NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
BOLSWARD Bïï WOKSRRADOL
binnenland.
1887.
Zes en Twintigste Jaargang.
No. 49.
VOOR
DONDERDAG 8 DECEMBER.
KIESBEVOEGDHEID.
BUITENLAND.
ft
S*
k
Aanwijzing der grondsla
gen van de belasting.
1. Wegens de huurwaarde.
2. Wegens enz.
ABONNEMENTSPRIJS: 80 Cents per 3 maanden.
Franco per post 95 Cents.
Bedrag der belasting
wegens iederen
grondslag.
ADVERTENTIEPRIJS 50 Cts. van 1—7 regels. Ver
volgens 10 Ct. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Frankrijk. Belangrijk zijn zeker de za
ken, die zich in de laatste dagen in Frankrijk
hebben voorgedaan. Geheel Europa had de oogen
op Parijs gericht, in angstige spanning de din
gen afwachtende, die komen zouden.
De keuze van een president, na het aftreden
van Grévy is kalm geëindigd, dank zij de keuze
die werd gedaan.
Zaterdagmiddag kwam te Versailles het Con
gres bijeen, om den nieuwen President te kiezen.
De voorzitter van den Senaat, de heer Loroyer,
leidde het Congres. Dadelijk werd tot stemming
overgegaan. Bij de eerste stemming werden van
de 849 stemmen uitgebrachtop Sadi Carnot
303, Ferry 212, de Freycinet 76, generaal Saus
sis 140, generaal Appet 72, Brisson 26 en Floquet
5 stemmen. Ferry en de Freycinet trokken
hunne candidatuur in, waarna bleek dat Sadi
Carnot was gekozen tot President der Fransche
Republiek met 616 van de 842 uitgebrachte
stemmen.
Die keuze valt bizonder in den smaak van
het Fransche volk. Sadi Carnot toch staat be
kend als een waardig republikein. Hij is vijftig
jaar oud en, even als zijn grootvader en vader,
streng republikein de naam Carnot is in Frank
rijk algemeen bekend en geacht. Marie Frangois
Sadi Carnot werd te Limoges in 1837 geboren
en studeerde voor ingenieur. Hij was achter
eenvolgens in 1876 lid der Kamer, in 1878 onder
secretaris bij openbare werken, van 18801882
minister van openbare werken en thans is hij
tot de hoogste betrekking in Frankrijk opge
klommen. Door zijne keuze is te Parijs alles
rustig gebleven. Sadi Carnot heeft Zondag
avond zijn intrek in het Elysée genomen en zijn
ambt aanvaard, waarna de ministers, volgens
gebruik, hun ontslag namen.
De Parijsche gemeenteraad heeft eene zitting
gehouden, waarin het zeer onstuimig is toegegaan.
Er bestaat namelijk eene onderaardsche gang
tusschen het Raadhuis en eene kazerne, die lan
gen tijd verstopt was en die de kolonel der garde
républicaine dezer dagen heeft doen ontruimen,
om den doorgang mogelijk te maken. Hierover
nu heeft de voorzitter van den gemeenteraad,
de heer Hovelacque, den prefect geïnterpelleerd,
daar hjj hierin een maatregel zag tegen de Pa
rijsche bevolking. De prefect antwoordde dat
hij gehandeld heeft op last der Regeering.
Het Journal Officiel deelt mede, dat president
Sadi Carnot in den onder zjjn leiding gehouden
ministerraad, den ministers, die hun ontslag had
den aangevraagd, verzocht heeft voorloopig hun
ambt te blijven vervullen, tot afdoening der loo-
pende zaken.
De president zal geen besluit nemen betref
fende de samenstelling van een nieuw ministerie,
voordat hij de voorzitters van de Kamer en den
Senaat, benevens de leiders der partijgroepen
hooft
Eene sprekende schets van de wijze, waar
op de overtredingen enz. bij het kantongerecht
behandeld worden, gaf het Handelsblad in zijn
nommer van Woensdag. Negen en een halve
maand duurde het eer een jongen de volle straf
had ondergaan voor de overtreding eener politie
verordening hij had met een melkwagentje over
een trottoir te Amsterdam gereden
Zulke feiten zijn geenszins zeldzaam en het
Hbl. acht het dan ook noodig, dat er verande
ring komt in de omslachtige strafprocedure voor
een kantonrechter.
Er zijn 106 kantonrechters, aan wie door de
wet niet weinig werk gegeven is. De eenvoudigste
zaak ter wereld wordt met niet veel minder
omzichtigheid behandeld dan eene ernstige mis
daad. En wat doen de beklaagden Zij blijven
weg en laten zich bij verstek veroordeelen. Van
de 74,672 beklaagden bleven gedurende 1886 niet
minder dan 45,635 of 61,2 pet., afwezig. Bij de
aanhaling van dergelijke cijfers vraagt het Hbldr.
Zou er geene vereenvoudiging mogelijk zijn van
de behandeling der eenvoudige strafzaken, die
tot de competentie des kantonrechters behooren?
Bij andere volken is deze vraag practisch reeds
bevestigend beantwoord. In Frankrijk is sinds
1863 bepaald, dat bij alle wanbedrijven na ont
dekking op heeterdaad de dader terstond ter
terechtzitting kan worden gebracht. In Engeland,
in het bijzonder te Londen, kent men police-courts.
In Duitschland treffen we de Strafbefehle aan.
Dit laatste stelsel zou het Hdbl. verkiezen.
Stel Jan heeft een misdrijf gepleegd, dat volgens
art. 44 R. O. tot de kennisneming des kanton
rechters behoort. Een agent van politie maakt
proces-verbaal er van op en zorgt, dat dit het
Openbaar Ministerie bereikt. De ambtenaar zendt
het met zijn requisitoir eisch van de op te
leggen straf naar den rechter. Is deze het
met het O. M. eens, dan vaardigt hij een straf-
bevel uit, dat is: hij verklaart, dat Jan tot zoo
veel dagen gevangenisstraf of zooveel gulden
boete wordt veroordeeld. Hij laat den beklaagde
dit aanzeggen (beteekenen) met bijvoeging, dat
het vonnis zal worden uitgevoerd, ais Jan niet
binnen 8 dagen er tegen opkomt. Is de rechter
het met het O. M. niet eens, dan verwijst hij de
zaak naar de openbare zitting en zij wordt berecht
op de thans gebruikelijke wijze, nadat de be
klaagde is gedagvaard. Is de beklaagde ontstemd
door de beteekening van zijne „onderhandsche”
veroordeeling, dan mag hij binnen 8 dagen bij
ongezegeld verzoekschrift verzet aauteekenen bij
den kantonrechter, die de zaak dan naar de
openbare terechtzitting verwijst.
De behandeling bij straf be vel is niet mogelijk
zoodra het bewijs nog moet geleverd worden door
bekentenis, getuigenverhoor of aanwijzingen; dan
blijft eene openbare terechtzitting noodzakelijk.
Maar waar zij toepasselijk is zijn er groote voor-
deelen aan verbonden. In de eerste plaats eene
snellere berechting. Geene dagvaarding en geene
openbare terechtzitting met hare formaliteiten.
In de tweede plaats wordt des kantonrechters
tijd minder in beslag genomen door langdurige
terechtzittingen. Nog één belangrijk voordeel
zou aan deze snelle wijze van berechting ver
bonden zijn, nl. dat de indruk van de straf zich
in hoogere mate doet gevoelen. Als een straf
baar feit door de straf als het ware op de hielen
gevolgd wordt, zal de uitwerking heelwat krach
tiger zijn dan wanneer, zooals thans vaak het
geval is, de overtreder bij het ondergaan van de
straf vergeten heeft wat er op zijn kerfstok stond.
Te Borger-compagnie is op verzoek van
eenige landbouwers door den heer Bosscher,
rijksveearts aldaar, een cursus geopend voor jon
ge boeren om de kennis van paarden en rund
vee te vermeerderen. De belangstelling in dit
onderwijs is zeer groot.
De oude haven te Lemmer zal den 12n
December worden gesloten en de nieuwe voor
de scheepvaart worden geopend.
De Zuiderhaven te Harlingen levert tegen
woordig een zeer belangwekkend schouwspel op.
Daar overwinteren niet minder dan een kleine
veertigtal schepen, waaronder vele driemasters,
die in den laatsten tijd groote ladingen hout heb
ben aangevoerd. Daardoor had en heeft nog al
tijd het balkvlotterspersoneel volop werk. Voegt
men daarbij, dat wekelijks vijf a zes Engelsche
stoombooten de haven binnenvallen, om hunne
ladingen aan te voeren en in te nemen, dan is
licht te begrijpen, dat het daarvoor gebezigd werk
volk zich in hooge verdiensten mag verheugen.
De regtbank te Groningen heeft L. N. D.,
redacteur van het weekblad de Vlinder, veroor
deeld tot f 100 boete of 20 dagen hechtenis, we
gens smaadschrift. De eisch was ‘/2 jaar gevan
genisstraf.
Tegen vrouw v. d. B. uit Heinkenszand,
die den 15en Juni aldaar haar kind vanójaren
met een scheermes den hals afsneed, is door het
openbaar ministerie bij de rechtbank te ’s-Hage
levenslang gevangenisstrafgeëischt.
Zaterdagnacht is in het hotel Beau Séjour
op den Trompenberg bij Hilversum ingebroken.
De dief, een oude bekende der justitie, werd op
de daad betrapt door den gemeente-veld wachter
Van Essen, en onder medewerking van den
tuinbaas van den heer Rebel, in verzekerde
bewaring genomen, nog in het bezit van het
ontvreemde.
Zij, die soms een half uur voor de ramen van
een kunsthandel stilstaat en vooral de photo-
grafien van operazangers en acteurs bewondert,
moet ge niet tot vrouw kiezen, want als ge niet
zulk een knap uiterlijk hebt, als de acteur,
waarmede zij dweept, dan zal zij u, wanneer ge
eenmaal man en vrouw geworden zijt, altijd van
terzijde aankijken en zuchten.
Een jonge dame, die voor een speelgoedwinkel
stilstaat en onmogelijk van de mooi aangekleede
poppen scheiden kan, moet ge nemen! Want
zij kent geen grooter genoegen dan met kinderen
te spelen en hoopt later ook met haar eigene
kleinen zoo te doen.
Blijft een jonge dame als vastgenageld voor
een tapisseriewinkel staan, neem haar niet
Want zij zal u de wanden en vloeren, de stoelen
en sofa’s, de tafels en kastjes met niets dan
handwerkjes bedekken, zoodat ge u nergens
rustig en onbezorgd neder kunt zettenhet is
niet geraden dat ge u gemakkelijk in een stoel
neervlijt, want onmiddelijk zal zij u angstig
toeroepen „Pas toch op, ge hebt mijn mooien
antimacasser totaal bedorven, neen, het is on
gehoord. gij zijt geen goede dingen waard
Zij, die voor een modewinkel staat zonder
binnen te treden, neem die, want zij heeft de
modellen aandachtig bekeken en in haar geheu
gen geprent, zoodat zij te huis met eene naai
ster alles uitstekend kan namaken. De hoed,
waarvoor zij in den winkel twintig gulden zou
moeten betalen heeft zij zelve voor de helft ver
vaardigd.
Een jonge dame, voor wie het onmogelijk is
een winkel, waar men een lotje in de loterij kan
nemen, voorbij te gaan zonder een nommer uit
te kiezen, neem die niet, want zij zal u later
het geld, dat zij om hare speelzucht te bevre
digen heeft gebruikt, op uw middagmaal uitspa
ren. Ge zult bij haar hongerlijden.
Zij, die gaarne voor een suikerbakkerswinkel
staat, moet ge nemen Want bij voorkeur eet
zij zelf iets fijns en zij zal wel zorgen, dat ’s
middags de kat niet met uwe leege maag zal
wegloopen. Uw diner zal zich niet bepalen tot
soep en knolletjes.
De jonge dame, die den winkel van een hor-
logiemaker voorbijgaat, zonder een blik te werpen
op de groote klok, die voor het raam hangt,
moet ge niet nemen, want den eenen dag na
den anderen zal ze u het eten te vroeg of te
laat op tafel brengen. N. Mepp. Cour.
Nu in dit No. van de Bolswardsche Courant
eene kennisgeving voorkomt van den Voorzit
ter van den Raad dezer gemeente betrekkelijk
de kiesbevoegdheid, zooals deze na de afkondi
ging van de nieuwe grondwet is vastgesteld,
zal eene nadere toelichting van de wettelijke be
palingen die nu het kiesrecht regelen, wellicht
velen welkom en in elk geval niet overbodig
zijn. De min of meer ingewikkelde bepalingen
der wet waarin wéér naar andere wetten wordt
verwezen worden niet door allen gelezen en wel
licht door sommigen niet duidelijk genoeg ver
staan.
Wij zullen dus trachten zoo beknopt en dui
delijk mogelijk eenige toelichtingen te geven,
die hoofdzakelijk voor de Bolswardsche kiezers
zijn bestemd.
Volgens Art. 1 der kieswet, zooals deze na de
afkondiging der nieuwe grondwet luidt, is kiezer
voor de Tweede Kamer der Staten Generaal ieder
mannelijk en meerderjarig ingezeten des Rijks
A. die hetzij over het laatst verloopen dienst
jaar ter zake van het door hem ter bewoning
gebruikte huis of afgezonderd gedeelte van een
woonhuis in de personeele belasting is aangesla
gen naar eene hoogere huurwaarde dan die,
welke volgens Art. 1. litt. a en b van de wet
van 24 April 1843 (Staatsblad no. 15) aanspraak
geeft op vermindering tot een derde of twee
derde gedeelten der belasting naar de drie eer
ste grondslagen, en dien aanslag ten volle heeft
betaald. Dit beteekent: te Bolsward is kiezer
hij die over het laatst verloopen dienstjaar,
dit is voor de ^aanstaande verkiezing voor het
dienstjaar 1O00)W, in de personeele belasting is
aangeslagen naar eene huurwaarde van minstens
28 gulden, en deze aanslag ten volle heeft be
taald. Verwar niet de huurwaarde die voor de
aanslag in de personeele belasting geldt met
den huurprijs die gij voor uwe woning betaalt.
Wilt gij weten hoeveel de huurwaarde van
uwe woning voor de personeele belasting be
draagt
Neem uw aanslag biljet voor de personeele
//Ay belasting, dienst 18^6/87. Gij vindt daarop ver-
v^meld
vermenigvuldig nu het bedrag der belasting
wegens de huurwaarde met twintig, en gij hebt
het bedrag van de huurwaarde volgens de per
soneele belasting. Is dit bedrag f 28,of meer,
dan zijt ge kiezer, altijd mits gij een meerder
jarig man zijt, uw aanslag ten volle hebt be
taald en niet valt onder de uitsluitingen die we
straks zullen noemen.
B. die over het laatst verloopen dienstjaar,
dat is voor de aanstaande verkiezing, het
ty dienstjaar in de grondbelasting (hoofd-
som en rijksopcenten) is aangeslagen tot een
bedrag van ten minste tien gulden en dien aan
slag ten volle heeft betaald. Hierbij dient in
aanmerking te worden genomen
1°. dat de man in de grondbelasting wordt
geacht te betalen den aanslag zijner vrouw, de
vader dien zijner minderjarige kinderen, wegens
de goederen, waarvan hij het vruchtgenot heeft.
2°. dat aanslagen in de grondbelasting we
gens onverdeelde goederen ook gelden voor den
mede-eigenaar, wiens naam niet bij den aan
slag in het kohier (en dus niet op het aanslag
biljet) is vermeld, mits zijn aandeel in dien aan
slag ten minste tien gulden bedraagt.
Deze mede-eigenaar moet evenwel om op de
kiezerslijst te kunnen geplaatst worden aangifte
doen ter secretarie der gemeente, en zjjn mede-
eigendom aantoonen. (Zie de kennisgeving in
dit blad.)
C> Die hoofd van een gezin of een alleen wo
nend persoon zijnde, van den inwonenden eige
naar of eersten huurder vaneen woonhuis of afge
zonderd gedeelte van een woonhuis, waarvan de
huurwaarde voor de personeele belasting ten
minste op het dubbele gesteld is van het laag
ste in de gemeente voor den vollen aanslag ver-
eischte bedrag, gedurende negen maanden, een
gedeelte in huur heeft gehad en bewoond, waar
voor geen afzonderlijke aanslag in de personeele
belasting geschiedt, maar waarvan de jaarlijk-
sche huurwaarde van het woonhuis of afgezon
derd gedeelte van het woonhnis geschat, het
sub A bedoelde bedrag van den vollen aanslag
bereikt.
Dit wil zeggenkiezer te Bolsward is ook hij
die gedurende negen maanden,/^-deze worden
voor.de aanstaande verkiezing gerekend lep
pen van 21 Maart-1887 tet 21 December 1887
een niet afzonderlijk in de personeele belas
ting aangeslagen gedeelte van een woonhuis in
huur heeft gehad en bewoond, mits dit woon
huis in de personeele belasting is aangesla
gen naar eene huurwaarde van minstens 2 maal
f 28,f 56,en het gedeelte dat hij in
huur en bewoond heeft, in verhouding tot de
huurwaarde voor de personeele belasting van
het geheele woonhuis en ongestoffeerd, wordt
geschat op eene huurwaarde van minstens f 28,
Ook deze personen moeten om op de kiezerslijst
te kunnen worden geplaatst aangifte doen ter
secretarie van de gemeente. (Zie de kennisge
ving).
Van het kiesrecht zijn uitgesloten
hij wien dit kiesrecht ontzegd is bij eene reg-
terlijke uitspraak die in kracht van gewijsde is
gegaan
hij die bij regterlijke uitspraak de beschikking
of het beheer over zijne goederen heeft verloren
hij die in het burgerlijk jaar voorafgaande
aan de vaststelling der kiezerslijsten, dus voor
de aanstaande verkiezing in het jaar 1887, on
derstand van eene instelling van weldadigheid
of van het gemeentebestuur heeft genoten.
Dezelfde regelen die voor het kiezen van leden
der Tweede Kamer zijn gesteld en hier boven
zijn vermeld, gelden ook voor het kiezen van
leden der Provinciale Staten en van leden van
de Gemeenteraad, met dien verstande, dat men
bovendien ingezeten der provincie moet zijn om
kiezer voor de Provinciale Staten, en ingezeten
der gemeente om kiezer voor den Gemeenteraad
te zijn.
Siegmund Haber geeft in het Berliner Tage-
blatt den volgenden raad aan jonge lieden, die
aan een huwelijk denken.
Een jonge man, die er ernstig over denkt om
in het huwelijk te treden, kan niet beter doen
dan in den herfst door de straten te wandelen
en de dames nauwkeurig op te nemen.
Als ik een raad mag geven aan de jongelui,
die een vrouw wenschen, dan is het dezeKies
u eene toekomstige echtgenoote uit die dames,
welke voor de uitgestalde vensters der winkels
blijven staan, en vooral moet ge uwe bijzondere
aandacht vestigen op haar, die lang voor een
zelfden winkel kijken. Wanneer men daarop
let, dan heeft men voorzeker den besten maat
staf voor het karakter, de neigingen en de
levenswijze eener vrouw.
Eene jonge dame, die slechts een vluchtigen
blik op de uitgestalde vensters van een mode-
maaksterswinkel werpt, maar daarentegen zeer
lang staan blijft voor een linnengoedwinkel, die
moet ge tot echtgenoote nemen. Want zij zal
eenmaal eene vrouw worden, die bij ieder kleed
dat zij noodig heeft, eerst nauwkeurig berekenen
wil, hoe hoog het te staan komt, wat de stof
en de voering kosten, hoe duur de knoopen
en de garneering zijn. En als het eenigszins
mogelijk is, dat zij op alles drie gulden besparen
kan, dan zal zij het doen.
Toeft eene dame bij voorkeur voor een ven
ster, waarop met groote letters geplakt staat
„Uitverkoop tegen verminderde prijzen” dan
moet ge dien vooral niet nemen 1 Zij zal haar
gansche leven door niets dan prullen koopen,
alleen omdat ze zou goedkoop zijn, en die zooge
naamde spaarzaamheid zal u duurder te staan
komen, dan de grootste verkwisting van eenige
andere
Als eene dame gaarne langen tjjd voor een
boekwinkel verwijlt en de titels van de uitgestalde
boeken aandachtig leest, neem haar danZ jj
zal eenmaal eene vrouw worden, die hare avon
den liever tehuis aangenaam doorbrengt door
zich in een of ander boek te verdiepen, dan dat
zij alk concerten, opera’s en soirees bij woont,
Bolswardsche Courant
mus Vim KIEZEN?
-O'
