NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
OtSWAR» WONSERAÖEEI.
Dï M l« ffllBlMl
1886.
Vijf en Twintigste Jaargang.
No. 37.
VOOR
DONDERDAG 9 SEPTEMBER.
BINNENLAND-
BUITENLAND.
X
X
X
ABONNEMENTSPRIJS80 Cents per 3 maanden.
Franco per post 95 Cents,
zou
voor
ADVERTENTIEPRIJS50 Cts. van 1—7 regels. Ver
volgens 10 Ct. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Het besliste antwoord van den Keizer van
Rusland op het ootmoedige telegram van zijn
neef den Vorst van Bulgarije heeft een einde
gemaakt aan de aarzeling, waartoe deze werd
gebracht door de contra-revolutie. Alexander I
van Bulgarije heeft den officieren te Sofia te
kennen gegeven, dat hij voornemens was, afstand
te doen van den troon, omdat de Czaar zulks
verlangde. Hij zou reeds spoedig het tele
gram uit Sofia van den 4en spreekt van binnen
twee dagen vertrekken, na alvorens een Re
gentschap te hebben aangesteld.
Er heerschte onder de officieren eene groote
agitatieer was sprake van, den Vorst te belet
ten, heen te gaanmaar het einde zal wel zijn,
dat Rusland zegeviert.
Een later telegram uit Sofia, dd. 5 dezer, zegt:
De Vorst deelde heden den Ministerraad mede
dat hij zou aftreden. De Ministers en officieren
Omtrent de quaestie-Holling zegt de Zwol-
sche Ct., naar aanleiding van een klacht van de
'lijd over de vrij zonderlinge en zeker onvolle
dige instructie „’t Is mogelijk, dat de wijze van
instructie, hier gevoerd, te wenschen overliet,
hoewel de Tijd verzuimt aan te geven, waarin
men tekortschootmaar wat dunkt het blad van
de handelwijze van den heer van Asveld, die
den 3en of 4en Juni door een lid zijner gemeente
kennis kreeg van het gebeurde en reeds den 5en
Juni zie ’s Ministers beschikking eene klacht
inzond Acht het één dag voldoende voor het
onderzoek van zulk eene ernstige beschuldiging,
die over de toekomst van een onderwijzer kon
beslissen en waar het een feit gold, acht maan
den vroeger voorgevallen tegenover jeugdige
kinderen
De ArnJi. Courant schrijft
Bij de vermelding van hetgeen uit de Lutine
opgedoken werd, voegde een der bladen achter
het woord Spaansche matten (eene mat f 2).
Die waardebepaling komt ook voor in het woor
denboek van van Dale.
Waaraan deze zijn wetenschap ontleent is ons
onbekend, maar eene Spaansche munt van dien
kelen van
naam bestaat niet en ook geene munt die f 2
waard is.
Men heeft de stukken van 5 pesetas t: f 2,375
de duros van f 2,46 en vroegere, van 1772, de
zilveren piasters, 8 realen van Mexikaansch zil
ver, die f 2,565 waard zijn.
Als werkelijk de Lutine zooveel millioen bevat,
is het niet onverschillig hoeveel een mat waard
is voor hen die aandeelen in de onderneming der
opduiking bezitten. Waar die aandeelen zijn zal
spoedig genoeg blijken. Vele jaren geleden ver
namen wij van een onzer bekenden, dat hij een
schatrijk man zou wezen, indien de inhoud der
Lutine boven water kwam eenige maanden ge
leden, lazen wij het bericht van zijn dood. Voor
eenige jaren, misschien tien of twaalf, kwam een
burgervrouwtje op ons bureau om te vragen of
we ook iets van de Lutine wistenzij had er
nog aandeelen in. Van haar vernamen wij niets
meer en die twaalf jaar heeft ook haar naam
uit het geheugen gewischt.
In den nacht van Donderdag op Vrijdag
zijn te Slikkerveer van een aldaar tehuis be-
hoorend pleiziervaartuig de zeilen ontvreemd, ter
wijl voor eene zoogoed als nieuwe roeiboot, wel
ke eenige schreden verder lag, eene oude is in
de plaats gelegd.
De N. Gr. Ct. heeft een onderzoek inge
steld naar het al of niet juiste van het feit, dat
het Prinsesselied, uitgegeven door de Maatschap
pij de Katholieke Illustratie, om de medegedeelde
redenen, door de Groninger politie in beslag zou
zijn genomen. Het resultaat van dit onderzoek
was, dat de boekhandelaar in quaestie zou zijn
beetgenomen door een colporteur, die van den
verkoop minder voordeel verwachtte. Van het
in beslag nemen van het lieve en aanbevelens-
waardige liedje is, zegt het blad, geen oogen-
blik sprake geweest.
Men schrijft uit den Haag aan de Zw. Crt.
Voor den herbouw (van het Kurhaus) zal van
zeer groot gewicht zijn, of er geen moeilijkheden
rijzen met de assurantiemaatschappij in de uit
betaling der volle premie. Deze bedraagt 12 ton
de waarde van het verbrande is geschat op 20
ton (behalve de eigendommen der logés) der
halve zal er vermoedelijk toch reeds een groote
schadepost voor de maatschappij zijn, daargela
ten de winstderving door de plotselinge opheffing
der exploitatie. Zal nu de maatschappij staande
blijven, en zoo neen, wat zal er dan overblijven
na kwijting der 5 ton hypotheek, door de ge
meente geschoten, en na aftrek van diverse schul
den En een spoedige beslissing zal noodig zijn,
want blijft de vennootschap in wezen, dan zal
over een paar weken de arbeid wel moeten be
ginnen, om met Juni aanstaande nieuwe gasten
in een nieuw paleis van weelde en smaak te
kunnen verwelkomen. Valt de maatschappij, dan
zal wel spoedig over nieuwe combiaaties worden
gehandeld. En ook daarbij kan de gemeente
niet bluot toeschouwer blijven, want het groote
belang voor duizenden is hierbij niet te misken
nen, daar wel niemand in twijfel trekt, hoeveel
schatten geld de zeeplaats des zomers van buiten
herwaarts lokt, en van binnen in een voortduren
de circulatie brengt.
Over den slechten toestand der brandweer
sprekende, zegt de schrijver: Ik durf voorspel
len, dat er in den raad niet zal geïnterpelleerd
worden, of althans, dat het daarbij niet blijven
zal. De raad zal een enquête gelasten, al zal dit
den voorzitter en den wethouder van openbare
werken natuurlijk niet welgevallig zijn.
Het Dagelijksch Bestuur van Rhenenzal
namens den Raad zich tot den Minister van
Waterstaat wenden met het verzoek despeiling
van den naam der gemeente Rhenen wederom
in te voeren en den naam Reenen, geplaatst
voor het stationsgebouw, te veranderen in Rhenen.
Rhenen heeft gelijk dat het eveneens tegen
die nivelleerings-manie opkomt, om alles gelijk
en gelijkvormig te maken. Mogen ook den
Haag, den Brielle, den Helder en den Bosch
eens protesteeren tegen dat onmogelijke te Den
Haag, te Den Briel, te Den Helder en te Den
Bosch, dat den inwoners van die plaatsen eene
rechte ergernis moet zijn, en dat door geen
sterveling ter wereld zal worden gezegd. Maar
het papier is geduldig genoeg, om dergelijke din
gen, die nooit in iemands mond komen, toch
als taalkundige spelling recht van bestaan toe
te kennen.
Voor eenige weken ontwikkelde de heer
Assendelft de Coningh in het Hbl. het denk
beeld om voor Indie een keurkorps te vormen
van jongelieden, die vruchteloos naar eene be
trekking hadden gedongen. Hij verlangde voor
hen goede soldij en voeding, fraaie uniform, be
hoorlijke behandeling en het vooruitzicht op eene
betrekking na volbrachten diensttijd.
Het Vaderland oppert soortgelijk plan en
wenscht een pensioen van minsten f 400 voor
hen te bepalen. Minder gelukkig voegt het
blad er bij „wij kunnen die duizenden hier
bedoeld best missen in de groote steden, waar
zij zoo licht kwaaddoeners worden.” Deze gra
tuite onderstelling had wel achterwege kunnen
blijven.
In verband met de oprichting van zulk een
keurkorps, wil het Vaderland ook de ophef
fing van het koloniaal werfdepot te Harderwijk
en de verplaatsing in of nabij eene groote stad,
waar in eene goede en voortdurende werving
voor het Indisch leger zal kunnen worden voor
zien.
weinig schrik heeft veroorzaakt. Er moeten 29
cholera-gevallen plaats gehad hebben, waarvan
8 met doodelijken afloop. Sedert deze opgave
waren er geen nieuwe gevallen bijgekomen.
Te Barcelona ontplofte Woensdag een met
buskruit gevulde ijzeren buis in een zaal waar
een honderdtal architecten en aannemers bijeen
waren om te beraadslagen over een eisch tot
loonsverhooging die van de metselaarsgezellen
was uitgegaan en waaraan men blijkbaar onge
neigd was te voldoen. Drie personen werden
daardoor vrij ernstig gekwetst, waarvan één be
reids aan zijn wonden is bezweken. Volgens de
eerste berichten was men er niet ingeslaagd de
bedrijvers van dit boevenstuk te vatten. Een
nadere depeche evenwel meldt dat men vermoedt
op het spoor te zijn van een complot en reeds
ongeveer 50 personen in hechtenis heeft genomen.
De werkstaking der metselaarsgezellen breidt
zich in de omstreken van Barcelona uit.
Onder hen, die den Parijschen chemicus
Chevreuil 31 Aug. 11. gelukwenschten met zijn
lOOen verjaardag, behoorde ook de 73jarige pre
sident der Fransche Republiek. Chevreuil her
haalde bij die gelegenheid de bekende bijzonder
heid, dat hij nooit wijn dronk. „Hoe oud zal ik
dan wel niet worden”, zei Grévy, „ik drink het
alle dagen
Lompalanka, 4 Sept. Vorst Alexander heeft
besloten, afstand te doen. Hij zal uit een offi
cier en uit een staatsman uit Bulgarije en uit
Oost-Rumelië ieder een een Regentschap
vormen, met een Ministerie, waarin waarschijnlijk
Karaweloff en Radoslawoff den toon zullen aan
geven. Daarna zal de Vorst binnen drie dagen
Sofia verlaten.
De bank, waarop Koning Lodewijk van
Beieren en dokter Gudden beiden, nog kort voor
hun dood, hebben gezeten is nagenoeg opge
sneden. Van de latten der zitting en de rug
leuning is nauwelijks meer een derde voorhan
den, de zijdeleuningen zijn geheel verdwenen,
de pooten merkelijk dunner geworden. Dag in,
dag uit komen curiositeiten- of reliquieën-verza-
melaars en snijden zich een stukje hout, zoodat
weldra van de historisch geworden bank wel
niets meer over zal zijn. Een spotvogel schreef
op een nog onbeschadigd plekje„Snijdt er maar
op loswanneer deze bank op is komt er een
nieuwe.” Zoo vertelt men ook, dat de ijverige re-
liquieën verzamelaars reeds aan de derde bank
zijn, en er is alle waarschijnlijkheid voor.
„Tot verbazing van een ieder” zoo schrijft
een berichtgever uit München aan het Dagbl.
van Z.-ti. en 's-Gr. hebben de erfgenamen van
Sleeder, Joas, Diaz en Pongratz, door den no
taris Otto, te München, een vordering van 60
millioen mark tegen de nalatenschap van Koning
Lodewijk II ingesteld, in zooverre blijken zal
hoeveel de erfgenamen nemen aan sine culpa
des Konings van hetgeen van de uit Neder
land uitgekeerde sommen, welke te Augsburg
gedeponeerd en beheerd werden, in de laatste
tien jaren voor het particulier bouwen des Ko
nings daarvan geleend en uitgegeven is.
„Reeds sedert lang werden onbekende bron
nen vermoed, waaruit de Koninklijke Kabinets-
kas na het aftreden van den hofraad Dufflip als
hofkassier, die tegen het bouwen was, omdat de
middelen daartoe ontbraken in de laatste tien
jaren geput zoude hebben.
„Het kasteel van Versailles heeft Lodewijk
XIV duizend millioen gekost. „Neu-Versailles”
op Chiemsee, ofschoon onvoltooid, overtreft zijn
voorbeeld in pracht. De arbeidsloonen zijn se
dert gestegen. De berekening is dus zeker veel
te laag gemaakt, dat de drie kasteelen Linder-
hof, Neu-Schwanstein en Herrenchiemsee en de
inrichting er van slechts 103 millioen zouden ge
kost hebben. Maar zelfs als zij slechts zoo
veel gekost zouden hebben, zijn ongeveer 50
millioen mark uit tot nu toe onbekende bronnen
gevloeid, waarover na ’s Konings overlijden een
of andere sterveling uitsluitsel zal moeten kun
nen geven.”
kwamen tegen dit voornemen op, doch de Vorst
gaf hun te kennen, dat het hem onmogelijk was
aan het bestuur des lands te blijven tegen den
wil des Czaars en zonder den steun der andere
Mogendheden. Hij beschouwde zijn vertrek als
het eenige middel, om eene bezetting door de
Russen te voorkomen.
De quaestie betreffende het instellen van een
Regentschap werd ter sprake gebracht. De Raad
ging uiteen, zonder eene beslissing genomen te
hebben.
De Engelsche gezant te Konstantinopel Thorn
ton is ter bespreking van de Bulgaarsche aan
gelegenheden naar Londen vertrokken. De ge
zant hoopt vóór de aankomst van den hertog
van Edinburg (den bevelhebber van het Engel
sche eskader in de Middellandsche Zee) te Kon
stantinopel terug te zijn.
Omtrent den intocht van Alexander te
Sofia, wordt nog gemeld, dat hij met veel praal
geschiedde. De buitengewone, schitterende depu
tatie van Hongaren, de diplomatieke vertegen
woordigers en hun gevolg met uitzondering
van de agenten van Rusland en Duitschland
de talrijke troepenmacht en de met geestdrift
bezielde bevolking vormden te zamen een geheel,
dat den Vorst ten eeuwigen dage een blijde
herinnering zal zijn.
Na de revue over de troepen, ontving de Vorst
voor het paleis de officieren van het leger. Hij
dankte, hen voor hun trouw, die de schande had
uitgewischt. waarmede het verraad hunner kame
raden het vaderland had bedekt. Hij had altijd
getracht het welzijn van het vaderland te be
hartigen. De vreugde, die de ontvangst des
volks hem had bereid, was gestoord door het
telegram van den Czaar, dat hij thans aan de
officieren mededeelde. Het gold hier niet zijn
persoon, maar het vaderland hij zou ook de
officieren raadplegen. Hij zou in volkomen over
eenstemming met het land en de aanvoerders
van het leger, en, naar hij hoopte, tot welzijn
van Bulgarij handelen. Vele officieren braken
in tranen uit en de Vorst zelfwas diep geroerd.
In de stad en onder de officieren heerscht eene
zeer gedrukte stemming. Zoolang de Vorst in
Bulgarije is, zegt de correspondent der Köln. Ztg.,
houd ik de rust voor verzekerdde Bulgaren
zeggen, dat thans alle partijen eendrachtig moe
ten zijn. De correspondent meent, dat de op
lossing der Bulgaarsche quaestie nog niet dade
lijk is te wachten.
Aan de Neue Freie Presse wordt gemeld
Het oproerig regiment uit Küstendil is onder be
vel van majoor Stojanoff teruggetrokken naar
Pernik. De troepen, welke den Vorst getrouw
bleven, ten getale van 8060 man, zijn onder be
vel van majoor Popoff te Sofia en te Sofiakolje
gelegerd. Een derde deel der muiters is gede
serteerd. Zij zonden een parlementair naar So
fia op het gerucht, dat den manschappen amnes
tie zou worden verleend. Tengevolge van den
staat van beleg en de energie van kolonel Moet-
koeroff, zijn de weinige vijanden des Vorsten
machteloos. De eer niet alleen van Rus
land, maar ook de inwendige rust van het
land eischte het heengaan, zoo niet vrijwillig dan
gedwongen, van den Vorst van Bulgarije. Eene
Russische militaire interventie zou onvermijde
lijk zijn geweest en ’t is zelfs de vraag, of
zij ook na de vrijwillige afdanking van Alexan
der zal onnoodig worden geacht. Het verzeke
ren van de orde zal allicht tot voorwendsel wor
den genomen, om een tijdelijke bezetting te be
velen.
Uit Petersburg wordt aan de Daily News dd.
31 Aug- geseindHet is niet gemakkelijk, een
voorstelling te geven van de hier heerschende
agitatie. Het telegrafeeren is bijna onmogelijk
daar de censuur streng gehandhaafd wordt. Het
publiek gevoelt dat Vorst Alexander’s terugkeer
naar Bulgarije een ernstige nederlaag voor Rus-
land’s politiek is en een schitterende wraak on
vermijdelijk noodzakelijk maakt, opdat voorko
men worde, dat aan Rusland’s prestige en aan
zien in den Balkan een onherstelbare slag worde
toegebracht. Men vreest hier, dat aan Prins
Dolgorucki niet vergund zal worden, de Bul
gaarsche grens over te trekken, en dat Bulgaar
sche troepen aan een Russische bezetting gewa-
penden tegenstand zullen bieden.
Het Engelsche Lagerhuis heeft Zaterdag
eindelijk het adres van antwoord op de troon
rede definitief aangenomen.
Reuter meldt uit Bombay, dat in Pend-
schab eene in de landstaal gestelde, maar onge-
teekende proclamatie is verspreid, waarin °de
inlanders worden aangespoord, zich van het
Engelsche juk te bevrijden. Er wordt bijgevoegd
dat de Maharadschah van Dhilipsingh zich bij
de Russen heeft aangesloten, die tegen den Indus
voorwaarts rukken.
De stad Charleston is Zaterdag getroffen
door nieuwe aardbevingen en nedervallende steen
klompen. De bevolking is als verlamd. Het ver
trouwen, dat het gevaar zou zijn geweken, is nu
geheel en al verdwenen. Er zijn ingenieurs der
waarts afgevaardigd om onderzoek te doen; tevens
wordt er gezorgd voor loodsen en tenten ten
behoeve der personen die geen onderkomen heb
ben. Er bestaat vrees voor de Bermudas, omdat
die rechtstreeks in den weg liggen, dien de aard
beving scheen te nemen.
Uit Napels wordt van 2 dezer gemeld, dat
in het naburige Torre Annunziata plotseling de
cholera was uitgebroken, hetgeen te Napels niet
De Nederlandsche Tramweg-Maatschappij zet
hare eens opgevatte plannen met kracht door.
Wie zou verwacht hebben, dat de lijn van
JoureSneek door haar in den eersten tijd zou
worden ondernomen, omdat aan die lijn zooveel
bezwaren verbonden zijn door den aanleg van
kunstwerken bestaande hoofdzakelijk in kostbare
bruggen. Toch heeft zij geene moeiten en kos
ten ontzien om dat werk te ondernemen ’t welk
langzamerhand de voltooiing nadert. Een woord
van lof komt gewis toe aan de energieke direc
tie, die zoo krachtig heeft doorgewerkt, die te
gen geene moeielijkheden opzag. Welk een
struikelblokken, vooral van het gemeentebestuur
van Wijmbritseradeel zijn haar voor de voeten
gelegd, zij heeft ze allen opgeruimd, omdat zij
haar eens opgevat plan niet wilde laten varen.
Reeds met 1 October wordt, naar luid der
berichten in de dagbladen, de nieuwe lijn ge
opend, dan bestaat er eene directe tram verbin
ding van Harlingen over Bolsward, Sneek, Joure,
Heerenveen, Gorredijk tot Drachten.
Jammer mag men zeggen, dat de bezwaren
nog niet kunnen worden weggenomen, zoo het
schijnt om eene verbinding van Drachten tot
Bergum te bewerken. Men duldt in de ge
meente Tietjerksteradeel de tram wel, maar
langs een paardenspoor, hoedanige er bestaat
van Dokkum tot Veenwouden en Bergum.
Welke zijn toch wel de bezwaren aan een
stoomtram aldaar verbonden? Men vreest voor
ongelukken, zooals men ook alhier vroeger dacht,
dat zouden ontstaan.
Men heeft er echter gelukkig nog niet van
gehoord, dat paarden er door op den loop zijn
gegaan, of dat andere ongevallen van wel
ken aard ook hebben plaats gehad. De tram
zelve heeft wel eens een malheur gehad en en-
het dienstdoend personeel zijn wel
eens gekwetst of verminkt, doch in dezen
de voorzichtigheid menig ongeluk hebben
komen.
De meeste menschen, die in de omgeving van
de tram wonen en er dus geschikt gebruik van
kunnen maken, zouden dit gezellig vervoermid
del niet gaarne weer willen missen. Zoo zoetjes
aan is zij eene behoefte geworden in de maat
schappelijke samenleving. Als wij eenige op
merking in dezen zouden maken, dan zou het
zijn, dat ze hare passagiers wel wat duur ver
voert, vrij wat duurder dan de trammen, die in
Holland worden gevonden. Mogelijk echter als
het vervoer grooter wordt, het getal reizigers
gaandeweg toeneemt, dat dan de prijzen ver
minderen, ofschoon wij gaarne willen bekennen,
dat bij den vroegeren toestand vergeleken, toen
de reis van Heerenveen naar Gorredijk b.v. met
een wagen moest geschieden, dit nog duurder
kwam, zeer langzaam voortging en slechts een
enkel maal per dag plaats had. Hoe veel is er
dan nu reeds gewonnen.
Wij zouden, wanneer de vermeende bezwaren
door de vooroordeelen der menschen in Tiet-
jerksteradeel niet kunnen worden weggenomen,
de N. T. M. in overweging geven, aangezien
Drachten het eindstation niet mag zijn, met de
Groninglandsche gemeentebesturen in overleg te
treden om te Gnjpskerk, te Zuidhorn of te
Groningen eene aansluiting aan den Staatsspoor
weg te verkrijgen. Mogelijk dat zoodanig plan
de Oldebroeker Friezen nog tot inkeer bracht
en eene gunstige uitwerking op hen uitoefende,
hen van den weg der dwaling terugbracht.
Naar ons gevoelen toch is de tram voor de
kleine en middelmatige plaatsen een even groot
voorrecht, een even groote behoefte als de
spoortreinen dat znn voor de groote steden. Zij
hebben dit voor, dat ze ons door veel aangena
mer omgeving, door de dorpen en grootere
plaatsen heenvoeren en daardoor veel gezelliger
zijn. Men kan op den weg veel meer waarne
men, dat de eentoonigheid op den tocht weg
neemt.
De N. T. M., die in Friesland hare tente
heeft opgeslagen, wenschen we toe, dat ze nog
meer lijnen legge en daardoor het onderling ver
keer tot eene weldaad zij. Adv. BI. v. Heerenv.
Bolswardsche Courant
Oldebroek is in den laatsten tijd om het weren van de
rijwielen, bekend geworden.
