NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
BOtSWAHOBH! WWSBBAOSM.
1
1886.
Vijf en Twintigste Jaargang.
No. 27.
VOOR
BUITENLAND.
PRACTISCR ONDERWIJS
IN DE
Zuivelbereiding.
g DONDERDAG 1 JULI.
BINNEN LAND.
e>
deze hunne
të
ABONNEMENTSPRIJS80 Cents per 3 maanden.
Franco per post 95 Cents,
ADVERTENTIEPRIJS: 50Cts. vanl7regels. Ver
volgens 10 Ct. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
zijn
een
nog
Ge-
voor
sjees in de Maliebaan, eene plaats voor
$XXXXXXXXXXXXXXXXXX$
11
’t zal een voorrecht en een voordeel wezen voor
onze veste, als zij gekozen wordt voor zulk eene
stichting. Met belangstelling vernemen wij, dat
„de vereeniging van handel en nijverheid” reeds
een gift heeft bestemd voor het oprichtingsfonds.
Het komt ons ontwijfelbaar voor, dat ook de
raad zijn roeping begrijpen zal en in het belang
der zaak, die de kern raakt van het bestaan
onzer burgerij en bereid zal worden bevonden, om
een offer aan te bieden, waarvan elk burger
gaarne zijn deel zal dragen en zijn voordeel zal
plukken.
Mogen de verwachtingen van velen vervuld
worden. Friesland zijn zuivelschool zien verrij
zen, Bolsward de aangewezen plaats zijn en ons
gewest zijn ouden roem herwinnennu op dege
lijker grondslag dan weleer, op het gebied der
zuivelbereiding. Dan zal meer kennis, de moe
der zijn van meer welvaart en naarmate het
den boer beter gaat, zal ook de burger voor
spoediger zijn in zijn bedrijf.
M E. van der MEULEN.
Uit de Haagsche Kroniek van de N. Gron.
Ct. nemen wij het volgende:
In het algemeen is het weer, ofschoon we den
langsten dag al achter den rug hebben, gansch
niet Juni-achtig en dat doet me innig leed,
vooral voor Scheveningen, waar het doodstil is.
Er komen nog geen vreemdelingen en wie er is,
pakt zijn biezen weer; de Hagenaars blijven thuis
en de baders zijn dag in dag uit bij ’t stuk te
tellen, 10, 12 of daaromtrent. Waar moet dat
heen Het zeebad Scheveningen, dat 12 ton
kosten heeft te dekken, moet het op die manier
wel moede worden; de Mannstadt-concerten, die
f 80,000 kosten voor het geheele seizoen, bren
gen in de verste verte dat bedrag niet op als er
niet dagelijks eenige honderden entrées worden
genomen behalve de abonnementen, die intus-
scheu reeds nu veel talrijker zijn dan verleden
jaar. Het hotel is nog ledig, de table d’ hótes
zijn schaars bezocht en als Zondag aanstaande
de 40 hoofdpersonen van de Utrechtsche mas
kerade niet naar Scheveningen kwamen om in
’t Hotel d’ Orange te dineeren, kon men ook
daar den disch wel ongedekt laten. In ’t Bad
hotel heeft men deze week zoo weinig te doen
gehad, dat een groot deel van het bedienend
personeel voor een week met verlor is gezonden.
Het is maar te hopen, dat het weer zich blijft
verbeteren.
Maar ik ben geheel afgedwaald. Neem me
niet kwalijk ik wou spreken over de verkie-
zingsberekeningen. Men durft de eindcijfers
echter nog niet vast te bepalen. VanZuidhorn
is iedereen zeker als de liberalen maar op
komen en niet in ’t besef, dat anderen er voor
zullen zorgen, stillekens thuis blijven, om den
tegencandidaat de overwinning te verschaffen
in Haarlemmermeer spant ’t meer, doch de heer
Reekers zal het daar wel halen; te Leiden is de
vrede gesloten: men heeft zich van weerszijden
verbonden om elkander te helpen en zoo zal de
eene hand de andere wasschen, opdat ze beide
vuil blijven. Maar alleen te Goes heerscht
groote onzekerheid, er worden allerlei kunst
middelen beproefd om de Katholieken te bewe
gen op de beide anti-revolutionairen te stemmen;
de laatste poging is te verkrijgen dat baron
Schimmeipenninck van der Oye, eenmaal geko
zen, weer bedanken zal om voor den Roomschen
candidaat Wilkens plaats te maken! Welkeen
comedie Toch is daar kans op, mits do baron
er vooraf zeker van is, dat men hem te Amers
foort zal aannemen, wat met den heer Keuche-
nius niet ’t geval is; de Katholieken blijven
weigeren hem daar te stemmen. Van daar dat
prof, de Geer schijnt besloten ruimte voor hem
te maken door zich te Gorinchem terug te trek
ken. Intusschen is de heer 2E. baron Mackay
ook nog niet zoo zeker of hij voor Utrecht dan
wel voor Amersfoort zal optreden, overtuigd als
hij is, dat, door voor Utrecht zitting te nemen,
zijn zetel bjj de eerstvolgende verkiezingen zal
gaan wankelen.
Er wordt nog altijd veel gesproken over de
veroordeeling van Domela Nieuwenhuis. Voor
Donderdag aanst. moet hij beslissen wat te doen,
appelleeren, heengaan of zitten. Door te
appiileeren zou hij zijn systeem van onbevoegd-
verklaring der buiten den volkswil gekozen
De beschouwing, dat het manifest van den
graaf van Parijs, waarin hij protesteert tegen
de wet, welke hem uit Frankrijk verbant, moest
worden aangemerkt als een doorslaand bewijs,
dat deze kroonpretendent inderdaad te zijner
tijd openlijk naar het herstel van het Koningschap
zou hebben getracht en dat hij dus een voortdurend
gevaar voor de Republiek opleverde, wordt door
vele buitenlandsche bladen gedeeld. De Parijsche
correspondent der Köln. Zeit. zegt
Het manifest van den graaf van Parijs heeft
algemeen verrast door de stoutheid, die men ''an
hem niet had verwacht. Zijne bewering, dat bij
niets heeft gedaan in strijd met de wet, is moei
lijk overeen te brengen met z.ijne verklaring, dat
het zijn plicht is onophoudelijk werkzaam te
zijn om de Republiek te doen vallen. Door zich
openlijk den vertegenwoordiger der nationale Mo
narchie te noemen, logenstraft hij de bewering
zijner vrienden in de Kamers, dat hij als een
voudig burger te Eu leefde en op eene gelijke
behandeling als andere burgers aanspraak had
De meesten gelooven evenwel, dat de graaf het
bij groote woorden zal laten. V oor de Regeering
is het manifest een rechtvaardiging van de ver-
banningswet en het noodzaakt haar, streng toe
te zien op de handelingen der achtergebleven
prinsen.
Nu mag men wel gelooven, dat de graaf van
Parijs, ware hij in Frankrijk gebleven, zich niet
zoo veel op den voorgrond zou hebben gedrongen,
dat de Republiek zoolang er vrede heerschte in
den pretendent een gevaar moest zienmaar
juist in tijden van spanning, hetzij tengevolge
van binnen- of van buitenlandsche moeilijkheden,
als de crisis daar is, zou zeer zeker, mag men
nu aannemen, het hoofd der Orleansen dat zich
het hoofd van het Huis van Frankrijk noemt,
alles hebben op ’t spel gezet, om de Monarchie
in de plaats van de Republiek te dringen.
Naar luid van een telegram in de Kölnische
Zeitung, hebben vele republikeinsche afgevaar
digden, die tegen de uitzetting der prinsen ge
stemd hebben, thans, nu het manifest verschenen
is, verklaard dat zij ten onrechte voor de zaak van
den prins als die van eenvoudig burger gestemd
hebben.
De Minister van Justitie heeft bij de Kamer
van Afgevaardigden een ontwerp van wet inge
diend, waarbij eene gevangenisstraf van 6 dagen
tot eene maand, benevens eene boete van 16 a
500 francs, wordt bedreigd tegen het in ’t open
baar uitstallen van oproerige geschriften. Voor
dit wetsvoorstel, blijkbaar uitgelokt door het
oproerige protest van den graaf van Parijs, werd
de urgentie gevraagd en ook verkregen, maar
niet zonder een warm debat, waarbij Paul de
Cassagnac heftig opkwam tegen zulk eene be
dreiging van de vrijheid van drukpers. Clémen-
ceau vreesde, dat het ontwerp een valstrik was
voor de republikeinen. Hij wilde wel medewer
ken, om maatregelen tegen gevaarlijke preten
denten te nemen maar indien de Regeering ver
der wenschte te gaan, dan zou zij hem niet naast
zich zien.
De Minister van Justitie Demóle verzekerde,
dat er in het ontwerp niets was, dat den repu
blikeinen ongerustheid behoeft in te boezemen
voor de vrijheid van drukpers.
De Kamer heeft het wetsontwerp tot afschaf
fing der adellijke titels met 242 tegen 216
stemmen verworpen, namelijk geweigerd, het in
overweging te nemen.
Het Journal officiel behelst het besluit, waarbij
de heer Constans, gewezen Minister van Binnen-
landsche Zaken, tot gezant bij de Chineesche
Regeering benoemd wordt.
De hertog van Nemours heeft zich naar België
begeven, terwijl de hertog van Alen§on naar
Oostenrijk gaat, waarheen zijner gemalin en kin
deren reeds zijn veitrokken.
De Belgische Staatscommissie, die naar
aanleiding der werkstakingen door de Regeering
is benoemd, heeft bepaald, dat de enquête, die
over het geheele land omtrent den toestand van
nijverheid en bedrijf zal worden ingesteld, schrif
telijk en mondeling zal zijn. De vragen-reeks,
voor zoover de groote industrie betreft, waarop
schriftelijk antwoord gevraagd zal worden, is
reeds vroeger vastgesteld, en na lange discussie
besliste de meerderheid, dat niet de schriftelijk
inkomende antwoorden zullen worden afgewacht,
rechter zelf te niet doen. En toch zegt men, dat
hij voornemens is zich in hooger beroep te be
geven en een bekend uitnemend jurist als pleit
bezorger te kiezen. In elk geval, verzekeren
zijn vrienden, dat hij zich niet aan zijn straf
onttrekken zal en men zegt reeds, dat de socialist
Uroll is aangewezen hem tijdelijk als redacteur
van Recht voor Allen te vervangen. Misschien
staat diens ontslag als verslaggever van een der
kleine Haagsche krantjes daarmeê in verband.
Postspaarbanken. -■ De Minister van Wa
terstaat enz., brengt ter algemeene kennis, dat
gedurende de maand Mei 18ö6 zijn ingelegd en
terugbetaald de volgende bedragen, als
Bedrag der inlagenf590,860.27
r, terugbetalingen 381,894.25
Alzoo meer ingelegd dan terugbetaald f 208,966.02
Aan het eind der maand April 1886
was ten name der verschillende in
leggers ingeschreven een bedrag van f 7,139,522.24
zoodat het gezamenlijk tegoed der -
verschillende inleggers aan het einde
der maand Mei bedroeg f7,348,488.26
In den loop der maand Mei isijn 3559 nieuwe
spaarbankboekjes uitgegeven en 889 boekjes zijn
er geheel afbetaald, zoodat er aan het einde der
maand 125,335 in omloop waren.
Twee jongelieden te Ablasserdam, die door
een kat gebeten waren, zijn naar Parijs vertrok
ken, om zich onder behandeling van prof. Pas
teur te stellen. Het onderzoek, te Utrecht in
gesteld, moet aan het licht gebracht hebben, dat
de kat dol was.
Een vrouw te Gorichem, die lijdende was
aan rhumatiek, ontving dezer dagen den raad,
zich in te smeren met petroleum en
dan, na het geheele lichaam van top tot teen
met dat vocht te hebben ingesmeerd, op een stoof
met vuur te gaan zitten. De vrouw volgde den
raad op, doch natuurlijk met het ongelukkig ge
volg, dat zij met hevige brandwonden naar het
gasthuis moest worden overgebracht.
utrecht, 27 Juni. De lustrumfeesten
voor onze stad voorbij. Gisteren was nog
gewichtige dag. De feestelijkheden waren
groot in aantal
Te 12 uren ongeveer begon de door het
meentebestuur uitgeschreven harddraverij
paard en t, J
iets van dien aard uitnemend geschikt.' De baan
was 350 M. lang en pl. m. 75 M. voor den aan
rit en geheel belommerd door de boomen. Aan
beide uiteinden der baan was een orkest, op
een waarvan de Utrechtsche schutterijmuziek en
op het andere het fanfarecorps van de jagers
uit den Haag had plaats genomen om zich tijdens
de harddraverij gedurig te doen hooren. Door
38 paarden werd aan den strijd deelgenomen.
Ie 5 uren was eerst de uitslag bekend. De
eerste prijs, bestaande in een zilveren theeser
vies, ter waarde van f 375 met f R0 in gelden
f 50 aan den rijder, werd behaald door J Lief
hebber te Oude-Niedorp met de bruine blesmerrie
„de Deugd”, berijder P. Ellerbroek, en de tweede
prijs, bestaande in een zilveren bokaal ter waar
de van f 150 en f R0 in geld en f50 aan den
rijder, behaald door A. O. van den Akker, Ha-
zerswoude, met de bruine merrie „de Vogel”, be
rijder A O. van den Akker. De burgemeester
hield bij het uitreiken der prijzen een harte-
hjke toespraak.
Te 2 uren ving de matinée-musicale aan van
het 7e Westfaalsche infanterie regement no. 56
aangeboden door de gezelschappen „Nunccautus’
resonet” en „Triton”, weder door tal van ge-
noodigden bijgewoond.
Te 8 uren hadden de Utrechtsche ingezetenen
allen feest. Voor de gegoeden was het feestter
rein en voor de mingegopden het Vreeburg het
tooneel der pret. De feestelijkheden op het Vree
burg bestonden inconcert door de dd. schut
terij, onder directie van den heer Coenen en het
fanfarecorps van de jagers, en onderwijl het op
laten van verschillende luchtballons in den vorm
van menschen en dieren, wat zeer in den smaak
der omstanders vieltot slot prachtig vuurwerk
waarbij een schets van het nieuw te stichten aca
demiegebouw een prachtig effect maakte. De
toeloop was zoo groot dat, na afloop, het verkeer
van rijtuigen en tramwageusop het Vreeburgen
omliggende straten gestremd was. Alles liep
toch in de beste orde af.
Op het feestterrein was vauxhall, groot con
cert door het 7e Westf. infanterie-reg. no. 56'
groote militaire taptoe door verschillende muziek
corpsen en de tamboers, hoornblazers van de in
utrecht in garnizoen liggende militairen en even-
eens gevolgd door groot vuurwerk en bal. Te
6 uren in den morgen verlieten de laatste feest
vierenden „Tivoli” om uit te rusten van de genoe
gens en de vermoeienissen van de gansche week.
Op verschillende plaatsen was ook nog geïllu
mineerd en de electrische verlichting werd voor
de laatste maal gebruikt.
Hedenmiddag vertrokken de gecostumeerden
per extra-trein naar Schevingen,'waar Jan van
Nassau een diner aanbiedt.
Naar men verneemt heeft de heer ’s Jacob
commissaris des Konings in onze provincie, hee-
ren studenten uitgenoodigd tot het bij wonen van
een bal, door hem in Paushuizen aangeboden.
De Stand, maakt melding van het voor
nemen van het Centraal comité, om eerlang een
extra deputaten-vergadering samen te roepen,
teneinde na grondige overweging van het voor
en tegen, de gedragslijn van de anti-revolutio«
naire party voor de toekomst te regelen,
„Het hoofdbestuur der Friesche Maatschappij
van landbouw heeft in zijne vergadering d.d. 23
April 1886 besloten tot de oprichting eener zui
velschool op eenvoudige schaal en de uitvoering,
wat betreft de plaats van vestiging, het verkrij
gen van subsidiën van particulieren, Provincie
en Rijk opgedragen aan eene commissie be
staande uit de H.H. D. Fontein de Jong, A. H.
van Slooten, D. van Konijnenburg en C. A.
Römer”, zoo luidt de aanvang van een rond
schrijven dezer dagen gezonden aan tal van land
eigenaren, landbouwers, administraties, gemeen
teraden enz.
Daarbij is gevoegd een voorloopig plan van
een der commissieleden den Heer van Konijnen
burg waaruit wij een en ander vernemen om
trent de op- en inrichting van zulk een school.
Daaruit blijkt dat men noodig acht een gebouw
met een goeden kelder en voorts een bruikbare
werkplaats voor de boterbereiding terwijl daar
aanwezig moet zijn een uitmuntend stel werk
tuigen en gereedschappen tot volkomen toepas
sing der verschillende methoden van melkbe-
waring, afkoeling, boterverwerking en kaasberei
ding. Aan het hoofd van zulk een school moet
een bekwaam Directeur staan, de leerlingen
moeten des zomers zijn „meisjes van goeden aan
leg, niet beneden de zestien jaren oud,die voldoend
lager onderwijs hebben genoten en de praktijk
der zuivelbereiding, zooals die in ons gewest
wordt beoefend, grondig verstaan.”
Het winterhalfjaar dient voorts dienstbaar te
worden gemaakt aan het houden van een prac-
tischen cursus voor zoons van boeren (of ande
ren!, die giondig onderricht verlangen in het ge
bruik der centrifuge, waarbij zich het onderwijs
in het boter- en kaas maken dient aan te slui
ten naar het aandeel dat deze jongelingen bij
fabriekmatige bereiding daarin moeten nemen.
Zulk eene inrichting wordt voor Friesland drin
gend noodzakelijk geacht, ook ten einde later te
komen tot eene gezamenlijke verwerking van
het zuivel en men wenscht deze, indien het
eenigzins mogelijk is in den greidhoek te zien
verrijzen.
Zoover het hoofdbestuur en de commissie
en nu het publiek.
Een beste boerin, met wie ik eens sprak over het
gebruik van de thermometer bij de zuivelbereiding,
zei me „och meneer, alles onnoodig, ik voel ’taltijd
met de hand en ik kriig toch meest Iste keur
voor mijn boter." Ik ben verzekerd, dat zij,na
lezing van het bovenstaande, de schouders op
trekken zal en denken, wat een drukte, ik heb
immers mijn dochters alles geleerd wat ze moe
ten weten en nu willen ze meisjes gaan onder
wijzen, die de praktijk der zuivelbereiding, zoo
heet dat tegenwoordig, al grondig verstaan.
Een wijs lid in een gemeenteraad heeft
immers reeds gevraagdW aar moet ’t heen, als
onze boerezoons en dochters nu ook al zooveel
geleerdheid moeten opdoen en zijn raad is ge
volgd, om voor zulk onderwijs geen geld be
schikbaar te stellen en het bedoeld rondschrij
ven ter zijde te leggen
Het is te verwachten, dat nog menige gemoe
delijke boerin en meer dan een raadslid bezwa
ren opperen zullen. Maar evenzeer zal hetblijken,
dat als N ederland en vooral Friesland niet het
voorbeeld van Denemarken en andere landen
volgen en de uitkomsten der wetenschappelijke
proeven gaan toepassen op ons boerenbedrijf en
onze zuivelbereiding, onze boter en kaas haar
eervollen naam meer en meer op de wereldmarkt
zullen verliezen. Wie zal loochenen, dat op me
nige boerderij, onder gunstige omstandigheden,
puike boter wordt gemaakt, maar evenzeer moet
erkend worden, dat die gunstige omstandighe
den lang niet overal voorhanden zijn, dat er
veel kennis vereischt wordt, omtrent de voe
ding van het vee, de verschillende soorten
van melk, het afkoelen der melk, de afrooming,
het behandelen van den room, het karnen enz.
Er moet naar gestreefd worden om veel meer
boter 1 ste keur te erlangen, dan tot heden het
geval is, de marktstandaard moet in’t algemeen
hooger stijgen en kan gelijk worden aan ’tgeen
de Denen weten te bedingen, maar om dat doel
te bereiken moeten eenige offers gebracht wor
den en ook op dit gebied moet men erkennen,
dat er veel te leeren is. Geen holle theorien,
geen boekengeleerdheid worden begeerd, maar
degelijke practische kennis is een onmisbaar ver-
eischte.
Als het nu vast staat, gelijk dit de overtui
ging is van vele verlichte landbouwers en land
huishoudkundigen, dat zulk eene opleiding ge
durende eenige weken of maanden, hoogst
noodzakelijk is en daartoe de oprichting van
een zuivelschool zeer wenschelijk. dan is Bols
ward ontegenzeggelijk de aangewezen plaats, om
die stichting te zien verrijzen. Onze stad ligt
midden in een greidstreek, zij is omringd van
heerlijke, vruchtbare beemden, waar kostelijk
vee op graast. De middelen van verkeer voor
aan- en afyoer van leerlingen zijn uitstekend.
De aanwezigheid eener op degelijke schaal in
gerichte boter- en kaasfabriek is stellig aanbe
velenswaard. Er zijn verschillende burgers
die. gelegenheid en genegenheid hebben, om jon
gelieden eenigen tijd te huisvesten. Mij dunkt,
vooraleer de mondelinge enquête plaats heeft.
Met deze zal tegelijkertijd een begin gemaakt
worden.
Ter tegemoetkoming aan den wensch van
prof. H. Denis, die ook werklieden als leden tot
de commissie wilde zien toetreden, is besloten
dat als gedelegeerden tot deelneming aan de
enquête uitgenoodigd zullen worden werklieden,
die ten aanzien der enquête dezelfde bevoegd
heden zullen hebben als de commissieleden en
bovendien ook in het genot van vacatiegelden
zullen gesteld worden.
Daar evenwel de Regeering de leden der
Staatscommissie heeft benoemd, en deze hunne
bevoegdheid ontleenen aan die benoeming, zullen
de werklieden alleen lid der sub-commissies
kunnen zijn.
Besloten is het land in vijf deelen te splitsen,
waarbij zooveel mogelijk rekening is gehouden
met de takken van nijverheid, die in de ver
schillende streken worden aangetroffen.
De Duitsche Rijkskanselier is van Varzin
te Berlijn teruggekeerd. Zijne gezondheid moet
zeer goed zijn.
De Rijksdag heeft Zaterdag het ontwerp betref
fende de belasting op spiritualiën met algemeene
stemmen verworpen.
De zitting is daarna bij keizerlijke boodschap
gesloten.
De Beiersche Kamer van Afgevaardigden
heeft met algemeene stemmen de wet, waarbij
het Regentschap wordt ingesteld, aangenomen,
nadat de rapporteur onder levendigen bijval van
alle banken het vertrouwen der Kamer in den
Regent had uitgedrukt.
Noorwegen wil voortaan een eigen Minis
ter van Buitenlandsche Zaken hebben en dien
titularis niet meer met Zweden deelende motie,
waarbij deze wensch werd uitgesproken, is door
het Storthing aangenomen met 75 tegen 32 stem
men, terwijl de Minister-president Sverdrup ver
klaarde, dat de Regeering zich volkomen daar
mede vereenigde. Het zal nu de vraag zijn, hoe
de Kming er over denkt, daar er anders voor
loopig toch nog wel niet veel vau komen zal.
Bols wards olie Courant
