NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
DE FRANSGHE flEPUBUEK
OESWARD EN WONSERADEEE.
C A R N O T.
1887.
Zes en Twintigste Jaargang.
No. 50.
VOOR
DONDERDAG 15 DECEMBER.
BINNENLAND.
BUITENLAND.
ABONNEMENTSPRIJS80 Cents per 3 maanden.
Franco per post 95 Cents,
föj
i
ADVERTENTIEPRIJS: 50 Cts. van 1—7regels. Ver
volgens 10 Ct. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
ver-
onrust in de kabinetten van
heethoofd als Boulanger kans
Orleanistische partij haar slag
van de algemeene verwarring
Een iegelijk, die met een weinig opmerkzaam
heid acht geeft op de teekenen der tijden, weet,
dat wij in Europa sints jaren niet alleen leven
op een voet van ge wapenden vrede, terwijl het
Duitsche rijk 100 millioen thaler in baar geld
bewaart, uit de milliarden voortgesproten, door
Frankrijk betaald na den oorlog van ’70 en ’71,
maar dat wij sedert een jaar ons bewegen als
boven een vulkaan, die ieder oogenblik dreigt
uit te barsten.
In Rusland is de binnenlandsche toestand zoo
gespannen, dat een buitenlandsche oorlog wel geen
voldoende ontspanning, maar toch een tijdelijke
afleiding zou geven. Met groote moeite houdt
het verbond, gesloten tusschen de Keizers van
Duitschland en Oostenrijk met den Koning van
Italië, het zwaard in de schede. Honderd dui-
zende manschappen staan gereed om ten strijde
te trekken, groote legercorpsen worden in Zuid-
Rusland samen getrokken. Oostenrijk wordt be
dreigd, misschien omdat men Duitschland, vooral
Pruisen niet aandurft. Bulgarije, sints lang een
twistappel tusschen de mogendheden, verhoogt nu
het gevaar, omdat de vrees bestaat dat achter den
Vorst, daar sints kort op den troon, het huis Or
leans in het duister stookt, om, op de eene of andere
wijze, te midden van een Europeeschen brand,
het verloren gezag te herwinnen, misschien den
troon in Frankrijk.
Terwijl alzoo overal in Europa eene bedenke
lijke spanning heerscht, komt de toestand waarin
de Fransche republiek in de laatste maanden ver
keerde, deze op onrustbarende wijze verhoog en.
Gelukkig schijnt de kern der natie van oorlog
afkeerig. Wel heeft een deel der uit zoo ver
schillende bestanddeelen samengestelde Parijsche
bevolking, den geweldigen levenmaker Generaal
Boulanger toegejuicht bij zijn brommende pro-
clamatiën, maar sedert hij naar de Provincie is
gezonden, om in de stilte van een plaatselijk
comtnandement wat tot bedaren te komen, is
althans voor 't oogenblik dat kratertje uitgebrand.
Veel erger echter dreigde het gevaar in het
middelpunt des gezags, in het Elysée, waar de
heer Jules Grévy, de president der republiek
zetelde.
Sints jaren woonde daar bij hem in, tegen alle
regelen der wel voegelijkheid, zijn schoonzoon
Wilson, die een tooverkracht wist uit te oefenen,
en wel ten kwade, op zijnen, in den grond der
zaak achtenswaardigen schoonvader, waardoor hij
dezen ten laatste in het verderf heeft gesleept
en op zijn zeer hoogen leefdtijd genoodzaakt,
zijne hooge betrekking op smadelijke wijze te
verlaten, nadat hij deze jaren lang waardiglijk
had vervuld.
Het „Wilsonisme” is de naam geworden voor
al wat laag en gemeen is, voor misbruik van macht,
van staatsgelden, voor een wijd vertakten handel
in ridderorden, niet alleen van buitenlandsche en
van zoodanige die alleen in de verbeelding bestaan,
maar vooral van binnenlandsche en die, als het
„Legioen van eer”, eene totnogtoe hoogelijk ge
waardeerde onderscheiding zijn. Tal van hoog
geplaatste personen, aanzienlijke vrouwen, dames
van minder allooi, als de „Limousin’s e.a. deden
mee aan deze boevenstreken.
.Hoewel de Fransche natie, gelijk ook andere,
op dit punt, niet uiterst teergevoelig is van ge
weten, liep de maat der schandalen toch einde
lijk over. De openbare meening, het zij haar
tot eer gezegd, ontwaakte ten goede en toen de
President zijn schoonzoon niet wilde verloochenen,
werd hem meer en meer duidelijk gemaakt, dat
hij kiezen moest tusschen dezen en zijne betrek
king. Hij koos den eersten en viel met hem.
Een nijdige boodschap aan Senaat en Kamer was
zijn droevig afscheid.
Nu was echter de vraag, wie zou hem
vangen Er was
Europa. Zou een
hebbenzou de
slaan te midden
Engeland. De afgevaardigde Harrington is
tot een maand opsluiting veroordeeld, omdat hij
in de Kerry Sentinel verslag heeft gegeven van
een door de Regeering verboden meeting. Toen
hij naar de gevangenis werd gebracht, juichte
het volk hem toede politie dreef de menigte
uiteen met hare stokken en wondde sommigen
ernstig.
Frankrijk. Met het vormen van een minis
terie gaat het in Frankrijk nog niet naar wensch.
IN a Goblet, nam de afgetreden minister van bin
nenlandsche zaken Fallières, de vorming van
een nieuw kabinet op zich, doch ook hij zag
geen kans alle republikeinsche partijen te vol
doen en legde zijn ambt neder.
Toch nog te elfder ure heeft de heer Ti-
rard een nieuw Kabinet weten te vormen, dat
aan alle republikeinsche partijen wordt geacht
te voldoen. Tirard zelf als premier aanvaardt
de portefeuille van financiën, verder binnenland
sche zaken Sarrien, buitenlandsche, Flourens,
justitie Fallières, onderwijs Faye, marine Mahy,
openbare werken Loubeth, koophandel Dantres
me, landbouw Viette en oorlog Logerot, tot dus
verre generaal van het 8e legerkorps te Bourges.
Dus is aan de crisis een einde gekomen. Een
nieuw Kabinet, een nieuwe president’t is voor
Frankrijk te wenschen, dat de samenwerking van
Kamers en Regeering thans gelukkiger dagen
voor dat land zal aanbrengen dan de laatste
maanden het geval is geweest.
Zaterdag had in het gebouw der Kamer een
moordaanslag plaats, die het Fransche volk met
afschuw heeft vervuld. Zekere Aubertin name
lijk meldde zich aan bij den bode en gaf een
kaartje over van den heer Hervé, hoofdredac
teur van de Soleil, waarop hij zijn eigen naam
Aubertin schreef en zeide den heer Jules Ferry
te moeten spreken. Ferry was juist met Goblet
in gesprek, doch ging naar de andere zaal waar
Aubertin hem een brochure overhandigde. Ter
wijl Ferry deze inkeek, loste Aubertin a bout
portant op hem een revolver. Twee kogels trof
fen Ferry in de linker- en rechterborst, doch
niet gevaarlijk. Een lid der Kamer schoot toe
en geleidde Ferry naar een andere zaal om ver
bonden te worden. De moordenaar werd gear
resteerd.
Hij verklaarde een Lotharinger te zijn en
zich geroepen te achten Frankrijk van een mon
ster te verlossen. Meenende dat de aanslag ge
lukt was, riep hij: „Leve de Elzas! Leve Rus
land. Ik heb mijn plicht gedaan 1” Hij ver
klaarde geen anarchist te zijn, maar te behooren
tot eene bende van twintig, die Ferry’s dood
gezworen hadden. Bij loting was het zjjn werk
geweest den moord te plegen. Aubertin of Bet-
heim, als hij schijnt te heeten, heeft verklaard
dat zijn groep ook den dood Charles Ferry en
generaal Ferron besloten had. Als er een minis
terie Fallières zou komen, moest ook deze pre*
mier vallen, „Waut,” zeide hjj. „een ministerie-
Fallières is een vermomd ministerie-Ferry.”
Aubertin woonde in de Rue Montpensier 34
by zekere madame Grangier, Vóór hj den aan-
Bolsward. De heer E. J. W. KOCH, sints
eenigen tijd opgetreden als Voorzitter der Ver
eeniging tot afschaffing van den sterken drank,
heeft zich voorgenomen, met al den ernst en de
kracht die in hem zijn, hier en daar, waar dit
gewenscht wordt, op te treden ten einde het
goed recht der vereeniging te bepleiten en de
bijna overal verflauwde belangstelling op nieuw
te wekken. Nadat hij reeds in eenige plaatsen
zich heeft doen hooren, voldoet hij nu aan som
mige uitnoodigingen, uit Friesland tot hem ge
komen. Het eerst trad hij ter dezer stede op
voor een gehoor, uit alle standen der burgerij,
grootendeels door hem zelf bijeengeroepen. Hij
vat blijkbaar zijne komst op als eene roeping,
eene zending. Zelf gaat hij rond, bij armen en
rijken, in gestichten, zonder aanzien des persoons
en noodigt U uit, niet om hem te komen
hooren, maar om der zaak, welke hij dient met
al den aandrang zijns gemoeds, uwe belang
stelling, uwe aandacht te wijden.
Een betrekkelijk groot aantal menschen was
dan ook bij zijne komst in „de Doele” bijeen.
Hij sprak met gloed en geestdrift, zijn voor
dracht was levendig en eenvoudig, de vorm was
boeiend door afwisseling van betoog- en verhaal
trant, de indruk onmiskenbaar gunstig. Hij
trachtte niet zoozeer leden te winnen voor de
vereeniging, maar de overtuiging te vestigen,
dat de 40 a 50 millioenen guldens, welke de
Nederlandsche natie jaarlijks uitgeeft voor
sterken drank en waarvan misschien betrek
kelijk weinig kwaad doet, een bron van ellende
zijn voor duizend personen en gezinnen, een
oorzaak ter bevolking van gevangenissen en
krankzinnigengestichten, eene verwoesting der
gezondheid en van den vrede des gemoeds voor
tal van ongelukkige slachtoffers.
Sedert eenigen tijd heeft men op den Ned.
Centraalspoorweg een nieuw contróle-middel in
gevoerd. Het aan het loket afgegeven plaats
bewijs wordt door een spoorwegbeambte opge
vraagd tegen inwisseling van een ander bewijs.
Onlangs maakte de heer 8. H., directeur van de
Ned. Tramwegmaatschappij, wonende te Heeren-
veen, zwarigheid om zijn ontvangen plaatsbewijs
voor een ander te verwisselen. Hij werd daar
voor vervolgd en stond dezer dagen terecht voor
den kantonrechter te Zwolle. De heer 8. H. be
weerde, dat bij dat plaatsbewijs niet mocht, al
thans niet behoefde af te geven, maar het vol
gens de bepalingen der spoorwegwet gedurende
de geheele reis moest bewaren, teneinde het
desverlangd aan de betrokken spoorwegbeambten
te vertoonen.
De kantonrechter veroordeelde hem evenwel,
ter zake van het weigeren van afgifte van zijn
plaatsbewijs, toen dat door een beambte van den
spoorweg van hem gevraagd werd, tot eene geld
boete van f 3 of subsidiaire gevangenisstraf van
7 dagen.
Sedert een paar dagen staan de voorradige
cokes op het terrein der gemeentelijke gasfabriek
aan den Oost-Zeedük te Rotterdam in brand.
Voortdurend wordt daarop door een paar brand
spuiten water gegeven. De oorzaak is onbekend.
De voorraad moet, naar men verzekert, geassu
reerd zijn.
Een ooggetuige deelt aan de Kym. Ct,
mede, dat hjj Donderdagmiddag met vier mede
reizigers in eenen derde klasse-wagen van den
spoorweg van Arnhem naar Nijmegen zittende,
een zeer onaangenaam avontuur had. Te Arn*
hem werden nieuwe waterstoven in den wagen
geschoven, waarvan er een, even voorbij het
station Arnhem, met vreeselijk geraas sprong,
waardoor zich niet alleen een erge damp ver
slag deed, posteerde hij aan haar een brief van
den volgenden inhoud
„Mevrouw, ga dadelijk naar onze vrienden in
Engeland, waar u onder zegel de instructie zult
vinden, die ik u verzoek stiptelijk te volgen.
Ik vraag u verschooning voor den last dien
ik u veroorzaak, maar de toestand is onhoudbaar.”
De aanslag op Ferry heeft niemand verwon
derd. De groote staatsman was reeds zóó lang
in sommige bladen voor bandiet, dief en moor
denaar uitgemaakt, dat een dergelijke daad den
een of anderen dag moest volgen. Aubertin be
hoort niet tot een werkliedenpartij. Doch dit
weet ieder, dat hij abonné van de Intransigeant
was. Een duel is de oorzaak van dezen aanslag.
De redacteur van de Intransigeant, Rouvier,
die van de Radical, Valentin Simon, en Ducret
van de Lanterne, kregen er zulk een twist over,
dat een duel tusschen Simon en Ducret onver
mijdelijk is.
Spanje. Men meldt uit Madrid aan de Repu-
blique Franqaise, dat er weder pogingen bij de ko
ningin zijn aangewend om Spanje te doen toe
treden tot de triple alliantie. Duitschland, Oos
tenrijk en Italë zouden Spanje’s rechten op Ma-
rocco helpen verdedigen en het verheffen tot den
rang van groote mogendheid.
Sagasta heeft bedankt, zeggende dat Spanje
door zijn geographische ligging niet geroepen was
zich in internationale geschillen te mengen.
Amerika. De groote linnenfabrikanten heb
ben geprotesteerd tegen het plan van afschaf
fing der rechten op deze goederen, daar hun nij
verheid daardoor te gronde zou gaan.
spreidde, maar ook een der reizigers door het
warme water ernstige brandwanden bekwam. De
berichtgever schrijft de oorzaak van deze ont
ploffing daaraan toe, dat de stoven niet met
warm water gevuld, maar boven het vuur ge
warmd worden. Aan het station Nijmegen werd
van het gebeurde aangifte gedaan.
De vermiste T. te Scheveningen, naar wien
door de politie ijverig met dreggen werd ge-
vischt, is in levende lijve terechtgekomen. Door
zijne kleederen aan den waterkant te leggen,
had hij het vermoeden doen ontstaan dat hem
een ongeluk was overkomen, terwijl hij slechts
een uitstapje heeft gemaakt.
De Minister van Oorlog heeft omtrent de
pensioneering van dr. W. K. Gratama in zijn
antwoord op het afdeelingsverslag geschreven,
dat deze officier van gezondheid zeer stellig niet
schuldig is bevonden aan de onregelmatigheden
bij het begraven van een officier te ’s-Graven-
hage. Maar wel hebben er feiten plaats gehad,
die getuigden van gebrek aan tact en menschen-
kennis en het wenschelijk maakten, dat dr. G.
niet aan het hoofd van het militaire hospitaal
bleef staan.
Dr. Gratama heeft zich nu tot de Tweede
Kamer gewend met het verzoek het „daarheen
te willen leiden, dat op deze feiten het volle
licht valle.”
De heer Gratama schijnt in den waan te ver-
keeren, dat de Minister op nog andere feiten het
oog had dan algemeen, ook den heer Gratama,
bekend zijn.
Hij is dus blijkbaar niet overtuigd, dat hetgeen
gebleken is eene aanleiding kon wezen om hem
te pensioneeren.
Naast den man uit het Vaderland, die zijn
kiesrecht door brand verloor, maakte zich dezer
dagen een ander aan ons bekend, die het ver
loor, omdat zijn huisbaas hem het ontnam. Deze
wist, dat zijn huurder in politieke meening van
hem verschilde en hij zeide hem de huur op.
Daardoor kon hij niet beantwoorden aan den
eisch, negen maanden op dezelfde kamers ge
woond te hebben, aan welken eisch, volgens
den Minister Heemskerk, moet worden voldaan,
wil men kiezer zijn.
Het middel is zoo eenvoudig, dat het ook in
het vervolg wel zal toegepast worden, wanneer
tenminste de wetsduiding van den heer Heems
kerk door den rechter gedeeld wordt.
Arnst. Cour.
Naar men zegt is te Rotterdam reeds voor
f 10,000 ingeschreven voor de nagelaten betrek
kingen der slachtoffers van de ramp der Scholten.
Te Oud-Delfshaven wordt een groote soda-
fabriek opgericht, waartoe de vergunning reeds
is verkregen.
Naar men verneemt heeft Z. M. den Koning
het plan om een gedeelte van het voorjaar aan
het Meer van Genève of elders in Zwitserlan d
door te brengen, opgegeven.
Z. M zal in den aanstaanden zomer wel we
der een kuur te Wildungen ondergaan.
De Standaard, zegt het Vaderland, voert
een paar merkwaardige grieven aan tegen het
kiesrecht der additioneele artikelen.
„Geld is en blijft de eenige grondslag, waarop
ons kiesrecht steunt.”
„Het blijft ergerlijk, dat ook nu tal van per
sonen, die ten plattelande kiezer zijn, door naar
een stad te verhuizen, weer kiezer af worden.”
Welnu, het zijn de vrienden van de Standaard
die belet hebben, dat de pogingen van 5 liberalen
om aan deze twee grieven eenigermate tegemoet
te komen, konden slagen. Als één man stemden
zij tegen de capaciteiten en tegen de verlaging
van census in de groote gemeenten.
Het Gerechtshof te Amsterdam heeft het
vonnis der Utrechtsche rechtbank bevestigd,
waarbij ten vorigen jare de vraag werd beslist
of de schuldeischers eener beneficiaire nalaten
schap aanspraak kunnen maken op de uitkeering
door den overledene bedongen van eene maat
schappij van levensverzekering ten behoeve zijner
vrouw.
Het Hof heeft aangenomen, dat in deze was
gesloten een contract, dat beantwoordt aan al de
vereischten, door de wet aan de overeenkomst
van levensverzekering gesteld. De overeenkomst
is mitsdien volkomen geldig en bevat geene schen
king, waardoor zij, zooals door een der crediteuren
beweerd was, nietig zou wezen. De persoon ten
wier behoeve de verzekering was gesloten, is
daartoe toegetreden na het overlijden van den
man, zoodat de uitkeering niet is gevallen in de
huwelijksgemeenschap.
Ook de betaalde premiën zijn volgens ’s Hofs
arrest niet ten geschenke gegeven, zoodat de vor
dering tot uitkeering daarvan aan de crediteuren
evenzeer is ongegrond.
Op grond van een en ander werd het vonnis
bekrachtigd en de appellant veroordeeld in de
kosten.
Nu zich, bjj eene vacature van onderwijzer
of onderwijzeres, zooveel sollicitanten aanmelden,
gaan verscheidene gemeentebesturen er toe over,
om de jaarwedden weder te brengen, zooals zij
eenige jaren geleden waren, nl. verlagen. Zoo
besloot het bestuur der gemeente Hoogwoud de
jaarwedde van de te benoemen onderwijzeres van
f 790 op f 475 te brengen.
Voor de betrekking van ambtenaar bij de be
lastingen te Nieuwer-Amstel, waaraan eene jaar
wedde van f 200 verbonden is, hebben zich ruim
70 sollicitanten aangemeld.
zou het volk rustig blijven, dat reeds met oproer
dreigde als Ferry werd gekozen
Gelukkig staat in de constitutie geschreven, dat
het congres, dat samenkomen moet ter verkiezing
van een President, in het rustige Versailles ver
gadert en niet in het woelige Parijs. Nadat dan
eenige vóórvergaderingen waren gehouden van
de Republikeinsche partij en daar Ferry de meeste
stemmen op zich had vereenigd, kwam op Zatur-
dag 3 December, de schoonste 8t. Nicolaasver-
rassing, Frankrijk en Europa verblijden, want
niet Ferry werd gekozen, die zich op edele wijze
terugtrok, niet de Freycinet, die een vrij treurig
figuur maakte, maar een man, die bij de eerste
stemming twee stemmen op zich vereenigde, werd
verkozen met meer dan zes honderd stemmen.
Die man is de 50-jarige Carnot, de besliste,
maar gematigde republikein, de man, die juist
in de laatste weken uitdrukkelijk geweigerd had,
om mee te doen in de groote schurkenstreken.
Het volk begroette dan ook deze keuze met
luide toejuiching, de beste organen der pers
noemden haar: „de belooning der deugd”, „de
triomf der eerlijkheid.”
Wij kunnen ons voorstellen welk eene aan
doénlijk treffende ontmoeting het moet geweest
zijn, toen, na de keuze, de 85-jarige vader, die
als Senator, zijn zoon gestemd had, hem, ontroerd
en getroffen, omarmde onder den uitroep
„Mijn dierbaar kind, welk een geluk voor mij”.
Moge de keuze van dezen ernstigen, bedaarden
man, blijken een geluk te zijn, bovenal voor het
volk, soms wel zeer wuft, maar met voortreffelijken
aanleg en dat nu in elk geval hulde brengt aan
de zegepraal van eerlijkheid en deugd.
M. E. van der MEULEN.
f W
w w
Bolswardsche Courant
EN
