NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
teS,SWAB9 EN WtMNSSBASBBl
1886.
Vijf en Twintigste Jaargang.
No. 51.
VOOR
BUITENLAND.
BINNENLAN D.
DONDERDAG 16 DECEMBER, p
k-
X
X
per H.L.
na
f
-i
■n
ABONNEMENTSPRIJS80 Cents per 3 maanden.
Franco per post 95 Cents.
Voor zaaikoren
3
4
1
3
een
32
60
28
528
820
160
390
3
4
1
3
rogge
haver
boonen
weiland
32
60
28
f 240
- 136
- 165
- 140
f 1,90
- 10,00
- 1,00
- 4,00
- 1,00
- 6,40
- 4,00
- 12,00
- 1,00
- 2,00
!®4
3
4
1
3
ADVERTENTIEPRIJS 50 Cts. van 1—7 regels. Ver
volgens 10 Ct. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Voor diepploegen
Aardappelen
Rogge
Haver
Boonen
Rente van het benoodigd kapitaal
Onderhoud der vaste goederen
Rekening van smid en stelmaker
Voor bewerking van h. land na ’t oogsten -
Uitgaven van 1 H.A. Boonen.
Voor diepploegen
zomer en
zomer kan
zaai boonen
zaaien
schoonhouden van onkruid
ploegen en opeggen
zichten en binden
het inoogsten
dorschen
afleveren van koren en stroo
schoonmaken van ’t koren
Totale onkosten f 43,30
Uitgaven van 1 H.A. Weideland.
Voor het afglooien der wallen
f 1,90
- 8,00
- 0,50
- 6,40
- 4,00
- 12,00
- 1,00
- 2,00
Totaal f 35,80
f 8,00
- 1,90
- 1,00
6,50
4,00
- 12,00
- 1,00
- 1,00
- 2,00
Uitgaven van 1 H.A. Haver.
diepploegen
zaaien
zichten en binden
inoogsten
dorschen
aflevering van koren en stroo
het schoonhouden van onkruid
schoonmaken van ’t koren
Totaal f 37,40
Uitgaven van 1 H.A. Rogge.
zaaikoren
zaaien
zichten en binden
het inoogsten
dorschen
aflevering van ’t koren en stroo
schoonmaken van *t koren
f 73,60,
-25,-,
■40,-,
-20,-,
-40,-.
Totale lasten f 198,60.
Daar de landbouwer van zijn benoodigd kapi
taal rente moet maken of geven, wordt de intrest
van het benoodigd kapitaal de verliezen gere
kend. Als men nu aanneemt, dat bovengenoemde
boerderij tien jaren geleden is aangekocht voor
den middelmatigen koers dier tijden, dan mag
men rekenen op f 1400 per H.A. Het benoodigd
kapitaal werd dus 20 ml. f1400 S f28000.
Voor bedrijf kapitaal is op deze boerderij de
som van f 3000 benoodigd. Alzoo wordt het ka
pitaal, waarvan intrest gemaakt of betaald moet
worden, f3100 naar 4y2 pr.ct., wordt 31 ml. f45
s f 1395. Vervolgens moet het onderhoud der
vaste goederen in rekening worden gebracht.
Dit kan gerekend worden op f30 gemiddeld.
Rekening van smid en stelmaker, voor het on-
van het land
'f 612,-
- 107,40,
- 149,20,
- 43,30,
- 24,-,
270,—
- 198,60,
- 1395,—,
30,-,
50,-
40-,
Onvoorziene uitgaven - 20,
Voor bemesting en mestspeciën - 1200,
Totaal f 4139,50.
De opbrengst dier boerderij was f 4058,00;
dus een nadeelig saldo van f 81,50. Men behoeft
dus niet te meenen, dat de klachten der landbou
wers onjuist zijn. De vroeger zoo florissante
Veenkoloniën zijn thans gedrukt, naar aanleiding
van den achteruitgang der boerderijen en er dient
wel op gelet te worden om den landbouw te steu
nen. Wanneer een landbouwer nu f 800 voor
zijne huishouding noodig heeft, dan moet 1 H.A.
land tegenwoordig niet meer kosten dan f 561.
De waarde der gronden is aanmerkelijk gedaald
en zij, die hun land voor tien jaren hebben ge
kocht, hebben het bijna te duur. Het is te
hopen, dat er spoedig een lichtstraal moge ko
men, om onze Veenkoloniën nog eens weer te
zien in een florissanten toestand.
Bij bovengenoemde boerderij is gerekend, dat
men des winters geen vee houdt, dus alles wat
er verbouwd wordt, wordt verkocht. Het houden
van vee toch, is eene zaak, welker voordeel af
hangt van den handel in den veestapel, die vaak
nog al ver uiteen loopt. Soms moet men het vee
bijna voor niet door den winter houden, en in
enkele gevallen krijgt men het dubbel betaald.
Doch om een goeden staat te krijgen van den
veestapel, zou men wel een reeks van 10 jaren
moeten nemen, wat natuurlijk te uitgebreid zou
worden. Daarom heb ik gerekend, dat al de
gewassen worden verkocht.
U dankzeggende voor de opname, mijnheer de
Redacteur, Uw dienaar:
Veendam. W. WOLDERING H.zn.
(Op verzoek overgenomen uit de Nieuwe Veen
dammer Courant.)
tig goed land) der verschillende gewassen is als
H.A. Aardappelen 300 H.L.
Rogge
Haver
Boonen
H.A. aardappelen a f 68,00 S
7?
77
77
77
Voor onderhoud van drie paarden
f 5
afschutten - 3
Totale onkosten per H.A. f 8
Daar wij bij bovenstaande uitgaven het werk
der paarden niet hebben gerekend, moet ook het
houden van paarden in rekening worden gebracht.
Zoo reken ik een paard voor onderhoud des
zomers op f40, en ’s winters op f50, dit wordt
voor ’t geheele jaar f90 voor 1 paard. Op deze
boerderij moeten 3 paarden zijn, dit wordt dus
3 ml f90 =s f270. Voor afbruik van paarden
kan men niet in rekening brengen, daar op deze
boerderij wel als derde paard een jong paard kon
worden opgefokt, om het dan weder als drie- of
vierjarig paard te verkoopen.
Verschillende belastingen:
Grondbelasting voor goed land f3,68
per H.A., wordt, 20 ml f3,68 a
Gemeentebelasting ongeveer
Personeele lasten
Assurantie
W aterschapslasten
rekend op f 20 per H.A.
opbrengst van rogge f 136 en f 40,s f *176
haver f 165 en f 40 a J 205; boonen f 140 en
f 20 s f 160. De totale opbrengst dier boer
derij is alzoo
Van 9 H.A. Aardappelen 9 ml. f 240 s f 2160
Totale opbrengst f4058.
Omtrent de opbrengst der weidelanden reken
ik, dat men i
2 koeien en 2 schapen den geheelen
f 0,80
- 4,25
- 2,75
- 5,00
Zoo ontvangt men aan contanten van 1 H.A.
80 cent s
4,25
2,75
5,00
Uit Berljjn wordt gemeld, dat Zondagna
middag om 3 uur voor het paleis van den Duit-
schen Keizer een persoon in hechtenis moest
worden genomen, die met een steen wierp naar
het historische hoekvenster van het paleis, de
lievelingsplaats van den Keizer, als hjj de hulde
zjjner trouwe Berljjners beantwoordt.
Volgens eene bekendmaking van den rector
Dan zal er zoo iets aan het licht komen!
Jammer dat het onderzoek niet eerder is ingesteld.
Wij houden ons overtuigd, dat, wanneer men ziet
op welke wijze deze „volksdrank” wordt ver-
valscht, de Regeering en de Wetgevende Macht
er zich nog eens op bedenken zouden om door
maar altijd en altijd den accijns te verhoogen,
die stelselmatige vergiftiging in de hand te wer
den.
„Dan moet het volk ook maar geen jenever
drinken”, antwoordt men misschien.
Heel goed. Maar niet ieder kan portwijn of
sherry drinken, en door nu maar voortdurend
den borrel van den kleinen man hooger te be
lasten is het ware middel niet om het drank
misbruik tegen te gaan wel om den drank hoe
langer hoe nadeeliger te maken.
Het is zeer gemakkelijk te decreteeren. om
vreemdelingen, die men niet op zijn grondgebied
wil hebben, over de grenzen te zetten. Maar
aan gene zijde van die grenzen is toch altijd
een andere Staathet land waar geen land meer
achter ligt behoort tot de mythen. Wat zal er
nu gebeuren, indien men een vreemdeling over
de grenzen verwijdert en de Staat, op wiens
terrein men hem zet, op zijne beurt den vreem
deling weder terugzendt
Dit is een geval, dat de wet niet oplost en de
diplomatie vrij wat hoofdbrekens zou kosten, als
zij eene internationale regeling wilde maken.
Het geval echter doet zich nu voor. Vijf-en-
veertig Heidenen werden uit Limburg op Prui
sisch terrein gebracht; Pruisen bracht ze echter
weder terug op Nederlandsch grondgebied. Ver
moedelijk zullen wij het nu beproeven om ze
aan Belgie over te doen, maar Belgie heeft reeds
meermalen getoond, ook niet gesteld te wezen
op bezoekers van deze nationaliteit.
Wat zullen wij er dan mede doen? Naar
hun vaderland terugzenden Voor wiens reke
ning? En bovendien, waar is der Heidenen
vaderland?
In storm en regen hield de brandweer te
Venlo Donderdag eene oefening met eenen nieu
wen reddingszak, vervaardigd uit zeildoek en
ruim 13 M. lang. Deze zak is bestemd om per
sonen uit bovenverdiepingen van brandende per-
ceelen te redden, die door het vuur of wegens
andere oorzaken geen uitweg meer voor levens
behoud kunnen vinden.
Op de derde verdieping van het stadhuis werd
gemelde zak, waaraan een paar houten beves
tigd zijn, in een oogwenk met een touw naar
boven gehaald en bevestigd, waarna een 25tal
personen door den linnen koker in een oogen-
blik naar beneden schoten, om behouden op den
vlakken grond uit te stappen. Op verschillende
plaatsen in dien zak kunnen nog kleppen open
gemaakt worden, om bewustelooze personen
daaruit te redden. De proef is uitstekend gelukt.
Arum, 11 Dec. De eerste wintervergade
ring met dames van het departement „Arum,
Kimswerd, Achlum en Hitzum” der Maatschappij
tot Nut van ’t Algemeen had hier gisteren
avond plaats op de ruime bovenzaal van den
heer J. Meijer.
Volgens den wensch en de opdracht van het
Hoofdbestuur kwam de heer dr. J. W. Lieftink
te Rauwerd over sociale toestanden en boeide
daarmede in hooge mate het aandachtig luiste
rend publiek.
De schoone rede in al hare onderdeden na te
gaan is ons ondoenlijk in dit kort verslag.
Na den hoofdschotel werd nog eene bijdrage,
evenzeer tot genoegen der aanwezigen opgedischt
door den heer C. W. C. T. Visser te Arum,
die daarvoor gekozen had „Poëzij”, door E.
Hertzveld.
Met een gepast woord van dank aan de spre
kers sloot de voorzitter, de heer G. B. Bruinsma
deze eerste genoegelijke wintervergadering.
Harlingen, 14 December. Gisteren ging van
hier per spoortrein een wagenlading aardappel-
zoekers en zoeksters, om zich te verantwoorden
voor bedoeld bedrijf, voor zooverre dit was uit
geoefend zonder toestemming van den bezitter
van het land.
Door de veelheid der plichtigen heerschte in
den waggon een bepaald gezellige toon, die de
vrees voor gevangenis blijkbaar overstemde.
Even voor Leeuwarden hield de trein, als ge
woonlijk, stil, voor het controleeren der plaats-
biljettenmaar toen dit was afgeloopen, kon men
den trein niet weder in beweging brengen. Wat
was ’t geval In eene dames coupé had eene
der dames het noodsein, op den Westinghouse
rem correspondeerende, overgehaalden dus
misschien voor ’t eerst hier te lande de deug
delijkheid van dit instrument proefondervindelijk
bewezen. Daar geen der drie dames zich scheen
te herinneren, wie van haar het feit had bedre
ven, is door een rijksveldwachter van alle drie
nota genomen.
Naar men uit Brouwershaven aan het Rott.
Nbl, meldt, is daar als eerste overtreding van
het artikel van het nieuwe Strafwetboek, betref
fende het zingen van liederen, aanstootelijk voor
de zedelijkheid, door de politie proces-verbaal op
gemaakt tegen de bekende regels op de wjjze de
Mandolinata:
„Meisje, moet je niet opstaan,
Moet je niet naar je winkel”, enz.
Te Goes zijn thans nog 70 lijders aan ma
zelen. Er zijn in het geheel 738 geweest, waar
van 15 overleden.
- 176 s -
- 205 - -
- 160 a -
- 130 - -
Bolsward. Het aantal week- en maand
bladen in onze stad is weder met één vermeer
derd. Het proefnummer is verschenen van
Het Vaandel, weekblad voor Westergoo en Ze-
venwolden, onder verantwoordelijke redactie van
H. van Griethuizen Antzn., Pred. te Burgwerd.
„Dit blad is hoofdzakelijk bestemd voor dat
gedeelte van Friesland, dat tegenwoordig door
het hoofdkiesdistrict Sneek voor de 2e kamer
wordt ingenomen. Vooral ook dat deel van het
district, waar het ongeloof doorgedrongen is tot
de massa des volks.
Op politiek terrein wenscht het blad de Chris
telijk historische of anti-revolutionaire beginselen
te bepleiten.
Op kerkelijk terrein wenscht het weekblad
de Gereformeerde beginselen voor te staan. Het
Vaandel wenscht handhaving der Gereformeerde
beljjdenis te bepleiten en keurt met beslistheid
de tegenwoordige vervolging der Gereformeer
den af.”
In een correspondentie in het Maandblad
tegen de Vervalsching van Levensmiddelen komt
de mededeeling voor, dat de redactie een reeks
onderzoekingen zal uitvoeren omtrent den jenever
en dat juist uit de meest onaanzienlijke drank
winkels monsters zijn genomen. Het voornemen
bestaat, in alle steden des lands een dergeljjk
onderzoek in te stellen.
H.A.
De onkosten van I J„j.
volgt. (Even moet ik den lezer attent maken,
dat alleen het werk van manschenhanden in
rekening gebracht wordt en niet van de paar
den, waarop ik straks zal terugkomen.)
Voor pootaard. en het klaarmaken derzelve f 24
der Berlijnsche universiteit is het voortaan den
studenten verboden, in openbare vergadering als,
spreker op te treden. Tevens zijn eenige studen
ten die in bijeenkomsten van den „Academisch-
Liberalen Verein” het woord hebben gevoerd,
voor de universiteits-rechtbank gedaagd. De zaak
wekt veel bevreemding, omdat het wegens de
nieuwe rechtsregeling des rijks zeer wordt be
twijfeld, of de autoriteiten der hoogeschool nog
wel de bevoegdheid hebben om het openbare
leven der studenten aan zulk eene controle te
onderwerpen. Met uitzondering van zekere disci
plinaire bevoegdheden, die aan den rector en
senaat ten opzichte van het universiteit- en stu
dentenleven blijven overgelaten, staan de studen
ten zoo meent men in alle overige aange
legenheden des levens, zoowel van particulieren
als van strafrechtelijken aard, tegenwoordig on
der de algemeene wetten.
Als candidaat voor den troon van Bulga
rije wordt nu ook genoemd Prins Ferdinand van
Saksen Coburg
De Keizer van Rusland moet generaal Kaul
bars zeer koel hebben ontvangen en diens voor
stellen betreffende eene bezetting van Bulgarije
ten eenemale hebben verworpen.
Dezer dagen is door het Duitsche Rijks-
bureau voor Statistiek in het licht gegeven een
overzicht van het post- en telegraafwezen in het
Rijkspostgebied gedurende het jaar 1885, met
uitzondering derhalve van Beieren en Wurtem-
berg, in welke beide Staten de post- en telegraaf
kantoren onder eigen beheer zijn gebleven. Wij
ontleenen daaraan de volgende opgaven:
Het aantal ambtenaren en beambten, bij de
post- en telegraafkantoren werkzaam, vormt te
zamen een talrijk leger, want het klimt tot
81,720 pertonen. In vergelijking van het jaar
1884 is hun aantal met 3740 vermeerdert.
Postkantoren waren er 3798, brievengaarders,
enz. 13,266, postkantoren, tevens telegraafkan
toor 8101, brievenbussen 58,818, waarvan 27
886 werden aangetroffen in plaatsen, waar slechts
brievengaarders, maar geen postkantoor werd
gevonden.
Het aantal brieven per post verzonden was
736 millioen, 230 millioen briefkaarten, 220
millioen drukwerken, 18 millioen monsters, 63
millioen postwissels en andere dergelijke waar
den, 451 millioen dagbladen. Volgens de gedane
aangifte is in geld of geldswaarde per post ver
zonden 15,649 millioen.
In alle opzichten hier vermeld breidt de dienst
zich jaarlijks met groote snelheid uit.
De lengte der telegraaflijnen was op het einde
des vorigen jaars 71,618 kilometer, het aantal
telegraafkantoren 11,756, dat der telegraafkan
toren met telephoonverbinding 3170. Terwijl bij
de postkantoren in elk opzicht een aanmerke
lijke uitbreiding in den dienst heeft plaats ge
had, is het aantal opgegeven telegrammen, in
vergelijking van het vorige jaar, slechts met 1.51
percent toegenomenhet totale cijfer bedraagt
f17.484,417.
De gezamelijke ontvangst van post- en tele
graafdienst klimt tot 172,242,249 mark, waar
van het batig slot is 26,041,217 m.
In riolen te Brussel zijn ongeopende brieven
gevonden, den 15en November uit Amerika ver
zonden en geëxpedieerd met de mail die aan den
bekenden diefstal blootstond. Men meent dus dat
er medeplichtingen aan den diefstal te Brussel
zijn.
Het dorp Dissau bij Lübeck is tijdens den
storm van Donderdag totaal afgebrand. Zestien
groote boerderijen met een grooten voorraad
graan enz. zijn een prooi der vlammen geworden.
Men spreekt van moedwillige brandstichting.
België. De regeering heeft Saint-Patrick
hoofdredateur van het onder bescherming van
den Graaf van Parijs verschijnend royalistisch
blad „Monsgretaire”, verbannen, omdat hij Frank
rijk aangeraden heeft België, als een vergoeding
voor het verlies van Elzas-Lotharingen, te an-
nexeeren.
Inkomsten en Uitgaven
Boerderij in de Weenkoloniën.
Mijnheer de Redacteur!
Daar in de Veenkoloniën veel door de land
bouwers wordtgeklaagd, over den slechten toestand
hunner zaak, zoo zoude ik bij U, mynheer de
Redacteur, wel een weinig ruimte willen aan
vragen in uw veel gelezen blad, teneinde door
het geven van een staat eener boerderij, eens te
kunnen zien of de klachten juist zijn of niet.
Ik neem hiertoe eene boerderij van 20 H.A.,
die ik van middelmatige grootte beschouw in de
veenkoloniën. Op die boerderij zullen worden
verbouwd naar de tegenwoordige bouworde
9 H.A. Aardappelen
Rogge
Haver
Boonen
Groen- of weideland
en
Voor
stroo, kaf en lichtkoren van boonen wordt ge-
Dus komt bij de
haver f 165 en f 40 s J 205; boonen f 140
derij is alzoo
Rogge
Haver
Boonen
W eideland
3
4
1
3
Totaal 20 H.A.
De gemiddelde opbrengst (n.l. van middelma-
volgt
Van
- 35,80 a
-43,30 s
- 43,30
- 8.00 s
van 9
Verschillende belastingen
Uitgaven en verliezen der boerderij.
Eerst zullen wij de bemesting nemen. Hoe of
waartoe men wil mesten, hangt af van het idéé
der landbouwers. Ik laat dit hier buiten be
spreking. Doch wanneer men g>ed land heeft,
kan men voor f 60 per H.A. het land in be
hoorlijk goeden staat houden. Dus zou deze
boerderij voor bemesting 20 ml. 60 gulden
kosten ,=s f 1200.
Vervolgens neem ik het poten, zaaien en al
wat tot die werkzaamheden behoort, alles per
1 H.A. Aardappelen zijn als
dat alleen het werk van m?nschenhanden
i -2.
den, waarop ik straks zal terugkomen.)
ploegen en poten 4
overpl en eggen tot de aard, opkomen- 3
het schoonhouden van onkruid - 8
rooien 22
aardappelzoeken - 2
afschepen 2
bestoppen met stroo - 3
Totaal per H.A. f 68
in een H.A. weideland gemiddeld
een paard gedurende den halve
weiden.
Eene koeweide wordt gerekend op f 45,den
geheelen zomereene schaapweide op f 10,
den geheelen zomer; de halve zomer-paardeweide
is f 20. Dus totale opbrengst van het weide
land
Voor 2 koeien 2 ml. 45 90
2 schapen 2 ml. 10 20
Een halve paardeweide 20
Van 1 H.A. totaal f 130.
De prijzen der producten zijn als volgt:
f 0,80 voor Aardappelen
Aardappelen 300 ml.
Rogge
Haver
Boonen
Voor stroo, kaf en lichtkoren der rogge
haver wordt gerekend op f 40 per H.A.
Bolswardsche Courant
77
71
77
77
77
n
1»
w
7)
77
77
77
n
Ti
77
77
y>
77
I—
r—
r—
77
7»
7?
77
77
77
77
7?
77
77
77 77
77
7?
7?
77
77
7»
77
77
77
7?
77
77
7»
EENER
7?
77
77
JLtcn.cu ing, vau öliuu cu oicunaiici vuui iacv uii-
derhoud der landbouwwerktuigen 150 gemiddeld.
Verder wordt voor de bewerking
het oogsten, gerekend op f40,
Totale onkosten der boederij zijn:
77
77
77
77
77
77
77
l
77
77
77
