NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
BOLSWARD EH WOWUÖiB
BERICHT.
De nieuwe Grondwet.
KfiNTONGEREGHT BOLSWftRD
De „Scholten” gezonken.
Overzicht
1887.
Zes en Twintigste Jaargang.
No. 47.
DONDERDAG 24 NOVEMBER.
BINNENLAND.
DONDERDAG 24 NOVEMBER. g
BUITENLAND.
VOOR
s
Ojl
ABONNEMENTSPRIJS: 80 Cents per 3 maanden.
Franco per post 95 Cents.
zelfde
worden
voor de
meente.
Op dien
ADVERTENTIEPRIJS: 50 Cts. van 1—7regels. Ver
volgens 10 Ct. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
of
ge-
Terechtzitting van 18 November 1887.
Veroordeeld:
1 J. K. te Arum, wegens het zich in kenlijken
staat van dronkenschap bevinden op den open
baren weg, tot eene boete van f 3 of 1 dag hechtenis.
2 A. (i. te Arum, idem.
3 E. M. te Makkum, ter zelfder zake bij eerste
herhaling gepleegd, tot hechtenis van 3 dagen.
4 F. B. te Wommels, wegens het zich be
vinden in kenlijken staat van dronkenschap op
den openbaren weg en het verwekken van buren
gerucht, waardoor de nachtrust kon worden ver
stoord, tot twee boeten van f 15 of 3 dagen hech
tenis voor elke boete.
5 J. J. D. en M. J. B. beiden gedomicilieerd
te Harlingen, wegens het te zamen en in ver-
eeniging in de gemeente Hem. Oldoph. en Noord-
wolde in de open lucht spelen met geld, ieder
tot eene boete van f 1 of 1 dag hechtenis.
6 B. M. te Harlingen, wegens strooperij, tot
eene boete van f 3 of 1 dag hechtenis.
7 R. B. te Witmarsum, ter zelfder zake ge
pleegd met oordeel des onderscheids, tot eene
boete van f 1 of 1 dag hechtenis.
8 J. A. te Witmarsum, idem.
9 M. W. te Pingjum, wegens het bejagen van
eens anders grond zonder voorzien te zijn van
eene daartoe betrekkelijke akte en een schrifte-
lijk bewijs van vergunning van eigenaar of recht
hebbende, tot twee boeten van f 5 of 2 dagen
hechtenis voor elke boete, met verbeurdverkla
ring van ’t geweer.
10 J. J. de H. te Bolsward, ter zelfder zake
bij herhaling gepleegd, tot twee straffen van 5
dagen hechtenis met verbeurdverklaring van het
geweer en den eend.
11 G. B. te Lollum, wegens het bevisschen
van eens anders vischwater, zonder voorzien te
zijn van een schriftelijk bewijs van vergunning
van eigenaar of rechthebbende, tot een boete van
f 3 of 1 dag hechtenis.
12 J. de H. te Bolsward, ter zelfder zake en
wegens het visschen met een niet geoorloofd
vischtuig, tot twee boeten f 5 of 2 dagen hech
tenis voor elke boete, met verbeurdverklaring en
bevel tot vernieling der paesjouw.
13 J. de H. en W. K. beiden te Bolsward,
wegens het bevisschen van eens anders visch
water zonder voorzien te zijn van een daartoe
betrekkelijke akte en van een schiftelijk bewijs
van vergunning van eigenaar of rechthebbende,
ieder tot twee boeten van f 10 of 2 dagen hech
tenis voor elke boete, met verbeurdverklaring
der dobbers.
Tevens alle veroordeelden in de kosten van
het rechtsgeding, invorderbaar ook bij lijfsdwang.
V r ij gesproken:
D. V. te Makkum, gedagvaard wegens het ver
storen der orde in het openbaar, terwijl hij zich
in staat van dronkenschap bevond.
Het stoomschip „W. A. Scholten,'* kapitein
Taat, Zaterdag des ochtends te 7 uren, van Rot
terdam naar New-York vertrokken, met 160 pas
sagiers en 54 man equipage, is Zondag ochtend
by Dover gezonken door aanvaring. Ongeveer
vijftig der opvarenden van de „W. A. Scholten”
zijn gered door het Eng. stoomschip „Ebro”.
Een vreeselijke zelfmoord had in den nacht
van Zaterdag op Zondag te Amsterdam plaats.
De schildwacht, een soldaat van het 7e regi
ment, in de Plantage-Doklaan, schroefde de beu-
gelkrop van zijn geladen geweer los, zoodat hij
met den voet den trekker kon overhalen, plaatste
den loop in den mond en drukte de haan over.
Een agent van politie, die tusschen 12 en 2
uur daar de ronde deed, struikelde over het lijk
van den ongelukkige en liet het naar *t hospitaal
brengen. De aanleiding tot deze verschrikkelijke
daad is nog onbekend.
In geen jaren was er op het land zoo wei
nig handel in aardappelen als thansschippers
of kooplieden komen niet opdagen, zoodat de
boeren genoodzaakt zijn te kuilen van prijsno-
teering hoort men hoegenaamd niets.
Zaterdagochtend was bij een landbouwer
uit de Hoven op de markt te Zutfen puik best
rundvleesch te koop tegen f0.20 per half kilo
vleesch met been, f0.25 per half kilo zonder
been. In een oogenblik was zijn voorraad uit
verkocht, doch de man heeft het voornemen ge
regeld met rundvleesch de markt te blijven be
zoeken.
Te Terschelling moet voor den Raad eene
herstemming plaats hebben tusschen de heeren
P. Houtkooper en Cupido.
Men schrijft uit IJmuiden
„Weldaad van het kapitaalVisschers, die
vroeger te IJmuiden geen vierhonderd schel-
visschen konden koopen, koopen thans geheele
sloepen, inhoudende 3000 a 4000 zulke visschen.
Vroeger ontbrak het hun aan geldthans, nu
de heer Arnold zeer veel visschers dit wekelijksch
voorschiet, niet. Het gevolg dezer menschlie-
vende daad is dezedat de vischhandel hier een
hoogte genomen heeft, die anders nooit bereikt
geworden was.”
Uit Ede meldt men Hoe gevaarlijk het
is, als men een verwonding heeft, een ziek beest
te slachten, bleek deze week weer alhier. De
slachter G. J. had eene wonde aan zijn arm
bij het slachten eener koe bemerkte hij, dat zijn
arm buitengewoon opzwolhij werd wel dubbel
zoo dik, evenals de vingers. Spoedig werd do
man naar het ziekenhuis te Arnhem getranspor
teerd. Hoewel zich koud vuur heeft vertoond
aan den arm, weet men nog niet zeker, of hij
dien zal moeten missen.
Wat de onvriendelijke ontvangst, den nieuw-
benoemden burgemeester van Hemelumer Olde-
phaert en Noordwolde bijzijn installatie te beurt
gevallen, niet verschoont, doch verklaart, is
zoo meldt men de omstandigheid, dat de ver
ontwaardigde oudste wethouder, timmerman van
zijn ambacht, zelf gesolliciteerd had naar de
burgemeesters-betrekking. Arnh. Ct.
De wed. Du Bois te Breda, die 11. Don
derdag met zooveel opgewektheid haar lOOen
verjaardag vierde, zou bijna haren roem niet
overleefd hebben, daar zij den volgenden mor
gen met blootej voeten op straat werd aange
troffen, jammerende dat bij haar brand was ont
staan. Dit bleek echter niet het geval te zijn,
maar hare 70-jarige dochter had, vóór deze was
uitgegaan, eene stoof op de kachel gezet, om
die voor hare moeder te verwarmen. De stoof
nu was aan het schroeien gegaan, en de daar
door ontstane rook had bij de honderdjarige het
denkbeeld van brand doen geboren worden, waar
om ze ongekleed het bed verlaten en zich zoo
naar buiten begeven had.
De masten van de „W. A. Scholten” zijn zicht
baar met laag water, zuid-oost van den Admiralty
pier van Dover.
De lijken van den tweeden hofmeester en van
een kind der familie Schatsneider zijn te Dover
aangebracht.
Er waren, naar men aan het U. D. schrijft,
slechts weinige Nederlanders onder de passagier
en van één hunner, den heer L. Geusen uit Rot
terdam, weet men, dat hij onder de geredden
behoort. De namen van de twee vrouwelijke
le klasse passagiers de Nederlandsche dames A.
de Vijver en L. Gerhing, komen niet voor op de
door de Stoomvaartmaatschappij ontvangen lijst
van de geredde personen. Voor zeven-achtsten
waren de passagiers Duitschers.
De bemanning bestond uitsluitend uit Neder
landers, voor verreweg het meerendeel huisva
ders. Kapitein Taat, onder wiens kommando het
stoomschip stond en die hoogst waarschijnlijk
tot de omgekomenen behoort, was een bekwaam
gezagvoerder en een man die zeer in aanzien
stond. Reeds vroeger heeft deze kommandant
een stoomschip door aanvaring verloren.
Vele booten zijn naar de plaats des onheils
gezonden, om te trachten de schipbreukelingen,
die nog in leven mochten zijn, te redden.
De later ontvangen telegrammen melden
nog dat 12 lijken aangespoeld zijn waaronder
de kajuitspassagier Blanc, de eerste officier en
de 4e machinist.
Door de nabijheid van 2 zeilschepen is de
mogelijkheid dat meerderen gered zijn niet uit
gesloten, vooral als men weet dat de le machinist
b.v. 14 Duitsche mijlen van Dover geland is.
Het schip had o. a. een lading tabak in tot de
waarde van pl. m. 7 ton.
stone, wiens stem zeer is verzwakt, eenigen tijd
in Midden-Frankrijk gaan door brengen.
Men houdt zich in Ierland zeer bezig met de
redevoering die Lord Hartington den 29en dezer
te Dublin zal houden tegen Parnell Gladstone.
De Parnellisten hebben het huis van James Tal
bot Power verbrand, omdat hij aan Lord Har
tington gastvrijheid verleende.
Er waren, zooals reeds bekend, ernstige maat
regelen genomen tegen meetings op Trafalgar
Square te Londen op Zondag. Een deputatie
der radicalen werd bij den Minister Matthews
toegelaten. Deze zeide, dat hij alle meetings op
Trafalgar Square streng zou tegengaan, omdat
zij hinderlijk zijn voor de openbare veiligheid,
doch de meetings in Hyde Park zouden worden
toegelaten De „Daily News” keurde ook de
meetings op Trafalgar Square af, doch spoorde
niettemin de radicalen aan in Hyde Park te
protesteeren tegen de gevangenhouding van O’
Brien.
De dag van Zondag liep rustig af. De radi
calen, ongeveer ten getale van 15,000, kwamen
in Hyde Park bijeen, waar geprotesteerd werd
tegen de gevangenhouding van O' Brien en de
wijze waarop de overheid het recht van verga
dering schendt.
Frankrijk. Op voorstel van het Handels-
ministerie, is door den Minister van Openbare
Werken aan de spoorweg-administratiën in Frank
rijk aangeschreven verminderde vrachtprijzen te
heffen voor het vervoer van voorwerpen, bestemt,
voor de wereldtentoonstelling in 1889.
Uit het stedelijk schoolmagazijn te Parijs blij
ken allerlei goederen ontvreemd te zijn. Van
de rekeningen en facturen over het loopende
jaar is geen spoor te vinden, zoodat men niet
nauwkeurig kan nagaan wat er ontbreekt. De
prefect heeft een onderzoek ingesteld en verschei
dene werklieden zijn verhoord.
In het volgend nommer van dit Blad zal worden opgenomen een
verschillende St. Nicohas-Etalages
te dezer stede, waarin bij voorkeur op die firma’s de aandacht zal worden
gevestigd, welke in hetzelfde Blad eene advertentie plaatsen.
Voor eene spoedige toezending houden wij ons aanbevolen.
Firma B. CÜPERUS Az.
§-0-§—
Bij Koninklijk besluit van 15 November j.l.
is bepaald, dat
Op den 3 Osten November des na
middags ten 12 ure, de elf Wetten
(opgenomen in de Nos. 183193
van het Staatsblad van 1887), die
met de onveranderd geblevene, de
grondwet uitmaken, in eene plechtige
openbare zitting van den Hoogen Raad
der Nederlanden en van ieder der
gerechtshoven der arrondissements
rechtbanken door de griffiers zullen
worden voorgelezen en alzoo plechtig
afgekondigd, van welke voorlezing
proces-verbaal zal worden opgemaakt
alsmede dat deze publicatie op het-
uur in iedere gemeente zal
afgelezen van de puie
deur van het huis der
dag dus en dat uur, zal het Neder
landsche volk geacht worden in kennis te zijn
gesteld, met de door de regeering, in overleg
met de twee kamers der Staten-Generaal herziene
en door Z. M. den Koning bekrachtigde grond
wet.
Die van 1848 is dan na een bijna veertig jarig
bestaan afgeschaft.
Dit feit, dat ongetwijfeld voor de toekomst van
ons volk van hoog ernstige beteekenis zal blij
ken te zijn, is, na een eerste mislukking, bij
vernieuwing door de kamers ter hand genomen
en ten slotte tot stand gekomen, echter niet,
dan nadat in de Tweede Kamer is bepaald, dat
het Zesde Hoofdstuk, betreffende den Godsdienst,
onveranderd zal blijven en door de Eerste, dat
ditzelfde geschieden zal met het Tiende, dat het
Onderwijs regelt. Omtrent de wijziging van het
Achtste, de defensie, bestond bij een deel der
Eerste groot bezwaar, maar ten slotte hebben
eenige dier leden toegegeven en zoo zal dan nu
voortaan de zee- en landmacht bestaan uit vrij
willig dienenden en uit dienstplichtigen, terwijl
de wet den verplichten krijgsdienst zal regelen
en de nationale militie, zooals deze in de Artt.
180183 was geregeld, vervalt.
Het tot stand komen dezer herziene grond
wet is door het volk met merkwaardige kalmte
opgenomen, het heeft tot nog toe gezwegen. De
Ministerraad heeft, echt Nederlandsch, met een
feestmaaltijd het groote werk bezegeld en de
Minister van Binnenlandsche Zaken heeft ten
zijnen huize zijne ambtgenooten nog eens aan
een feestdisch vereenigd, waar hem zeker de
eere zal zijn gegeven, die hem in de hoogste
mate toekomt, want aan zijn beleid en schran
derheid, is de verkregen uitkomst voor verre
het grootste deel te danken.
Of aan den 30sten November een eenigzins
feestelijk karakter zal worden gegeven, of de
vlaggen van de openbare gebouwen zullen wap
peren, of de klokken zullen luiden, is niet bekend,
’t Zou niet onpassend zijn, als de aandacht der
natie, op soortgelijke plechtige wjjze, werd ge
vestigd op eene gebeurtenis, zoo merkwaardig
als deze.
*t Is echter niet onwaarschijnlijk, dat de
„plechtige afkondiging” in eenige openbare zit
tingen van gerechtshoven en rechtbanken, de
voorlezing der publicatie van de puien en voor
de deuren der gemeentehuizen, het eenige wezen
zal, waardoor officieel dit feit den volke zal
worden bekend gemaakt.
Dan zal dus ons stadhuisklokje een wijle ge
luid worden, een enkele voorbijganger zal mis
schien een oogenblik stilstaan. Zoo zal het
elders evenzeer gaan en haast ongemerkt zal de
nieuwe grondwet, men vergeve mij het oneer
biedige woord, bij de natie zijn ingesmokkeld.
Toch zal die grondwet in meer dan een opzicht
haar invloed doen gevoelen, de toestand des
volks kan en zal door haar in menig opzicht
worden gewijzigd. Het ligt niet in mijne bedoe
ling dit in bijzonderheden reeds nu aan te wijzen,
al zou het mogelijk zijn.
In één opzicht echter zal al zeer spoedig eene
hoogst belangrijke verandering tot stand komen.
Eene geheel nieuwe volksvertegenwoordiging
zal door een geheel nieuw kiezerspersoneel
worden verkozen.
Het ledental der beide kamers zal aanmerke
lijk worden vergroot. In beide zullen eenige
nieuwe leden zitting nemen, *t geen vooral voor
de eerste kamer van beteekenis is, want deze
bestond tot heden uit 39 leden en zal voortaan
50 leden tellen, terwijl de tweede, die nu 86
leden telt, tot 100 zal worden gebracht. Het cijfer
der nieuwe kiezers, dat nog niet met zekerheid
is op te geven, zal ongetwijfeld met eenige
hondderdduizenden worden vermeerderd.
Beide Kamers hebben voortaan, zoowel ieder
afzonderlijk, als in vereenigde vergadering, het
recht van onderzoek (enquête), te regelen door
de wet, welk recht tot nu toe alleen aan de
Tweede Kamer toekwam.
De beperkende bepaling, waarbij geestelijken
en bedienaren van den godsdienst, als zoodanig,
geen leden der Tweede Kamer mochten wezen,
is vervallen.
Om lid der Eerste Kamer te kunnen zijn,
moest men tot heden uitsluitend behooren tot
de hoogstaangeslagenen in de Rijks directe belas
tingen, volgens de nieuwe grondwet zullen ook
kunnen benoemd worden, zij die „eene of meer
hooge en gewigtige openbare betrekkingen, bij
de wet aangewezen, bekleeden of bekleed
hebben.”
De kiesdistricten, bijna overal in enkelvoudige
opgelost, erlangen daardoor geheel nieuwe gren
zen en dit zal op den aard der kiezers gewis
van grooten invloed zijn.
De tegenwoordige kamers worden, als de be
groetingen voor 1888, zoover noodig, zijn goed
gekeurd en eenige onvermijdelijke ontwerpen
van wet zijn aangenomen, ontbonden. Zij sterven
na welvolbrachten arbeid.
De verkiezingen voor de nieuwe kamers moe
ten plaats hebben binnen vier maanden na de
afkondiging der grondwet. Wanneer men, voor
*t oogenblik, slechts op dit een en ander de
aandacht vestigt, dan blijkt, dat deze grondwet
reeds aanstonds haar invloed oefenen zal en dat
de natie goed doen zal, door te toonen, dat de
kalmte waarmee zij is ontvangen, gevolgd wordt
door wakkerheid en werkzaamheid bij de toe
passing. Is er drukte op de kantoren der ont
vangers van de belastingen met het opmaken
der kiezerslijsten, er mag ook wel leven komen
onder het oude en nieuwe kiezerspersoneel.
M E. van der MEULEN.
Engeland. De vrienden van O’Brien heb
ben een nieuw stel kleeren in zijn gevangenis
weten te brengen. Een onderzoek naar de da
ders wordt ingesteld.
Volgens de „Manchester Guardian" zal Glad-
Bolswardsche Courant
