NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
BMSWianEKTOBSBBiBEBl
Maatschappij van Weldadigheid.
1893.
Twee en dertigste Jaargang.
No. 17.
DONDERDAG 27 APRIL. Z
BUITENLAND.
BINNENLAND.
TE.
VOOR
van
nooit te dom,
9
ABONNEMENTSPRIJS80 Cents per 3 maanden.
Franco per post 95 Cents.
$XXX ycjcyc XXX /XXX xxxxxx^
ADVERTENTIEPRIJS: 50 Cts. van 1—7 regels Ver
volgens 10 Ct. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Met 1 Mei e. k. treedt de vermogensbelas
ting in werking. Het formulier van aangifte is
deze week door de Regeering openbaar gemaakt.
Daaruit bljjkt, dat de fiscus tal van vragen ter
beantwoording stelt voor den stand van het ver
mogen der belastingschuldigen op 1 Mei. De
antwoorden blijven echter geheim, want het in
gevuld biljet kan öf in een da irtoe bestem ie bus
worden gestoken, of kosteloos aangeteekend per
post worden gezonden aan den ontvanger der
successierechten of aan den inspecteur Jer regis
tratie.
Een handleiding voor de berekening der ver
schillende bestanddeelen van het vermogen,
volgens de regelen der wet, onder den titel Hoe
geef ik mijn vermogen, aan door een notaris
samengesteld is bij R. v. d. Velde te Leeuwarden
verschenen. De vorstelling en berekening van
60 vermogensbestanddeelen en 15 nadeelige
posten (aftrek) vindt men daar nauwkeurig be
schreven.
Voor rekening van het departement van finan
ciën is bij Mart. Nijhoff te ’s-Gravenhage tege
lijkertijd verschenen een leiddraad voor hen, die
VEREDELING van het AMBACHT.
In ’t vorige jaar werd door de Nederlandsche
Maatschappij tot bevordering der Nijverheid eene
commissie tot veredeling van het Ambacht benoemd,
die pogingen in ’t werk stelde, een wedstrijd te
organiseeren tusschen werklieden ter bekoming
van een diploma van meester of gezel in de eene
of andere tak van nijverheid. Door een onver
wachte samenloop van omstandigheden zijn de
plannen, die gemaakt werden, niet tot uitvoering
gebracht. Dat was des te meer te betreuren, om
dat zich reeds in vele plaatsen van ons land
commissiën hebben gevormd, die poogden, met
het oog op dezen wedstrijd, het vakonderwijs te
verbeteren en aan te vullen.
Genoemde Commissie wil echter niet, dat hier
bewaarheid zou worden „van uitstel komt afstel-1.
De wedstrijd is voor een jaar uitgesteld, en zal
nu worden gehouden in December 1893.
Er is dus nog tijd en gelegenheid, om zich de
bekwaamheden eigen te maken, die voor meester
of gezel gevorderd worden.
Kandidaten worden uitgenoodigd, zich schrif
telijk aan te melden vóór 1 September 1893 aan
den Secretaris der Commissie, Elandstraat 48 te
’s-Gravenhage.
De tijden
volgt
voor het timmeren
meubelmaken
smeden
koperwerken
schilderen
onderzoek zijn vastgesteld als
op hoogstens 12 werkdagen,
r
Y)
y
v
4 weken.
12 werkdagen,
8
6
De Duitsche Keizer beantwoordt de harte
lijke ontvangst, welke hem van de zijde der
Italianen is bereid, met beleefdheden, die er op
berekend zijn, den nationalen trots te streelen.
Op den verjaardag der stichting van Rome zond
de Keizer een adjudant in groot tenue naar den
burgemeester, om hem te verzoeken ’s Keizers
hulde aan Rome en Romeinen te aanvaarden.
Dan heeft de Keizer zijn gastheer aangeboden
een zilveren beeld, 60 centimeter hoog, de rech
ter hand steunende op een wapenschild met de
wapens van Savoye, in de linkerhand een lauwer
krans omhoog houdende. In de diadeem, die de
vrouwenfiguur kroont, fonkelt een schoone bril
lont, de ster van Italië voorstellend.
Zondagmiddag na het dejeuner bij den gezant
v. Bülow heeft het Keizerpaar het bezoek aan
Paus Leo XIII ten Vaticane gebracht. De Paus
droeg het groote kruis in brillanten, dat Keizer
Wilhelm I hem vroeger ten aandenken heeft
aangeboden.
Natuurlijk zijn er gala-diners gegeven en werden
daarbij de gebruikelijke dronken der Souvereinen
op de wederztjdsche goede verstandhouding en op
het geluk en den voorspoed der beide natiën
ingesteld.
Bij het onderhoul tusschen den Keizer en den
Paus liep het gesprek over den toestand van den
Katholieken godsdienst in Duitschland en de
centrum-partij. De ontmoeting was zeer hartelijk;
de Paus ging den Keizer tegemoet en geleidde
hem zelf naar zijne plaats bij den troon.
Meer bijzonierheden omtrent het onderhout
zijn nog niet te vermelden, daar het besprokene
stipt geheim gehouden wordt. Eene officieele
mededeeling zal misschien later ge laan worden.
Het jaar 1893 zal voor de Maatschappij van
Weldadigheid een gewichtig jaar zijn
le. Zij zal haar 75-jarig bestaan herdenken.
2e. De Algemeene Vergadering zal moeten
beslissen over een belangrijk voorstel tot wijziging
der statuten, door den heer Löhnis ingediend.
3e. „Rustoord* zal wellicht worden ingewijd
en daardoor de Maatschappij met eene belang
rijke, nieuwe inrichting verrijkt worden.
1. Den 25sten Augustus zal het 75 jaren
geleden zijn, dat de heer J. van den Bosch, de
stichter van de in ’t voorjaar van 1818 ontstane
Maatschappij van Weldadigheid, te Frederiksoord
den eersten steen legde der eerste kolonistenwo
ning. Na deze, welke nog bestaat, zijn op de
gronden der Maatschappij, welke eene uitgestrekt
heid hebben gekregen van ongeveer 2009 hecta
ren, behalve tal van andere gebouwenkerken,
scholen, arabtenaarswoningen, werkplaatsen, enz.
een 400 tal meer of min soortgelijke kolonisten
woningen gebouwd. In die woningen hebben in
al die jaren ongeveer 400 gezinnen geleefd, die,
waren ze in de steden gebleven, voor het mee-
rendeel ongetwijfeld meer en meer armoede en
gebrek zouden hebben geleden, maar die, eenmaal
in de Vrije Koloniën gevestigd, zeker waren, daar
steeds woning, kleeding, voeding, arbeid en eene
uitstekende opleiding voor hunne kinderen te zul
len vinden.
Vooral sedert de groote weldoener der Maat
schappij, de majoor F. H.L. van Swieten, de mid
delen schonk tot stichting der drie vakscholen
de Gerard Adriaan van Swieten Tuinbouw-,
Boschbouw-, en Landbouwschool, bestaan er voor
de jongens in de Koloniën uitstekend ingerichte
scholen, die hun, die bij de eindexamens slagen,
de zekerheid geven, dat zij bijna immer terstond
eene goede plaatsing kunnen krijgen.
De Maatschappij, die zoo onberekenbaar veel
goed doet, lijdt voortdurend aan geldgebrek, wor
stelt jaarlijks met tekorten.
Dit zou niet het geval behoeven te zijn, wan
neer de natie haar voldoende steundewanneer
zij, in plaats van de ongeveer 4009 van de laatste
jaren, nog de 24000 leden telde, welke vroeger
f 2,60 of meer contributie betaalden en wanneer
de M. v. W. meer nog dan reeds geschiedt, door
giften en legaten werd verblijd.
Moge dit jubeljaar het bewijs leveren, dat velen
de M. v. W. met welwillendheid gedenken.
2. Het voorstelLöhnis komt in hoofdzaak hierop
neerdat zoolang de ongunstige toestand aanhoudt,
een door de Algem. Verg, vast te stellen gedeelte
der contributiën worde bestemd voor d i instand
houding der Maatschappij en dus niet mag wor
den gebruikt voor onderstand van gezinnen en
afzonderlijke personen.
3. Wat „Rustoord-1 betreft, de hoop bestaat,
dat het nieuw gebouwde „Rustoord-1 dezen zomer
door een vijftal bejaarde vrijboeren-ot arbeiders
gezinnen zal kunnen worden betrokken. Werden
voor dat doel meerdere giften geschonken, dan
vaar bewust te zijn, stond hij boven op de ladder
met één sprongof liever, hij kwam er van zelf,
door het gunstig gesternte waaronder hij geboren
was.
’t Gaat meer zoo in de wereld. Die den naam
heeft van vroeg ópstaan, kan nooit te lang sla
pen die komt nooit te vroeg of te laat, die kan
nooit te weinig doen of weten en heeft het voor
recht dat hij nooit te trotsch kan zijn. Toch be-
hooren zulke geluksvogels gelukkig tot de zeld
zaamheden. De meeste menschen worden door te
geplaagd.
Men gaat naar stad, ontmoet een vriend, praat
vijf minuten en, men komt te laat aan ’t station,
te laat aan de beurs en moet zijn waar te duur
inkoopen. Men denkt te laat aan den ontvanger
en de Deurwaarder brengt een waarschuwing.
Dat zijn nu nog maar speldeprikken. ’t Kan erger.
Ik heb een zeer beschaafd en door en door
knap onderwijzer gekend, die op alle examens
No. 1 stond, maar nooit werd benoemd, omdat
hijte mottig was. Dat zijn wespensteken. Hij
ging naar Indië. Voor de blauwtjes was hij niet
te leelijk.
En zoo worstelen wij vaak tegen wind en stroom
en worden in onze verwachtingen teleurgesteld en
altijd speelt dat kleine woord een groote rol in
ons leven. Hier zien we dus weder de macht van
het kleine.
Toch is er aan dien donkeren kant een licht
zijde want er is een kompas dat ons altijd de
richting wijst die wij te volgen hebben. Er zijn
dingen waarbij zelfs te zijn kracht verliest. Men
kan nooit te braaf, te kloek, te ijverig of te recht
schapen zijn. Die naar dat kompas zijn koers
richt, zeilt in behouden haven, al is het ook met
moeite, last en zorgen. Hij staat veiliger dan de
man op de hoogste sport van de ladder. Hij neemt
de Apostolische les in acht: „tracht niet naar
hooge dingen, maar voegt u tot de nederigen11.
Hij valt niet, want hij klom niet te hoog. Hij be
zwijkt niet, want hij nam niet te veel hooi op de
vork. Zijn naam heeft een goeden klank, want
hij handelt te rechtschapen, dan dat een vlek zijn
nederig blazoen zou ontsieren. Mogelijk ziet hij
nog wel den man van de ladder tuimelen; door
dat hij lichthoofdig werd en dus al duizelende
naar beneden viel, even onverwacht als hij er
bovenop was geraakt. Het zij zoo.
We meenen een en ander onder de aandacht te
moeten brengen van diegenen onder onze werk
lieden, die ernaar streven, om wat meer en wat
beters te kunnen en te kennen dan in den regel
met vele werklui ’t geval is.
„Klaar beneden/ riep de Kapitein op de brug,
en dit was voor Machinist en Stoker het sein, dat
de Boot gemeerd lag.
„’t Hait,“ riep de baas van de vlasserij, en al
het volk verstond „de klok heeft yhait) geslagen,
’t is tijd van werken of rusten.
En zoo hebben in verschillende beroepen of be
drijven zulke technische termen hunne vaste be-
teekenis, maar die, voor oningewijden onverstaan
baar zijnde, in het dagelijksch verkeer en buiten
de werkplaatsen niet worden gebezigd.
Maar er zijn ook van die woorden, die, meer
dan anderen in gebruik telkens van toepas
sing soms zeer lastig en dan weer zeer ge
makkelijk zijn, al naar den zin waarin zij voor
komen. En de waarde hangt niet af van de veel
heid van letters of lettergrepen waaruit een woord
bestaat; want dan zouden de langste woorden de
meest uitgebreide en gunstigste beteekenis hebben
en „kousenwinkelier-1 beter zijn dan „millionair*
en ieder weet dat dat niet waar is.
Het woord, dat wij boven dit artikel plaatsten,
kan op geen groote lengte roemen, ’t Behoort tot
de allerkleinste soort; maar ik kan u verzekeren,
‘t is een lastig ding, dat geducht huis kan houden
en menige teleurstelling berokkenen kan. t Heeft
aan veler hoop den bodem ingeslagen en zal, zoo
lang onze taal bestaat een lastig ding blijven; nij
dig als een spin; stekend als een wesp; prikkend
als een speld en snijdend als een mes.
De rijmer Zorgvliet (Cats) wenschte zich:
en toont dus hoe moeielijk bet is, om tot een goed
huwelijk te geraken. Nu, hij heeft over dat onder
werp veel te veel woorden vuil gemaakt en de
zaak wel eens te plat, te naakt en zeker te lang
dradig voorgesteld en uitgewerkt.
Men kan te vroeg trouwen, maar ook te lang
wachteu. Een knap man die zijn tijd weet. Maar
is men eenmaal in dat schuitje verzeild geraakt,
dan kan men nooit te vroeg in de kousen zijn en
mag men nooit te vroeg naar bed gaan Dan is
men nooit te ijverig en heeft men nooit te veel
tijd. Dan moet alle hens op dek wezen zoowel bij
man als vrouw, en gelukkig die dan na jaren
zeggen kan: „Ik ben niet te vroeg of te laat ge
trouwd.*
Maar al kan men dit zeggen, is dan altijd alles
in de puntjes Te vol, te druk, te bedompt, te
heet, te koud en soms te vuil, ziedaar eenige ter
men uit de kinderkamer.
Maar we zijn door de kleinsten heen en de
jongste gaat al naar schooldoch nu is Jan te
dom en Piet te ondeugend en Jet te snibbig en
Jans te onnoozel en Klaas te lui, of zoo iets van
dien aard, en men heeft karakters te vormen die
öf te dit öf te dat zijn, om ze naar onze wenschen
te schikken.
En is men ook dat te boven gezeild, dan komen
die ongelukkige examens, en hoe vaak wordt men
dan te licht bevonden. Of men gaat sollici-
teeren en men komt te vroeg of te laat, men is
te lang of te kort, te dun of te dik, te jong ofte
oud en anderen nemen de plaats in, die wij voor
ons begeerden.
Dan, eindelijk zien we onze jongens de eerste
sport bestijgen van de ladder, langs welke men
naar boven komtmaar o wat gaat dat stijgen
langzaam. Men heeft te weinig voorkomen, men
is van te lage komaf, men is bij vergelijking te
weinig gevat, men heelt te weinig protectie en
hoeveel te’s meer die hunne promotie in den weg
staan.
Of wel, ze gaan in handel of bedrijfmaar met
te weinig kapitaal, en men staat met gebonden
handen of met te veel vertrouwen en men wordt
het kind van de rekeningof onder ongunstige
tijdsomstandigheden en men merkt dat men te
vroeg of te laat begon. Ook hier honderd varia-
tién op hetzelfde thema.
Hoe komt het dat er oude vrijsters zijn Te
arm is een hoofdgebrek enmaar och, ik sta
hier op een dorren stoppelgrond, en ben bang dat
ik mij wonden zal aan de stoppelen. Goede
meisjes, vul zelf de te’s maar in.
Eindelijk men is als zelfstandig man opgetreden,
en al de teleurstellingen van vader en moeder
worden door ons geërfd, en het te hoog of te laag,
te lang of te kort, te vroeg of te laat, te licht of
te donker slepen wij mede als kluisters aan ’t been,
die ons belemmeren in onze vrije beweging, zooals
ze dat onze vaders en grootvaders ook hebben
gedaan.
En toch, ’t kan soms wonderlijk gaan in de
wereld. Zinrijk is het prentje, dat ik eens zag.
Iemand in Ministerstenue stond op de hoogste
sport van een ladder en al de andere sporten
waren weggenomen, en daaronder las men„hoe
hij er op is gekomen begrijp ik niet, maar hoe
hij er at moet komen nog minder, ’t Is mij te
geleerd.
Och, dat was een man van fortuin en voor zoo
iemand bestaan geen te’s. Hij was nooit te dom,
te min, te klein, te nietig, te naar. Hij werd in
geschoven en op zijn plaats gezet, zooals een bak
ker dat doet, als hij brood in den oven schiet, en
zonder het zelf te weten of zich van eenig ge
zonden een volgend jaar meerdere bejaarde kolo
nisten op „Rustoord11 een veilig toevluchtsoord
kunnen vinden.
Gaarne brengen we een en ander onder de
aandacht onzer lezers, hopende, dat dit ten voor-
deele moge strekken der 75-jarige, maar nog
allerminst verouderde, nog steeds nuttig werkzame
Maatschappij van Weldadigheid.
onder de vermogensbelasting vallen, opgemaakt
door den hoofdinspecteur der registratie en domei
nen. Dit werkje kost slechts 5 cent.
Vrijdagavond omstreeks 10 uur begon te
Lage-Zwaluwe een vreeselgke brand, die tot Za
terdagmorgen 5 uur voortwuedde. De brandspuit
van de Hooge-Zwaluwe was het eerst op de plaats
des onheils en gaf terstond en met kracht water
en hield daardoor den brand in een beperkten
kring, zoodat het bij 3 huisjes en 2 groote schu
ren bleef. In een der schuren bevonden zich 2
paarden en ongeveer 7 koebeesten, die allen in
de vlammen omkwamen. Een gedeelte der huizen
en inboedels waren verzekerd, doch niet allen.
De burgemeester dor gemeente was van het be
gin tot het eind by den braud tegenwoordig.
Oorzaak van den brand onbekend.
Te Tilburg werd een onbekend persoon
Donderdag-namiddag omstreeks half vier, door
twee politie-agenten in de herberg van v. d. E.
op den Bosschenweg gearresteerd en geboeid naar
het politiebureau gebracht. Deze persoon had naar
men zegt, aan een paar kinderen brokken uitge
deeld, die vergiftigd schenen te zyu, daar de kin
deren, die van deze snoeperij hadden gegeten,
erge braking ondervonden.
Zaterdagmorgen, terwijl men op het dak
van een in aanbouw zijnd huis op den Wouden-
bergsche straatweg bij Zeist aan het pannen «lek
ken was, en vyf man boven el Kaar op een ladder
stonden, bras den ladder, waardoor alle vyf naar
beneden vielen, en zich gelukkig niet erg be
zeerden evenwel werden allen per rytuig naar
hun huis gebracht en werd een geneesheer ont
boden.
Door den heer Schillemans te Utrecht,
wordt op Rotsoord buiten de Felsteegbarrière,
eene fabriek gebouwd, tot het vervaardigen van
aardewerk en porselein, evenals die van de hoeren
Regoüt te Maastricht. Half Juli a. s. zal deze
fabriek voltooid zijn.
In de Graafschap-bode komt de advertentie
voor dat, te beginnen met 1 Mei a. s. zeker
wegens de verhoogmg van den accijns op het
gedistilleerd de „borrel11 te Silvoide niet 5,
maar 6 centen zal kosten. De advertentie is on-
derteekend namens de gezamenlijke vergunning
houders.
Den 23sten Mei zal Volksonderwijs te Am
sterdam vergaderen. Behalve de voorstellen welke
ten vorigen jare niet zijn behandeld, waaronder
het verstrekken van voedsel en schoeisel van ge
meentewege en het waken voor volksonderwijs,
vooral ten plattenlande, zijn nog een achttal
andere punten op de agenda gebracht. Daaronder
is oen voorstel van Zwolle: Het hoofdbestuur
wende bij de Regeering pogingen aan om aan
den halfslachtigen toestand, waarin het vak f
(vrije- en orde-oefeningen) door het uitstel der
invoering tot 1897 gebracht is, een einde tema
ken. Het trachten te verkrijgen, dat de regeering,
ten einde tot een geleidelgke invoering van vak
j te geraken, aan de gemeenten, die op het punt
waren dit vak in te voeren, door het schenken
eener buitengewone subsidie den weg gemakkelij-
ker make, of voorkome dat deze gemeenten van
haar voornemen terugkomen.
Haarlem stelt voor de wenschelijkheid uit te
spreken van eene betere regeling der onderwijzers-
tractementen en het verleenen van pensioen aan
onder wijzers-we Ju wen.
’s Gravenhage heeft het volgende in overwe
ging gegeven De algemeene vergadering protes
teert tegen de bekende circulaire der Leeuwarder
schoolautoriteiten en is van ooideel, dat eene
regeering, die de onderwijzers belemmeren wil in
hun grondwettig recht, om in vergaderingen vrij
hunne meening over de politiek te mogen zeg
gen, die onderwijzers ontslaat, omdat deze eene
andere politieke meening voorstaan en propa-
geeren dan die der regeerende klasse, zich schul
dig maakt aan eene daad van willekeur en tirannie.
Vrijdag kreeg door het vallen van een groot
stuk afgehouwen steen de toren van Burmerland
weder veertig centimeter grooter overhelling. Bo
ven de deur aan de voorzijde is een scheur ont
staan, die verwacnten doet dat de toren in tweeën
zal vallen. Nog 50 centimeter en het evenwicht
is verbroken. Ondanks het gevaar gaat men nog
altijd voort met sliepen. Is men, dit doende,
verantwoord
In een kort woord, dat de Portefeuille aan
de ontworpen nieuwe spelling wydt, wordt de
volgende vernuftige en juiste opmerking gemaakt.
„Nu is de spelling een raar ding, het is als
een dameshoedmooi ais hg iu de mode is en
leelijk als hjj niet in de mode is.“
Na een vluchtige bespreking van de spelling,
zegt de schrijver:
,We wenschen echter van harte, dat de com
missie op deze of op andore wijze er in slage, uit
te werken, dat er minder tij 1 aan het onderwijs
in het spellen besteed behoeft te worden, dan
gaan de leerlingen wellicht weer wat meer en
wat beter aan het lezen.11
Men meldt aan de Tijd uit Rotterdam:
Zaterdagavon 1 is alnier een geheime vergade
ring van socialistische partijleiders genouden. Er
moeten op deze vergadering zeer boiangryke be
sluiten zijn genomen. Daza besluiten worden
door verschillende daartoe uitgekozen personen
overgebracht. Dit persoonlijk overbrangen ge
schiedt omdat de socialisten vreezen, dat het
brievengeheim bij de po^targ te hunnen opzichte
uiet meer wordt geëerbiedigd.
Bolswardsche Courant
•n
n
n
•n
Y)
Y)
Y
„Een vrouw van middelmaat,
„Van hoogen noch van lagen staat.
„Niet al te groot, niet al te klein,
„Niet al te grof, niet al te fijn,
„Niet al te goed, niet al te boos,
„Niet al te laf, niet al te loos,
„Niet al te jong, niet al te oud,
„Niet al te heet, niet al te koud;”
Kortom: Niet al te dit, niet al te dat,
Niet al te ik en weet niet wat.
