NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
OI.SWARÖ EN WONSERADEEt
r
1886.
No. 49.
13
Vijf en Twintigste Jaargang.
VOOR
DONDERDAG 2 DECEMBER.
UIT DE PERS.
BUITENLAND.
DONDERDAG 2 DECEMBER.
I
VERSLAG
RAAD DER GEMEENTE BOLSWARD,
BINNENLAN D.
ABONNEMENTSPRIJS80 Cents per 3 maanden.
Franco per post 95 Cents.
ADVERTENTIEPRIJS 50 Cts. van 17 regels. Ver
volgens 10 Ct. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
een besluit ten aanzien van Bulgarije genomen.
Kaulbars schijnt dus te Konstantinopel te heb
ben bewerkt, dat de Porte geen stappen zal doen,
vóór Rusland haar met zijne voorgenomen maat
regelen heeft in kennis gesteld.
Omtrent het nieuwe complot der cadetten te
Sofia, waarvan een telegram heeft melding ge
maakt wordt thans het volgende gemeld Twee
officieren van de militaire academie, Tapawit-
scharoff en Wetzel, de laatste een gewezen Rus
sisch officier en nog Russisch onderdaan, smeed
den een complot, waarin ongeveer een dozijn
kadetten werden betrokken. Deze kadetten be
hoorden tot degenen, die na den aanslag op den
vorst als gewoon soldaat bij het leger waren
ingedeeld en later gratie hadden gekregen. Het
plan der samenzweerders was, de regenten en
de Ministers ’s nachts te vermoorden. Zij hoop
ten bij de uitvoering van dit plan de overige
kadetten te bewegen zich bij hen aan te sluiten.
Toen het complot was verraden, werden de ka
detten ontwapend en de twee officieren gevan
gen genomenin hun gezelschap vond men den
uit het leger weggejaagden kapitein Gerginoff,
die, uit Rusland teruggekeerd, zich beroemde,
twee malen een onderhoud te hebben gehad met
den Czaar. Ook hij werd gearresteerd.
De verjaardag van het overlijden van Ko-
ning Alfonso XII van Spanje is den 25n dezer
allerwege in het land plechtig herdacht. Te Ma
drid had de plechtigheid plaats in de San Fran
cisco kerk. De muren waren behangen met
zwart fluweel, gedekt door het koninklijk wapen
1700 waskaarsen waren ontstoken. In het mid
den der kerk was eene prachtige, door engelen
gedragen, katafalk opgericht, boven welke het
Byzantijnsche kruis was geplaatst. De katafalk
was bedekt met keurige bloemenkransen, door
de koninklijke familie en andere aanzienlijke
personen gezonden. Er waren een paar duizend
genoodigdende dames verschenen in rouwge
waad. De vertegenwoordigers van alle Staats
lichamen en besturen waren aanwezig. De bis-
schop van Madrid verrichtte den dienst. Het
koor heeft, met begeleiding van een orkest, be
staande uit 140 muzikanten, het Requiem van
Mozart gezongen. Troepen waren tot bewaring
der rust aan den ingang geplaatst.
De Koningin-regentes heeft, bij gelegenheid
van den verjaardag van den dood haars gemaals,
besloten een asyl op te richten voor afgeleefde
werklieden.
Don Jaime, de eenige zoon van don Carlos, is
na zijn jongste ernstige ziekte in zoover hersteld,
dat hij München heeft kunnen verlaten om naar
Italië terug te keeren.
Don Carlos zelf is, naar uit Madrid wordt ge
meld, Zondag te Vierreggio aangekomen. Hij
lijdt vrij ernstig aan eene keelontsteking.
Saint-Denis, bij Parijs, is in opschudding.
De meesterknecht van een caoutchoucfabriek
heeft het fabrieksgeheim aan eene vreemde firma
verraden. Zijn medeplichtige is de boekhouder;
deze werd gearresteerd, maar hij zelf is gevlucht.
Men zegt, dat hij een Duitscher is, Pfeiffer ge
naamd. Onder de werklieden in de stad heerscht
groote verbittering tegen de vreemde werklieden.
De prefect van politie heeft zich naar Saint-
Denis begeven, om maatregelen voor hunne vei
ligheid te nemen.
Te Brussel is een boek verschenen, onder
den titel: De Belgische Vrijmetselarij. Het is van
clericale zijde uitgegeven en bevat de namen van
5250 Belgische burgers, die als vrijmetselaars
worden aangeduid. Later zullen de biografische
bijzonderheden van eiken vrijmetselaar volgen.
Het eerste gevolg van de verschijning van dit
werk is, dat een menigte processen tegen den
uitgever zijn ingesteld, daar hij vele personen
opgeeft, die niet tot de vrijmetselaars behooren
en daarom een aanklacht tegen hem indienen.
De „Südwestliche” spoorwegen hebben op
eenige deelen hunner lijnen een „Sanitatswagen”
in de treinen doorloopen, welke wagen van alle
inrichtingen, voor het vervoer van zieken be-
noodigd, voorzien is. Iedere wagen wordt bege
leid door een ziekenverpleger der Maatschappij.
In dezen wagen worden alle reizigers, zoo ook
de tot den treindienst behoorende beambten, bij
welke zich verschijnselen voordoen van darm-
of maagontsteking, opgenomen.
Het rijtuig waarin zieken worden vervoerd tot
hunne bestemming, wordt daarna zorgvuldig ge
desinfecteerd. liet schijnt dat dit rijtuig alleen
voor het vervoer van choleralijders was in dienst
gesteld.
„Klein maar slecht” is de eenigszins zon
derlinge titel van ’t hier volgende gemengde be
richt, dat in de Amerikaansche Grondwet voor
komt.
Mrs. Roxallanna Drute, die haren man in War
ren, Nieuw-York, vermoordde, door hem dood te
schieten, zijn hoofd af te hakken en zijn lichaam
te verbranden, is veroordeeld om den 29sten
December aanstaande te worden opgehangen. Ze
weegt slechts 96 pond.
OP DINSDAG 30 NOVEMBER 1886,
’s avonds ten 7 u ar,
Alle leden tegenwoordig.
Het bij den Duitschen Rijksdag ingediende
wetsontwerp betreffende eene leening voor leger,
vloot en spoorwegen machtigt den Rijkskanselier
voor het leger 30,794,905, voor de zeemacht
7,317,770, voor de spoorwegen 592,00 ter voor-
loopige dekking der aan het fonds voor den bouw
van Rijks-vestingen ontleende voorschotten
7,411,810, te zamen 46,116,485 mark te leenen
en tot dit bedrag schatkistbiljetten uit te geven,
ook voor langer dan vier jaar.
De centrumspartij heeft bij den Rijksdag een
wetsontwerp ingediend, om voortaan het duel
gestrenger te straffen en ook het zoogenaamde
„Amerikaansche duel” (zelfmoord door het lot)
met tuchthuisstraf tot tien jaren te bedreigen.
Als generaal Kaulbars te Petersburg zal
zijn teruggekeerd, werwaarts de Czaar hem heeft
ontboden, wordt door de Turksche Regeering
De onbezoldigde jachtopziener H. van Hoog
straten, te Herner, heeft proces-verbaal opge
maakt tegen den gemeenteveldwachter van Borg
haren wegens dronkenschap. Verscheidene ge
tuigen echter, door den burgemeester van Borg
haren en den majoor der rijkspolitie te Druten
gehoord, hebben verklaard, dat genoemde veld
wachter niet dronken was, maar dat de jacht
opziener zich door een broeder van den wet
houder van Dam heeft laten omkoopen, om ge
noemden persoon wegens het feit van dronken
schap te bekeuren. Door den officier van justitie
te Tiel wordt een gestreng onderzoek ingesteld.
Zaterdagmiddag werden te Utrecht twee
zoogenaamde kwartjesvinders aangehouden en
naar het policiebureau op de Ganzenmarkt ge
bracht. Zij speculeerden ouder gewoonte op de
beurzen der buitenlieden.
Voor de rechtbank in den Haag is de zaak
behandeld van den wisselwachter der Hollandsche
Ijzeren Spoorwegmaatschappij, die op 9 Septem
ber 11. oorzaak was van de botsing der stoom
tram met eene losse locomotief, op de baan
ScheveningenAnna Paulownastraat.
De beklaagde erkende het feit hem ten laste
gelegd, dat hij door met zijn lantaren te zwaaien,
het sein had gegeven dat de weg veilig was,
terwijl hij was gewaarschuwd, dat de weg on
veilig was wegens het vertrek van den trein uit
Scheveningen. Hij deelde echter mede, dat hij
tweemalen door de Maatschappij was afgekeurd
wegens zijn zwak gezichtsvermogen en zelf' niet
begreep, dat zij hem in dienst had gehouden.
Deze verklaring bleek, bij onderzoek, juist te zijn.
De officier van justitie betuigde daarover zijn
verbazing. Het publiek zal er zeker niet minder
verbaasd over zijn, maar bij de reizigers zal nog
wel eene andere gewaarwording worden opge
wekt over zulk eene zorg voor hunne veiligheid,
Zoo ooit, dan werd te ’s-Hage ter terecht
zitting bewaarheid het spreekwoord, „een jong
militair is een oude bedelaar.” Onder de aanklacht
van het rondzwerven te Leiden zonder middel
van bestaan, stond toen voor de rechtbank te
’s-Hage terecht een met f 120 ’s jaars gepensio
neerd onderofficier, die niet kon leven van dit
pensioentje en nergens werk kon krijgen. De
burgemeester van zijne geboorteplaats (Leiden)
zond hem om werk naar verschillende personen,
doch geen hunner kon hem helpen. Driemalen
achtereen verzocht hij ten slotte nachtverblijf aan
het politiebureau, zoodat proces-verbaal als zwer
veling tegen hem werd opgemaakt.
De beklaagde verzocht den rechter hem maar
naar een rijkswerkinrichting te zenden, staande
hij alleen op de wereld, zonder geld. Een am
bacht kende hij niet, daar hij op te jeugdigen
leeftijd in militairen dienst was getreden.
Het openbaar ministerie nam een requisitoir
overeenstemmende met beklaagde’s wensch, nl.
5 dagen hechtenis en opzending naar een rijks
werkinrichting voor den tijd van 5 maanden,
doch de rechtbank kon zich met die vordering
niet vereenigen en sprak den beklaagde vrij.
Onder de statistieke opgaven door de Re
geering bij haar voorstel betreffende de kieswet
overgelegd, is er ook een houdende voor zoo
ver dit kan worden nagegaan eene lijst van de
beroepen en bedrijven, waartoe de nieuwe kie
zers zullen behooren.
Er blijkt uit, dat ook bij den census, die thans
wordt voorgesteld, althans in de steden het aan
tal gezeten werklieden, die tot de stembus toe
gelaten worden, nog zeer gering zal zijn. Maar
er blijkt ook uit, dat in Zuid- en Noord-Holland
het aantal oninbare posten schrikbarend groot
is. Te Rotterdam b.v. zijn voor het dienstjaar
’84 tot 85 van de 21252 aanslagen in het per
soneel, 10007 niet ten volle betaald, dus bijna
de helft! In geheel Drenthe daarentegen met
15957 aangeslacenen waren er slechts 189, die ge
heel of gedeeltelijk onbetaald blijven. Minister
van Financiën, aan zulke wanverhoudingen be
hoort gij een einde te maken Arnh Crt.
Men schrijft aan de 2V. R. Ct. uit Hel-
voort bij ’s-Hertogenbosch
Vrijdagavond, ongeveer een kwartier vóórdat
de sneltrein uit Brussel het station Helvoort zou
passeeren, hoorde de stationchef op eenigen af
stand het geluid van hamerslagen. Daardoor
verontrust, begaf hij zich in de richting van
waar het geluid kwam en ontdekte toen, dat de
lijn op drie verschillende plaatsen versperd was:
men bad nl. drie balken over de rails gelegd en
deze met touwen vastgebonden aan palen, die in
den grond geslagen waren. Hij kwam nog juist
bijtijds, om een onheil te kunnen voorkomen.
De justitie heeft een onderzoek ingesteld.
Aan het commissariaat van politie te Breda
meldde zich een huisvader aan, de bekentenis
afleggende, dat hij, bij gelegenheid van een grooteu
brand, die eenige jaren geleden aan de Bosch-
straat woedde, voor een bedrag van ongeveer
f 1000 had gestolen, ten nadee'e van iemand, die
reeds in het gasthuis is overleden. ’sMans ge
weten liet hem geen rust, en van daar zijne be
kentenis, die aanleiding gaf tot zijne inhechte
nisneming.
Te Doorn had Vrijdagnamiddag het volgen
de ongeluk plaats. Een 14jarig meisje, dat met
den goederentrein van de Oosterstoomtram was
meegereden, wilde al spelende onder het rijden
van den eenen wagen in den ander springen,
dich viel daarbij en kwam tusschende'wagens.
Met gebroken arm en gekneusde ledematen moest
zij onder geneeskundige behandeling worden ge
steld. De toestand van het meisje is bevredigend.
De notulen der vorige vergadering worden ge
lezen en goedgekeurd.
Ingekomen zijn
a. Een extract uit de resolutiën van Ged. Sta
ten houdende goedkeuring van de rekening der
Macadamweg BolswardSneek.
Met een ontvangst van f 3449,63
Uitgaven - 2251,725
Batig saldo f 1197,905
Aangenomen voor notificatie.
b- Adres van D. van Dijk, verzoekende „Het
Lange Land”, dat de gemeente voor de helft in
eigendom behoort, onderhands te mogen inhuren
voor f 40 per pondemaat.
Wordt ter ^visie gelegd om in de volgende
vergadering te behandelen.
c. Aanbevelingen voor de periodieke vacatu
res in verschillende corporatiën.
1, De stadsspaarkas, aftredend lid de heer
J. R. A. Donker. Aanbevolen worden de heeren
J. R. A. Donker en P. H. Kingma.
2. De Stadswerkinrichting, aftredend lid de
heer S. T. Hiemstra. Aanbevolen worden de
heeren S. T, Hiemstra en Th. van der Meulen.
3. De plaatselijke commissie van schooltoe
zicht. Aftredend lid de heer N. L. J. Bruinsma.
Aanbevolen worden de heeren N. L. J. Bruinsma,
P. J. de Boer en H. G. Schoonhoff.
Ter visie om in de volgende vergadering ue
benoemingen te doen.
d. Van burgemeesters en wethouders een mis
sive, begeleidende een nieuwe verordening op
het gebruik van het waaggebouw.
Het dagelijksch bestuur, in navolging van an
dere gemeenten acht dergelijke regeling in het
belang van den handel.
Een aan te stellen waagcommissie kan dan
een wakend oog houden op de handelsbelangen
en op de belangen der gemeente. Wordt ter
visie gelegd, om in de volgende vergadering te
behandelen.
Punten van behandeling.
1. Benoeming van een onderwijzer in de school
voor meer uitgebreid lager onderwijs.
De heer M. M. Blanken te Middelburg met 10
stemmen benoemd. Een briefje was blanco.
2. Behandeling van de gewijzigde voorwaar
den tot levering van gas.
Na uitvoerige discussiën tusschen de heeren
Vos, P. J. de Boer, Eisma, van Ringh, van der
NA eij en den Voorzitter, over de vulling der meters
met glycerine, de plaatsing der meters enz., wordt
de verordening met 10 stemmen aangenomen.
De heer van der Weij tegen.
3. Behandeling van het adres van het bestuur
der Zuiderzee-Vereeniging om eene geldelijke
bijdrage.
Na uitvoerige discussiën tusschen de heeren
IJ. T. de Boer, Eisma, Vos, Eerdmans, van
der Weij en den Voorzitter, over het al of niet
belangrijke van de drooglegging der Zuiderzee
voor onze gemeente, en over de vraag of het
Staatszaak of particulier moet worden onder
zocht en ondernomen, wordt het voorstel van
het dagelijksch bestuur om de drie volgende
jaren eene subsidie van f 50 te verleenen, met
6 tegen 5 stemmen verworpen. De heeren Feen-
stra, Cremer, Eisma, Vos en van Ringh, voor.
Sluiting der vergadering.
In de Tweede Kamer werd bij de behandeling
van de uitzonderingswet betreffende Veere, bij
amendement aan die gemeente het bij het
voorstel toegekende recht ontnomen, om ac
cijns op rogge te heffen.
Uit een schrijven aan de N. R. C. blijkt, dat
in 1885 de invoer van roggemeel bedroeg 125
kilogramdat is tegen een halve cent per kilo
gram gerekend, 62% cent.
De gemeentekas zal nu, krachtens het amen
dement, die inkomst derven
Men zal erkennen, dat de Tweede Kamer groot
in het kleine is.
De Minister van Waterstaat heeft bekend
gemaakt, dat ook dit jaar weder in de maand
December nieuwjaarskaarten verkrijgbaar zijn,
tegen den prijs van 10 cents, de inhoud mag
tien woorden bevatten, zij worden zonder ver
dere kosten zooveel mogelijk bezorgd op 1
Januari op alle plaatsen, waar telegraaf kantoren
zijn gevestigd.
De uitslag der proefneming ten vorigen jare
schijnt dus bevredigend te zijn geweest. Wij
dachten het nietnieuwjaar toch is niet zulk
eene onverwachte gebeurtenis, dat men de tele
graaf te baat behoeft te nemen, om elkander
daarmede geluk te wenschen. Men kan best voor
zeven centen minder een heilwensch het begeerde
adres doen bereiken, als men hom den vorigen
dag verzendt. Arnh. Cour.
Van „bevoegde zijde’’ wordt aan het D.
v. Z.-H. het volgende geschreven
„M. i. is de thans in Indië heerschende bere-
bere (nietberri-berri het woord behoort
aan een der Papuasche dialecten en beteekent
de ziekte van here) niet .zoo moeilijk te over
winnen. Kwamen er vroeger bere-berelijders in
eene gevangenis, kazerne of aan boord van een
schip, dan werden de bewoners direct de kam
pong in gejaagd, de gebouwen dag en nacht
open gelaten, schepen met zwavel en teer berookt.
Op die wijze werd meermalen de ziekte bedwon
gen. Thans, nu men betere desinfectie-middelen
kent, schijnt dit nog gemakkelijker geworden.
De bere-bere is niet aanstekelijk, maar de in-
fectiestof zit in de lucht der vertrekken, gebou
wen of schepen en ontwikkelt zich in vochtige,
warme, gesloten mephytische holen.”
De Standaard zegt over het voorstel be
treffende het kiesrecht. „Minister Heemskerk
is op tijd klaar. De liberalistische club had
order gegeven, dat „Art. 76 nieuw” klaar moest
zijn, eer men aan de Staatsbegrooting toog.
Welnu, de volgende week komt de Staatsbe
grooting, en Zaterdag daaraan voorafgaande
komt de „oppassende” Minister, in het zweet
zijns aanschijns, op een drafje met het rolleke
papier, waarin „Art. 76 nieuw” staat, aanloopen.
Voor zóóveel ijver ontvangt hij van de heeren
dan nu ook een goedig knikje. Betoon van
dienstijver pleegt eiken patroon te stemmen tot
minzaamheid.”
De Standaaed deelt hierop het voorstel mede,
dat zij noemt „het keurig knipsel, dat de onbe
taalbare Minister met zijne fijne vingertoppen
geknutseld heeft.” Na de mededeeling van
het voorstel volgt de vraag
„Wat zit hier nu in
„Geen Algemeen stemrecht, zegt de Minister
in zijn Memorie van toelichting.
„Edoch, is dit wel echte munt?
„Verbeeld u toch!
„Algemeen stemrecht wordt, niet rechtstreeks
maar alleen zijdelings uitgesloten, en wel door
de bepaling, dat de kieswet zekere kenmerken
van geschiktheid en welstand moet aangeven.
„Doch, heel gek, staat er nu nog apart bij
dat, „bedeelden” zijn uitgesloten.
„Dus de Minister laat het vrij, de kenmerken
van welstand zóó te formuleeren, dat, verbood
de Grondwet het niet nadrukkelijk, ook de be
deelden in de termen konden vallen.
„Anders toch had deze exceptie geen zin.
„Welbezien, komt het stelsel er dus op neer,
dat behalve de bedeelden ieder persoon kiezer
kan worden.
Alzoo Algemeen stemrecht, except de bedeel
den dat en niets minder wierd nu 's Minis
ters systeem.
„Zelfs de mogelijkheid van algemeen stemrecht
geeft hij toealleen maar redt hij de eer van
zijn naam, dank zij „de bedeelden.”
Wonseradee], 27 Nov. De Gemeenteraad
heeft heden benoemd:
a. tot armvoogd de heeren H. Schuurmans
te Burgwerd, R. Zwaagstra te Corn werd, H.
Sieperda te Tjerkwerd, L. Wesselius te Wons,
H. H. de Jong te Ferwoude, Br. J. van Abbema
te Longerhouw en R. Zwolsman te Makkum:
b. tot lid van het college tot ondersteuning
van reizende behoeftigen den heer G. A. Heldoorn
te Witmarsum
De Raad besloot
1. Te blijven voortgaan met aanvulling van
het tekort aan de opbrengst van het Rijks-
telegraafkantoor te Makkum, overeenkomstig de
bepalingen van het onlangs verschenen koninklijk
besluit.
2. Met de Nederlandsche Tramweg-maat-
schappij in onderhandeling te treden over het
verleenen van eene bijdrage tot de kosten van te
Arum en Witmarsum te vestigen telefoonkan
toren.
3. Afwijzend te beschikken op een verzoek
van ingezetenen van Schraard, om de Zuidertille
op kosten van de gemeente te herstellen.
4. Het adres van den Frieschen ijsbond in
handen van de commissie voor de strafverorde
ningen te stellen, om daarop bij de aanhangige
herziening van het politie-reglement te letten.
5. Goed te keuren de door het armbestuur
van Kimswerd gesloten overeenkomst met dr.
Bruinsma te Arum, tot voorziening in den ge
neeskundigen dienst, tegen eene vergoeding van
f 275, en ten aanzien van eene door het arm
bestuur te Cornwerd c. a. met dr. Kremer te
Witmarsum gewenschte overeenkomst, tegen
f240 te handhaven het bij de begrooting geno
men besluit tot beschikbaarstelling van f 200.
-- De voeding de gevangenen in de celgevan-
genis te Arnhem is voor 1887 aangenomen tegen
10% cent per man en per dag.
Een politieagent te 's Bosch is wegens eene
kleine oneerlijkheid op ’t bureau van den
commissaris van politie begaan, in hechtenis
gesteld.
Bolswardsche Courant
j
VAN DEN
