NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
BOLSWARD EN WONSERABEEL
L
l
De Tentoonstelling
C. w. EISMA.
M
i
R
VERKIEZING
van één lid van den
GEMEENTERAAD.
Vrijdag |6 Augustus.
1889.
Twintigste Jaargang.
No. 33.
Acht en
TENTOONSTELLING BOLSWARD.
Uitslag der Bekroningen
ft
DONDERDAG 15 AUGUSTUS.
BOLSWARD
Van 613 Augustus.
VOOR
bakkerij van J. Hommes c. s)
Gouda,
Oranjesnippers. Zil-
ijsvormen,
Amandelstampmachine’s. Zilveren
Bronzen
Vuurvaste oven-
b
X3C3C XXX XXX$
e
ADVERTENTIEPRIJS 50 Cts. van 1—7 regels. Ver
volgens 10 Ct. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
ABONNEMENTSPRIJS80 Cents per 3 maanden.
Franco per post 95 Cents.
Afdeeling I.
BAKKERSVAK.
Werktuigengrondstoffen en producten
H. M. Andree, Utrecht, voor klein brood. Bron
zen Medaille.
Baier en Vetter, Amsterdam voor Amandelpel-
machine en Amandelstampmachine’s. Zilveren
Medaille.
F. J. Bakker, Stedum, Roggebrooden van Rus
sische en Helena rogge. Bronzen Medaille.
H. J. Bakker, Leeuwarden, Beschuit. Zilveren
Medaille.
Nederl. Banketb.-Vereenig., Amsterdam, Tee-
keningen en Gipsvoorwerpen. Zilveren Medaille.
H. 8. Behle, Rotterdam, Broodbakkers fanta-
siën. Bronzen Medaille.
T. Beima, Harlingen, Beschuit. Bronzen Me
daille.
Bensdorp Co., Amsterdam, Zoete vanille cho
colade fondansdrager Zilveren Medaille.
J. Blink, Bolsward, Koek, Drabbel- en Bitter
koekjes. Zilveren Medaille.
J. B. Borchert, Hengelo, (O.) Brood en Be
schuit. Verguld Zilveren Medaille.
J. A. v. d. Bosch Zn., Alkmaar, Margerine-
boter, Verguld Zilveren Medaille.
J. H. ten Braake HBzn., Almelo (O)., Koek.
Eere-diploma.
J. Branbergen, Musschelkanaal, Engelsche be
schuit. Zilveren Medaille.
P. J. Bremer, Oosterbierum, Beschuit. Bronzen
Medaille.
J. Brouwer Dzn., Bolsward, Oven-vloersteenen.
Zilveren Medaille.
N. Coechlin, ’s-Hage. Tarwemeel. (In de bak
kerij van J. Hommes c. s) Zilveren Medaille.
J. A. Coldeweij, Deventer. (Firma’s Jb. Bus-
sink en A. P. PietermanVitrine met Deven
ter koek. Eerediploma.
Cremer Co.Bolsward.
steen. Zilveren Medaille.
F. Deinum, Grouw. Toren van Garneerwerk.
Zilveren Medaille.
H. Donker, Bolsward.
sappen. Zilveren Medaille.
en Ge-
Vruchten-wijnen en
Deze twee coupletten, uit een loflied, dat Mr.
II. van Loghem wijdde aan de „Deventersehe”
koek, maak ik van toepassing op ’t geen Bols
ward aanbood in de week, die nu voorbij gegaan is
in de werkelijkheid, maar die in de herinnering
nog gewis langen tijd voortduren zal.
Om een bakkersterm te gebruiken, hier was
„Allemansgading,” of wilt ge liever, hier was
„Elck wat wils”. Oost en West bieden u zijn
schatten, het Noordsche bont en de Kaapsche
wijnen vindt ge hier samen en moge de Gallier
smalen op den Belg, de Brit uit de hoogte neer
zien op den Nederlander, de groote steden over
het kleine Bolsward de schouders ophalen, de
strenge beöordeelaar beweren dat hier niet ééne,
maar tal van tentoonstellingen waren, wij hooren
het alles aan en verheugen ons te kun
nen boekstaven, dat, de Nurksen uitgezonderd, vele
duizenden tevreden zijn geweest, er veel geleerd
is, veel genoten, veel voordeel aangebracht.
Wij hadden een vriendelijk terrein; aan beide
zijden van den hoofdingang hadden onze bloe
misten lieve bloembedden aangebracht, de stads
tuinman vooral had zich beijverd om door bloe
menmanden en parken het terrein te versieren.
Bovenal echter had onze stadgenoot, de heer J.
Haitsma Mulier, een hoog oploopend, buitenge
woon rijk gevuld,- met smaak aangelegd perk ter
opluistering aangebracht, waarvoor hij weken
lang moet gekweekt hebben, om zooveel over
vloed aan te bieden en evenzeer verdient de heer
J. Riedel uit Leeuwarden een woord van bijzondere
waardeering en lof, voor de wijze waarop hij een
hoek, gevormd door een deel van den voorgevel
der kerk en den zijwand van een tent, gemaakt
heeft tot een plek waarop het oog met welge
vallen rustte, omdat, met zooveel smaak bloemen
en planten daar amphitheatersgewijze zijn ge
plaatst. Bovendien waren hier en daar bedden
aangelegd van tuias, fijne dennen en andere
coniferen en noodigen honderde stoeltjes de ver
moeiden uit, eene wijle uit te rusten en zich te
verkwikken aan van Houten’s en Veen’s cacao,
aan Bijlsma’s bier, aan tal van lekkernijen, die in
kwistigen overvloed te krijgen waren en grooten-
Ten derden male bevelen wij de Ver
kiezing van den heer C. W. EISAI A,
ond-lid van den gemeenteraad, den
kiezers aan.
Wij willen niets zeggen ten na-
deele van den tegen-candidaat, maar
wijzen met volle vrijmoedigheid op
alles wat ook in de laatste dagen de
heer C. W. EISMA voor het wel
slagen der Tentoonstelling deed en
zullen zijne verkiezing tevens beschou
wen, als eene hulde door de kiezers
gebracht aan het bestuur der Ver-
eeniging ter bevordering van „Handel
en Nijverheid" en der regelingscom-
missie, in den persoon van
Niemand verzuime zijn Kiezersplicht.
DE STEMBUS IS GEOPEND VAA 9-5 UIIE.
deels bereid werden in eene der twee bakkerijen, I 1
welke steeds in werking waren. Droeve morgens I
brachten ons immer blijde dagen, des daags ver- I
kwikte ons het heerlijk zonlicht bijna zonder uit- I i
zondering, des avonds schitterde vaak, beneden I i
op het terrein en boven in den toren, het ver- I
blindend Well’slicht van de Voogt uit Amsterdam I
en bij afwisseling liet de schutterij muziek in de I
daarvoor bestemde tent zich hooren, i. e. w. ’t I
was er altijd gezellig en we hadden, door de I
zorg van de firma J Veen Co. te Sneek, onze I
Eiffeltoren zoogoed als Parijs, die hier als recla- I
me dienst deed voor zijn geurige chocolade en I
als zitplaats op twee verdiepingen voor hen, die I
een rustig plekje er te midden van de woelende I
menigte hadden weten machtig te worden. Eene I
liefelijke herinnering bewaar ik bovenal van het I
bezoek, dat de ouden van dagen uit de verschil-
lende gestichten en de kinderen uit tal van scho- I
len er brachten. Die gelukkige gezichten, dat I
smakelijk genot waarmee zij de koppen chocolade I
ten bodem toe leegden en koek en taartjes zich I
lieten smaken, welke welwillende gulheid hun aan- I
bood, de bewonderende blikken, welke zij sloegen I
op zooveel schoons en bezienswaardigs, dat hunne I
oogen nimmer hadden aanschouwd, dat alles deed I
goed aan het hart, evenals de woorden van dank I
die sommige oudjes soms stamelend uitbrachten. I
Het was een eigenaardig genot voor zeer velen, I
om met eigen oog te zien vervaardigen, wat men I
daarna zou genieten, om ingewijd te worden, al- I
thans ten deele, in de geheimen van het vak, I
waarop de gansche maatschappij eiken dag steunt, I
te zien de noeste vlijt, waarmee de bakkers- I
knechts, nu overdag bereiden, het dagelijksch I
brood en zooveel meer, waarop wij eiken morgen I
rekenen en waarvoor zij bijna geregeld hun nacht- I
rust offeren. Het was een der bewijzen van de I
energie onzer medeburgers dat, aan de eene zijde I
van het terrein, de heeren J. Hommes, W. Prop- I
stra en H. Veen Pz. en aan de andere de heeren I
G. D. Smith, J. B. Blink en I. Faber met S. Scha- I
gen van Zaandam, D. Schreuder en J. J. F. Nie- I
möller van Amsterdam, voor de enkele dagen dat I
de tentoonstelling zou duren, eene geheele bak- I
kerij durfden oprichten en als het verbazend be
zoek dat Bolsward ten deel viel hun moed heeft I
beloond, dan verheugen wij ons van harte in de- I
zen goeden uitslag.
Welk een gunstigen indruk maakte de wande- I
ling door en langs die bakkerijen. Wij zagen I
geen massa’s takkebossen en lange turven aan
dragen als weleer, geen voeten en handen kneedden I
het deeg, zooals het ons bij onfrissche herinnering I
voor den geest stond, wij zagen keurige heetwater- I
heetelucht- en kanaalovens, de zoo zuiver werkende I
kneedmachine van W. Hubert Co. te Sneek, I
en voorts knipschaar-amandelpel- en maalmachines I
ja wat niet al, waardoor het duidelijk werd, dat I
de vooruitgang op dit gebied waarlijk reuzenschre- I
den gedaan heeft en wij met nog veel meer smaak I
dan vroeger gebruiken zullen, wat de ijverige I
mannen ons bereiden, die hier, in hun eigen- I
aardige kleeding, zoo druk in de weer waren. i
Me dunkt, ieder heeft langs het terrein wande
lend een bezoek gebracht aan de sigaren-kiosk
van den heer J. P. Westerbaan, of de melktent
van T. Zijlstra en de eau-de-cologne-inrichting
van D. Tacoma, die om haar bescheiden plaats
niet moge vergeten zijn, maar voor allen was
toch het oude gebouw, zoo smaakvol verjongd,
de great attraction, het groote aantrekkingspunt.
Wij kunnen ons voorstellen hoe de commissie
verblijd was, dat in het holle gebouw plaatsruimte
werd aangevraagd voor de, we zouden haast zeg
gen, majestueuse, massieve en toch bevallige éta
lage voor de koningsgist der Nederlandsche gist
en spiritusfabriek uit Delft, onder directie der
heeren J. C. van Marken en F. G. Waller. En
evenzeer begrijpen wij, dat, toen de. 335 borde
rellen ontvangen waren met vermelding der dui-
zende voorwerpen, over vijf afdeelingen verdeeld
en een der laatste dagen de kolossale vitrine
aankwam, zoo breed opgevat, zoo sierlijk van
vorm, van de firma’s II. Bussink en A. P. Pie
terman uit Deventer, de commissie haast verle
gen werd met den overvloed die haar toestroomde
omdat zij nauwelijks wist, hoe zij aan alles een
waardige plaats zou geven en voor het te ver
wachten publiek genoegzame ruimte zou beschik
baar houden.
Waarlijk, wie zijne oogen over het middenschip
laat gaan en de zuilengangen doorziet, zal erken
nen, dat het geheel een hoogst gunstigen indruk
maakt en de heer Koorevaar van Sneek, die als
decorateur der commissie met zooveel ijver en
belangeloosheid terzijde stond, heeft recht op
haren dank en onze hulde. En wie op al het
tentoongestelde let, zal in oogenblikk en van over
klimmend druk bezoek wel gewenscht hebben,
dat de gangen eenige meters breeder hadden
kunnen zijn, maar toch ook begrijpen, dat de
commissie bij alles wat haar toestroomde deed
wat zij kon, om de belangen der inzenders en de
wenschen der bezoekers te vereenigen.
Wij verheugen ons ontslagen te zijn van de
taak, om de aandacht onzer lezers te vermoeien
met de opsomming van alles wat in dezen tem
pel van nijverheid en kunst en in de twee lood
sen op hei terrein nog aanwezig, is samengebracht.
Zij hebben het allen zelve gezien, de catalogus
is in veler handen, dag- en weekbladen hebben
het vermeld. Het overtollige schaadt en verveelt.
Maar wat wij doen willen is onze blijdschap
uitspreken, hierover, dat er meer dan honderd
inzenders zijn uit Bolsward zelf, dat wij van be
voegde zijde het hebben hooren uitspreken, dat
het werk onzer nijvere handwerkslieden niet al- I
leen gelijk staat met dat wat de Hollandsche le- I
veren, maar in vele opzichten er boven uitmunt, I
dat onze leerlingen van de ambachts- en huisvlijt- I
school zulke degelijke proeven gaven van hunne I
vorderingen.
Ik heb teekeningen, schilderwerk, proeven van
houtsnee, van zilverwerk, van handwerken, van
photografiën gezien, die der vermelding zeer waard
zouden zijn, maar de bekroningen die aan velen
ten deel zijn gevallen, zijn grooter en waardiger
hulde dan mijn pen er aan toe zou kunnen brengen.
Mag ik twee uitzonderingen maken, eene voor
eene dame uit onze stad en eene voor een kun
stenaar in zijn vak daarbuiten
Wie heeft dan, durf ik vragen, het geduld en
den smaak niet bewonderd, waarmeê Mejuffrouw
R. Vos—Bokma de postzegeltjes koos en knipte
en schikte en plakte, zóó dat uw oog niet weet
wat het ziet, als het die keurig gedecoreerde
bordjes ziet, welke daar hangen aan den wand?
En wie heeft bijna kunnen gelooven, dat men te
doen heeft met niets dan marsepein, als hij de
vitrine beschouwt, waarin de heer J. M. Luyke
van Dordrecht op de zachte blauwe zijde het
bruidsbouquet op een wit kussen heeft neergelegd,
waaraan hij drie maanden heeft gewerkt, maar
waarvan het zoo zuiver gevormde kussen dan
ook bestaat uit 1680 immortellen, waarop de
bouquet ligt van witte rozen, enkele maandrozen
en lelietjes van dalen. Blaadje voor blaadje en
kelkje voor kelkje is alles uit de hand gemaakt
en bedriegelijk is de navolging der natuur
Nauwelijks heb ik dit neergeschreven, of de
rijke verzameling rietwerk der Maatschappij van
Weldadigheid, de tegeltjes van de Gebrs. Tiche
laar, de fijne étalage van den heer P. Lunter, de
gracieuse inzending van margarine-boter enz. zien
mij verwijtend aan, de gasmotoren, tal van werk
tuigen brommen, de inzenders naderen, stormen
aan Wat zal ik doen Ik geef mij en U
over aan de jury, zij oordeele, veroordeelt mij
niet, ik waardeer aller pogen en zeg, ik zie zelfs
op de uitkomst niet, maar acht het doel alleen.
De feestweek is geëindigd en het is een feest-
week geweest. Duizenden hebben Bolsward be
zocht hun aantal mag op p m 12000 worden geschat,
honderden hebben onze openbare gebouwen, onze
rijke instellingen, onze schoone raadzaal met wat
uit het archief daar aangeboden werd, bezocht,
de groote St. Martini-kerk, in haar geheel een
museum van oude kunst, is bewonderd; er is
gestreefd en gestreden, er is gespeeld en gezon
gen en gedanstvolksspelen, harddraverij, vuur
werk hebben de menigte beziggehouden en ver-
maakt en met een „dankbaar en voldaan”, met
een woord van oprechte hulde aan allen die voor
dit schoone doel hun krachten hebben ingespan-
I nen, geven wij het woord aan de mannen, die aan
den avond van den 13den samenkwamen in de
zalen van „de Doele”.
Dzn., Groningen. Platen van
A. Driessen, Rotterdam. Vitrine Pyramide
van bussen chocolade. Verguld Zilveren Medaille.
Duintjer, Wilkens, Meihuizen Co., Veendam.
Blanke siroop. (In de bakkerij van J. Hommes c. s.)
Gouden Medaille.
S. Dijkstra, Bolsward. 12 Bakkersvegers, 12
bakkerskwasten, 3 vegers met steel. Bronzen
Medaille.
R. Eekma, Meppel. Schuim nieuwjaars en
visitekaartjes, Marcrons. Verguld Zilveren Me
daille.
J. Fennema, Sneek. Brood en Koek. Zilve
ren Medaille.
Johs. Flameling, Bolsward. Houten borden
en schotels. (In de bakkerij van J. Hommes c. s.)
Bronzen Medaille.
Ned. Gist Spiritusfabriek, Delft. Gist. Gou
den Medaille.
G. C. van Gorkum, Sneek. Virtrine snippers.
Zilveren Medaille.
Haagsche Magarine Boterfabriek, ’s Hage
(Directeur Dr. Mouton.) Margarine boter. Ver
guld Zilveren Medaille.
A. J. de Haan, Amsterdam, (Broodfabriek „de
Haan”.) Beschuit. Zilveren Medaille.
J. Haga Fzn., Sneek, Boterdrabbel koeken.
Eere-Diploma.
J. Hommes, Bolsward, Koek, Gouden Medaille.
C. J. van Houten en Zn., Weesp, Chocolade-
poeder. (In de
Eere-Diploma.
W. Hulleman.
veren Medaille.
J. de Jager
glad zweedsch ijzer, broodvormen, beschuitvor-
men, chocolade-, suiker-, gelei- en ijsvormen,
houten giet- Sint Nicolaas- en Dinantvormen,
Amandelschaven enz., chocolade en fondant.
Zilveren Medaille.
S. M. de Jong, Leeuwarden, voor tarwebrood.
Zilveren Medaille.
Ph. A. Kaiser, Amsterdam. Heete luchtoven
met 2 bakruimten, Baktroggen, Deegdeelmachine,
Winkelétalage. (In de bakkerij van J. Hommes
c. s.) Eere-Diploma.
Wed. Tj. van Kampen, Oosterlittens. Platte-
koeken. Zilveren Medaille.
J. van Keulen, Almelo (O). Tarwebrood.
I Zilveren Medaille.
I Keuter Co., Amsterdam. 2 Amandelwrijf-
machines, Eiwitmachine, IJsvriesmachine’s,
Amandelpelmachine. Gouden Medaille.
Kladder Jansen, Amsterdam. Machine’s,
vormen, glazen enz. Eere-Diploma.
Klopman Baerzelman, Nieuwstraat Deventer.
Deventer koek. Gouden Medaille.
S. E. Klopman Baerzelman, Groote poot
Deventer. Deventer Koek. Gouden Medaille.
G. C. F. Kohier, Amsterdam. Glutenbrood,
I (systeem Kohier). Zilveren Medaille.
A. Kroeger, Bolsward. Beschuit. Zilveren
I Medaille.
I H. Krop Jr., Steenwijk. Goudmoppen. Ver-
I guld Zilveren Medaille.
I R. Kuipers, Beetsterzwaag. Beschuit
I bak uit de heete luchtoven. Zilveren Medaille.
W. Langhout, IJlst. Boterbiesjes. Zilveren
I Medaille.
I S. Lefers, Hengelo (O). Rogge- en Tarwebrood.
I Zilveren Medaille.
J. M. Luijke, Dordrecht. Marsepeinkussen
I met bloem. Gouden Medaille.
C. Marrenga. Koudum. Soeskrakelingen.
I Verguld Zilveren Medaille.
Meihuizen Boon Co., Veendam. Aard-
appelsiroop. (In de bakkerij van S. Schagen c.s.)
I Gouden Medaille.
I A. J. J. Meijer, Hengelo (O.) Brood en Be-
schuit, (met 2 anderen.) Zilveren Medaille.
Sj. Meijer, Bolsward. Beschuit en Drabbel-
koeken. Zilveren Medaille.
M. Merens Co., Amsterdam. Cognac, en
Kirschwasser. Zilveren Medaille.
Th. H. van der Meulen, Bolsward. Ovenmon-
den, Ovenlampen, Beschuitmessen, Monsters gaas
voor zeelten. Zilveren Medaille.
A. Ebben Nienhuis, Groningen. 13 stuks echte
I Deventer Sucade Koek van van Ravenstein. Zil-
veren Medaille.
I Nederl. Oliefabriek, Delft. Fyne Olie. (In de
bakkerij van J. Hommes c. s.) Zilveren Medaille.
M. Pekelsma, Leeuwarden. Gepolijste Bakkers-
platen. Bronzen Medaille.
i R. H. Pen, Kastrikum. Beschuit in bussen.
I Gouden Medaille.
I T. Plantinga, Bolsward. Beschuit.
I Medaille.
J. E. de Rooij, Amsterdam. Vitrine met cacao.
I Zilveren Medaille.
Roetman Scheffers Co., Schiedam, Gist. Zil
I veren Medaille.
És. Schievink, (Firma wed. S. de Haas), Pols-
I ward. Vitrine met eigen gemeleerde koekkruiden.
I Bronzen Medaille.
Wed Siemonsma, Blauwhuis, Roggebrood. Bron-
I zen Medaille.
G. D. Smith, Bolsward. Koek en Banket.
I Zilveren Medaille.
S. D. Smith, Wildervank, marsepein- en koks-
I werk. Zilveren medaille.
I Société Hollandaise de maltose, Berge nopzoom.
I monsters maltose, in de bakkerij van J. Hommes
I c. s Gouden Medaille.
Spoor Wijnvoord, ’s Hage. Speculaas stuif-
I vorm, Snijmachine, Ronde beschuit Snijmachine,
i I Lange beschuit Snijmachine, Sucade Snijmachine.
I Verguld Zilveren Medaille.
Bolswardsche Courant
Zoo verscheiden als de menschen
Is hun smaak, de een zal zoet,
De andre naar het zure wenschen,
IJs of een ge.stookten gloed
Niets kan allen vergenoegen,
Deelt het West zijn schatten uit
En, hoe ’t Oosten ook moog’ zwoegeu,
Niet voor ieder is zijn kruid.
Luttel moog de Gal ook roemen
Wat der Belgen hand bereidt .-
Gij Brictanje al spottend noemen,
Nederlaudsche Nijverheid
Bied, als ze eigen hoogmoed vleien,
Hun hiervan een stukjen aan
En zij laten straks pasteien
En de Chester-Kazen staan.
TE
i
