd
kortte, of die er aan gewend waren om in ’t
maatschappelijk leven nog iets meer te doen dan
de vroegere werkkring aanwees. Een mensch
kan op zekeren leeftijd wel een ambteloos leven
leiden, doch dan moeten er bronnen zijn waaraan
hij zijn rusteloozen geest kan laven, dan moet
er iets zijn dat hem bezig houdt, anders kwijnt
hij weg of sterft soms plotseling even als de
roest het ijzer verteert.
De roest verteert alles, spaart niets. Dagelijks
doet de mensch die ervaring op. Onbewoonde
huizen hebben in den regel meer te lijden dan
die welke bewoond worden, Kleeren die gedragen
worden mogen slijten, die men niet draagt worden
door de mot verteerd. Honderde voorbeelden
bewijzen het spreekwoord. Doch ook op landen
en steden is het van toepassing. Een nijver,
werkzaam volk wordt groot, komt tot bloei en
welvaart. Leven en beweging geeft geluk en
voorspoed. Vergelijk daartoe eens Belgie met
Spanje. Het eerste land heeft groote steden,
die met den dag toenemen in bevolking het
tweede land heeft wel groote steden, die herin
neren aan vroegere grootheid, toen de nijvere
mooren er nog leefden, doch ze nemen eer af
dan toe. Het eerste land is den blinkenden,
het laatste den roestenden ploeg gelijk. Toen
Thorbecke sprak „Als Amsterdam de hartaar
van Nederland is dan slaat de pols heel flauw”,
roestte de stad. De ware fleur werd er niet
gevonden. Dat woord heeft de Amsterdammers
uit den dommel gewektde werkzaamheid is
weer begonnen en thans blinkt de stad weer als
een parel aan de kroon van Nederland. De
ploeg, die werkt blinkt en ’t stille water stinkt.
Laat deze spreuk ons allen een spoorslag zijn
om door te werken, om nuttig bezig te zijn zoo
lang wij leven. Werkzaamheid is de bron van
geluk. In veel gevallen moge het goed zijn, dat
iemand de plaats ruimt om die aan jeugdiger
krachten af te staan, welnu hij ga heen, doch
dan geen ledigheid, maar nog immer werkzaam
gebleven. In nutte werkzaamheid is het geluk
alleen te vinden. Die hier niet werkt, ’t zij hij
oud of jong, rijk of arm zij, is het plekje, dat
hij op aarde inneemt, niet waard. II. A. BI.
V-AJNT 2D2EJNT JDEJR
Punten van behandeling
1. Adres van J. S. Oosterbaan om restitutie
van beloopen boeten bij het maken van de steenen
walmuur aan de Stoombootkade.
Geadviseerd vrij te stellen de boete van f300,
de overige vrijstelling van boete te wijzen van de
hand.
In de centrale verga
dering der liberale Kies-
vereenigingen in liet District Sn eek,
Zaturdag 7 November j.l. te Sneek
gehouden, is met 20 van de 27
uitgebrachte stemmen tot Candidaat
voor het lidmaatschap der Tweede
Kamer van de Staten-Generaal, ter
vervulling der vacature Mr. Ph. van
Blom, gekozen de heer B. H. HELDT
van Amsterdam.
Wij ondersteunen deze candidatuur
met volle overtuiging en rekenen er
op, dat kiezers van alle richtingen
op dien heer hunne stem zullen uit
brengen. Zijn persoon is geacht in
de stad zijner inwoning de kiezers
aldaar kozen hem tot lid voor den
gemeenteraad. Zijn naam is bekend
door heel het land. Hij is een waar
dig vertegenwoordiger van den vier
den stand, een krachtig tegenstander
van de partij der revolutie, van Nieu
wenhuis, Fortuin e. a., een anti
sociaal democraat. Dat hij zijn denk
beelden over het kiesrecht ontwikkele
te midden onzer volksvertesenwoor-
digers, achten wij van groote betee
kenis. Hij kan ze dan toetsen aan
de gevoelens zijner medeleden. Met
zijn staatkundig-maatschappelijk pro
gramma kunnen wij ons, in alge-
meenen zin, vereenigen. Wij bevelen
zijne keuze ten zeerste aan, hopen
dat een iegelijk zijn kiezersplicht zal
vervullen op 17 November a.s. en
zijne stem uitbrengen op
>1
7 Ml
Bolswardsche Courant
AAS- 'M'/.'
tea
DER VERGADERING
