NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
Oe nieuwe Schutteeij-regeling.
L
Uit de Raadszaal.
01 SWARD ENWONSERADEE1
1893.
Twee en dertigste Jaargang.
No. 36.
i
BUITENLAND.’
BINNENLAND.
X
X
X
X
k
DONDERDAG 7 SEPTEMBER.
VOOR
den
beperkt, rui-
1
der schutterij,
danken.
I
ABONNEMENTSPRIJS80 Cents per 3 maanden.
Franco per post 95 Cents.
ADVERTENTIEPRIJS: 50 Cts. van 1—7 regels. Ver
volgens 10 Ct. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
SxXXXXXXXXhXXKKXXKXX
$XXXXXXXXXhXXXXXXXXX$
Dinsdag 5 September 1893.
Arum, 2 Sept. Het voorstel Appingadam heeft
bij het nutsdepartement alhier bijval gevonden
en zal derhalve ondersteund worden. De buiten
gewone vergaderingen, die in den winter gehouden
worden, zullen plaats hebben in December te
Kimswerd, Januari te Arum en Februari te
Achlum. Voor een dier vergaderingen is vanwege
het hoofdbestuur een spreker verzocht, die ditmaal
evenals vorige jaren weer met een vooraf opge
geven onderwerp ter vergadering komt. In de
Januari-vergadering is uitgenoodigd de heer Ph.
de Block vaif Franeker. Werd deze gevierde de
clamator tot nu toe bijgestaan door den heer J.
Vlietstra, dezen winter zal zulks wel niet meer
7
Het schijnt thans, dat men wat al te veel
beweging heeft gemaakt over de spionnage-ge-
schiedenis te Kiel. De bewijzen tegen de beide
gearresteerde Fransche „spionnen" zijn van vrij
wat minder gewicht, dan door de Duitsche bla
den eerst werd medegedeeld.
Er werden volstrekt geen photografische opne
mingen bij hen gevonden. Alleen waren zjj in het
bezit van een kaart, zooals ieder zich kan aan
schaffen, waarop de vestingen zijn aangeteekend,
en van kleine strooken papier met potloodlijnen,
die wellicht de vestingliniën moeten voorstellen.
Het is dan ook nog zeer te betwijfelen of een
aanklacht tegen beide Franschen zal worden in
gediend. Een veroordeeling wordt overigens voor
onwaarschijnlijk gehouden.
Ook in Italië zijn inmiddeis weder Fransche
spionnen gevat. Zoo heet het althans. Drie als
herders gekleede personen zijn aan de grens gear
resteerd, bij wie een aantal plannen van de Itali-
aansche grensversterkingen werden gevonden. Het
zou gebleken zijn, dat het Fransche officieren zijn
de overheid heeft hen te Turijn doen interneeren.
Bij de jongste volkstelling in België waren
daar onder de 6,069,321 inwoners 171,438 van
vreemde nationaliteit, en onder deze waren de Ne-
deilanders het sterkst vertegenwoordigd, name
lijk door niet minder dan 56,3)6 personen. Duit-
schers waren er 47,388 en Franschen 45,430. De
meeste vreemdelingen waren in de provincie Luik
47,000 op de 756,667 inwoners.
Bismark moet te Kissingen ernstiger onge
steld zijn dan hij zelf beseft.
kelijk en de keuze, nu dikwijls zeer
mer gemaakt zullen worden.
Aangezien herhaaldelijk aan officieren der schut
terij op hun verlangen vergunning verleend is,
op eigen kosten deel te nemen aan practische
oefeningen van het leger en hierbij tijdelijk dienst
te doende verslagen omtrent hunne dienstver
richtingen. en toewijding zeer gunstig luidden, acht
de regeering het wenschelijk den lust, om zich op
deze wijze in den krijgsdienst verder te bekwamen,
door eene wettelijke bepaling aan te moedigen.
Ook aan de onderofficieren en manschappen zou
het ontwerp in het belang van de schutterij ge
legenheid geven, hunne militaire kennis door tijde-
hjken dienst bij het leger of aan boord te ver
meerderen, evenals aan de schutterij van de
zeemacht.
De wapenschouwingen der schutterij acht de
regeering nuttig, ook omdat zij de gelegenheid
openen tot inspectie over de kleeding en uitrus
ting van alle ingedeelden bij de schutterij van
de landmacht die ingeval van oorlog, oorlogsge
vaar of andere buitengewone omstandigheden in
werkelijken dienst kunnen worden opgeroepen.
Twee wapenschouwingen in het jaar worden
voldoende geacht.
De tijdstippen, waarop de wapenschouwingen
zullen plaats hebben, moeten door den inspecteur
der schutterij, na ingewonnen gevoelen van den
commandant van het schutterijkorps, worden
bepaald.
In deze wetsvoordracht zijn wijders bepalingen
opgenomen betreffende de toelating, het ontslag
en de dienstvervulling van hen, die hoezeer tot
geen schutterijdienst verplicht, verlangen deel uit
te maken of te blijven uitmaken van de schutterij.
De toelating is afhankelijk van het bezit van
het Nederlanderschap. Deze beperking is noodig
wegens de taak in gevaarvolle tijden voor de
land- en de zeemacht weggelegd.
In vredestijd behoeft men zich voor niet langer
dan twee jaren te verbinden.
De toelating van vrijwilligers bij de schutterij
van de landmacht is aan den commandant van
het schutterijkorps overgelaten.
De vrijwilligers bij de schutterij zijn zoowel in
tijd van vrede als in tijden van gevaar en oorlog
verplicht tot alle schuttersdiensten, waartoe de
andere ingedeelden bij de schutterij gehouden zijn
bijgevolg zijn zij ook, wat tucht, rechtspleging en
straffen betreft aan dezelfde bepalingen te onder
werpen, welke voor dienstplichtige schutters ge
schreven zijn.
Aan de tot het kader der schutterij behoorende
dienstplichtigen is de gelegenheid opengesteld voor
bepaalden tijd in dienst te blijven, zonder daartoe
verbintenis aan te gaan.
Het ligt in de bedoeling de bestaande schutte
rijen eerst later op te heffen, of geleidelijk of ineens,
teneinde de nieuwe en de oude schutterijen eenigen
tijd naast elkander te doen leven.
Bij opening waren 9 leden tegenwoordig.
De Voorzitter stelt allereerst aan de orde punt
der agenda.
1. Beëediging en installatie van de nieuw be
noemde leden van den gemeenteraad.
Een resolutie van Ged. Staten wordt gelezen,
behelzende dat tegen de toelating der nieuw be
noemde raadsleden geen bezwaar bestaat.
De Secretaris leidt daarop deze heeren de
raadszaal binnen, de heeren van der Weg, Ooster-
baan, Banning en Lunter leggen de bij de wet
gevorderde eeden af, waarop de Voorzitter hen
geluk wenscht met hunne benoeming als raadslid,
vertrouwende dat zij naar best weten deze be
trekking zullen waarnemen en verzocht hun de
voor hen bestemde plaatsen in te nemen.
Thans zijn alle 13 leden present.
De notulen der vorige vergadering werden nu
gelezen en goeagekeurd.
Ingekomen zijn:
a. Een telegram namens H. M. de Koningin,
gezonden als dankbetuiging voor de door den
Burgemeester namens den Raad en de Burgerij
gezonden gelukwensch op den verjaardag van H. M.
b. Resolutiën van Ged. Staten, houdende
goedkeuring der gratificatiën aan de Harddraverij
en de Kaatsvereeniging en der wijziging van de
gemeentebegrooting.
c. Een exemplaar der rekening van den weg
BolswardHarlingen, goedgekeurd door Ged.
Staten.
d. Een missive van het Bestuur der Hard-
dravery-vereeniging, houdende dankbetuiging voor
de haar verleende gratificatie.
e. Een missive van de Commissie der Tentoon
stelling, houdende dankbetuiging voor het gratis
afstaan van het terrein vóór de Broerekerk.
Een en ander voor notificatie aangenomen.
f. Een voorstel van het D. B. om het onderhoud
van een gedeelte trekweg uit de buurt van
Wommels tot de zuivelfabriek in onderhoud over
te doen aan de gemeente Hennaarderadeel.
Met het bestuur dier gemeente is over deze
zaak gecorrespondeerd en dit is genegen den weg
over een lengte van 113 Meter in onderhoud
over te nemen, tegen een vergoeding van f 21)0.
Burg, en Weth. vinden deze som billijk vooral
met het oog op het druk gebruik dat van dit
gedeelte weg gemaakt wordt, en adviseeren den
raad hiertoe te besluiten.
Ter visie, om in de volgende vergadering te
behandelen.
Punten van Behandeling.
2. Benoeming van een Wethouder door periodieke
aftreding als zoodanig van den heer R. F. Feenstra.
De heer Feenstra wordt met 11 stemmen her
benoemd.
De heeren Lunter en Vos verkregen ieder een
stem.
De heer Feenstra neemt de benoeming weder aan.
3. Benoem ing van een ambtenaar van den
burgerlijken stand in de plaats van den heer
B. D. Eerdmans.
De heer Lunter wordt benoemd met 7 stemmen.
De heer Vos bekwam 3 en de heeren IJ.T. de Boer,
Eisma en Schievink elk 1 stem.
De heer Lunter geeft te kennen dat hij bezwaar
maakt deze betrekking te aanvaarden omdat
alles voor hem weer nieuw is en hij eerst zich
liever wat bekend wil maken met de gemeente
zaken.
De Voorzitter informeert dat deze betrekking
met de gemeentezaken weinig heeft uit te staan
en niet veel bezwaren oplevert.
De heer Lunter antwoordt dat hoe vereerend
de benoeming zij, hij toch meent te moeten be
danken.
Bij de nu gehouden nieuwe verkiezing wordt
benoemd de heer Vos met 7 stemmen. De heeren
IJ. T. de Boer en Oosterbaan bekwamen ieder
2 stemmen, de heeren Banning en Eismaelk 1 stem.
De heer Vos verklaart zich bereid, de betrek
king te aanvaarden.
4. Benoeming van twee leden van de Gascom
missie door aftreding van den heer T. van der
Weij als raadslid en in plaats van den heer B.
D. Eerdmans.
De heer van der Weij wordt herbenoemd met
11 stemmen. De heer Eisma bekwam 1 stem.
De heer van der Weij geeft te kennen dat hij
deze benoeming heel gaarne weder aanneemt.
Voor de vacature Eerdmans bekomen bij de
eerste stemming de heer P. J. de Boer 6, en de
heeren Eisma en Oosterbaan elk 3 stemmen.
Bij de 2e vrije stemming de heeren P. J. do
Boer en Eisma elk 4 stemmen, de heer Ooster
baan 3, de heeren Vos en Banning elk 1 stem.
Herstemming tusschen de heeren P. J. de Boer
en Eisma. De heer Eisma wordt nu benoemd
met 6 stemmen, de heer P. J. de Boer bekwam
5 stemmen.
De heer Eisma verklaart geen bezwaar te heb
ben, deze benoeming aan te nemen.
5. Benoeming van een lid der commissie voor
de strafverordeningen, door aftreding van den heer
T. van der Weij als raadslid.
De heer van der Weij herbenoemd met 11
stemmen. De heeren Oosterbaan en Eisma elk
1 stem.
6. Benoeming van een bestuurslid van het
Houckamaleen door aftreding van den heer T,
van der Weij als raadslid*
Aan de onderdeelen van het ingediend wetsont
werp ontleenen wij het volgende
Naar de bepalingen van het ontwerp zullen de
oefeningen van de ingedeelden bij de schutterij
van de landmacht plaatselijk kunnen worden ge
houden, en zullen alleen de schutters van de land
macht die deze oefeningen niet of niet genoegzaam
hebben bijgewoond, tot oefening in werkelijken
dienst kunnen worden geroepen, hetzij bij een der
korpsen van het leger, hetzij bij daartoe tijdelijk
op te richten schutterij-oefeningsdepóts.
Die oefeningen hebben het doel, in de eerste
plaats, den schutter binnen eenige maanden na
zijne inlijving een zoodanigen graad van bedre
venheid in den wapenhandel te doen erlangen als
door ongeveer acht weken recruten-onderricht in
de gelederen van het leger kan worden verkregen.
De verdere oefeningen strekken om de door
den schutter bij het recruten-onderricht verkregen
geoefendheid en opgedane begrippen van krijgs
tucht te onderhouden en zijne geoefendheid als
schutter nog te doen toenemen.
De minister zet uiteen dat bedrevenheid in het
schieten, waarop het voor de schutterij van de
landmacht naast goede aanvoering in de eerste
plaats aankomt, zeer goed kan worden verkregen
by de plaatselijke oefeningen voor de schutte
rij plichtigen, woonachtig in gemeenten waar geen
terreinen zijn tot het houden van oefeningen in
het gevechtschieten, aan te vullen met enkele van
deze oefeningen op verder afgelegen terreinen.
De lust tot oefening in den wapenhandel, in
zonderheid in het schieten, is in het algemeen
zeer groot bij ons volk, zoodat men zich verze
kerd mag houden, dat bij een goed doorgevoerde
regeling en goede leiding van de oefeningen, deze
op den duur gunstige uitkomsten zullen opleveren
voor onze volksweerbaarheid.
De druk door de recruten-oefeningen aan de
ingedeelden bij de schutterij van de landmacht
opgelegd, zal niet zeer zwaar zijn, vermits voor
hen in den regel gelegenheid bestaat dien druk
te verdeelen op de wijze die het meest met hun
bijzondere belangen strookt. De 120 oefeningen
bijvoorbeeld zullen kunnen worden volbracht door
gedurende 28 weken 5 a 6 werkdagen één oefe
ning bij te wonen of wel 2 3 dagen per week
aan twee oefeningen deel te nemen.
Elke oefening duurt ten hoogste twee uren.
Wijders kunnen de schutteryplichtigen van de
landmacht voor wie het bijwonen van deze oefe
ningen toch te groot bezwaar oplevert, hunne re-
cruten-oefening volbrengen bij een der korpsen
van het leger, gedurende een tijdvak van onge
veer acht weken.
Het onderwijs zal worden gegeven door een kader
voor zijne taak berekend, zoo noodig van het le
ger tijdverlies zal tot een minimum worden te
ruggebracht, en de schutter zal niet altijd in een
voor hem drukken tijd zijn werk moeten verzui
men. Hij behoeft slechts zorg te dragen binnen
een bepaalden tijd het verplichte aantal oefenin
gen te volbrengen, blijvende tijd en plaats voor
die oefeningen hem tot zekere hoogte vrijgelaten.
Op deze wijze zullen ook personen die veel rei
zen en trekken, zooals b. v. beambten bij spoor
wegen, handelsreizigers, varensgezellen en schip
pers, in de gelegenheid zijn aan de oefeningen in
den wapenhandel deel te nemen ter plaatse waar
zij zich tijdelijk ophouden.
De schutter van de zeemacht bestemd tot dienst
aan boord zal voor eerste-oefening ten hoogste 28
dagen en voor elke herhalings-oefening ten hoog
ste 15 dagen in werkelijken dienst kunnen worden
gehouden.
De bepaling dat gewone oefeningen ook door
oefeningen van langeren duur kunnen worden
vervangen, heeft vooral ten doel de gelegenheid
open te houden, om de schutters aan oefeningen
in het gevechtsschieten te kunnen doen deelne
men, ook dan, wanneer daartoe in hunne woon
plaats geen gelegenheid is.
De minister van oorlog krijgt de bevoegdheid
om b. v. in gevallen van langdurige ziekte of
langdurig verblijf in het buitenland en voor hen,
die niet door opzet in gebreke zijn, verlenging
toe te staan van den termijn binnen welken de
verplichte oefeningen moeten worden volbracht.
Ter bevordering van vereenigde oefening van
schutterij der landmacht en leger, waar zij mo
gelijk is bevat de wet eene bepaling strekkende
om, wanneer de regeering het noodig acht, voor
de leiding der schutterlijke oefeningen officieren
van het leger aan de commandanten der schut
terij korpsen toe te voegen en officieren, onderoffi
cieren en korporaals van het leger aan de oefe
ningen te doen deelnemen.
Nog vindt men in het ontwerp een artikel, be
palende dat in gevallen van brand de schutters
bij beurten voor een bepaalden tijd tot brandpiket
of tot het doen van dienst in een bepaald gedeelte
der gemeente kunnen worden aangewezen, zonder
dat dit belet, alle schutters of een grooter aantal
dan tot brandpiket is aangewezen, tot dienst te
verplichten, wanneer de brand van grooten om
vang of langen duur is.
Van de gevraagde bevoegdheid tot toekenning
eener toelage aan schuttenj-commandanten ver
wacht de regeering, dat, al zal die toelage in geen
geval eene bezoldiging zijn en geeu hoog cijfer
bereiken, het geldelijk bezwaar verminderd, een
commando van een schutterijkorps meer aanlok-
plaats kunnen hebben, wegens vertrek van
heer VI. naar de muziekschool te Amsterdam.
Aan de bibliotheken zal weer een kleine uit
breiding -worden gegeven. Het gebruik, dat er
van gemaakt wordt, is steeds zeer voldoende.
In den laatsten tijd vervoegde zich bij ver
schillende bierhuishouders te Rotterdam een man,
voorgevende politie-agent te zijn, en zulks nadat
zich eerst bij hen twee personen vervoegd en
een glas jenever besteld hebben. De pseudo politie
agent bekeurt alsdan den bierhuishouder wegens
het tappen van sterken drank zonder vergunning,
doch laat zich daarna de bekeuring voor f 2 of
f 2.50 afkoopen. Later bemerkt men, dat men
opgelicht is door iemand, die volstrekt niets met
de politie te maken heeft.
„Sluit Schiedam!" is de huidige leuze,zegt
de Middelb. Ct.
En wat dan? vraagt hij.
Zou men denken dat dan de gansche wereld
voor het drankgebruik zou gesloten zijn
Van elders komt dan het- of een zelfde vocht;
maar bovendien: handelt men dan rechtvaardig?
en nog ernstiger vraag: maakt men de menschen
dan beter?
Zou men rechtvaardig handelen?
En op die vraag aarzelen wij niet beslist ont
kennend te antwoorden.
Waarom jenever verbannen en niet wijn, cham
pagne, tabak, cognac, koffie en thee, waarvan het
gebruik eveneens, in meer of mindere mate, na-
deelig werkt? Over hun invloed verschillen de
gevoelens evenzeer als over het gebruik van jene
ver.
Maar zelfs al weert men die allen, niet lang
zal het duren of een nieuw middel tot prikkeling,
tot opwekking, tot genot zal gevonden zijn. Het
doel, dat men beoogt, wordt gemist en niets zal
verkregen zijn dan een wedstrijd in het uitdenken
van andere middelen.
Dit zullen de practische gevolgen wezen van
een onpractischen strijd.
Men vergete bovendien niet hoevelen een eer
lijk stuk brood verdienen juist in Schiedam en
elders, waar een uitgebreide handel gedreven wordt
in sterken drank.
Niet aan die velen de schuld dat tal van zwak
kelingen in de wereld misbruik van den jenever
maken; tal van levensomstandigheden velen op
den weg van het verderf voeren.
De directeur-generaal der posterijen en
telegraphic maakt bekend, dat in de maand
October een vergelijkend onderzoek zal worden
gehouden voor de betrekking van klerk der
posterijen en telegraphie, om, naar mate van de
behoefte, als zoodanig voor den post- en telegraaf
dienst te worden benoemd.
De aandacht van vrouwelijke candidaten wordt
in het bijzonder gevestigd op de voor taan gel
dende bepaling, dat zij niet minder dan de man
nelijke ambtenaren aan den dienst in zijn vollen
omvang moeten deelnemen.
Men klaagt er over dat de examens in de
gymnastiek, dit jaar te Utrecht afgenomen, zulke
bedroevende resultaten opleveren. De meeste
examinandi werden afgewezen. Men wijdt dit
aan de commissie, dat die te hooge eischen stelt,
’t Is mogelyk dat deze commissie het wat zwaar
opneemt, omdat de termijn dat het gymnastiek
onderwijs verplichtend is gesteld, verlengd werd
en de onderwijzers dus nog wat tijd hebben om
zich voor te bereiden. Maar mogelijk is het even
eens, dat de ware ambitie voor de zaak bij deze
ontbreekt en ze het examen maar voor een vorm
houden, zoodat het er zooveel niet op aankomt.
Misschien wordt de wet wel nooit ingevoerd,
denken sommigen.
Hoe dit zij, dat bij vele onderwijzers zoo groote
lust voor het vak niet bestaat, laat zich licht
verklarenin de groote gemeenten zijn gymnas-
tiekvereenigingen, waardoor de jongelui opge
wekt worden om zich te oefenenmaar op bet
platteland doet men niet aan gymnastiek en zal
men er vooreerst wel niet aan doen, al wordt
er op school onderricht in gegeven. En nu is het
niet te verwonderen dat de onderwijzers meer
lust hebben voor de studie, die rechtstreeks tot
hun vak behoort eu voor velen noodig is voor
de hoofdakte, dan dat zij zich bezig houden met
hetgeen tot dusver builen hun kring lag en, naar
wij vermoeden, wel altijd er buiten zal blijven
liggen.
In theorie klinkt het zoo mooi, maar in de
practijk zal het zoo weinig geven.
Ten vorigen jare werden met het oog op
de cholera te Utrecht en den Haag adressen
gericht aan de Tweede Kamer, waarin zij ver
zocht weid het initiatief te nemen tot een wet
houdende verbod om faecaliën in de rivieren,
kanalen enz. te werpen, omdat daarin de smet
stoffen zich het meest ontwikkelen. De Kamer
deponeerde de adressen ter griffie enniemand
hoorde er meer iets van.
Het U. D. dringt thans opnieuw op zoodanige
wet aan, daar ook nu weder gebleken is dat de
cholera vooral door middel van de waterwegen
zien verspreidt.
Met adressen naar de griffie te zenden wordt
de gewenschto uitkomst niet verkregen, maar
zal de wet kunnen gehandhaafd worden Zal
eene doeltreffende controle mogelijk zijn In elk
geval zal een verbod toch meer uitwerken dan
de zaak over te laten aan het welbehagen van
het publiek. Desnoods behoeft het verbod niet
bestendig te zijn en alleen geldend gedurende
den tijd dat epidemiëu heerschea of dreigen.
Bolswardsche Courant
1
J
