NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
BODSWAR» EN WONSERADEEL
Het gouden fees
Bericht aan onze geachte abonné’s.
1888.
Leo XIII.
No. 1.
Zeven en Twintigste Jaargang.
I
VOOR
DONDERDAG 5 JANUARI.
BINNENLAND.
BUITENLAND.
EEN TERUGBLIK.
ft
1
L
SH VEERTIG CIATEX M
Mevrouw Silvé7
voor het eerst sedert
I
ABONNEMENTSPRIJS80 Cents per 3 maanden.
Franco per post 95 Cents.
ADVERTENTIEPRIJS 50 Cts. van 1—7 regels. Ver
volgens 10 Ct. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
taxatie der laarzen, met massief looden zooien.
Daar evenwel alles uit Parijs kwam, was men
het er spoedig over eens, dat dit deel van ’t cos-
tuum gebracht moest worden onder het hoofd
van „Parijsche bottines,” waarop het inkomend
recht bijzonder hoog is.
Kortom, de totale som, die voor inkomende
rechten moest betaald worden, bedroeg 375 francs.
Koning Oscar van Zweden is onlangs door
een gelukkig toeval aan een gewelddadigen dood
ontsnapt. Hij zat met zijn zoon in een klein salon,
toen hij voor de een of andere zaak in een aan
grenzend vertrek werd geroepen. Een paar mi
nuten nadat de Koning was heengegaan stortte
een zware gaskroon van de zoldering neer en
verbrijzelde het gedeelte van de sofa waarop hij
gezeten had.
Bij onderzoek bleek, dat de balk, waaraan de
lichtkroon gehangen had, geheel vermolmd was.
Het oude jaar laat zeker veler wenschen on
bevredigd. In de buitenlandsche staatkunde valt
niet zooveel verandering ten gunste van den vrede
op te merken, dat men recht heeft, zich aan gun
stige voorspellingen te wagen. Feitelijk is er in
den gespannen toestand in de laatste weken niets
veranderd. Te Berlijn en te Weenen gelooft men
stellig, dat Rusland slechts de goede gelegenheid
afwacht, om zijne politiek ten opzichte van Bul
garije met kracht van wapenen door te drijven.
Het komt dus slechts aan op de vraag, wanneer
het die gunstige gelegenheid zal gekomen ach
ten. Dat de Vrede in 1887 aan zoovele hachelijke
oogenblikken moedig het hoofd heeft geboden,
is volstrekt geen reden om voor 1888 dezelfde
verwachting te kunnen koesteren; meu vergete
toch niet dat juist die schijnbare nadering van
de ure des gevaars elke Mogendheid heeft ge
prikkeld tot steeds grooter wordende oorlogstoe
rustingen bij wijze van defensie maatregelen.
Europa is tot de tanden gewapend een toe
stand, die op handel en nijverheid zoo verlam
mend werkt, dat men eindigen zal met elke op
lossing met een gevoel van verlichting te aan
vaarden.
Naar aanleiding van de door den Minister
I van Oorlog in de zitting van 16 December ge-
I geven toezegging, dat hij bereid was aan dr. K.
I W. Gratama aan het departement, in ’t bijzijn
I van getuigen, nader mededeelingen te doen om-
I trent de redenen, die tot zijne pensioneering heb-
I ben geleid, heeft de heer Gratama den Minister,
I bij schrijven van 18 December uitgenoodigd, dag
I en uur van dat onderhoud te willen bepalen. Te-
I vens werd door hem medegedeeld, dat de getuigen
I zouden zijn de heeren Gleichman, van Kerkwijk,
I Rooseboom en baron Schimmelpenninck van der
I Oye, leden van de Tweede Kamer der Staten-
I Generaal.
I De Minister verklaarde zich in zijn antwoord,
I dd. 27 December, bereid dr. Gratama en zijne
I getuigen te ontvangen, doch voegde de Minister
I hierbij „ik moet er u op wijzen, dat ik die
I heeren slechts in hunne hoedanigheid van par-
I ticuliere personen kan ontvangen, en niet in de
I hoedanigheid van leden van de Tweede Kamer
I der Staten-Generaal, in welke zij door u worden
aangeduid.
I „In verband met de door u aan het slot van
I uw voorschreven request gebezigde woorden en
I met hetgeen door u is vermeld in het door u in
I de N. Rott. Crt. van Maandag 19 December 1887;
I geplaatste ingezonden stuk, moet ik voorts doen
I opmerken, dat het noch aan u, noch aan uwe
I getuigen geoorloofd kan wezen, in het openbaar
te spreken of te schrijven over datgene, wat ik
I meen aan de openbaarheid te moeten onthouden
I en als zoodanig bij onze bijeenkomst zal aandui-
I den, en ik moet te dien aanzien vooraf eene
I bepaalde en schriftelijke belofte vragen, die ik
I zal wachten, voordat ik u den dag en het uur
aanwijs, waarop ik u en de genoemde heeren zal
ontvangen.
„Immers, indien aan deze voorwaarde niet
werd voldaan, zou ik natuurlijk tegen de be
doelde bijeenkomst bezwaar moeten hebben,
evenals ik in voormelde zitting van de Tweede
Kamer om overwegende redenen bezwaar moest
maken, om nopens deze aangelegenheid in het
openbaar verdere mededeelingen te doen.”
Dr. Gratama heeft hierop medegedeeld, dat hij
onder de gestelde voorwaarden geen gebruik kan
maken van ’s Ministers voorstel. Hij betuigt zijn
leedwezen, dat het door hem in zijn adres aan
de Tweede Kamer gevraagde licht op de hem
ten laste gelegde en onbekende feiten niet kan
vallen. Ten slotte gaf hij den Minister kennis,
dat hij deze correspondentie zou publiceeren.
Een merkwaardig licht werpen vaak de cij
fers op de maatschappelijke toestanden, Te Am
sterdam is een Kunstzaal en een Gruwelkamer;
de eerste aan het Panorama, de laatste aan het
Panopticum verbonden. Voor beiden is de toe
gangsprijs dezelfde25 cents
In het atgeloopen jaar werd de gruwelkamer
door 32,000, de kunstzaal door 10,000 personen
bezocht.
Men ziet blijkbaar liever een booswicht dan
een schilderij of een beeld.
Het getal bezoekers van Panorama en Pa
nopticum was nagenoeg gelijk en bedroeg 86,000
en 85,000 personen.
Men meldt aan de N. R. Ct.Voor eenigen
tijd is in onderscheiden bladen medegedeeld, dat
een gezelschap, bestaande uit 13 personen, zich
begeven heeft naar Pretoria in de Transvaalsche
Republiek. Tot aanmoediging voor zoovelqn, die
hier vruchteloos naar eene werkkring zoeken,
welke een goed bestaan oplevert, kan de mede-
deeling strekken, dat, op één na, die echter ook
spoedig eene plaatsing zal kunnen erlangen, allen,
twee dagen na hunne aankomst, op zeer voor»
deelige voorwaarden eene betrekking vonden,
juist zooals zij die wenschten.
Dank zij het beleidvol optreden der politie,
zal, naar de Amst. Ct. verneemt, het „billard des
Chasseurs”, op het Rokin te Amsterdam, worden
opgeruimd. Voortdurend door een paar recher
cheurs op het spel latende acht geven, werd het
getal bezoekers gaandeweg geringer.
In ronde cjjfers bedraagt de Staatsbegroo-
ting voor het volgende jaar, zooals zij thans aan
de Eerste Kamer is aangeboden, in uitgaaf ruim
116 millioen, zoodat ze sluit met een nadeelig
saldo van meer dan zeventien millioen gulden,
dat is over al de Nederlanders omgeslagen ten
naastenbij vier gulden per persoon, gioot en klein
door elkander.
abonneeren verkrijgbaar stellen voor slechts
In dit nummer is een advertentie met BON geplaatst. Elk onzer abonné’s binnen de stad
heeft het recht die te teekenen en aan ons bureau met bijvoeging van 40 centen in te zenden.
Buiten de stad tegen inzending van een postwissel groot 50 centen. Het Boek wordt
15 Januari a.s. aan alle inteekenaren franco afgeleverd.
Den laatsten dag des vorigen jaars moge de
77-jarige Paus in de stilte zijner binnenkamer
hebben herdacht, hoe hij 50 jaren geleden tot
Priester werd gewijdop den eersten van dit
nieuwe is over heel het aardrijk een groote feest
mis gevierd ter eere van het Hoofd der Roomsch-
katholieke Kerk.
Het is een merkwaardig teeken des tijds, een
bewijs van grooten vooruitgang op het gebied
van waardeering der Godsdienstige geloofsover
tuigingen, dat de Mikado van Japan, de Shach
van Perzie, de Sultan van Turkije, de Prote-
stantsche Vorsten en Vorstinnen van Europa,
allen hunne hulde brengen aan den Kerkvorst
te Rome. Deze zal er zekerlijk door getroffen
zijn en hef zal hem eene ernstige aansporing
wezen, om zelf ook meer en meer de verdraag
zaamheid en de waardeering in beoefening te
brengen, die hij dezer dagen in zoo ruime mate
ondervindt.
Ook wij verblijden ons over het feest dat onze
Roomsch-katholieke medeburgers vieren en bren
gen gaarne hulde aan den waardigen opperher
der, den ijverigen Priester, den kundigen geleer
de, den fijnen diplomaat.
Heeft men hem een „priester des vredes" ge
noemd, moge hij meer en meer toonen, dat ’t
hem eene eere is, een kind te zijn van dien
God, Die „vrede op aarde” wil, een echt volge
ling van dien Jezus, die gezegd heeft„Zalig
zijn de vredestichters”.
Het goud en het zilver, de paarlen en edelge
steenten, die hem toevloeien, zullen zijne oogen
niet verblinden en zijn hart zal zich hechten
meer en meer aan het Eéne noodige, dat blijft,
als de heerlijkheid dezer wereld voorbijgaat. Dit
vooral zal voor zijne geestelijke kinderen tot
een uitnemenden zegen zijn en hen leeren, te
zoeken „de dingen die boven zijn, niet die op
de aarde zijn.”
I politie heeft er ten zijnen huize en in zijne fabriek
I te Genève eene huiszoeking plaats gehad, waarbij
I compromitteerende brieven en gedrukte stukken
I in beslag zijn genomen. In het voorloopig verhoor
I verklaarde hij, zich met de Pruisische politie in be-
I trekking te hebben gesteld, met oogmerk haar
I te misleiden. Nadat hem toen was gebleken, dat
I men aan die bedoeling geen geloof sloeg, heeft
I hij eene volledige beteekenis afgelegd, omtrent
I wier inhoud men echter nog niets schijnt te heb-
I ben vernomen.
Wat zijn handlanger Schroeder betrof, deze
I woonde te Riessbach. Hij had aldaar een bui-
I tenverblijfje gekocht en totnogtoe op de koop-
I som 8000 francs afgedaan. Hij verkeerde aldaar
I en te Zurich onder de Duitsche socialistische
I uitgewekenen en inzonderheid met het comité
I der ivoorwerkers. Het socialistisch hoofdcomité
I te Zurich had echter redenen gevonden om hem
I te wantrouwen. Dientengevolge had het op ze-
I keren dag leden van het comité der ivoorwer-
I kers heimelijk opgeroepen tot eene bijeenkomst,
I om „op een onderzoek uit te gaan”. Na die
I samenkomst zijn de beide comités naar Riess
bach gegaan, alwaar eenige leden bij Schroeder
aan huis gingen, terwijl de anderen zich in den
I omtrek verscholen hielden om mogelijke pogin
gen van Schroeder tot ontvluchting te beletten.
I Toen hem nu werd aangezegd dat men zijne
I woning kwam doorzoeken, legde hij de grootste
I verontwaardiging aan den dag. De aangekome-
I nen lieten zich echter daardoor niet van hun
I stuk brengen. „Als gij geen valsche kameraad
I zijt,” voegde één hunner hem toe, „kunt gij er
I ook niet op tegen hebben, dat wij hier eens
I rondkijken,en hoe Schroeder ook tegenspartel-
I de, zij gingen aan het werk en vonden o. a. een
I kistje dynamiet, dat blijkbaar was afgezonden
I uit Berlijn. Daarop ging een der leden terwijl
I de anderen bij Schroeder bleven, aangifte doen
I bij den Züricher politiecommissaris Fischer, die
I terstond met de noodige manschappen aankwam
I en Schroeder arresteerde.
i In België is men opnieuw bevreesd voor
I ernstige gevolgen van de lauwheid der Regeering
I ten aanzien van de aan de arbeidende klasse
I beloofde verbeteringen.
In den laatsten tijd was
I vele jaren eene verbetering te bespeuren in den
I handel in erts en steenkolen, doch daarmede
I ging gepaard eene herlevende ontevredenheid
I onder de werklieden. Ook zij verlangden deel
I te hebben aan de meerdere verdienste, „Loons-
I verhooging en verbetering van hunne positie”
I is hunne leus, doch men antwoordt hun, dat de
I concurrentie van het buitenland niet toelaat aan
I hunne eischen te vóeldoen. Hier en daar wordt
I de roode vlag weder opgestoken, of, als zij wordt
I verboden, de socialistische opruiers vinden weder
gehoor in druk bezochte vergaderingen. Een
I congres der „socialistisch-republikeinsche werk-
I liedenpartij”, die onder de kolenmijnwerkers der
I Borinage vele aanhangers telt, is te Chatelet
vergaderd geweest om over eene algemeene werk
staking te beraadslagen. In sommige kolenmij
nen wordt al reeds niet meer gewerkt. Het
vooruitzicht is droevigmen wanhoopt er aan,
dat van de verbeteringen, die na de onlusten
zoo mild werden beloofd, eene enkele zal worden
verwezenlijkt.
Tot directeur van de Opéra Comique te
Parijs is benoemd, ter vervanging van den heer
Carvalho, de heer Paravay, directeur van den
schouwburg te Nantes.
De commissie, belast met de verzorging der
behoeftige nagelaten betrekkingen van personen,
die bij den brand het leven verloren, heeft be
sloten de ingekomen gelden als lijfrenten te ver
deden.
Er worden een aantal lijfrenten uitgekeerd,
afwisselend van 300 tot 500 francs. Kinderen
die hun ouders bij die ramp verloren hebben,
ontvangen die tot hun meerderjarigheid en dan
verder niets dan een uitzet van 3000 a 5000
francs. De namen der aldus begunstigden worden
niet openbaar gemaakt. Daarvan is echter uit
gezonderd de balletdanseres Assailly, die zulke
vreeselijke wonden bekwam dat zij verder voor
haar betrekking ongeschikt is. Eerst wilde men
haar een lijfrente van 1800 francs geven, doch
zij verkoos een som voor éénmaal 30000 francs
om een winkelzaak te kunnen koopen. Haar
dochtertje krijgt tot haar meerderjarigheid 500
francs per jaar en daarna een uitzet van 5000
francs. Als alles betaald is houdt de commissie
nog ongeveer 10,000 francs over, die voor een
ander liefdadig doel bestemd zullen worden.
Een hangende brug over de Oise, tusschen
Auvers en Méry, is in den nacht van Donder
dag op Vrijdag om twee uur plotseling in de I
rivier gestort. Er zijn geen persoonlijke onge- I
lukken te betreuren. Men vermoedt, dat de koude I
de ijzeren staven te veel heeft doen krimpen, I
waardoor de spanning zoo groot zou zijn gewor- I
den, dat zij knaptenalthans zij zijn over de I
geheele lengte doorbroken. j
Aan de Russische grens weet de douane I
zich, bij gemis aan een bepaald tarief voor zei- I
den voorkomende artikelen, best te behelpen. I
Dezer dagen werd een compleet duikerpak in- I
gevoerd. Het tarief maakt geen melding van die I
voorwerpen.
De verschillende metalen deelen, de helm, wer- I
den belast als bewerkt metaal; decaoutchouk I
als behoorende bij kleine gummi-artikelen enz. I
’t Meeste moeite werd ondervonden bjj de
De Duitsche Reichsanzeiger maakt thans
de veelbesproken valsche diplomatieke stukken
aan den Czaar openbaar. Ze zijn in ’t Fransch
gesteld. De Köln. Zeit. geeft het oorspronkelijke
benevens de vertaling.
De eerste brief is van Vorst Ferdinand van
Bulgarije aan de gravin van Vlaanderen en ge-
dagteekend van 27 Aug. jl. De Vorst beklaagt
zich bij zijne moederlijke vriendin over zijn isole
ment. Na te hebben gewezen op de vijandigheid
van Turkije en Rusland en de niet bemoedigende
stemming te Weenen, zegt Ferdinand, dat hij de
Bulgaarsche kroon niet zou hebben aangenomen,
indien hij niet uit Berlijn in ’t geheim was ge
steund. Ten bewijze daarvan voegt hij er het
bijschrift bij van eene „volkomen” authentieke,
door de hand van den Duitschen gezant te Wee
nen, prins Reuss, geschreven nota, die evenwel
niet onderteekend was. Op grond van deze hem
van Duitsche zijde verzekerde ondersteuning
verzocht hij de gravin van Vlaanderen, haren
invloed in de eerste plaats aan te wenden bij
haren verheven broeder, Koning Karei vun Ru-
meniö, opdat deze zijn beteekenenden invloed bij
het Petersburgsche hof zou aanwenden, om Czaar
Alexander vriendelijk te stemmen.
Als tweede der valsche documenten dient de
bovenbedoelde nota van prins Reuss.
Het derde is een tweede brief van Ferdinand
van Coburg aan de gravin van Vlaanderen. Hij
bedankt haar daarin voor hare poging om Ko
ning Karei van Rumenië ten zijnen gunste te
bewerken. Ook van hare stappen te Berlijn ge
waagt hij met dankbaarheid. Hij gevoelt zich
ontmoedigd omdat de Duitsche politiek in het
openbaar vijandelijk tegen bem optrad en daaren
tegen door hare agenten te Sofia hem voortdurend
tot volharden aanspoorde, wijl zich onvoorziens
de internationale politiek zóó kon veranderen,
dat Duitschland ook openlijk voor hem partij
kon kiezen.
Het vierde stuk eindelijk is een uittreksel
uit de verdere correspondentie tusschen Ferdi
nand en de gravin van Vlaanderen.
Daarin wordt medegedeeld, dat Ferdinand,
na de bezoeken van Kalnoky en Crispi, bij
Bismarck nieuwe verzekeringen van Bismarck
van meer directen en formeelen aard had ont
vangen, inhoudende dat de toestand van Bulga
rije grondig onderzocht en de consolideering van
dien toestand door de Mogenheden van Midden-
Europa met een gunstiger oog
Die Mogendheden hoopten, di_.a-
door eene onverstandige houding zijner politiek
hare staatkunde zou dwarsboomen. Voorloopig
moest Bulgarije zich zooveel mogelijk stilhouden
en inwendig voor rust en orde zorgen, den
Sultan onderdanig behandelen en met Rumenië
stendig zich gereed houden
vallen aan T
later nader zouden worden omschreven.
Daarop wordt vermeld, dat Prins Ferdinand
voor het ontvangen dezer instructies naar Berlijn
had moeten komen, om persoonlijk te vernemen,
wat tusschen Bismarck en Kalnoky met betrek
king tot Bulgarije op Friedichsruh besloten was.
Hij had echter een wenk uit Berlijn ontvangen,
om van dezen stap, als te compromitteerend, af
te zien. Vorst Ferdinand verzocht de gravin van
Vlaanderen om van deze nieuwe wending zoowel
den Belgischen Koning, als diens raadgever den
baron Lambermont, als den besten kenner van
hot Oosten, nauwkeurig in te lichten. Voor het
overige was hij (Ferdinand) thans besloten, ge
heel de Duitsche strooming te volgen en de
dingen af te wachten.
Een Pruisisch politie-spion is te Zurich en
een zijner handlangers te Riessbach in de na
bijheid van genoemde stad gevangengenomen.
Het zijn Haupt en Schroeder.
Haupt hield zijn hoofdverblijf te Genève. Hij
had aldaar eene fabriek van minerale wateren
en had reeds verscheidene malen aanvraag gedaan
om als Zwitsersch burger genaturaliseerd te wor
den, hetgeen echter telkens er wordt niet ge
meld waarom was geweigerd. Hij kwam dik
wijls te Zurich en aldaar is hij onder beschul
diging van revolutionaire woelingen „als agent
provooteur” gearresteerd. Op ve*zoek der Züricher
Geheel oorspronkelijke Nederlandsche Romans behooren nu eenmaal
tot de zeldzaamheden. Toch is het ons mogelijk geworden zulk een Roman onzen lezers als
PREMIE bij den aanvang van het jaar 1388 aan te bieden.
Wij hebben namelijk de hand gelegd op het boeiend en aangrijpend boek,
„TWEEËRLEI KRUI S”.
OORSPRONKELIJKE ROMAN
dat wij uitsluitend voor onze abonné’s en voor hen die zich nog op ons blad wenschen te
de consolideering
werd aangezien,
lat Bulgarije niet
warsboomen. Voorloopig
en inwendig voor rust en orde zorgen, den
Sultan onderdanig behandelen en met Rumenië
de beste betrekkingen onderhouden, maar be-
i om voor zekere ge-
Rumenië voorstellen te doen, die
Bolswardsclie Courant
-
II
VAN
DOOR
-
