NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
OLSWARD WJtmWSM.
M f f ggi^
ff
1886.
No. 13.
Vijf en Twintigste Jaargang.
VOOR
DONDERDAG 25 MAART.
BINNENLAND.
BUITEN LAN D.
KORT VERSLAG
ft
ft
ft
ft
dit totaal onmogelijk ge-
ontleend.
ABONNEMENTSPRIJS80 Cents per 3 maanden.
Franco per post 95 Cents,
ADVERTENTIEPRIJS50 Cts. van 17 regels. Ver
volgens 10 Ct. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Te Tiel is voor afbraak verkocht het uit
baksteen ópgetrokken kerkgebouw, dat uit de
Nog een andere schilderij trekt al dadelijk onze
aandacht en verraadt den grooten, doch snaak-
schen meester. Onder een boom staat op een
houten verheven vloer een kwakzalver, terwijl
terzijden een oud wijf met des kwakzalvers
knecht bezig zijn een boer te verbinden. Op den
voorgrond wordt een dronken boer door eene
vrouw in den kruiwagen naar huis gebracht.
Voorts staan op dit stuk eene menigte aanschou-
wers, en in het verschiet een kasteel en dorp.
Kwakzalvers waren in dien tijd geen ongewone
lui en dronken menschen waren er toen even als
nu in menigte, toen echter meer van bier, tegen
woordig van jenever. Koddig is het echter te
zien hoe echt dronken die man in den kruiwa
gen ligt. Men moet Jan Steen zijn om het
zoo te schetsen. De meeste stukjes zijn overi
gens aan boeren en boerinnen gewjjdeen be
vallige boerenmeid mocht onze schilder gaarne
op het doek tooveren. Boerenhuisgezinnen en
boerenbruiloften vielen zeer in den smaak van
den schilder. Al zijne overige stukken, naar we
meenen, 7 in getal, zijn aan het landelijk leven
4. Voorstel van Burgemeester en Wethouders
om machtiging tot het aangaan eener tijdelijke
geldleening.
Aangenomen.
5. Onderzoek van de geloofsbrieven en verde
re stukken van. den heer N. de la Lande Cremer,
benoemd lid van den Gemeenteraad.
Goedgekeurd.
Nog werd door den Voorzitter medegedeeld,
dat er bericht was ingekomen, dat de betrekking
van Commissaris van Politie te Bolsward, niet
weer zal worden vervuld, en werd de burgemees
ter gemachtigd een Agent van Politie le klasse
te benoemen op een traktement van f 700 met
f 150 extra, voor-aanschaffing van kleeding.
Het beroemdste stuk van dezen schilder ver
beeldt een Sint Nicolaasfeest. Op de schilderij
ziet men verscheidene kinderen, die van hunne
ouders de gewone geschenken van dien dag ont
vangen. Een jongen-staat huilende, terwijl men
op eene geestige wijze hem eene roede laat zien,
die in een zijner ledige schoenen gestoken is.
De vroolijkheid der overige kinderen en het
vergenoegen der ouders is op de sprekendste
wijze en in den besten stijl van dezen kunstigen
meester in dit stuk uitgedrukt. Die slechts dit
stuk aanschouwt komt dadelijk tot de betuiging:
dat is een stukje van Jan Steen. Naar dit stuk
is eene «liographie genomen, die in vele wonin
gen prijkt.
Deze schilder legde er zich op toe om huise
lijke tafereelcn te schetsen. In den regel: hoe
zonderlinger hoe fraaier. Zijn vernuft maalde
het liefst vreemde gevallen uit het dageljksche
leven. De meeste personen hebben iets eigen
aardigs in hunne trekken, terwijl veelal één het
mikpunt is van scherts, jok en lach.
Wanneer we ons niet hadden voorgenomen
ons tot het Rjjks museum te bepalen, dan had
den we zijn eigen bedorven huishouden geschetst,
doch moeten ons voor ditmaal dit genoegen ont
zeggen. Daar echter is genoeg om den schilder
nog nader te doen kennen. Op eene volgende
schilderij staat een bakker tot den gordel in het
hemd bezig zijn warm brood en koeken op het
pothuis te leggen. Achter hem staat een jongen,
blazende op den horen. In het kozijn vertoont
zich eene vrouw, die in de hand een zoogenaam
de zottinnenkoek heeft. Voorts eenige wijngaard
ranken en bloemen
De navolgende bijzonderheden zijn achter op
de schilderij geschreven
„Dit is een Familje-stukje.
„De Backer is ’t Portret van Arend Oostwaard.
De Vrou Catarina Keijserswaard.
„De jonge is gedaen naer een jonge van Jan
Steen.
„Deze Backer met zijn Vrou hebben gewoond
„op den Rhyn 3 a 4 huysen van de Vrouwe-
„brugge, tussen de Vrouwesteegh en gasthuys,
„binnen Leijden.
„Is, nu January 1738, ruym 70 Jaaren gelee-
„den geschildert.”
Na de Köln. Zeit. en de Nordd. Allgemei-
ne komt nu ook de National. Zeit. met haar alarm
kreet over het toenemend chauvinisme in Frank
rijk. Als bewijs beweert zij, dat Ferry met
schimp en schande is gevallen, omdat hij den
diplomatieken bijstand van Duitschland in het
conflict met China had aangenomen en omdat
Deroulède, de bekende apostel der revanche, te
Parijs tot lid der Kamer is gekozen. Nu weet
men, dat Ferry 30 Maart 1885 moest aftreden
tengevolge van de nederlaag der Franschen in
Tonking en eerst acht maanden later maakte
Clémencau bekend, dat hij den bijstand van
Duitschland had aangenomen, en dit wekte veel
minder verontwaardiging op, dan het eenige
jaren vroeger zou hebben gedaan. En Deroulède?
Diens candidatuur te Parijs is mislukt en hij is
een buitenlandsche reis gaan doen, ontevreden
dat zijne opruiing tegen Duitschland zoo weinig
ingang vond.
De „bewijzen”, die de Duitsche bladen opspo
ren ter staving hunner beschuldiging, verdienen
geen on voorwaardelijk vertrouwen. Zoo is dezer
dagen met veel ophef melding gemaakt van een
brief van een Parijsch industrieel Tellier, waarin
hij zeer lomp zou hebben geweigerd, een boot te
maken voor eene roeivereeniging te Crefeld. Zoo
wel deze vereeniging als de heer Tellier zelf,
hebben verklaard, dat zulk een brief niet bestaat,
en dat de bedoelde boot bijna gereed is. De eenige
aanleiding tot het verzinsel, zegt hij, kan zijn,
dat hij twee jaren geleden had geweigerd de
teekeningen van zijne vaartuigen aan eene
Berlijnsche vereeniging te zenden, omdat hij zijne
concurrenten daarmede niet wilde bekend maken.
In het Pruisische Huis van Afgevaardigden
heeft Zaterdag de Minister von Puttkamer, in
antwoord op eene vraag van den heer Rickert,
verklaard, dat hem van maatregelen der Rus
sische Regeering ten opzichte der in Rusland
gevestigde Duitschers niets bekend was. Derhalve
moest, op grond van de bestaande vriendschappe
lijke verhouding tusschen de Pruisische en de
Russische Regeering, aangenomen worden, dat
het in de dagbladen voorkomende bericht uit de
lucht gegrepen is.
Ook te Berlijn hebben de socialisten getracht
ongeregeldheden te verwekken. Vrijdagavond
werd in een lokaal aan de Andreas-Platz eene
talrijke bezochte vergadering van sociaal demo
craten gehouden, waar de afgevaardigde Bebel
het woord voerde. Bij het uiteengaan dezer ver
gadering hoopte zich eene groote menigte op
genoemd plein samen. Zij werd niet zonder moeite
uiteengedreven, waarbij echter van wapenen geen
gebruik gemaakt werd. Twee agenten werden
met stukken ijs geworpen, doch bekwamen geen
letsel. Zeven personen werden in hechtenis ge
nomen.
Het bericht, dat Vorst Alexander van Bulgarije
zou hebben toegestemd in de onderteekening
van de Turksch-Bulgaarsche Conventie, is, naar
uit Sofia wordt gemeld, verzonnen. De Vorst
dringt er op aan, dat zijne benoeming tot Gou
verneur van Oost-Rumelië zonder uitdrukkelijk
vastgestelde tijdsbepaling zal geschieden.
Aan de Standard wordt uit Athene gemeld,
dat Griekenland alle toebereidselen tot een veld
tocht gereed heeft. De Regeering roept alle
legerreserves te wapen. De bevelhebbers der
legerkorpsen op de grenzen woonden de jongste
Ministerraden bij, tot het ontvangen hunner
eind-instructien.
In verscheidene steenkolenmijnen in de Bel
gische provinciën Namen en. Luik zijn opnieuw
grèves uitgebroken. Te Maquet zijn de werklie
den, in plaats van in de mijn af te dalen, ten
getale van ongeveer 20J naa.c de werken te Chant-
des-Oiseaux, Xhoré, Fiemalle en Marthaye ge
gaan en hebben er de arbeiders belet het werk
voort te zetten. Des namiddags te 5 uren waren
de mijnen te Maquet door 45 gendarmes bezet.
Onderwijl waren er uit Kuik drie bataljons linie-
troepen aangekomen, die verschillende punten in
den omtrek hebben bezet, terwijl overal de straten
door patrouilles te paard werden doorkruist en
de groote machinerieënfabrieken van Cockerill te
Seraing eene sterke militaire wacht verkreeg.
Vervolgens kwamen er nog troepen uit Namen,
zoodat eenige uren later ook de beide Maas
oevers te Seraing en Jemeppe door cavelerie
bezet waren.
Een berichtgever der Indépendance heeft Zater
dagavond uit Luik geseind, dat toen hij per
stoomtram uit Jemeppe terugkeerde, er op de
brug bij Seraing een groot aantal werklieden
stonden, en dat toen van het rijtuig le klasse,
waarin hij met nog een passagier zat, al de glazen
zijn ingeworpen, waarna er op de tram werd
geschoten, dat den machinist en den conducteur
de kogels om de ooren vlogen. Beiden hebben
toen in het wild eenige schoten gelost, maar ge
lukkig gat de machinist tevena, aan de tram eene
merde, dat hij een gulle, goedhartige man moet
zijn geweest, die de uiterlijke zonden en gebre
ken in een belachelijk kleed wist te steken en
eer de fouten der menschen belachte dan behuilde.
Zijne stukjes bieden een aangename afwisse
ling aan in elk museum, omdat ze den luim zijn
tusschen al den ernst, die er wordt aangeboden
en tentoongesteld. In het koddige heeft hij zijn
meester nog niet gevonden en zal onze Jan
Steen mogelijk wel een éénig meester blij ven.
H. A. BI.
15e eeuw dagteekent en altijd bekend is geweest
onder den naam van de Agnietenkerk te Tiel.
Dit eerwaardige gebouw zal plaats maken voor
een meisjesschool, die op het vrijvallend terrein
zal worden opgetrokken. Velen betreuren het,
dat men niet heeft kunnen besluiten tot een
zoodanige restauratie, dat het gebouw als meis
jesschool dienst had kunnen doen, waartoe te
meer aanleiding bestond, omdat het gebouw reeds
geruimen tijd geleden als Latijnsche school dien
de en het later dienst deed als schouwburg. In
dertijd heeft men, om het gebouw als school te
kunnen gebruiken, er een vloer ingelegd en
meerdere vensters in de muren gemaakt. Een
merkwaardig oud gedeelte is een traptorentje aan
den zuidkant. Voor f 614 is de afbraak gegund.
Het centraal comitié van de anti-revolutio-
naire kiesvereenigingen, van twee kwaden het min
ste willende kiezen, heeft aan de heeren van
Diggelen en Smeenge, die te Assen in herstem
ming komen voor het lidmaatschap der Tweede
Kamer, gevraagd, om hunne meening over kies
recht en onderwijs aan het comité mede te deelen.
Wij stellen ons niet voor, dat het comité veel
pleizier van deze inmenging hebben zal. Noch
de heer Smeenge zal over zijn mededinger wil
len zegepralen door eene concessie of een dub
belzinnige verklaring, die hem trouwens in de
oogen der vrijzinnige kiezers evenveel en mis
schien meer afvalligen zou bezorgen, dan hij
aan tijdelijke voorstanders winnen zou.
Uit Nijmegen schrijft men, dat de boeren,
hunne koeien niet willende geven voor den prijs,
dien de slachters er voor bieden, thans zelf ze
slachten en daarmede betere zaken maken, ter
wijl het vleesch voor 20 pet. minder te beko
men. Zij zijn voornemens daarmede voort: te gaan,
totdat de vleeschhouwers betere prijzen willen
besteden.
N.-Amstel is tot dusverre niet vereenigd
met Amsterdam. De Gemeenteraad heeft nu ge
weigerd toestemming te verleenen tot het ver
strekken van water uit de duinwaterleiding, ten
behoeve van perceelen in die gemeente. Het ge
volg is, dat vele heerenhuizen thans onbewoon
baar zijn Sommigen willen daarin een zekeren
dwang zien voor Nieuwer-Amstel om zich met
de hoofdstad te vereenigen.
De Midd. Ct. geeft den volgenden wenk
„Meermalen komt het voor, dat fraude met
briefjes der Staatsloterij plaats heefteen niet
wordt door een staart aan een nul te brengen
of door verandering van een der overige cijfers
in een prijslot veranderd en somtijds uitbetaald.
Onlangs geschiedde dit o. a. ook nog te Haarlem,
wat den betrokken collecteur groote schade ver
oorzaakte.
Waarschijnlijk zou dit totaal onmogelijk ge
maakt worden, wanneer op de loterijbriefjes,
behalve in cijfers, het nommer ook in letters
werd uitgedrukt. De kosten van den aanmaak
der biljetten zouden wel iets, maar toch niet
belangrijk grooter worden.
In 1873 bedroeg het getal afschaffers van
het gebruik van sterken drank in het Britsch-
Indisch leger 4443. Volgens de jongste rapporten
bedraagt dat getal thans 12000, d i. ongeveer
25 pct. van de sterkte der Engelsche troepen
in Indië. Deze opgave is vertrouwbaar, want
zij is ontleend aan het algemeen verslag van
den legercommandant. Intusschen zij het ons
veroorloofd hier aan te stippen, dat bij afschaffers
het begrip van wat men onder de benaming
van sterken drank behoort te rangschikken,
soms zeer zonderling is.
Onder het opschrift„Het artikel der rech
terzijde” lezen wij in de Standaard
Matiger, bezadigder, bescheidener voorslag op
het hoofdpunt van den pohtieken strijd is er wel
nooit door een machtige oppositie gedaan, dan
thans door de rechterzijde in zake Art. 194.
Buiten de boeking van het rechtsbeginsel
wordt er bijna niet mee gewonnen. Alleen
wordt het middelbaar onderwijs aan de Acte-
drijvern onttrokken. Maar dat is dan ook al.
Dat leege scholen niet in stand behoeven ge
houden te worden, is reeds lang van alle zijden
toegegeven. Dit is geen twistpunt meer.
En dat subsidie voor bijzonder onderwijs kan
gegeven worden, drukt zelfs het rechtsbeginsel
in den o. i. minst gewenschten vorm uiten baat
u, als de gewone wetgever u tegen is; minder
dan niets.
Zelfs het „billijke” schoolgeld van met-minver-
mogenden is een spijker, waaraan elke boven
drijvende partij haar eigen rok kan ophangen.
Dat kan iets beduiden, maar het kan ook illusoir
worden gemaakt.
Feitelijk wint men dan niets.
Toch kan het zijne goede zijde hebben, dat de
rechterzijde ditmaal zoo bijster laag mijnde.
Het afslaan van zulk een bod zal ook het
moreel prestige der Liberalisten den laatsten slag
toebrengen.
Mits, en dit worde niet uit het oog verloren,
mits men maar wèl versta, dat het gedane bod
geen dag langer dan de nu aan de orde zijnde
herziening geldt.
Het inrichten van een perceel weiland te
Leeuwarden tot ijsbaan is door het bestuur der
ijsclub aldaar voorloopig gegund aan H, H.
Huiamaa te Ijlst voor f 1541,
grootere snelheid, waardoor men aan verder ge
vaar ontkwam.
Te Horloz zijn de gebouwen der mijndirectie
aangevallen, en wel zóó, dat er van weerszijden
revolverschoten zijn gelost. Later zijn aldaar
verscheidene personen gearresteerd. Te Tilleur
zijn winkels geplunderd en vele personen in het
rumoer gewond
De gouverneur van het gewest, de procureur
des Konings en verscheidene andere autoriteiten
uit Luik hebben zich des middags naar Seraing
begeven, doch de gouverneur is tegen den avond
teruggekeerd, omdat zijne aanwezigheid te Luik
noodig kon zijn.
In den nacht van Zaterdag op Zondag hebben
te Jemeppe opnieuw ongeregeldheden plaats ge
had. Tusschen werklieden en gendarmerie kwam
het tot eene botsing, waarbij verscheidene gen
darmes werden gekwetst. Er zijn tien personen
gearresteerd. Te Seraing kreeg de toestand een
ernstiger aanzien.
Te Brussel waren tegen Zondag vooral in
de voorsteden, verscheidene samenkomsten van
socialisten aangekondigd. De politie, gewaar
schuwd, nam de noodige voorzorgsmaatregelen.
De garde civique en de gendarmerie was gecon
signeerd. Er was een streng bevel, om eiken
volkshoop, die zou trachten de stad binnen te
dringen, desnoods met geweid uiteen te drijven.
Tot Zondagmiddag liet het zich nog niet aan
zien, dat de rust zou worden verstoord.
De villa te Castello di Maniace, die de
Koning van Sicilië indertijd aan admiraal Nelson
ten geschenke gaf en die thans door lord Brid-
port, lid van het Engelsche Hoogerhuis, bewoond
wordt, was Donderdag het tooneel van een bloe
dige botsing. Een Siciliaansche rooverbende had
het oog geslagen op Victor Hood, den zoon van
den lord en wilde dien met geweld ontvoeren,
doch de bewoners van het huis waren op hun
hoede en wisten nog bijtijds de hulp van de
gewapende macht in te roepen, .zoodat er een
bloedig gevecht ontstond, dat met de nederlaag
en de vlucht der roovers eindigde. Verscheiden
hunner werden gekwetst en het gelukte de po
litie er vier te arresteeren.
Een gasontploffing heeft aan 2 kinderen te
Londen het leven gekost, terwijl 4 personen ern
stig gewond werden. Een weduwe zat in haar
keuken en bemerkte, dat het vuur van den haard
een stroom van gas aanstak, die uit den grond
ontsnapte. Zij begon het vuur te dooven, toen
plotseling eene kleine ontploffing plaats had. De
vrouw liep hierop haastig het huis uit. Spoedig
daarop had een tweede zeer hevige ontploffing
plaats. De geheele voorgevel van het huis stort
te in de straat en begroef een aantal menschen
en kinderen. Toen het puin opgeruimd was,
vond men twee kinderen van 3 jaar dood, ter
wijl 2 kinderen en 2 personen zeer ernstig ge
wond waren.
De oud-Hollandsche schilderschool heeft be
halve van der Helst, Rembrand en Backhuizen,
een menigte beroemde schilders opgeleverd, die,
elk op zijne wijze, hebben medegewerkt om de
Nederlanders tot een volk te maken, dat geacht
en gezien werd bij de andere volken der aarde.
De Hollandsche school wedijverde met de Vlaam-
sche en Italiaansche schilderschool. Hebben vele
schilders den roem van ’t voorgeslacht op ’t doek
afgemaaid, vereeuwigden die de helden uit de
Vaderlandsche geschiedenis of brachten die de
feiten door hen bedreven op de schilderij, niet
alzoo de man, die we thans in zijne schilder
stukken willen laten kennen, niet alzoo de
snaaksche, geestige, boertige Jan Steen. Den
lustigen schilder bekoorden de krijgsbedrijven
niet. Hij zat liever in een vroolijk gezelschap
van hartelijke kunstbroeders zijn pintje bier te
drinken, en, al geraakte hij dan ook soms wei
eens boven zijn bier, dit bekommerde hem geens
zins en even verblijd vervolgde hij den levens
weg, alles latende waaien, vlotten en drijven,
zijn eigen zaken in ’t riet sturende. Zoo de
man z< o zijn werk, zoo de vruchten van zijn
genialen geest.
NAA.TU ZDZEJNT ZR-A-A-ID EER
Gemeente Bolsward,
Op Oivki»a<; Maart 1SM».
’s Avonds S ure.
Ingekomen
a. Resolutie van Gedeputeerde Staten hou
dende goedkeuring der tolheffing van de Wor-
kumervaart.
b. Kennisgeving dat de 4 leden der plaatse
lijke schoolcommissie zijn beëedigd en hunne
functie hebben aanvaard.
c. Missive van de plaatselijke schoolcommis
sie, behelzende voordracht voor 5e lid, de heeren
K. van Ringh en J. R. A. Donker.
Een en ander aangenomen voor notificatie.
Punten van Behandeling.
1. Missive van de Commissie voor de gasfabriek,
houdende inzending van de rekening met bijla
gen over 1885.
Ter visie.
2. Missive van den Schuttersraad der d. d.
Schutterij om wijziging der begrooting over 1885.
Ter visie.
3. Missive van Voogden van het Algemeen
Stads Armenhuis om goedtekeuren enkele af- en
overschrijvingen van posten der begrooting over
1885.
Aangenomen.
Met uitzondering van slechts enkele stukken
zijn allen er op ingericht om den lachlust te
wekken. De koddigste gezichten worden er op
gevonden, in de zonderlingste kleeding worden
vele personen getooid, somtijds treft u de houding
van den persoon. De stukjes zjjn fijn van tee-
kening, helder van kleur, levendig van voorstel
ling.
Men kan zoo aan alle stukjes zien, dat de
groote schildermeester Jan Steen een man is
geweest, me geen erg had in de dingen dezer
wereld, dat hij zich niet om veel zaken bekom-
Bolswardsche Courant
•n
DER VERGADERING
