EN ADVERTENTIEBLAD
NIEUWS-
BOÏ.SWA.BB SIS WONSERAÖEBI.
WAAR 18 DE GRENS?
L
Aan onze geachte Abonné’s!
i
ZUIVELSCHOOL
1889.
No. 37.
Achten Twintigste Jaargang.
B 1 N N EN L A ND.
BUITENLAND.
DONDERDAG 12 SEPTEMBER.
4
B o 1 s vv a r d.
X
X
X
VOOR
DE UITGEVER.
a.
I
ADVERTENTIEPRIJS 50 Cts. van 17 regels. Ver
volgens 10 Ct. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
EISCHEN van TOELATING en LEERPLAN-
Een artikel vol vraag'teekens.
♦X XXXXXXX X XXXXXX XXX
^xxxxxxxxx^xxxxxx xxx^
aanwijzen, kunnen weerstand bieden hij wenscht
liever boven de partijen te staan dan zich in den
verkiezingsstrijd te mengen.
De Russische Minister van Oorlog doet een
reis door de Poolsche provinciën, om de vestin
gen daar te onderzoeken. Waarschijnlijk zal deze
jnspectie aanleiding geven tot een belangrijke
'kredietaanvraag, tot herstel en verbetering der
forten, die als eenigszins verouderd en onvoldoende
worden beschouwd.
Een te Budapest verschijnend blad verhaalt,
dat twee Israëlieten uit het noorden van Perzié
naar Budapest waren gekomen om den Shah
van Perzië te verhalen, hoe hunne geloofsge-
nooten in dat deel des Rijks mishandeld wer
den, daar zij geene klachten naar Teheran kon
den brengen, omdat ter dood gebracht wordt wie
aanstalten maakt zich bij de Regeering te gaan
beklagen.
De twee Israëlieten konden te Budapest geene
audiëntie bij den Shah verkrijgen, maar de Per
zische consul verwees hen naar prof. Vambéry,
en deze wist te bewerken, dat een adres van
hen den Schah in zijne tegenwoordigheid over
handigd werd. De Shah las het onmiddelijk en
was toen zeer vertoornd, zijn Minister toeroepen
de: „Wat beteekent dat? Gij vertelt mij altijd,
dat de Joden in Perzië geene reden van klagen
hebben en ziehier twee mannen, die zich eene
reis van vier maanden getroosten om hunne
klachten hier in Europa onder mijne oogen te
kunnen brengen 1” De Minister verbleekte en
mompelde iets. Maar de Shah hernam„Ja
wel, gij zult de zaak onderzoeken, maar ik ver
zeker u, dat ik er bij zal wezen.”
Als PREMIE voor het aanstaande kwartaal is het ons ditmaal mogen gelukken, niet minder
dan een oorspi*onkel(jken llisturisclien Koman van den beroemden Schrijver
•0. Bil'l1' te kunnen aanbieden.
Al onze abonné’s en ook zij die zich met 1 October el.s. op ons blad wenschen te
abonneeren, hebben het recht achterstaanden BON in te vullen en aan ons bureau te bezorgen,
(s. v. p. vóór 30 September a.s.) Het boek wordt in de eerste weken van het nieuwe kwartaal
aan alle inteekenaren toegezonden.
Men leze s. v. p. verder achterstaande advertentie.
ABONNEMENTSPRIJS: 80 Cents per 3 maanden.
Franco per post 95 Cents.
De reusachtige werkstaking te London, die nu
drie weken geduurd heeft en waarbij tienduizende
werklieden betrokken zijn en millioenen guldens
verloren voor hen, voor tal van kooplieden en
burgers, heeft ongetwijfeld aller aandacht getrokken
en de opmerkzaamheid met klimmenden nadruk
op het groote maatschappelijke vraagstuk ge
vestigd.
Het geldt hier de sjouwerlieden voornamelijk,
maar daarna begonnen de kleermakersknechts,
elders zijn het de bakkersgezellen, tramconducteurs,
eerlang zullen anderen volgen.
Waar is de grens, zoo vroeg ik mij dezer dagen
bij herhaling af. tegenover dit zeer ingewikkelde
vraagstuk en allerlei vragen rijzen voor den geest
Allereerst, waar is de grens voor de werk
stakingen
Zij zijn geoorloofd, zegt men, en in het afge-
trokkene is dit zeer zeker waar. Iemand die voor
zeker loon niet verkiest te werken, heeft het recht
den arbeid te staken.
Dat recht geldt echter voor iedereen en niet
alleen voor den sjouwerman, den kleermakers
knecht, den tramconducteur, maar voor allen,
die naar hunne overtuiging te karig beloond worden.
Dat zijn ongetwijfeld duizende bij duizende
timmerknechts, winkelbedienden, klerken, ambte
naren van allerlei aard, militairen, vooral officieren
in de lagere rangen, enz., enz.
Er is in dezen natuurlijk geen monopolie voor
één klasse of stand, maar waar is de grens
Het woord „werkstaking” drukt echter maar
ten deele uit, wat men met deze daad ten doel
heeft, want ’t heeft niet slechts de beteekenis,
die er in ligt, om namelijk het werk te staken
en naar anderen arbeid, waarmee meer te ver
dienen is, uit te zien. Neen, aan werkstakingen
is vooral verbonden, de eisch om hooger loon.
Men wil gewoonlijk wel degelijk bij ’t werk
blijven, waarvoor men opgeleid is, doch de werk
gever moet het loon verhoogen. Die eisch gaat
met de werkstaking gepaard.
Nu zullen er enkele werkgevers zijn, die zich
kunnen verrijken ten koste van hun werklieden,
maar als regel moet men aannemen, dat de loonen
in evenredigheid zijn met de producten die voort
gebracht en de lasten die opgebracht worden.
De meeste werkgevers zullen ongetwijfeld gaarne
de loonen hunner werklieden verhoogen, de staat
niet minder gaarne zijne ambtenaren van allerlei
rang en aard, hooger bezoldigingen geven, maar
dan moeten noodwendig de prijzen der producten
stijgen en de ingezetenen moeten zwaardere lasten
opbrengen. De bakker b.v. zal zeker zijn knechts
gaarne meer loon geven, als wij maar wat duurder
brood willen eten.
Ook de werkgever is werkman en heeft, even
zeer als zij die voor en met hem arbeiden recht
op een loon, geëvenredigd aan de kansen van
winst en verlies, waaraan hij blootstaat, terwijl
hij, stellig in negentig van de honderd gevallen,
werkt met het geld van anderen, die in zijn risico
deelen. Men ga slechts na, hoeveel verhezen
voortdurend geleden worden en tot welke armoede
niet weinigen, buiten hun schuld, vervallen.
Dus de prijs der producten moet stijgen, de
burgers moeten meer lasten opbrengen, maar weer
vraag ik, waar is de grens Want als een en
ander in evenredigheid stijgt, dan komt er geen
verbetering, de waarde van het geld daalt hoe
langer zoo meer en wij bewegen ons in een
cirkel. Als ik voor f 100 zooveel krijg, als vroeger
voor f 75, wat baat ’t mij dan, of ik een loons-
verhooging krijg van */4
Zonder aan dit meest waarschijnlijke gevolg te
denken, gaat men voort en zegter moet loons-
verhooging komen, want door de stijgende alge-
meene ontwikkeling, zijn de behoeften ontzaglijk
toegenomen en daaraan moet worden voldaan.
Men moet beter wonen, de woning moet beter
gemeubeld zijn, men moet zich beter kleedcn, men
moet kunnen deelnemen aan muziek en andere
ontspanningen. En dat geldt dan weder voor al
die klassen van te karig bezoldigden, waarvan
ik nog slechts eenige noemdewant ook hier
kan van monopolie geen sprake zijn
Wie zal zich niet verheugen, indien dit alles
zal kunnen geschieden, niet gelijk nu vaak plaats
heeft, ten koste van de voeding soms van het
gezin of van het gemis van degelijke kleeding
als anderzins, maar tengevolge van vermeerderd
inkomen, maar alweer vraag ik waar is de grens
Het Duitsche Keizerpaar wordt den 15den
October, des middags te 2 uren, te Monza ver
wacht, om daar 4 of 5 dagen te vertoeven. Van
die plaats uit zullen tochtjes gemaakt worden
naar Bellaggio, Como, Lecco en andere heerlijk
gelegen oorden. Keizer Willem heeft voor de
buitengewone feesten, die men wilde aanleggen,
bedankt. Op den 21sten zal te Genua de insche
ping naar Griekenland plaats hebben, aan boord
van de Hohenzollern op verzoek des Keizers zal
het voorgenomen eeregeleide met een Italiaansch
eskader achterwege blijven. Ook een bezoek aan
San Remo, de plaats waar ’s Keizers vader zoo
geleden heeft, staat in het reisprogramma.
Slechts de komst van den Czaar zou nog ver
andering kunnen brengen in het reisplan. Het
is zelfs niet onwaarschijnlijk, dat den Czaar met
voorbedachten rade het vuur zoo na aan de sche
nen wordt gelegd.
De President der Fransche Republiek heeft
totnogtoe geen manifest tot de natie gericht met
het oog op de aanstaande algemeene verkiezingen.
Hij heeft nog aan den drang zijner Ministers,
die betoogen dat hij den kiezers den weg moet
Wie zal zich niet met mij hartelijk verheugen,
dat er overal, althans in ons land, op velerlei
wijze naar gestreefd wordt, om voor alle burgers
betere woningen verkrijgbaar te stellen, zoodat
men zeggen kan, dat alle standen, meer en meer,
beter gehuisvest zijn maar overigens, zullen
wij toch niet verplicht blijven, om ons te matigen
in den eisch om, terwijl wij steeds de grens onzer
behoeften uitbreiden, te verlangen, dat daaraan
zal worden voldaan
Dat is het onredelijke en het onzedelijke eischen.
Immers er is zooveel, dat op zich zelf geen zonde
is, maar dat wel degelijk zondig wordt in be-
trekkelijken zin.
Vraagt gij nu, waar is de grens? Ik antwoord,
die zoeke elk voor zich, ik woet geen algemeene
aan te geven.
Maar dit weet ik wel, dat de algemeene eisch
om loonsverhooging door werkstaking, zeer
gevaarlijk is, om daardoor het maatschappelijk
vraagstuk op te lossen en dit wensch ik, dat elk
werkgever raad neme met zijn geweten en hun,
die met en voor hem werken het loon geve, dat
hij, met behoud van een betamelijke winst voor
zich zelven aan zijn werklieden geven ka n.
M. E. van der MEULEN.
In de onlangs te Leeuwarden gehouden
algemeene vergadering der Evangelische Maat
schappij is het volgende punt besproken
„De vermoedelijke gevolgen van de voorge
stelde wijziging der wet op het lager onderwijs
voor de maatschappelijke toestanden”.
Dit punt is ingeleid door een referaat, waarin
op krachtige wijze gewezen is op de treurige
gevolgen welke dit ontwerp hebben zal, als het
niet, wat de hoofdbeginselen betreft, wordt ge
wijzigd, als er de leerplicht niet in wordt opge
nomen. De vergadering stemde met deze in
leiding in en besloot met algemeene stemmen
haar in haar geheel te laten drukken en aan
elk der leden van de Eerste en Tweede Kamer
een exemplaar er van te zenden.
De Times wijdt een waardeerend artikel
aan Nederland en zijn Vorstenhuis, ter gelegen
heid van de feestviering van 31 Augustus 1.1.
Het blad doet uitkamen hoe nauw Nederland en
het Huis van Oranje steeds verbonden waren,
niet alleen door den band van gelijke lotwisse
lingen, maar ook door de aangeboren neiging
der Nederlanders voor den monarchalen regee-
ringsvorm.
Dat gevoel van onderlinge afhankelijkheid tus-
schen Nederland en Oranje, zegt de Times, is
gebleven. De Koningen uit het Huis van Oranje
vervulden trouw hun constitutioneele plichten,
en ook de jeugdige Prinses zal haar vader daarin
volgen, indien zij den troon bestijgt.
Wat het volksbestaan van een land als Neder
land verzekert, is van belang voor Europa. Het
bezit al de onontbeerlijke elementen, om als volk
te bestaan, en het heeft ze op waardige wijze
weten te gebruiken.
Prinses Wilhelmina heeft het onzekere van
een eenigszins duistere toekomst weggenomen.
Stellig zal zij blijven wat zij thans isvereerd
en bemind door haar volk.
Het 7 wentsch Zondagsblad deelt onder het
opschrift: „Hoe Westfriesche schippers het door
de vlekziekte blauw geworden spek blank ma
ken”, het volgende mede Het geslachte varken
wordt met een lange lijn aan den achtersteven
van hun vaartuig gebonden. Nu varen zij eenige
uren met het varken op sleeptouw de Zuiderzee
op en brengen blank spek in de eene of andere
Friesche, Overijsselsche, Geldersche of ook wel
N.-Hollandsche haven aan. Soms brengen ze
het terug naar de plaats, van waar het kwam.
Als een bijzonderheid mag worden vermeld,
dat in den boomgaard van den heer K. Kramer
te Beemster een appelboom, in het vorige jaar
geplant, reeds vruchten heeft gedragen en thans
voor de tweede maal in vollen bloei staat.
Een onbekend persoon, die in de Wester-
dokstraat te Amsterdam van een diamantslijper
die aldaar lag te slapen, de zakken had gerold
en door een agent werd gearresteerd, is door
het publiek ontzet.
Waarlijk, de Amsterdammers verliezen het
recht om over de politie te klagen, nu zij zelven
de partij van de misdadigers tegenover de politie
kiezen.
De Pall Mall Gazette maakt met ingeno
menheid melding van het te Amsterdam geves
tigde laboratorium voor scheikundig onderzoek
des heeren van Hamel Roos, waaraan het te dan
ken is, „dat Amsterdam van zoo zuivere levens
middelen voorzien wordt als bijna geen andere
stad der beschaafde wereld.” „Hoe goed en
nuttig voor het algemeen zou het zijn”, zegt het
blad, „als ook in Engeland zulke inrichtingen
gevestigd konden worden.”
In den Haagschen Gemeenteraad hebben
over het voorstel om f 1000 beschikbaar te stel
len voor het zenden van werklieden naar de
Parijsche tentoonstelling de stemmen gestaakt.
Het zal dus in eene volgende vergadering op
nieuw aan de beslissing worden onderworpen.
Intusschen is van de zijde van hen van wie het
initiatief uitging opgemerkt, dat uitstel met af
stel zou gelijkstaan, zoodat de aanneming nu
misschien toch geen gevolg meer zou hebben.
De subsidie der gemeente zou slechts eene aan
vulling zijn van het bedrag, door particulieren
voor dat doel bijeen te brengen.
Tengevolge van de voortdurende uitbreiding
van het Leger des Heils, en het steeds toene
mend aantal korpsen in ons land, worden de
werkzaamheden voor het te Amsterdam geves
tigde hoofdkwartier te bezwarend, en zal daarom
ons land verdeeld worden in „distrikten” aan
het hoofd waarvan „divisie-officieren” zullen wor
den geplaatst, die verantwoordelijk zijn voor hun
district en onder onmiddelijk toezicht staan van
het hoofdkwartier. Elk district zal eenige korp
sen omvatten.
Toen men Donderdag jl. te Wageningen
met een vracht honig door de stad reed, was
een der vaten lek geworden, waardoor de straten
met honig werden overdekt. In korten tijd werd
de straat bezet met legio bijen, tengevolge waar
van de passage zeer werd belemmerd. De poli
tie liet toen de straat met carbol begieten, waar
bij duizenden dezer insecten het leven hebben
gelaten.
Zaterdag j.l. deed zich een dergelijk geval voor
aan het postkant >or. Een pot met honig, in een
kersenmandje geplaatst, was gebroken en tal van
andere postpakketten waren dientengevolge met
honig besmet. Juist aan den ingang van het
postkantoor viel een gedeelte van den honig op
den grond en het gevolg was, dat in minder dan
geen tijd, duizenden bijen in het postkantoor
kwamen en als ’t ware den ingang versperden.
Ook van de honig voorziene postpaketten zaten
vol bijen. Het kostte veel moeite om door mid
del van zwavel enzde lastige dieren te ver
wijderen.
W. Verkerk te Gronsveld (Limburg) ont
ving Maandag bij den betaalmeester f 100 te veel.
Dinsdagmorgen ging hij vol hoop op eene goede
belooning die som terugbrengen. De belooning
bleef niet uit, doordat hij door het hemelwater
zoo werd gezegend, dat het hem in en uit zijn
schoenen liep, en van den betaalmeester kreeg
hij een kwartje!
Vrijdagmorgen zou V. van Sliedrecht, machi
nist op een baggermolen en werkzaam in de
Noord onder Papendrecht, het bovenste kamrad
der in gang zijnde machine smeren. Juist ving
hij daarmede aan, toen de machine hem greep
en hem het rechterbeen van het lichaam sloeg.
De ongelukkige viel in de machine, welke hem,
vreeselijk gehavend, weder uitwierp. Aangezien
hij nog teekenen van leven gaf, legden zijne mak
kers hem in eene roeiboot, teneinde aan wal ge
neeskundige hulp te zoeken. Tijdens dien tocht
gaf de ongelukkige echter den geest. Het lijk
is naar Sliedrecht overgebracht. De jonge man
was eerst drie weken geleden gehuwd.
Den 6den dezer zijn de overeenkomsten
tusschen den Staat en de Rijn-en Centraalspoor-
wegmaatschappijen, betreffende de overneming
barer lijnen door het Rijk, onderteekend en, be
houdens goedkeuring van de Wetgevende Macht,
gesloten.
Eenigen tijd geleden deelden we het plan
mede, door de Duitschg exportvereeniging opge
vat om een drijvende tentoonstelling te organi-
seeren. De Amst. Ct. bevat thans de afbeelding
van het drijvende tentoonstellingsgebouw, dat
den vorm van een schip zal aannemen, zonder
masten en touwwerk. De Kaiser Wilhelm”, zoo-
als men het schip wil noemen, zal een lengte
hebben van 171, een breedte van 21 en een hoogte
van 13,5 meter en drie dekken bezitten. De
eigenlijke tentoonstelling zal zijn tusschendeks,
in acht groote zalenop het bovendek zal men
hebben de woonplaats der bemanning, terwijl de
campagne of het wandeldek voor amusementen
wordt ingericht.
Zooals men weet, is aan de werklieden, die
door de commissie waren aangewezen om de
Parijsche tentoonstelling te bezoeken, een toe
zegging gedaan van f 25 voor dengene van hen
die het beste verslag over het bezoek zou uit
brengen. Thans wordt aan het Utr. Dagblad
gemeld dat de Parijrsche politie hierin verhin
dering heeft gebracht. Terwijl de werklieden op
het tentoonstellings-terrein bezig waren aantee-
keningen voor hun rapport te maken, werd hun
gelast, zich naar het politiebureau te begeven,
en eerst na in tegenwoordigheid van den chef
der politie hun aanteekenmgen vernietigd te heb
ben, liet men hen vertrekken.
Als deze mededeeling juist is, zal het feit daar
aan toegeschreven moeten worden, dat men be
vreesd is voor namaak van modellen in ons land,
daar deze hier niet door octrooi beschermd worden.
De machinist van den locaaltrein, welke
des Zondags en op feestdagen gedurende het bad
seizoen te Bentheim van Hengelo naar Enschedé
loopt, ondervond tusschen wachtpost 42 en 43
een schok, die bij onderzoek bleek ontstaan te
zijn door dat eene plank op de rails was gelegd.
Ongelukken hadden niet plaats, evenmin bescha
diging van weg of materieel.
De Leerlingen zullen
den ouderdom van 17 jaren moeten
hebben bereikt.
b. voldoend lagêr onderwijs moeten hebben
genoten.
c. moeten kunnen melken.
Elke cursus duurt 3 maanden.
De cursus Juni, Juli en Augustus zal uit
sluitend bestemd zijn voor Meisjes. De drie
overige voor Jongens.
(N.B. De duur van den cursus, 3 maanden,
wordt voldoende geacht. Evenwel ligt het in
de bedoeling, voor hen die zich verder in het
onderzoeken en de samenstelling der zuivel
producten willen bekwamen, een voortgezetten
cursus te openen).
Het Leergeld bedraagt voor iederen cursus f20
Het onderwijs zal bestaan in
a. practische oefeningen in het gebruik van
de verschillende werktuigen en gereedschappen
voor zuivelbereiding, of tot toepassing der ver
schillende systemen. (Centrifugaal, afkoelings-
systeem enz.)
(N.B. Voorloopig stelt men zich voor, 1509 A
2000 liter melk per dag te verwerken.)
b. practische oefeningen in de samenstelling
van de melk en hare verwerking tot boter en
de verschillende soorten van kaas.
c. Boekhouding met betrekking tot de
zuivelbereiding.
d. Beginselen der voedingsleer.
Uit het vorenstaande blijkt voldoende, dat het
onderwijs in hoofdzaak practisch zal zijn, opdat
de leerlingen daarmede winst kunnen doen zoo
wel in de gewone boerderij als in de zuivel
fabrieken
|rV
Bolswardsche Courant
TE
De schade wordt tot uu toe begroot op meer dan 17
millioen guldens, eu wel 2400000 voor de sjouwerlieden, 1200000,
voor de dokmaatschappijen, 7800000 voor de scheepvaart,
4)000000 voor den handel, bedorven waren enz.
