EN ADVERTENTIEBLAD
NIEUWS-
Uit de Raadzaal.
k
BOLS WARD EN WGNSERADEEL
V
1889.
Twintigste Jaargang.
Acht en
No. 48
w ^ak-
MARIE ANTOINETTE.
BINNENLAND
BUITENLAND.
28 NOVEMBER.
X
X
t
VOOR
M. E. van der MEULEN.
UT
I
I
f
Vier bange j aren zijn doorleefd. Zij is den zwak
ken Koning getrouw gebleven, heeft met hem de
gevangenis gedeeld en als hij haar zijn dood-
ADVERTENTIEPRIJS 50 Cts. van 1—7 regels. Ver
volgens 10 Ct. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
C XXXXXX
I
Eene weemoedige Herinnering
AAN EENE
HELDHAFTIGE VROUW.
ABONNEMENTSPRIJS: 80 Cents per 3
Franco per post 95 Cents.
e11
De machine van een trein uit niet minder
dan 87 goederenwaggons bestaande, j.l. Vrijdag
avond te ongeveer 6*/2 uur van Amsterdam af
gaande, Ijon het met groote moeite niet verder
brengen dan tot Halfweg, waar zij te ruim 7V2
uur aankwam. Ten einde den treinenloop geen
verdere vertraging te doen ondervinden, liet men
de passeerende treinen daar wisselen totdat de
uit Amsterdam aangevraagde adsistentie kwam,
zoodat thans met twee machines de reis werd
voortgezet. Ofschoon bij elke machiene een ma
ximum van trekkracht is vastgesteld en aange
geven, was dit cijfer hier sterk overschreden.
Bij de gehouden verkiezing van twee leden
voor de Kamer van Koophandel te Doesburg
kwam van de 77 kiezers niet één ter stembus.
Bij den zwaren mist van Zaterdagmorgen
zijn op de Noordzee een aantal visschersschuiten
met elkaar in aanvaring geweest. Een der schui
ten verloor het roer, een ander werd zoo deerlijk
gewond, dat de bemanning op een ander vaar
tuig oversprong. De blazerschuit T. X. 87 werd
door eene schuit van Wieringen zoo hevig aan-
geloopen, dat zij met zwaar lek naar de Tes-
selschehaven moest gebracht worden en terstond
op de helling gedraaid.
Op de Pannekoek bij Nieuwediep is eergis
teren gestrand een schip, dat vermoedelijk met
man en muis is vergaan. De stoomboot Hercu
les, die met de reddingboot ter redding was uit
gegaan, is teruggekeerd, zonder iets van schip
of bemanning te hebben'ontdekt.
Te Teteringen bij Breda had Vrijdagavond
een treurig ongeval plaats. Een 10-jarige knaap
liep spelende voor een paard, gespannen voor een
met pulp beladen kar en kwam, ondanks her
haalde waarschuwingen van den voerman, ein
delijk vallend, onder het wiel terecht, met het
noodlottig gevolg, dat de kar over zijn hoofd
ging en hij onmiddelijk een lijk was.
Uit kwaadwilligheid heeft men Vrijdag
nacht op het werk van de heeren Seters en van
Baaren bij ’s Bosch (aanieg baanvak Vlijmen
Bosch) eene locomotief, waarvan de nachtstoker
zich om de eene of andere reden even verwij
derd had, in beweging gebracht, met het gevolg,
dat zij op een geladen staanden zandtrein liep
en een schade van 4 a 5000 gulden berokkende.
Kort tevoren had men tot tweemaal toe ge
tracht gedurende de duisternis een zandtrein te
doen ontsporen door dwarsliggers en rails over
de lijn te leggen, welke pogingen echter mis
lukten.
Men rijdt nu, als het donker is, met de noodige
voorzorgen en met eene losse machine vooruit.
Men is er nog niet in geslaagd den dader of
de daders der wraakneming op te sporen.
De burgemeester van Zwartsluis, overwe
gende dat het bezoek van vreemde bedelaars,
landloopers, venters van lucifers of andere kleine
koopwaren (welke negotie slechts vermomde be
delarij is),iin den laatsten tijd wederom toeneemt,
heeft de ingezetenen bij publicatie uitgenoodigd
zich van het geven van aalmoezen te onthouden
en er alzoo toe mede te werken, deze lieden uit
de gemeente te weren.
Bij het verlaten van het ziekenhuis had de
vrouw, op wie te ’s-Hage den lien October door
haren minnaar vijf revolverschoten gelost waren,
nog één kogel in het neusbeen, welke daaruit
onmogelijk verwijderd kan worden.
Frankrijk’s Koningin, zooals de heer Van den
Berg van Heerenveen haar voorstelde, in de boven
mijn lof verheven rede, die hij, op een avond van
de vorige week hield in „de Doele”.
’t Is de 5de Mei van het onvergetelijk gedenk
waardige jaar 1789.
Sedert 175 jaren was er geene vergadering der
Staten-Generaal in Frankrijk gehouden. Nu zal
zij bijeenkomen in de groote zalen van het konink
lijk paleis te Versailles.
Voor ’t laatst zullen de Koninklijke Majesteiten
schitteren in al den glans, die ook de 18de eeuw
haar nog verleendevoor ’t eerst zal het volk,
als derde stand, optreden, niet als weleer, ver
tegenwoordigd door eenige weinigen, maar in het
volle gevoel zijner kracht. Het heeft geeischt en
verkregen, dat het opkomen zal in dubbelen ge
tale, tegenover de geestelijkheid en den adel en
zoo zaten daar in de groote zaal 621 van zijne
afgevaardigden, tegenover 308 vertegenwoordigers
der geestelijkheid en 285 van den adel.
Ginds onder den troonhemel staat de goedige,
zwakke Bodewijk XVI, die met eene welmeenende
rede de zittingen opent, maar het gewicht van die
daad volstrekt niet peilt.
Naast hem staat de slanke gestalte der Koningin.
Marie Josephine Johanna, of, zooals zij als Ko-
ninginne heet, Marie Antoinette, is eene schoone,
aanminnige, tegelijk schrandere en fijn ontwikkelde
vrouw. Al kan ook zij in de toekomst niet lezen,
toch voelt zij dat deze dag een beslissende zal zijn
voor de koninklijke macht. Haar doordringend oog
heeft zij laten gaan over die meer dan 1200 afge
vaardigden.
Onder de vertegenwoordigers des volks zit een
graaf. De adel heeft hem verstooten, omdat hij
geen adellijk grondbezit heeft, hij heeft een zaak
gekocht, zich bij den derden stand aangesloten en
verkiesbaar gesteld, in twee steden is hij met ver
pletterende meerderheid gekozen, hij vertegen
woordigt Marseille, ’t Is Honoré Gabriel Riquetti
graaf Mirabeau.
Dién man, met zijn scherpen blik, zijn afstoo-
tend en toch onwederstaanbaar uiterlijk, zijn groo-
ten geest en in den grond edelen aanleg, ziet de
Koningin op dié plaats verbijsterd zet zij zich
neer op haar zetel ’t is haar als ware hare
onttroning nabij.
J
Bij de gisteren avond gehouden raadsvergade
ring waren 10 leden tegenwoordig. De heer
Oosterbaan was met kennisgeving absent.
Ingekomen waren
a. Een resolutie van Ged. Staten, betreffende
de goedkeuring van de verordening op het open
baar lager onderwijs.
b. Aanbevelingen voor periodieke vacatures in
de verschillende collegiën.
a. Gasthuisvoogd de heeren
R. F. Feenstra, aftr. lid, en H. C. de Haas.
b. Weesvoogd de heeren:
T. van der Weij, aftr. lid, en Th. H. van der
Meulen.
Door burgemeester en wethouders hieraan toe
gevoegd de heeren
H. Veen Pz. en B. Bölger.
c. Stadswerkinrichting de heeren:
J. E. Nauta, aftr. lid, en Th. H. v. d. Meulen.
d. PI. Schoolcommissie de heeren
Mr, J. Boldingh Gz., aftr. lid, A. Banning en
F. Fontein Hz.
In de volgende vergadering zullen de benoe
mingen geschieden.
De monopolie-lucifers in Frankrijk hebben
altijd een slechten naam gehad. De eigenschap,
dat ze niet doorbranden, kan intusschen soms
ook goede gevolgen hebben, wanneer er namelijk
sprake is van zelfontbranding. Het Ministerie-
Tirard is met den minister van financiën Floquet
gered, dank zij het niet doorbranden van den in
de zitting van Donderdag der Kamer ontstoken
monopolie-lucifer. Zaterdag heeft de voorsteller
van het monopolie het wetsvoorstel ingetrokken,
omdat de lucifers bij art. 3 weder uitdoofde. Dit
artikel werd, na eene krachtige bestrijding van
den Premier, verworpen met 244 tegen 237 stem
men.
Zwitserland heeft zijn consul-generaal te Rio-
Janeiro opgedragen, de betrekkingen met de re-
publikeinsclie Regeering voort te zetten.
De stemmen van hen, die land en volk ken
nende, waarschuwen tegen het voetstoots aanne
men der gunstigklinkende berichten, worden tal
rijker. De Portugeesche gezant te Parijs wijst
er op, dat het bericht, dat alle provinciën zijn
toegetreden tot de Republiek, bezwaarlijk juist
kon zijn met het oog op de nog zeer onvolmaakte
verkeersmiddelen in Brazilië. Zoo spoedig als
hier wordt aangenomen kan onmogelijk uit alle
provinciën bericht te Rio-Janeiro zijn ontvangen.
Dat de provinciën zoo haastig hebben partij ge
kozen is voorts twijfelachtig, omdat de meest in
vloedrijke mannen op reis naar Rio-Janeiro wa
ren. Generaal da Fonseca heeft toch het gun
stige tijdstip uitgekozen voor den coup d'êtat, dat
de volksvertegenwoordigers onderweg waren, om
dat het Parlement zou bijeenkomen, dus noch in
hunne provincie, noch in de hoofdstad invloed
konden uitoefenen.
De drie geweerfabrieken te Etienne, Tulle
en Chatellerault leveren thans dagelijks 6000
Lebel-geweren af. Het active leger en de reserve
zullen dus beide bij het begin van het volgende
jaar kunnen voorzien worden van het nieuwe repe
teergeweer.
Een bericht in de XIXieme Siècle zegt, dat de
uitvinders van het roekelooze poeder dermate het
product hebben verbetert, dat het nu ook, voor
het zwaarste geschut kan dienen.
Volgens de New-York Herald zal de Ten
toonstelling te Nieuw-York in 1892 opgegeven
moeten worden omdat de daarvoor vereischte ter
reinen blijken niet verkregen te kunnen worden.
De nieuwe Braziliaansche vlag bevat de
zelfde kleuren als de oude, met 21 sterren, de
Staten aanduidende, welke de nieuwe Republiek
vormen en het devies: „Orde en Vooruitgang.”
Op de nieuwe postzegels ziet men een blauwen
aardbol met het opschrift„Republiek der Ver-
eenigde Staten van Brazilië.”
Zooals bekend is bestaat in Zweden reeds
de wettelijke leerplicht: De Vereeniging van
Volksonderwijzers te Stokholm echter verlangt
nog meer. In hare jongste vergadering werd,
na, discussie, met meerderheid van stemmen de
wensch uitgesproken, dat ook het bij wonen der
zoogenaamde vom tzcttingscholen verplichtend ver
klaard zal worden.
Verder waren ingekomen vier adressen, als
1. Van A. B. Boomsma te Nijezijl, die een
strook grond, thans bij hem in huur, van de ge
meente wenscht te koopen.
2. Van de heeren v. d. Broek en Barneveld Kooi,
die een voorloopige concessie vragen voor den aan
leg en exploitatie eener waterleiding te dezer
plaatse, om dan nader met plannen bij den raad
te komen.
3. Van de Maatschappij voor meteorologische-
annonceklokken, om verlof alhier een dezer toe
stellen te mogen plaatsen. Bij dit adres was een
beschrijving en een teekening gevoegd.
4. Van L. Vos, om vergunning tot het leg
gen eener rioleering door gemeente-gron 1, tot
waterlossing van het erf van een zijner woningen.
Deze adressen werden ter visie gelegd.
Er werden 11 punten ter behandeling voorge
dragen.
Allereerst werd aangeboden het suppletoir ko
hier van hoofdelijken omslag overl889, dit werd
in handen gesteld eener commissie de heeren
Eerdmans, van Ringh en Jelgersma.
Daarna werd gelezen het rapport der commis
sie inzake den aanleg eener schietbaan. Deze
commissie adviseert, met den aanleg eener schiet
baan te wachten tot de voorgenomen realisatie
der schutterij, omdat dit plan nogal kostbaar is,
en misschien toch nog onvoldoende zal blijken.
Dit rapport wordt ter visie gelegd.
Nu kwam aan de orde een voorstel van bur
gemeester en wethouders om aan den heer
F. Ie Fèbre uit te betalen vergoeding voor huis
huur tijdens hij waarnemend hoofd der school was.
De Voorzitter deelde mede, dat de heer le
Fèbre dit verzoek aan hen had gedaan.
De heer P. J. de. Boer vond goed, dat voor
extra diensten beloond werd, maar nu het salaris
als hoofd reeds uitbetaald is, vindt hij dit vol
doende. De heer Eerdmans was van ditzelfde
gevoelen, en vond het bovendien niet goed, dat
de laatste cent gevraagd wordt, te meer daar
burgemeester en wethouders bij ziektegevallen
of in andere omstandigheden altoos nog al vrij
gevig zijn.
De heer Eisma daarentegen vindt, dat op
gronden van recht en billijkheid het volle salaris
moet worden uitbetaald, en daarvan is de huis
huur ook een deel, ook de heer Van Ringh meent,
dat de heer le Fèbre als hoofd der school ook de
volle rechten als zoodanig heeft, en met 6 tegen 4
stemmen, (de heeren Eerdmans, IJ. T. de Boer,
P. J. de Boer en v. d. Weij) wordt dit voorstel
aangenomen.
Ten vierde stelden burgemeester en wet
houders voor, om concessie te verzoeken tot tol
heffing op den trekweg naar Pijphorne. Deze
concessie moet elke 3 jaar opnieuw worden aan
gevraagd, en hoewel de sommen van opbrengst
zeer luttel zijn, achten zij voor het onderhoud
van den weg beter, dat de tolheffing bestaan
blijft, en met algemeene stemmen wordt dan ook
in dien geest besloten.
Daarna werd de missive van de Vereeniging
van Burgm. en Weth. behandeld, omtrent een
pensioenfonds. Burgemeester en wethouders ad
viseerden. dat er tegen de oprichting van een
pensioenfonds geen bezwaar bestaat, en men be
sloot, in dien zin te antwoorden.
De heer Eerdmans merkte op, dat hij gaarne
wilde, dat de adviezen van het dagelijksch be
stuur minstens een paar dagen voor een raads
zitting ter inzage liggen, vooral indien men een
voorstel urgent moet behandelen, waarop de
Voorzitter antwoordde, dat het moeilijk is, in
dezen beloften te doen, maar dat door hen zoo
veel mogelijk tijdig advies wordt uitgebracht,
bovendien kan de vergadering de behandeling,
indien zij zulks noodig oordeelt, tot een volgende
vergadering verdagen.
Bij het 6e punt, het adres van ijszameling
voor de Zuivelschool, vraagt de heer P. J. de
Boer de behandeling hiervan na punt 7, omdat
hij dit in verband, acht met het adres der
Ijsclub.
De heer Eisma wenscht dit verband eerst wel
eens te vernemen en wordt nu door den heer
de Boer toegelicht, dat, indien de hardrijdersbaan
verlegd wordt naar de andere zijde van de stad,
hij dan geen bezwaar ziet in de ijszameling uit
de Turfgracht.
Daar de Voorzitter mededeelt, dat in geen
geval dit jaar nog de afgraving van „Het Streng”
kan plaats hebben, en dus dezen winter de baan
wel op de gewone plaats zal zijn, trekt de heer
P. J. de Boer de voorgestelde wijziging van be
handeling in.
Met algemeene stemmen wordt de ijszameling
toegestaan, op dezelfde conditiën als zij aan de
Boterfabriek is verleend. (De heer Feenstra
hield zich buiten stemming.)
Punt 7 betreft het adres van J. M. Vellinga
om tegemoetkoming voor het verlagen zijner
stoep. Hierop adviseeren burgemeester en wet
houders afwijzend te beschikken, wijl de inwil
liging later tot herhaling bij anderen zou kunnen
leiden.
Nadat den heer Eisma door den Voorzitter is
verklaard, dat op een soortgelijk adres vroeger
toen de Kerkstraat is afgegraven, ook afwijzend
is beschikt, wordt ook dit verzoek afgewezen
en wel met algemeene stemmen.
Omtrent punt 8, de afgraving van „het Streng”
ten behoeve van de ijsbaan, adviseeren burge
meester en wethouders, dat tegen de afgraving
op zomerpeil bij hen geen bezwaar bestaat, als
de aarde wordt verkocht, terwijl zij dan nadere
Haar voorgevoel heeft haar niet bedrogen, ’t Is
in den vroegen morgen van den 6den October
deszelfden jaars. Onware of overdreven beschuldi
gingen zijn tegen haar ingebracht, het volk heeft
er al te gereedelijk geloof aan geslagen. Een woe
dende volkshoop is in den nacht te Versailles aan
gekomen. Haar getrouwen hebben haar gewaar
schuwd, doch zij is rustig in hare vertrekken ge
bleven. Daar wordt het paleis bestormd, eenige
lijfwachten worden vermoord, onder schrikkelijke
bedreigingen dringt men naar de slaapkamer der
Koningin. Zij vlucht naar den Koning, na eenige
oogenblikken staat zij met den Koning en hun
twee kinderen, een zoon en eene dochter, op het
balcon en biedt zich der woedende volksmenigte
aan.
„Niet de kinderen, de Koningin alleenbul
dert het volk. Vastberaden geeft zij haar kinderen
aan den Koning, geleidt dezen binnen in het pa
leis en keert alleen naar het balcon terug. Deze
onverwachte moed ontwapent de volkshoop en, in
plaats van een moord, klinkt het uit honderde
keelen: „leve de Koningin” Denzelfden dag kwam
zij met den Koning in Parijs. Ondervraagd door
het gerecht, omtrent hetgeen geschied was in den
nacht, antwoordde zij fier „Ik zal nooit eene aan
klaagster zijn van een onderdaan des Konings”,
en na herhaalden aandrang sprak zij„Ik heb
alles gezien, alles gehoord en alles vergeten”.
A
»•'=- v -,v
Nog steeds zie ik voor mij de statige figuur van ’j-fins^s en wierp naiïr in uc donkere??
vochtige conciergerie. Daar zat zij in haar ernstig
rouwgewaad, maar verloor haar kalmte niet. Den
3den October 1793 verscheen zij voor het gerecht,
beschuldigd van landverraad en verkwisting der
staatsfondsen. Zij antwoordde kalm en waardig.
Toen men haar verweet, dat zij haar zoon zou
aangezet hebben tot verraad, sprak zij: „Watde
mogelijkheid betreft van zulk een misdrijf, doe ik
een beroep op alle moeders”.
Den 15den werd ook haar doodvonnis uitge
sproken, zij hoorde het kalm aan en sliep, in de
gevangenis teruggebracht, rustig in. Den volgenden
morgen ten 11 ure besteeg zij een kar, die haar
naar het schavot zou voeren. Het volk werd op-
gehitst, opdat het haar zou beleedigen, doch dit
geschiedde niet, het volgde de kar in diepe stilte
en had blijkbaar mededoogen met de ongelukkige
vrouw, wier verwrongen trekken getuigden van
de diepe voren, waarmede de smart het eens
zoo schoone gelaat had doorploegd.
Ten 12 ure kwam men op het plein Lodewijk
XV aan. Met haastige schreden besteeg zij het
schavot. Zij knielde neder en sprak „O God
verlicht mijn beulen en tref hen in het hartleeft wel,
mijne kinderen voor eeuwig, ik ga tot uwen Vader”.
Toen boog zij het hoofd en stierf, waardig, als eene
Koningin.
n» rjp
-
-
Te Drontheim, 23,000 inwoners tellende,
heeft men sedert een jaar in een schoolgebouw
eene badkamer voor kinderen ingericht. Voors
hands krijgt iedere leerling om de drie weken
een bad. De uitslag is zoo gunstig, dat men
besloten heeft, den kelder van een tweede school
lokaal tot eene badkamer te vervormen. Men
verwacht, dat binnen korten tijd ook te Christiania
en te Stockholm badkamers aan de volksscholen
verbonden zullen worden.
Bolswardsche Courant
I
C- r
d a
iijtX S.
