NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
8O1SWA.RB EN
Indisch Hofleven.
I
a
Ijl
II
No. 47.
t
I
I
1886.
Vijf en Twintigste Jaargang.
VOOR
DONDERDAG 18 NOVEMBER.
BINNENLAND.
BUITENLAND.
DONDERDAG 18 NOVEMBER.
f* T
I®
jj
N. R. Crt.
V
ABONNEMENTSPRIJS80 Cents per 3 maanden.
Franco per post 95 Cents,
't
ADVERTENTIEPRIJS50 Cts. van 1—7 regels. Ver
volgens 10 Ct. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
>1
k
;JI
het ging werden alle vensters en deuren van aan
grenzende vertrekken gesloten, om de talrijke
volgelingen van den Vorst niet in verzoekingen
te brengen. Aan een einde der galerij werd eene
bank (sofa) met drie zitplaatsen gezet, een weinig
van den muur verwijderd, om de lijfvolgelingen
van Z. H. in de gelegenheid te stellen daar neer
te hurken. Rechts eene rij stoelen voor burgers,
links eene andere voor de ministers van den
Sultan, aan de overzijde eene derde voor de overige
Groote en Machtigen. De komst van den Sultan
wordt aangekondigd door het liefelijk bespelen
van die ééne trom, waarachter de infanterie wan
delt; de cavalerie met haar geschreeuw blijft
achterwege. Dan komt een fraai wit paard, dat
tot ornement dient; vervolgens komen allerlei lie
den die verschillende andere ornementen dragen,
als daar zijnsirih-doos, spuwbak, theepot, hel
men, strijdbijlen, geweer, waaier, maliënkolder,
vogelkooien, enz. enz., te veel om te noemen;
eindelijk de Sultan zelf, tamelijk fraai gekleed,
in ieder geval zeer kostbaar uitgedost, gezeten in
eenen draagstoel onder een uitgespreid geel zijden
zonnescherm. Nu komen de regeeringsleden en
grootwaardigheidbekleeders met al hunne volge
lingen. Dat gansche personeel, ruim honderd sterk,
moet in de galerij toegelaten worden; acbt-en-
veertig daarvan hebben het recht om op stoelen
te zitten, en al deze gezetenen moeten koffie
drinken, koekjes eten en sigaren rooken.
De Sultan wordt aan zijn paleis afgehaald door
eene commissie van twee burgers; aan het hek
voor de woning van de Europeesche autoriteit
wachten twee andere burgers Z. H. opzoo ook
aan de trap der woning staan twee burgers, en
boven op de trap staan de altredende en optre
dende Europeesche gezaghebbers. De aftredende
geleidt zijnen soedarah (broeder) den Sultan naar
de sofa, waar Z. H. plaats neemt tusschen den
voorganger en den opvolger; de eerste zit rechts,
de andere links van den vorst. Na voorlezing
van het besluit van verplaatsing, maken die
twee chassez-croisez, en wij hebben het onder
die bedrijven in ons groot tenue verbazend
warm. De Sultan, die twintig jaren oud schijnt,
mag geen woord spreken. Na de toespraken,
door af- en optredende regeeringsvertegenwoor-
diger» tot Z. H. gericht, grinnikte Z. II. en
bromde iets achter zijne lippen. Dit gebrom
en gegrinnik werd door den boemi onmiddellijk
in het Maleisch vertolkt, en bleek toen eene lange
rede te zijn, waaruit valt te besluiten dat de taal
des lands buitengewoon kernachtig is. De voor
stelling van de hoogst geplaatste inlandsche amb
tenaren volgde nadat de burgers waren gepresen
teerd. Daarna kwamen al de lekkernijen voor
den dag; er werd weinig van gebruikt, en als
de Sultan bedankt heeft, wordt alles weggenomen.
Dan treedt de boemi weder op, en beweert dat
de Sultan (die niets gezegd heeft) ons zijnen dank
betuigt en dat Z. H. wenscht te vertrekken.
Tot waar de Sultan de trap zal afdalen, wordt
Z. H. begeleid door den nieuwen vertegenwoor
diger; de volgelingen zijn allen in beweging, en
het is een duwen en haasten onder die menigte
om het eerst beneden te zijn. Aan saluut-schoten
ontbreekt het ook bij deze gelegenheid niet.
Den avond van denzelfden dag werd den Sul
tan ons contia-bezoek gebracht. Wij vonden toen
al die hooge heeren weder vereenigd, en ons viel
eene eer te beurt, die sedert negen jaren niet
bewezen was. Wij worden toegelaten in de hooge
tegenwoordigheid van de sultane-moeder, die met
Mamak wordt toegespoken. H. H. had wel de
goedheid, eenige woorden eigenmondig te willen
zeggen. De allerhoogste ambtenaar, de Radja
bitjara, ontbrak bij de plechtigheden van dezen
dag. Hij was ziek en al wel misschien 90 jaren
oud. De Sultan, die bij onze komst ons boven
aan de trap van zijn paleis heeft af te wachten,
begeleidde ons zoo ver bij het vertrek, en bene
den aan de trap wachtten ons de groote Heeren.
Toen vielen er weder 7 saluutschoten, die, om
dat het reeds donker was geworden, eerst den
volgenden ochtend vroeg door het fort werden
beantwoord.
Ik vergat het tafreel te schetsen, dat onze
krijgsmacht opleverde bij deze gelegenheden. Zij
stond ’s morgens zoowel als bij ons contra-bezoek
opgesteld. De bezetting bestaat uit een Europeesch
sergeant, 2 korporaals (waarvan één Europeaan,
maar niet Hollander) en 15 man. Wanneer er
bediening van het geschut noodig is, dan doen
8 man hun best om gelid te maken, vier aan
iedere zijde.
Plechtigheden gelijk aan bovenvermelde komen
gewoonlijk een paar keeren per jaar voor. Ove
rigens wordt het leven door niets anders verle
vendigd, dan door de hoop van eens per maand
brieven van elders te krijgen.
Leiden, 4 November 1886.
Voor een der Ministers aldus lezen wij
in de Haagsche Kroniek van de N. Gr. Ct.
wordt de toestand hoe langer zoo onaangenamer.
De heer du Tour, die zich met zijn bekende,
vaderlijke zorgen deerlijk heeft vergaloppeerd,
moet dezer dagen de zekerheid hebben ontvan
gen, dat hij bij zijn genomen voorzorgen boven
dien geheel heeft misgetast. Ik bedoel ditwat
te verwachten scheen, is gebeurd. Mevrouw
Bulkley, van haar ziekte hersteld, heeft, gebruik
makende van het recht dat ieder vrij mensch
bezit, protest aangeteekend tegen de wijze, waarop
de Minister van Justitie haar in oogenblikken
waarin zij elke verbintenis zou hebben aange
gaan om uit den kerker te geraken, afstand
heeft laten doen van haar wettige rechten. Zij
heeft den Minister bij brief doen weten dat zij
zich niet gebonden acht door de haar afgedwon
gen onrechtmatige verbintenis. En daarom is er
dan ook nu sprake van dat zy niet naar Arnhem
zal vertrekken, maar zich te Apeldoorn zal ves
tigen, om steeds in de nabijheid hare kleinkin
deren te blijven, met wie zij in haar geest altoos
voortleeft, zoo dat zy dan ook deze week, ter
De Duitsche consul-generaal te Sofia is naar
Berlijn gereisd, op bijzondere uitnoodiging van
den Rijkskanselier, die er prijs op stelde, mon
delinge mededeelingen te ontvangen omtrent de
gebeurtenissen te Sofia en den toestand in Bul
garije van iemand, die hij voor vertrouwbaar
houdt.
Bismarck heeft de leiding der zaken we
der geheel op zich genomen, zoodat zijn verblijf
te Berlijn waarschijnlijk niet van zoo korten duur
zal wezen.
Van de genoegens, weggelegd voor jonge amb
tenaren, die in den Ned. ïnd. Archipel geplaatst
worden op eilanden waar inlandsche vorsten in
schijn of in werkelijkheid regeeren, moge het
volgende eenig denkbeeld geven. Namen van perso
nen en plaatsen blijven onvermeld. De beschrijving
is afkomstig van een der hoofdpersonen in het
geval betrokken, wiens trant en stijl onveranderd
blijft.
Door de machine een beetje harder te laten
werken (de stoombooten hier kunnen en mogen
niet meer loopen dan pl. m. 8 mijlgelukte het
den kommandant onze boot vóór den nacht bin
nen te brengen. De regeerings-vertegenwoordi-
ger scheen wel reikhalzend naar de aankomst
van de stoomboot te hebben uitgezien, en daar
mede naar dengene die, bestemd tot zijn opvol
ger, hem uit zijne soort ballingschap zou ver
lossenalthans hij was terstond aan boord, om
mij nog denzelfden avond onder dak te brengen
(al was het dan ook maar een rieten dak) in
het paleis dat mij, de hemel weet hoe lang, tot
woning zal strekken. De verplaatsingen in deze
landen hangen, behalve van de staatsbelangen
der hooge regeering, ook nog af van de familie
belangen der betrokken ambtenaren. Heeft de
ambtenaar vrouw en kinderen, dan vermeerderen
daardoor de kansen van overplaatsing uit oor
den, die, gelijk dit eiland, hoogst gevaarlijk zijn
voor het leven van den Europeaan, wegens de
meestal er heerschende koortsen. Het offer van
gezondheid en leven brengt de Europeesche amb
tenaar blijmoedig, zoodra hij overtuigd is dat het
bijwonen van zinnelooze en half barbaarsche plech
tigheden tot heil des vaderlands strekken kan.
Om die overtuiging te krijgen, moet men even
wel lang en diep over de zaak hebben nagedacht.
Tegelijk met mij waren per post aangekomen
drie soerat koening, gele brieven, aldus genaamd
naar den geelzijden omslag waarin brieven voor
den Sultan zijn gewikkeld. Den Sultan wordt
kennis gegeven dat zoo’n brief is aange
komen, en Z. H. laat daarop weten wanneer het
hem zal behagen dien in ontvangst te nemen.
Dit geschiedt gewoonlijk tegen 8 uur des avonds,
niet door den Sultan zelven, maar door eenen
daartoe afgevaardigden priester. Deze priester
wordt in eenen draagstoel aangebracht, vooraf
gegaan door ruiterij, lijfwacht van den vorst, op
zeer fraaie paarden gezeten. Hun aantal is meest
al twaalf. Eén voor één komen die cavaleristen
aan den voet van de trap, waar bovenaan de
Europeesche oppermachtige in klein uniform staat.
De eerste cavalerist kijkt den oppermachtige ver
bazend nijdig aan, maakt met zijne lans eene
dreigende beweging, uit eenen vervaarlijken
schreeuw, wendt dan dood bedaard zijn paard
om, en stelt zich ergens voor het huis op. Wel
had men mij te voren gewaarschuwd, maar toch
verschrikte ik een weinig door die lansbeweging,
meer nog door den afgrijselyken kreet van dien
eersten cavalerist, die zoo’n ijselijk kwaad gezicht
trok. Sommige dep ruiters hadden de goedheid,
niet te schreeuwen, maar allen deden toch als
wilden zij mij doorsteken, en hiervoor moet men
dien heeren zijnen dank betuigen door hen be
leefd te groeten en de pet af te nemen. Aan
de ruiterij was het voetvolk voorafgegaan, be
staande uit eenen tamboer, eenen officier met
gouden épauletten en korporaalstrepen, en acht
manschappen met vuursteengeweren en helmen
of hooge mutsen, zooals de Duitsche Keizerlijke
garde ze nog draagt. De muziek die daarbij
behoort, bestaat uit eene gong en eene soort fluit.
Verder zijn er nog een paar vaandeldragers en
eene massa volgelingen, om luister en geur (en
welk een geur!) aan de zaak bij te zetten. De
priester die in last heeft den brief in ontvangst
te nemen, wordt onder aan de trap neergezet,
Voorafgegaan door eenige boemi's (ordonnancenj
bestijgt hij de trap en ontvangt, aan den top ge
komen, den brief op een presenteerblad, gedekt
met eenen gelen zijden doek, terwijl de priester
zelf ook als het ware in eenen grooten doek ge
wikkeld wordt. Achter hem staan twee heeren
geheel in het rood gekleed met ontbloote krissen,
om hem dood te steken wanneer hij den brief
laat vallen, waartoe niet veel kans is.
Men zou geneigd zijn die heeren in het rood
voor beulen te houdenmaar dat is gansch mis;
het zijn eene soort generalen, die ook geacht
worden de gave te bezitten van over het water
te kunnen loopen. Dat doet bij ons zelfs een
minister van marine hun niet na, en hier heeft
het ook niemand gezienmaar de lieden ge-
looven het.
Zoodra de priester den brief ontvangen heeft,
komt er eene nieuwe aanleiding tot verschrikking.
Van het fort worden dan 13 schoten gelost, die
met een gelijk aantal schoten worden beantwoord,
wanneer de brief bij den Sultan is aangekomen
en door eenen beambte met luider stemme is
voorgelezen. Twee burgers, Europeanen zijn
daarbij tegenwoordig en doen verslag er van aan
hun opperhoofd, dat natuurlijk reeds lang kennis
draagt van den inhoud des briefs, aangezien de
gouverneur van alle brieven aan den Sultan
afschriften aan het opperhoofd stuurt.
De overgave en overname van het bestuur ging
gepaard met een uitgebreid ceremonieel. De voor
galerij, die nu bleek niets te groot te zijn, werd
voor de ontvangst van Z. H. den Sultan in orde
gemaakt, d. i. alle roerend goed van eenige waarde
werd zorgvuldig opgeborgen, en zoo goed als
gelegenheid van den jaardag van het jongste,
een uitdeeling aan de armen van Scheveningen,
waar zij woont, hield. Ik deel dit alles niet
mede, omdat ik ’t noodig acht, dat het publiek
op de hoogte blijve van de faits et gestes van
mevr. Bulkley, maar eenvoudig om te doen zien
hoezeer de Minister du Tour zich met zijn
„voorbehoedmiddel tegen schoonmoeders en groot
moeders” in de vingeren heeft gesneden.
In de maand October was de opbrengst der
Rijksmiddelen weder minder gunstig dan in die
maand in 1885. Zij bedroeg f 10,429,000 tegen
f11,064,000 in laatstgenoemde maand.
Het personeel was geringer, de grondbelasting
meerook het patent was minder, maar in de
tien afgeloopen maanden was het toch ongeveer
honderdduizend gulder hooger.
De suikeraccijns leverde slechts f 725,000 tegen
f989,000 in October van verleden jaar. Het ge
distilleerd eveneens f68,000 minder, maar bleef
nog een ton boven de raminghet geslacht was
f30,000 minder. Het eindcijfer der accijnzen was
f345,000 lager dan verleden jaar. De invoerrech
ten bedroegen f455,000.
De indirecte belastingen waren nagenoeg ge
lijk aan die van 1885. Het successierecht bracht
minder opmaar het registratierecht f 617,000
tegen f 586,000 ten vorige jare; en het zegelrecht
f50,000 meer.
Het totaal over de tien maanden is f89,759,000
tegen f 87,156,000 verleden jaar en eene raming
van f88,460,000.
Het verslag der Kamer over de voorgestel
de hulp aan de suikerfabrikanten luidt, volgens
den Haagschen correspondent van de Midd. Ct.,
zeer ongunstig. Wordt hierdoor de positie van
den Minister van Koloniën bedreigd, nog meer
is dit het geval door eene andere aangelegen
heid. In genoemden brief leest men toch
„En dan de geschiedenis van TjiomasHet
zal de vraag zijn of de heer Sprenger van Eijck
deze zaak nog in de Kamer behandelen zalwaar
schijnlijk zal de Grondwetsherziening wel vroe
ger aan de orde komen en wie weet, of deze
niet den val van het Ministerie ten gevolge zal
hebben. De Minister zal wel zijn best doen om
eene te spoedige behandeling van de adressen
der heeren de Sturler en Sol te voorkomen, want
hij schijnt weinig belust op de verdediging van
de daden des heeren van Rees in deze. Het zou
zelfs niet onmogelijk zijn, dat Z. Exc. ’s Konings
vertegenwoordiger in Indië in den steek liet.
De Gouverneur-generaal zelf is, zegt men, wel
wat met de zaak verlegen, zelfs in die mate, dat
hij, volgens particuliere berichten uit Indië, er
over denkt om wegens redenen Van gezondheid
zijn eervol ontslag aan te vragen. Zijn gezond
heidstoestand moet dan ook werkelijk veel te
wenschen overlaten. De terugkeer op zijn reeds
gevorderden leeftijd naar de tropische gewesten
moet hem sterk hebben aangegrepen, zoodat hij
in weinig tijds vele jaren ouder is geworden en
een gevoel van afmatting zich van hem heeft
meester gemaakt. "Waarschijnlijk is hierin wel
de reden gelegen van verschillende daden en
nog meer van een zekere berusting, die men niet
van hem zou verwacht hebben.”
Volstrekt geen overbodige waarschuwing
deelt de Z. C. medeDe slechte gewoonte om
muren of schuttingen met onreine, vuile woorden
te bekladden, waardoor de openbare zedelijkheid
beleedigd, het kiesch gevoel en het oog onaan
genaam aangedaan wordt, is volgens art. 451 al. 3
van ons nieuwe strafwetboek gelukkig straf baar.
En die straf is waarlijk zoo gering ook niet; er
staat niet minder dan 5 dagen hechtenis off 15
boete op.
Naar aanleiding van een aanbeveling in
een socialistisch blaadje, om niet den kogel, maar
den dolk te gebruiken, zegt het Handelsblad
„Wij achten de door enkelen aangeprezen
methode, om oproermakers dood te zwijgen, vol
komen verkeerd. Er zijn toch lieden, die van
enkele gewone misdrijven en misdadigers tegen
woordig spreken als waren ze staatkundige
misdrijven en misdadigers. Deze hovelingen van
de ophitsers rekenen op de onbekendheid van
het publiek met de taal van hun staatkundige
cliënten. Het is daarom nuttig, te vragen: sinds
wanneer ophitsing tot moord in Nederland aan
spraak geeft op sympathie? waarom policie en
openbaar ministerie gehoond en misdadigers
gevleid worden door enkele dagbladen en advo
caten
In de Haagsche sprokkelingen van het U. D.
leest men
„Is het bv. niet typisch, micro-episch, de pen
van den dichter eener Jobsiade waard, een greep
uit het volle menschenleven, de strijd tusschen
die twee heroën onzer letteren op den drempel
van Oefening K. K.”, waar een Justus van Mau-
rik verzekert niet te kunnen spreken in eene
zaal waarin een Frans Netscher als gastheer
gezeten is, met het antwoord van dezen, dat
bij, als zijn gezicht alleen den heer van Mau-
rik hindert, met. alle mogelijke genoegen zijn
woord van eer wil geven, niet onder de oogen
van den geestelijken vader van Janus Tulp te
zullen komen, en er gaarne diens novelle aan
geeft? Netscher exit en Justus van Maurik ver
schijnt
Of zie eens wat de Tweede Kamer ontdekte
in het Departement van Marine, hoe de zuinig
heid de wijsheid bedroog. Er zijn ambtenaren
te veel jammerde de Kamer jaarlijks, en de Mi
nister gaf toedrie klerken werden bevorderd
Te Frankfort a. M. zijn weder 82 personen
in hechtenis genomen, die als socialisten bekend
stonden.
Koning Christiaan van,Denemarken heeft
aan de Bulgaarsche Regeering geantwoord, dat
Prins Waldemar de kroon van Bulgarije niet kan
aannemen met het oog op den tegenwoordigen
staat van zaken in het Vorstendom.
De Ministerraad kwam terstond na het ont
vangen dier depêche bijeen. Het gevolg der be
raadslagingen was, dat de Regenten Stambuloff
en Mortkuroff hun ontslag nemen. De Sobran-
je heeft hen echter herkozen en Zevkoff geko
zen, ter vervanging van Karaveloff. Voorts werd
eene deputatie benoemd, samengesteld uit Grekoff,
Staïleff en Kaltchoff, om zich naar de Mogendhe
den te begeven.
De zitting der Sobranje is daarop voor onbe-
paalden tijd verdaagd.
Uit Tirnova wordt gemeld, dat generaal
Kaulbars die van den Russischen consul te
Philippopel vernam, dat wegens den staat van
beleg de profeet niet verantwoordelijk was voor
het incident der arrestatie van Kavas het ont
slag heeft geeischt van den commandant der bri
gade en van den plaatscommandant en dat de
Russische generaal verder heeft verlangd dat het
garnizoen militaire eer zou bewijzen aan de Rus
sische vlag. Hij stelde verder een termijn tot
17 dezer voor antwoord.
Het Journal de Bruxelles, het officieuse or
gaan der Belgische Regeering, schrijft„De Ko
ning heeft een ruim gebruik gemaakt van zijn
recht van gratie. Tot heden zijn ruim 790 ver-
oordeelingen, waarvoor gratie is gevraagd, on
derzocht en nauwlijks 10 pet. dezer verzoeken
zijn ter zijde gelegd”.
Het ontwerp-d’Oultremont bevat, volgens
het Journal de Bruxellesdat elke Belg op zijn
20e jaar dienstplichtig ishet leger wordt ge
vormd door burgers van 20 jaar en door vrijwil
ligers, de dienst is persoonlijk in vredestijd, maar
in oorlogstijd is iedereen soldaat. De vrijstel
lingen worden uitgesproken vóór en niet na de
loting. De jaarlijksche klasse der militie bevat
de beschikbare manschappen, na aftrek der vrij
stellingen. In twee klassen verdeeld, vormt het
eene deel het jaarlijksche actiefhet tweede
is het beschikbare contingentdat zijn die, wel
ke in oorlogstijd moeten opkomen. Een deel van
het laatste contingent kan opgeroepen worden,
om dienst te doen gedurende drie maanden. De
duur van den dienst is 10 jaar: 3 jaar werke
lijke dienst, 4 jaar dienst in de reserve van het
actieve leger en 3 jaar dienst in de nationale
reserve, De miliciens die genoegzaam onderwe
zen zijn na een of twee jaar, kunnen verlof krij
gen. De miliciens kunnen, een jaar voor de lo
ting, een examen ondergaanals zij slagen zul
len zij, in oorlogstijd, deel maken van het twee
de contingent.
De Spaansche Regeering ducht weder een
opstand. De geruchten omtrent de ziekte der
Koningin-Regentes komen den revolutionairen
zeer te pas.
Uit Madrid wordt aan de Temps geseind:
In den afgeloopen nacht zijn de maat
regelen van de militaire overheid en van de po
litie vermeerderd. De officieren brachten den
nacht in de kazerne door. Verscheidene Minis
ters begaven zich te middernacht naar het Mi
nisterie van Binnenlandsche Zaken. Intusschen
worden de onrustbarende geruchten omtrent den
toestand in eenige provinciën gelogenstraft. Er
heerseht daar volmaakte rust.
Volgens de dépêches van de kapiteins-generaal
heeft de overheid hare voorzorgen in de mari
tieme tuighuizen enz. verdubbeld, daar de Re
geering geloofde dat er vóór de opening der
Cortes op 18 dezer eene revolutionaire beweging
zou ontstaan.
Te Cadix heeft er eene muiterij plaats gehad
onder 700 soldaten, die naar Cuba ingescheept
zouden worden. Zij weigerden over zee te gaan.
De waterstand der Rhone en Durance is
iets verbeterd, ofschoon de uitwerking van nieuwe
regens zeer wordt gevreesd.
Bolswardsclic Courant,
