NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
OLSWARD EH W0NSERASEE1.
L
-
Stichtelijk of schadelijk
School met den Bijbel
TE
fil
Zes en Twintigste Jaargang.
1887.
No. 10.
BINNEN LAN D.
BUITENLAND.
DONDERDAG 10 MAART. g
Oldeboorn en Akkrum,
wanneer hij eenigszins op de hoogte is, van den
allerdroevigsten toestand onzer gemeenten. Jaar
in, jaar uit, zijn de inwoners onzer gemeenten
door hunne voorgangers geblinddoekt, wijl zij
riepen van „Vrede, vrede,” hoewel er geen vrede
was. Daérdoor werden de arme zielen verleid,
en door den Satan al dieper en dieper in het
verderf gevoerd.
VOOR
«ffl
verderfelijk is
l
ABONNEMENTSPRIJS: 80 Cents per 3 maanden.
Franco per post 95 Cents,
hT,
SJ
ADVERTENTIEPRIJS50 Cts. van 1—7 regels. Ver
volgens 10 Ct. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
en de ongodisterij”
Men kan liet probeeren.
De heer van ’t Lindenhout wil op de Veluwe
een kolonie stichten van de landloopers die be
delend, vooral bij hen die aan de groote wegen
wonen, het land doortrekken en meestal het
geen zij krijgen aan drank besteden. Hij meent
dat, wanneer men voor dit doel slechts de helft
besteedde van hetgeen men aan die lieden, half
gedwongen, geeft, de kosten zouden gedekt zijn.
De kolonisten zouden bezig gehouden worden
met ontginnen en het aanleggen van bosschen,
waarvoor nog duizenden bunders beschikbaar
zijn.
’t Is mogelijk, dat wij de zaak verkeerd in
zien, maar wij vreezen, dat door zulk soort van
arbeiders, die voor het meerendeel te lui en te
onbekwaam of ook wel buiten staat zijn, om te
werken, er niet veel van die ontginningen te
recht zou komen en deze kolonie een kweek
school zou worden van nog grooter kwaad dan
nu door hen bedreven wordt.
Mocht echter tot eene proefneming worden
overgegaan och, laat men dan niet op de
Veluwe maar op de Mookerhei het met hen
probeeren.
V Een Protest.
Een aantal ouderlingen en oud-ouderlingen, on
der wie men de meest geachte namen vindt van
mannen, die als streng rechtzinnig worden er
kend, hebben eene circulaire uitgevaardigd, waar
in zij met ernst opkomen tegen de zoogenaamde
Gereformeerde beweging en tegen het streven
dier partij, die met verbreking van orde, tucht
en gehoorzaamheid aan de gestelde regelen der
Duitschland. Men maakt zich ongerust
over de gezondheid van den Keizer. Sedert eenige
dagen is hij zeer verzwakt, hoort moeilijk en
spreekt slechts weinig. De geneesheeren waken
dag en nacht bij hem en schrijven hem verster
kende middelen voor. Aan het hof vreest men,
dat er vóór den 90en verjaardag, op 22 dezer,
nog iets treurigs zal gebeuren.
Nader wordt uit Berlijn gemeld, dat de krach
ten des Keizers langzaam maar zeker afnemen.
Het gerucht van zijn dood liep reeds, doch is
onwaar.
Het gerucht loopt dat de Heer Benningsen
hoofd der nationaal-liberale partij, eerstdaags als
minister van binnenlandsche zaken zal worden
benoemd, in plaats van den heer Puttkamer,
wiens regeeringsbeleid sedert eeoigen tijd, zelfs
door de Regeering zeer wordt gelaakt.
De uitslag van 58 herstemmingen is thans
bekend. Gekozen zijn 8 conservatieven, 4 leden
der Rijkspartij, 13 nationaal-liberalen, 7 leden
der centrumpartij, 18 vrijzinnigen, 5 socialisten
en 2 Welfen.
Te Merseburg moet door loting worden beslist.
Bulgarije. De krijgsraad heeft negen
officieren ter dood veroordeeld, een officier tot
drie maanden gevangenisstraf en vijf burgers tot
vijftien jaar gevangenisstraf.
De ter dood veroordeelden hebben reeds allen
hun vonnis ondergaan.
Riza bey heeft bij het regentschap aangedrongen
op de benoeming van een Rus tot minister van
oorlog.
De opstanden in Bulgarije zijn onderdrukt.
Zij hebben zich zoo verklaarde Fergusson
in het Engelsche Lagerhuis bepaald tot een
klein gedeelte der troepen te Silistria en Rust*
schuk. Elders had geene rustverstoring plaats.
Zoo goed als men de zaken kan overdrijven,
zoo goed kan men de beteekenis er van misken
nen. De Engelsche Regeering vindt in het voor-
V Weer wat nieuws.
Nu de kerkelijke beweging te Amsterdam zich
niet meer door openbare feiten kenmerkt, de
opstootjes door de sociaal-democraten veroorzaakt
tot het verleden behooren en evenzoo, naar wij
hopen, die der anti-socialisten, wordt de hoofd
stad en misschien ook andere steden weder met
woelige tooneelen bedreigd. Het leger des heils
zal binnen een week of vier aan ons land een
bezoek brengen.
Daar ons volk de Engelsche taal niet machtig
is, stellen we ons voor, dat de campagne geen
rijke vruchten zal dragen en de godsdienstoefe
ningen op straat behooren zoo weinig tot onze
volkzeden, dat wij ook uit dien hoofde meer
rustverstoring dan bevordering van het gods
dienstig leven er van verwachten.
In Engeland laat men die menschen onge
stoord zingen en spreken naar welbehagen, maar
in ons landje, waar alles de nieuwsgierigheid
wekt en het tot den volksaard behoort zich met
alles te bemoeien, is bet te vreezen, dat deze
zangers van godsdienstige liederen op eene vroo-
lijke wijs aanstoot zullen verwekken en tot on
geregeldheden aanleiding zullen geven.
Voor den aanvoer van dergelijke artikelen zou
den wij bijna een beschermend tarief verlangen.
uitzicht, in Turkije te moeten tusschenbeiden
treden, om Rusland’s plannen te verijdelen, niets
aanlokkelijkszij begrijpt, dat op den eersten
stap in die richting een gevaarlijk, gedwongen
voortschrijden zal kunnen volgen. Dan is ’t nog
maar beter, althans gemakkelijker, zoo lang
mogelijk de oogen gesloten te houden.
Wat zegt men te Petersburg? Het officieele
orgaan der Regeering ziet in het gebeurde een
nieuw bewijs voor den abnormalen toestand in
Bulgarije. „Uitgeweken Bulgaarsche officieren,
die de beste elementen van het Bulgaarsche le
ger vormen, konden niet onverschillig blijven
toezien hoe het Bulgaarsche leger van lieverlede
tot een blind partijwerktuig werd gemaakt”.
Rusland, alle hoop op herstel van orde en rust
hebbende opgegeven, zal in zijne tot dusver ge
volgde gedragslijn volharden, zegt het blad ver
der. Het bedoelde eene geruststellende verzeke
ring te geven, maar slaagde daarin niet volkomen.
De Weener bladen beschouwen dien opstand als
eene zeer ernstige zaak en houden zich voor het
meerendeel er van overtuigd, dat Rusland dien
rechtstreeks of zijdelings heeft aangestookt. Zij
hopen, dat het Bulgaarsche Regentschap er in
slagen zal, de muiters spoedig meester te worden,
opdat Rusland niet een voorwendsel erlange om
gewapenderhand tusschenbeiden te komen, hetgeen
allicht bet begin zou kunnen zijn van een alge-
meenen Europeeschen oorlog. De Neue reie Pres-
se is van oordeel, dat nu ook de verzekering van de
Nord begrijpelijk wordt, „dat Rusland vooreerst
meer op het westen van Europa dan op Bulgarije
de oogen gevestigd zou houden”; de Russische
Regeering zou daarmede de aandacht hebben wil
len afleiden van hare medeplichtigheid aan het
geen thans te Silistria gebeurd is.
Te Catania op Sicilië heeft zich de cholera
vertoond. In 48 uren deden zich 18 gevallen
voor, waarvan 11 met doodelijken afloop.
lloleerende Predikanten.
Zondagmorgen was de Groote Kerk te Aalten
het tooneel van een allesbehalve broederlijk
samenzijn en een stichtelijke bijeenkomst. Toen
de deuren geopend werden, drongen de twTee
partijen Ganglianen en Soedeneezen (de partij
van ds. Soede) door verschillende deuren het
kerkgebouw binnen Ook de officier van justitie
der rechtbank te Zutphen was tegenwoordig.
Ds. Bergsma van Winterswijk, president van
het classikaal bestuur van Zutphen, die de gods
dienstoefening zou leiden, werd toegeroepen
„toe, ds., over de banken heen, dan ben jeer
het eerst.” Deze wenschte echter op eene der-
gelijke wijze de plaats op den kansel niet in te
nemen.
Aan den wedstrijd der partijen om het kan-
selschap werd echter door genoemden officier
van justitie spoedig een einde gemaakt door last
te geven, dat het gebouw moest ontruimd wor
den en geen godsdienstoefening zou plaats heb
ben.
De heer Gangel, die tegenwerpingen maakte,
werd door de politie buiten het gebouw naar
huis geleid. Verdere ongeregeldheden en rust
verstoringen hadden niet plaats.
Het huisgezin van don heer Gangel heeft de
gemeente verlaten.
Van de 12 kerkeraadsleden te Nijkerk zijn
door het classikaal bestuur van Harderwijk een
lOtal, op vermoeden van spoedig te zullen do-
leeren, geschorst. Ook de kerkvoogden hebben
hunne gehoorzaamheid aan de Synode opgezegd.
Gisteren (Zondag)morgen arriveerde dr. mr. W.
van den Bergh, afgezet predikant te Voorthuizen,
die te 9 uren den kansel beklom. Ds. Ris Lam
bers uit Barneveld, die eene vakatuurbeurt moest
vervullen kwam op gewonen tijd het kerkgebouw
binnen. Het volk was woedend en begon, toen
ds. van den Berg wilde beginnen te spreken,
uit alle macht het „Wien Neerlandsch bloed” te
zingen. Het ergste was te voorzien. Er waren
er reeds die hem toeriepen„Kom er af”, waar
aan hij op aanraden van den burgemeester en
anderen eindelijk voldeed. De predikdienst
ging dien morgen niet door. Wat er verder
gebeuren zal is niet te voorzien, daar het volk
zeer opgewonden is. Het grootste deel is tegen
de afscheiding.
<>l er ook nog gespaard wordt
Dat wij slechte tijden beleven wordt algemeen
aangenomen en evenzoo is men het eens, dat
het kapitaal te veel in enkele handen is. Intus-
schen blijkt het toch, dat er nog wel wat ge
bleven of gekomen is in handen van hen, die
men wel geen kapitalisten zal noemen.
Voor geheel Europa berekent de heer de
Malarce, dat de spaarbanken thans zeven dui
zend millioen gulden in bewaring hebben, van
23 millioen arbeiders en andere nijvere en spaar
zame burgers.
De spaarbanken zijn verre van eene eeuw oud
en hare ontwikkeling staat minstens in dubbele
evenredigheid tot jden tijd van haar bestaan.
Dat op die wijze mettertijd het geheele ka
pitaal zou worden verplaatst en zou komen in
het bezit van de sparende arbeiders en kleine
burgers, kan men niet beweren, maar dit is toch
één der wegen, welke tot eene betere verhouding
leiden, zonder dat geweldige schokken daartoe
worden vereischt. In elk geval is het een be
moedigend verschijnsel en getuigt het tegen de
stelling, dat de algemeene armoede veld wint.
De hoofdconducteur de Groot, van de Staats
spoorwegen, is tusschen de stations Gilze-Rijen
en Breda, van en onder den van Venloo komen
den mailtrein gevallen. De ongelukkige, een
gehuwd en oppassend man en vader van zes
kinderen, werd, nadat men den trein had doen
stoppen, verminkt en levenloos opgenomen.
Te Deventer zijn achter de gasfabriek proe
ven genomen (op kleine schaal), om, voor het
spoedig blusschen van brand, amoniakwater als
brandbluschmiddel te gebruiken. De proeven
zijn volkomen geslaagd.
Den 22 Februari jl. is uit Oudorp bij Alk
maar vertrokken Jacob Kruijer, arbeider, aldaar
woonachtig, ongeveer 26 jaren, middelbaar groot,
gezond uiterlijk. Zijne vrouw en kind heeft hij
onverzorgd achtergelaten. Het schijnt dat hij
bij zijn vertrek al zijne boven- en onderkleede-
ren heeft medegenomen. Bij eenige ontdekking
verzoekt de Burgemeester van gemelde gemeente
inlichting.
Een driewieler werd Zondag te ’s-Hage voor
het eerst gebruikt bij het ledigen der brieven
bussen.
Te Waarland, gemeente Haringkarspel, is
de boerenwoning van J. Bruin een prooi der
vlammen geworden.
In den nacht van Zaterdag op Zondag is
in de papierfabriek te Alkmaar een ketel ge
sprongen. Een werkman werd gedood en twee
ernstig gekwetst.
Vleesch van schapen, voor het gebruik
waarvan de burgemeester van Krommenie den
ingezetenen had gewaarschuwd, is onteigend en
buiten de bebouwde kom der gemeente gebracht
en verbrand.
Door de policie te Alkmaar is proces-ver-
baal opgemaakt tegen een timmermansgezel, die
zich aan diefstal heeft schuldig gemaakt.
Te Leersum had Zaterdag een treurig on
geval plaats. Terwijl de landbouwer van Doorn
met een ander stond te praten, ging door een of
ander toeval het schot af van een geladen ge
weer, hetwelk hij in zijn hand hield. Het schot
ging door hand en hoofd, ten gevolge waarvan
de dood onmiddelhjk volgde.
Te H., in de Betuwe, zou de beroepen pre
dikant de plaats eens komen zien en werd daar
toe door een der ingezetenen met paard en rij
tuig afgehaald. Deze wilde dorniné eens toonen,
hoe hard het dier, ter waarde van f503, loopen
kon en joeg het in een uur dood. Dominé scheen
niet erg ingenomen met dergelijke levensbeschou
wingen, want hij heeft reeds voor het beroep
bedankt.
Voor enkele dagen had onder Lienden een
brand plaats onder vreemdsoortige omstandighe
den. Een onbewoond huis, dat geheel afgezon
derd stond werd door eene onbekende oorzaak
eene prooi der vlammen. Thans heeft de justitie
uit Arnhem een onderzoek ingesteld en zijn ver
scheidene personen gehoord.
Door de rijksambtenaren te Venlo is eene
verborgen bergplaats van gedistilleerd ontdekt
op een terrein van den tuinier B., aldaar, dat
voor afsluiting vatbaar is. Twee ankers spiritus
werden daar in beslag genomen»
Ieder weet hoe o. a. te Oldeboorn Konings
jaardag is misbruikt, om allerlei baldadigheden
te verrichten, die den volgenden dag op erger
lijke wijze werden herhaald.
De redacteur van „Het Vaandel”, weet dat
dit alles de schuld is van „het liberalisme”, dat
„de tegenstanders (van Ds. Homoet en de Chris
telijke school) den verjaardag van Z. M. onzen
geëerbiedigden Koning bestemd hadden om op
hunne wijze Hink door te tasten.”
Ik weet het niet en zal, alëer een oordeel uit
te spreken, kalm den uitslag afwachten van het
onpartijdig onderzoek, dat omtrent deze troebe
len wordt ingesteld. Vooral als men in het
openbaar zijne stem doet hooren, moet men met
omzichtigheid te werk gaan en het „hoor en
wederhoor’’ in toepassing brengen.
Voorts verzekert de redacteur dat „eene uit
drukking in eene advertentie voorkomende, moest
dienen om de lading van haat en vijandschap
tegen de aanstaande Chr. school te dekken.”
Omtrent die lading haat en vijandschap tegen
de aanstaande Chr. school ben ik weder niet op
de hoogte, maar de advertentie vind ik in het
zelfde No. van „Hef Vaandel”. Zij luidt als volgt
en zal mij aanleiding geven tot eenige opmer
kingen.
IBlie, die den Naam van den Heere Jezus
W Christus belijdt, zou zich niet gedrongen
gevoelen, mede te werken tot de stich
ting van een
Droevig gevolg van de slaperigheid van Gods
volk
Gelukkig heeft de Heere in dit dal Achors
een deur der hope geopend, door ons met Ds.
Homoet, de zuivere bediening des Woords te
brengen. Nu blaast Satan wel met zijn aanhang,
maar wie eenigszins dierbaarheid mag zien, in
den Naam van den Heere Jezus Christus, ver
heugt zich, wachtende op het eind’ van ’s Heeren
wegen. Immers de Heere verwekt in dit doods
beenderendal nog menschen, die er prijs op stel
len, dat hunne kinderen gewezen worden op dien
Eenigen Naam, dien tegenwoordig geen denkend
mensch, dus ook geen schoolmeester meer, met
eerbied noemen mag. Maar het is hier al als
elders, een arm en veracht hoopje, dat nauwelijks
f 1030 bij elkander kreeg.
Bewerke de Heere uw harte door den Heili
gen Geest om deze Zijne zaak te steunen. Wij
vragen niets van het uwe, wie geeft, geve slechts
wat des Heeren is.
Zoowel vaste jaarlijksche bijdragen, als giften
in eens, worden gaarne bij een der ondergetee-
kenden ontvangen.
Namens het Bestuur
T. BIJLSMA Penningmeester Oldeboorn.
C. B. v. WOERDEN Secretaris Akkrum,
terwijl onze President Dr. E. J. HOMOET zich
daartoe ook bereid verklaart.
Wat dunkt U, lezer?
Tegenover „het ongeloof
welke in die streken heerschen is dit de taal des
geloofs en der godzaligheid.
In dien geest schrijven de Heeren T. Bijlsma
en C. B. van Woerden, terwijl Dr. E. J. Ho
moet te Oldeboorn opgetreden is als de reddende
Engel met het Evangelie in hart en mond.
Twee hunner, de H.H. v. Woerden en Ho
moet, wonen sints eenige maanden in dat oord,
waar „Satan de verleide arme zielen al dieper
en dieper in het verderf heeft gevoerd” en waar
dezelfde Booze Geest „met zijn aan hang” nog
voortdurend „blaast”.
Die korte tijd is voldoende geweest om dezen
vromen mannen te doen zien, dat ze daar wo
nen in een „dal Achors”.
Het is hun gebleken, dat in Oldeboorn, de
algemeen geachte predikant A. B. van Holkema,
die daar 45 jaren met onkreukbare trouw, naar
zjjn overtuiging het Evangelie heeft gepredikt,
eigenlijk een Achan is geweest, die het goud en
zilver dat den Heer toekomt, zich heimelijk
heeft toegeëigend en dat hij en zijn huis, dat
zijn geestverwanten, verdienen gesteenigd en
verbrand te worden in dat „dal der beroe
ring”, evenzeer als zijn snoode voorganger in
Israel.
Het is in dat „doodsbeenderendal” zoo vree-
selijk treurig gesteld, dat de Eenige Naam van
(Jezus Christus) tegenwoordig door geen denkend
mensch, dus ook geen schoolmeester meer, met
eerbied mag worden genoemd.” Ik meen dit op
dat dal der beroering te moeten toepassen, al
thans elders heb ik van dit verbod nog niets
gemerkt.
Te midden van al die ellende staat Dr. Ho
moet op en laat toe, keurt goed, dat het Be
stuur, waarvan hij „President” is een taal voert,
als in deze advertentie staat.
Wat dunkt U, lezer?
Als er „haat en vijandschap” zijn aan de
zijde der tegenstanders, zijn zij er niet in dub
bele mate, aan de zijde der voorstanders vau de
Chr. School
Is de geest die in deze Advertentie heerscht,
niet alleen „in eene uitdrukking”, maar in het
gansche stuk, een Christelijke Is zulk adver-
teeren stichtelijk of schandelijk
M. E. van der MEULEN.
Ds. Homoet maakt in „Het Vaandel” van 9
Maart bekend: „dat de advertentie voor de Chr.
school te Oldeboorn door hem niet gesteld is,
maar volkomen weergeeft, zonder te willen won
den, den toestand aldaar.”
Dat Ds. Homoet de advertentie niet stelde
begreep ik, maar dat hij bij zooveel degenstooten
verklaart „niet te willen wonden”, is zeker nog
al naïef.
kerk, zich ten onrechte uitsluitend als de ware
Gereformeerde Kerk wil doen gelden en dus
verderfelijk is voor het behoud van den vrede
in de Kerk en voor de verzorging der belangen,
die zij volgens hare roeping heeft te behandelen.
Uit den Haag treden als eerste onderteekenaars
op de heeren jhr. M. J A. Singendonck, mr. J.
P. J. A. graaf van Zuylen van Nijevelt, dr. L.
R. Beijnen, mr. O. W. Star Numan.
Ken voorstander van alge
meen stemrecht.
Zekere heer T. G. Jansen heeft, blijkens de
Prov. Gron. Ct., in een kiesvergadering de stel
ling uitgesproken, dat wie tegen algemeen stem
recht is, haast voor krankzinnig moet worden
gehouden. Eén van tweeën, zegt de lijd zeer
terecht: óf de groote meerderheid van het Ne-
derlandsche volk is haast krankzinnig, of de
heer Jansen zelf is het geheel.
1 k
■J
Bolswardsche Courant.
-rr» J
