NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
61SWABB EN WGHiSBBAÖBEt
Kweekschool voor Zeevaart
No. 2.
buitenland.
1887.
Zes en Twintigste Jaargang
VOOR
DONDERDAG 13 JANUARI.
BINNENLAND.
DONDERDAG 13 JANUARI,
I
aan-
ABONNEMENTSPRIJS80 Cents per 3 maanden.
Franco per post 95 Cents,
De Duitsche Rijkskanselier is Zaterdag
avond uit Friedrichsruh te Berlijn teruggekomen.
Zijne tegenwoordigheid in den Rijksdag zal,
meenen de voorstanders der legerwet, niet zon
der invloed blijven op het lot van het ontwerp.
Met ophef maken de Regeeringsgezinde bladen
melding van elk adres, dat aan den Rijksdag
wordt gericht, met verzoek om de legerwet te
willen aannemen. Zoo heel veel beteekent deze
steun evenwel nog nieter kan althans geen
sprake zijn van eene „beweging” ten gunste der
Regeeringsvoordracht.
In de Rijksdag-commissie is door de tegen
standers der legerwet toen hun op deze en
dergelijke adressen gewezen werd verklaard,
dat zij zonder moeite tegen-adressen hadden
kunnen uitlokken, maar dat nagelaten hebben,
teneinde aan het buitenland geen treurig tooneel
van tweespalt op te leveren. Voorts werd door
de commissie, in wier handen deze adressen
gesteld werden, nadrukkelijk geconstateerd, dat
er slechts 109 petitiën voor de voorstellen waren
ingekomen met ongeveer 19,000 handteekeningen
in ’t geheel en dat er dus van een eigelijk
gezegde volksbeweging volstrekt niets gebleken
was. Toch is men algemeen van oordeel, dat
de Rijksdag de legervoorstellen onveranderd zal
hebben aan te nemen of anders ontbonden zal
worden.
vroolijke uiterlijk, als wij hen in den verloftijd, in
hun losse, bevallige kostuum, in ons midden zien.
Ten overvloede deelen wij nog eens mede, dat
de Sub-Commissie voor deze stad en omstreken
bestaat uit de HeerenP. Peereboom, R. F. Feen-
stra, N. de la Lande Cremer, A. Banning arts,
H. J. van den Oever, M. E. van der Meulen en
den Secretaris K. EL Laagland, die allen bereid
zijn de noodige inlichtingen te verstrekken.
Ik eindig met den wensch, dat vele flinke
knapen, ook uit de naburige dorpen, zich opge
wekt mogen gevoelen, om zich te wijden aan
deze eervolle, voordeelige betrekking en zoo zich
zelve te helpen, zonder hun ouders te bezwaren.
Zoo zullen ook zij er toe meewerken, om de
eer onzer vlag te handhaven en te toonen dat
zij onverbasterde zonen zijn van een dapper voor-
(TOC I Q P rl f"
M. E. VAN DER MEULEN.
Op verzoek van en in overleg met de, in het
laatst van het vorig jaar, hier ter stede opgetre
den Sub-Commissie voor bovengenoemde Kweek
school, stel ik mij voor omtrent deze schoone
stichting een en ander mee te deelen, teneinde
alzoo de aandacht van ouders en voogden voor
hunne zonen en pupillen daarop te vestigen. Mocht
ook een of meer knapen dit opstel lezen, wel
licht dat de lust in hem gewekt wordt, zich te
wijden aan een zoo eervolle werkkring, waarin
hij op onbekrompen wijze leven kan, op eigen
kosten voor zijn vorming kan zorgen, terwijl hij
op velerlei wijze bevorderd kan worden met steeds
flink klimmende verdienste en desverkiezende
op nog krachtigen leeftijd den dienst kan ver
laten met een pensioen, dat een waardige be-
looning is voor den lande bewezen diensten.
Met welgevallen zet ik mij tot het schrijven
dezer regelen neer, want ’t is mij, als waait een
frissche zeewind mij om de slapen, terwijl ik denk
aan de flinke knapen, nu reeds mannen geworden,
die heinde en verre verspreid, eene eere zijn voor
onze Neerlandsche oorlogsvloot, aan de matrozen,
de bootslieden, de stuurlieden, de schrijvers, die
op onze onderscheiden bodems met lust en ijver
dienen.
Met welgevallen doe ik het, in deze stad en
op dezelfde plek waar eenmaal de stichter, als
knaap heeft gewoond en gedarteld, de man, in
wiens brein de gedachte is opgekomen en gerijpt
en die niet gerust heeft, voordat ze, in vereeni-
ging met anderen, is verwezenlijkt. Met innige
deelneming en warme geestdrift voorzeker werd
voldaan, aan ’t geen de tegenwoordige voorzitter,
in de algemeene vergadering, gehouden den 26ste"
Mei des vorigen jaars sprak: „Ik noodigU uit,
M. II.om op te staan van uwe zitplaatsen en
daarmede dankbare hulde te brengen aan de na
gedachtenis van onzen onvergetelijken voorzitter
en vriend, Dr. ABRAHAM RUTGERS van der
LOEFF den stichter dezer Kweekschool”. Den
13de“ Juli 1885 was hij bezweken, nadat hij 30jaren
de ziel dezer inrichting was geweest.
Deze stichting verdient in alle opzichten
bevelenswaardig heeten.
Onze oorlogsvloot mag niet bemand worden
met vreemde huurlingen. Neerlands zeevolk, moet
op Neerlands vloot.
Een menigte ouders zoeken voor hun zonen
een eervolle, voordeelige betrekking. Bij am
bachten, op kantoren, bij het onderwijs, overal
is overvloed. Op de vloot is plaats voor flinke,
stevig gebouwde jongens.
Zijn zij 13% jaar oud en hebben zij lager on
derwijs in voldoende mate genoten, dan worden
zij aangenomen, ontvangen f30,premie en een
maandelijksche soldij van f8,waarvan f6,
langzamerhand wordt ingehouden, tot aanzuive
ring van de schuld, die gemaakt is voor de kosten
der eerste uitrusting, terwijl van het overblijvende
den jongen per week f0,25 als zakgeld wordt
uitbetaald en het overige bewaard blijft, voor
reisgeld, om met den verloftijd naar huis te kunnen
gaan, als anderzins.
Gemiddeld blijven de jongens zes maanden in
de Kweekschool en gaan dan naar een der op
leidingsschepen te Amsterdam of Rotterdam.
Het verblijf aldaar duurt twee jaren, en na als
licht matroos een kruistocht van één jaar met de
oefenings-divisie gemaakt te hebben, worden de
meest oppassende, ijverigste en knapste jongens
geplaatst bij de opleidingen voor stuurmans- en
bootsmans-leerlingen of wel opgeleid voor andere
betrekkingen of ambachten, als: konstabel, schrij
ver, timmerman, bottelier, enz. enz.
Binnen een tijdsverloop van 6 a 7 jaren na de
indiensttreding, kan een oppassende jongen den
graad van Kwartiermeester, 3de Stuurman of Kon-
stabelsmaat bekleeden, waaraan verbonden is een
maandelijksche soldij van f25,a f32,be
nevens eene toelage in de Overzeesche Bezittin
gen van f 6,a f 7,’s maands.
Op een bepaalden leeftijd en na een vastgesteld
aantal dienstjaren, heeft ieder schepeling aan
spraak op een pensioen, dat afwisselt van f 440,
’s jaars als Adjudant-Onderofficier tot f200,als
matroos, behalve de verhooging voor elk jaar
verblijf in militairen dienst in de Overzeesche
Bezittingen.
Met vertrouwen vraag ik, waar zijn voor de
meeste jongens betere vooruitzichten?
Door verschillende ouders en jongens wordt
dit dan ook ingezien en ook uit onze stad zijn
sints 1881 reeds 15 jongens aan de Kweekschool
geplaatst en vandaar bevorderd. Helaaséén,
de lichtmatroos W. de Jong, is te Atjeh den
28sten October 1885 gesneuveld, door een vijande
lijk schot getroffen, een tweede is wegens lichaams
zwakte uit den zeedienst ontslagen, maar de an
dere dertien maken flinke vorderingen en ’t is
ons een genoegen te kunnen meededen, dat „van
al deze jongens in hun conduite-rapport wordt
gemeld, dat zij oppassend, ijverig en zeer geschikt
zijnhetgeen trouwens ook blijkt uit de promotie,
die zij nu reeds hebben gemaakt”, geljjk de secre
taris van het Hoofdbestuur schrijft.
Dat de jongens het in Leiden en elders koste
lijk hebbens bljjkt overvloedig uit hun gezonde en
Aan de Tweede Kamer is namens de
„gemeente der Zevendedags-Baptisten” (die niet
den Zondag, maar den Zaterdag als rustdag er
kent) te Haarlem een adres gezonden, met de
betuiging, dat zij in de aanneming van de voor
gestelde wet tot bevordering van de Zondagsrust
eene krenking zoude zien van het goddelijke
recht, eene zij het ook onopzettelijke ver
krachting der gewetensvrijheid, eene verkorting
van hun burgerrecht. Met al den eerbied dien
zulk eene overtuiging verdient, zouden wij be
scheiden kunnen opmerken, dat naar ons geleerd
werd de oud-testamentische Sabbath door den
Christelijken Zondag is vervangen, ’t Is echter
mogelijk dat wij dwalennog dezer dagen von
den wij in verscheidene bladen van de richting
in Kersttijd verschijnende, dat in den Engelen
zang het woord „vrede” volstrekt niet beteekende
wat men volgens het spraakgebruik „vrede”
noemt, en ’t is dus zeer goed denkbaar, dat wij
ook ten aanzien van den Sabbath en den Zondag
volstrekt niet op de hoogte zijn.
Maar ééne zaak schijnt men te Haarlem eenigs-
zins uit het oog verloren te hebben namelijk
dat de tegenwoordige Zaterdag en Zondag eigen
lijk op een Dinsdag en Woensdag vallen, wegens
het uitlichten van een tiental dagen in October
1582 bij de invoering van de Gregoriaansche
tijdrekening.
De zaak is dus toch niet in orde en nu zou
het ons toeschijnen, dat het er zooveel niet meer
toe doet welken dag van de zeven men tot rust
dag neemt. Ter wille van de vele maatschappe
lijke belangen, die er bij gemoeid zijn, is eenheid
echter wenschelijk en noodig.
De heer F. W. Mondriaan ontwikkelt in
het Dagblad het denkbeeld om de sigaren
niet de pijp tabak te belasten. Hij geeft daar
toe in overweging sigarenzegels te maken, in
den trant van postzegels en die op de sigaren
te plakken. Als die zegels de waarde hadden
van eene halve cent zou, volgens zijne bereke
ning, de Staat daardoor jaarlijks ruim twee mil-
lioen ontvangen. De zegels zouden van zoodanig
papier moeten zijn, dat, wanneer zij van de si
garen werden afgenomen, zij verschrompelden
en voor verderen dienst onbruikbaar werden.
De heer Mondriaan grondt zijne berekening op
de onderstelling, dat er 600,000 rookers in ons
land zijn, die gemiddeld twee sigaren daags roo-
ken, dat is dus 1,200,000 per dag, of 438 millioen
per jaar.
Behalve de sigaren zou men ook belasting-
etiquetten kunnen aanbrengen op cigaretten-doo-
zen, pakjes fijne tabak, zoogenaamde geheime
geneesmiddelen, blikjes verduurzaamde lekker
nijen, aanplakbiljetten en wat dies meer zijn.
Met betrekking tot de sigaren doet zich echter
ook de quaestie voor, dat de kleefstof eene be
werking moet ondergaan om aan hare bestem
ming te beantwoorden en men laat niet gaar
ne iedereen aan zijne sigaar likken.
De schaatsrijders-wedstrijden te Slikkerveer
zijn onbepaald dat istotdat het weder gaat
vriezen uitgesteld. Zoodra het tot den wed
strijd komen mag, is H. M. de Koningin stellig
voornemens dien met het prinsesje bij te wonen.
De heer N., te Heeg, heeft aan de Vrije
Ur.iversiteit te Amsterdam een gift geschonken
van f1000.
Te Scheveningen wordt jaarlijks f 60,000
aan sterken drank uitgegeven, en aldaar zijn
59 „vergunningen” verleend.
Aan de Ned. Gist- Spriritusfabriek te
Delft werd, wegens het overlijden van den eersten
beslagkoker Oversloot de tweede koker A. van
Peppen in diens plaats aangesteld, die door de
bevordering aanspraak kreeg op hooger loon.
Vrijwillig deed hij echter afstand van deze loons-
vermeerdering ten behoeve der weduwe van zijn
overleden kameraad, tot tijd en wijle hij wellicht
zelf er ever mocht gaan denken de zorgen voor
De Bulgaarsche deputatie, die zich thans
te Parijs ophoudt, heeft een onderhoud gehad
met den Franschen Minister van Buitenlandsche
Zaken Flourens.
De heer Grekoff schetste den moeilijken toe
stand, waarin de Bulgaarsche Regeering zich
bevindt. Deze laatste is geneigd, alle conces-
siën te doen welke met de onafhankelijkheid
van Bulgarije strooken om uit dien toestand te
geraken, maar zij gelooft dat de candidatuur van
den prins van Mingrelië onbestaanbaar is met de
stabiliteit en vrijheid des lands.
De Minister Flourens antwoordde, dat hij de
gedelegeerden slechts als bijzonder persoon ont
ving, want alleen de Porte kan uit naam van
Bulgarije spreken. Naar zijn inzien bestond het
beste middel om uit de moeilijkheden te gera
ken hierin, dat bijzondere rekening werd gehou
den met de gevoelens van Rusland. Frankrijk
moet bovenal letten op de algemeene belangen
van Europa, welke in de handhaving des vredes
gelegen zijnhet kan slechts de middelen aan
bevelen, welke sneller en zekerder tot eene
oplossing voeren het heeft geen bijzondere rol
in de quaestie te vervullen en alleen die be
slechting aan te moedigen, welke door de voor
naamste belanghebbenden aannemelijk wordt
geacht. Het eenig doel van Frankrijk is de
handhaving van den vrede.
De bevolking van Frankrijk neemt slechts
langzaam toe, blijkens de thans officieel open
baar gemaakte resultaten der op 30 Mei 1886
gehouden volkstelling.
In 1881 waren er 37,672,048 inwoners, in
1886 was het aantal geklommen tot 38,218,903,
zoodat er eene vermeerdering was van 546,885
inwoners. Van de 87 departementen hebben er
55 eene vermeerdering ondergaan en de overige
eene vermindering. Het aantal geboorten over
trof dat der sterfgevallen met 395,623.
In Frankrijk en' België zijn wederom werk
stakingen uitgebroken. Een 1500tal werklieden
der Staats-tabakfabriek te Marseille hebben den
arbeid gestaakt. Zij klagen over de slechte soort
van tabak die hun ter bewerking wordt gegeven,
hetgeen den arbeid bemoeielijktook klagen zij
over de onregelmatigheid in het uitdeelen der
tabak, waardoor tijd voor hen verloren gaat. De
werklieden drongen reeds aan op het wegzenden
van den chef hunner afdeeling.
Daar de directeur der fabriek van die klachten
niets heeft willen weten, zoo hebben een 600tal
werkstakers vier hunner gemachtigden naar het
gebouw der prefectuur vergezeld. De prefect ont
ving de gemachtigden en beloofde den directeur
te zullen spreken om tot eene schikking te
komen.
In België zijn het mijnwerkers en katoen
wevers, die grève maken.
In het steenkoolbekken van Charleroi hebben
te Amereoeur, te Montigny en te Paturages elk
tusschen 200 en 400 mijnwerkers den arbeid ge
staakt om verschillende redenen: in de eerstge
noemde plaats wegens een loon-quaestie, in de
tweede omdat men over een ploegbaas zich meent
te beklagen te hebben en diens ontslag uit den
dienst eischt, en in de derde plaats omdat de
mijnwerkers geweigerd hebben alleen in een mijn
gang de steenkool uit te houwen en iemand bij
zich willen hebben, teneinde bij voorkomende
ongevallen elkander te kunnen helpen. De maat
schappij had aan dien wensch voldaan en den
enkelen werkman een jongen als hulp toegevoegd,
maar men eischte een volwassen man, en toen
dit geweigerd werd, werd het werk gestaakt.
Gelijk gewoonlijk bewegen zich de werstakers
bij talrijke groepen langs den openbaren weg,
steeds onder begeleiding van een roode vaan, maar
ongeregeldheden zijn er niet voorgekomen.
Te Gent hebben de katoenwevers der firma
Coster-Rousseau Co, den arbeid laten staan.
De aanleiding daartoe werd gevonden in eene
aanmerking op het werk van een wever, wien
loon werd ingehouden. Denzelfden avond ver
voegde zich bij den chef eene deputatie, die ver
klaarde, overeenkomstig de statuten van hunne
vereeniging „Vooruit”, in dit, geljjk in elk ge
schil tusschen patroon en werkman, bemiddelend
te willen optreden. De chef antwoordde, dat hjj
niet onder die statuten stond noch verkoos te
staan, en zond daarom de deputatie weg. Deze
herhaalde den volgenden dag hare poging met
hetzelfde slechte succes, en daarop maakten de
wevers strike.
ADVERTENTIEPRIJS: 50 Cts. vanl7regels. Ver
volgens 10 Ct. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
een eigen huishouden op zich te nemen. Bij de
vermelding dier edele daad zegt de Fabrieksbode
„Braaf zoo!” en met recht.
Men meldt het volgende aan de L. Ct.
„Ach, ging het nu maar dooien Het is buiten
doodnacht, het ijs is geen pijp tabak waard, het
is zoo rot als een mispel, ieder schaatsenrijders-
bond zit geschoren en iedere verdere onderneming,
op het Slikkerveer o. a., is in de slik gevallen of
van nul. en geener waarde. Marktdag en geen
boeren in stad, die anders bij menigte zouden
komen afzakken met moeder de vrouw, op schaats
en slede. Vertier: nergens; te verdienen: nie
mendal. Sneeuw ongeschikt om te arren: baan
vegers op den uitkijk, maar werkeloostenters
met wel toebereide melk, maar zonder aftrek.
Wat buiten te zien valt Eenige kraaien in de
toppen der boomen, die zitten te peinzen waar
zij nu wel een goed maal zouden kunnen opdoen.
Ging het nu maar dooienDe winter drijft den
spot met de lieden, die zich willen harden tegen
de koude en oefenen tot het verkrijgen van
stalen spieren.
Een te verwachten dooi is zoo onmogelijk niet,
als de wind wil ruimen. Het is in den Atlantischen
Oceaan niet pluis, en de barometer, die op „regen
en wind’’ staat, geeft ook daarvan reeds eenige
teekenen. Als de wind naar het zuidwesten loopt
komt de dooi, zonder welken geen gezond ijs
meer te wachten is.
De turfschippers in Friesland lijden door de
stremming der vaart groote armoede honderden
schepen liggen in ’t ijs ingevroren en kunnen nu
zelfs als baanvegers niets Verdienen.
Aan van Ommeren, die uit de gevangenis
te Groningen is ontslagen, werd Zondag bij zijne
aankomst te Amsterdam, eene hulde gebracht
in het Volkspark. Als sprekers traden op van
der Stadt, Domela Nieuwenhuis en Penning.
Er was een talrijke menigte op de been, maar
de rust werd niet verstoord. Slechts enkele
agenten van politie zorgden dat het verkeer
niet gestremd werd.
Een meisje geheel in het rood gekleed met
een roode muts op en een roode vlag in de hand
bood hem een boquet aan van roode bloemen
met een begeleidend schrijven.
De socialist Belderok, die zich Vrijdag in
arrest had moeten begeven, werd Zaterdag op
het Waterlooplein gearresteerd en naar de cel
lulaire gevangenis overgebracht.
Zaterdagmiddag is eene dienstbode, die op
de tweede verdieping van een huis in de Wijn
straat te Rotterdam glazen waschte, uit het
raam en op straat gevallen. Zij brak den sche
del en een been en was oogenblikkelijk een lijk.
Na eene langdurige ongesteldheid is Zater
dag overleden dr. H. J. Ranke, sedert 1878
hoogleeraar bij de geneeskundige faculteit te
Groningen.
Reeds meermalen werd in de Zeeuwsche
gemeente Kamperland geklaagd, dat op de feest
dagen na de sluiting der tapperijen, de schuren
der landbouwers werden gebruikt voor nacht
verblijf voor verliefde paartjes. Dit ging zon
der vragen aan den eigenaar en ook gewoonlijk
zeer tegen diens zin, daar zulke nachtelijke be
zoeken onaangename gevolgen kunnen hebben.
De politie, die dit tot dusverre oogluikend had
toegelaten, is thans handelend opgetreden, en
onlangs zijn ’s nachts door den gemeente-veld-
wachter uit de schuur van een landbouwer niet
minder dan 10 (zegge tien) paartjes verdreven,
die daar in het stroo lagen; natuurlijk moesten
zij hun namen opgeven, waarna zij in geduchte
verwarring afdropen, ook tot waarschuwing van
anderen.
De commissie voor de feestelijke viering van
’s konings 70 verjaardag te Leeuwarden heeft
zich thans geconstitueerd onder voorzitterschap
van den burgemeester, den heer P. Lijcklama
a Nijeholt. Het programma voor den dag zal
bsstaan uitUitdeeling aan de armen, onthaal
enz. van de leerlingen der scholen voor on-en
minvermogenden (openbare en bijzondere scholen
groote militaire parade, volksspelen, feestrede in
de Groote kerk en zanguitvoering, vuurwerk
volksvoorstelling en vauxhall.
In de afgeloopen week zijn in de Nicolaas
kazerne te Utrecht door verschillende militairen
en op onderscheidene plaatsen opruiende socia
listische blaadjes gevonden, welke dadelijk in
beslag zijn genomen. Er is toen onverwachts
een onderzoek ingesteld in de kistjes der
manschappen, bij wie geen van die blaadjes
zijn gevonden.
Het waren blaadjes van verschillenden inhoud,
o,a. een met het opschrift: „Brood voor allen”
en een .Aan de Militairen” met den aanhef
„Broeders”, laatsgenoemde overgedrukt uit Recht
voor allen, no. 81, beiden gedrukt aan de Typo
graphic Excelsior in den Haag.
Men schrijft uit Groningen van Maandag.
De ijsvereemging „Groningen” hield heden
eene hardrijderij op schaatsen, waartoe zestien
der meest beroemde hardrijders waren uitgenoo-
digd14 zijn opgekomen. B. Kingma van
Grouw en Kornelis de Boer waren niet tegen
woordig.
De prijzen voor deze rijderij uitgeschreven be
droegen f 100, f 70, f 40 en f 20.
Hoewel het dooi weder is, is de prachtige ijs
baan door een zeer groot publiek bezet om deze
interessante hardrijderij gade te slaan.
Did
Bolswardsclie Courant
TE
LEIDEN.
Opgericht den 1 e n Januari 185 6.
