NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
Samenstelling der Kamer.
Uit de Raadszaal.
i.
BOLSWAïtU EN WONSERAÖEEt.
i
1894,
No. 22.
Verbeterde Dienstregeling der Nederlandsche Tramweg-Maatschappij.
EXTRA TRAMMEN:
Drie en dertigste Jaargang.
1
Greenwich-
Tijd.
I
5,50
BINNENLAND.
VOOR
SMEEK loopen dagelijks (behalve
en
naar
1
Het invullen van het beschrijvingsbiljet
der bedrijfsbelasting.
Van
Van
Van
morgens 6,45
iddags 6,30 f
e.
BOLS WARD
SNEEK naar
BOLSWARD
naar SNEEK
BOLSWARD
SNEEK
Tusschen BOLSWARD
Zondags) de volgende
’s
’s middags
’s m
Bolswardsehe Courant
t
I
f 5281,80
Voogd
¥3
ABONNEMENTSPRIJS80 Cents per 3 maanden.
Franco per post 95 Cents.
ADVERTENTIEPRIJS: 50 Cts. van 1—7 regels. Ver
volgens 10 Ct. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
600
4150
950
DINSDAG 29 MEI 1894.
- 217,40
- 5000,—
f 10499,20
i
De waarde der onroerende goederen schat hij
brengst voor ongebouwde en op het
voor gebouwde eigendommen, na
grondbelasting.
Gebouwde eigendommen
15 X (380-27,88) s 15 X 352,12 a
Ongebouwde eigendommen
20 X (11,76-0,89) a 20 X 10,87 a
Handelsvoorraad en contanten
ÉXXXXX XX XX^XXXXXXXXX^i
DONDERDAG 31 MEI.
$XXXXXXXXX XXXXXXXX X
In aansluiting met den trein H. S. Mij. naar LEEUWARDEN ’s morgens 7.42,
aankomst LEEUWARDEN 8.25;
van LEEUWARDEN ’s middags 5 uur.
aankomst SNEEK 5.43; en
in correspondentie met de stoombooten
OLDEBOORN, enz.
b. huurberoepslokalen
d. 50 3910 100 50 40 a
Totaal der posten van aftrek ƒ6700
Blijft zuiver bedrag 6300
De beantwoording der andere vragen van biljet
B komt voor dezen belastingplichtige niet te pas.
N.B. Indien eene zaak gedreven wordt in een
eigen gebouw waarin men tevens woont, wordt
een evenredig deel der kadastrale huurwaarde als
kosten in rekening gebracht; de waarde van dit
gebouw mag dan niet tot het bedrijfskapitaal ge
rekend worden. Woont men er niet in dan mag
het gebouw als bedrijfskapitaal beschouwd worden.
Voorbeelden
Aangifte van een winkelier, die niet in de
vermogensbelasting is aangeslagen.
Een winkelier bezit in eigendom een huis met
erf, waarin hij zijn zaak drijft, en waarvoor hij
in de grondbelasting dienst 1894 aangeslagen is
als volgt
wegens gebouwde eigendommen naar een be
lastbare opbrengst van 380 tot een bedrag van
27,88 in hoofdsom en alle opcenten
wegens ongebouwde eigendommen naar een be
lastbare opbrengst van 11,76 tot een bedrag
van 0,89 in hoofdsom en alle opcenten. Hij
betaalt geen polder- of waterschapslasten en bezit
geen verder vermogen dan zijn handelsvoorraad
en eenige contanten, welker gezamenlijke waarde
hij schat op 5000. Zijn schulden (wissels, enz.)
schat hij op 1000.
Hij heeft alleen in te vullen biljet A en meer
in het bijzonder van de daarop voorkomende
„Vragen door ieder te beantwoorden* No. 1, No. 4
bijv, in dezer voegeja, winkelier, gemeente A
No. 7 bijv, als volgt: een winkel, gemeente
straat No. enz.
Van de „Bijzondere vragen" heeft hij te be
antwoorden No. 1.
Daartoe becijfert hij zijn vermogen als volgt
De waarde der onroerende goederen schat hij
op het twintigvoud der belastbare kadastrale op-
vijftienvoud
aftrek der
De kiezers hebben dit jaar een grillig spel ge
speeld met de samenstelling der nieuwe Kamer.
De eerste verkiezingen, op 10 April, lieten de
zaak zoo tamelijk in het onzekere, maar te ver
wachten bleef toch een meerderheid voor finale
uitbreiding volgens het ontwerp-Tak. De herstem
mingen op 24 April pakten geheel anders uit,
schier bij tientallen kwamen de tegenstanders,
schoon dan ook meestal met zeer geringe meer
derheid, uit de bussen, en zelfs Amsterdam, dat
bij de eerste verkiezingen dadelijk vijf voorstan
ders koos en hoop gaf er acht in de Kamer te
brengen, wierp op 24 April het eerste spel in
duigen en schonk het land toen louter anti-Tak-
kianen.
Als resultaat over het geheele land kreeg men
toen 57 tegenstanders tegen 43 voorstanders van
finale kiesrecht-uitbreiding. Doch in Mei bleken
nieuwe verkiezingen noodig, daar verschillende
districten dezelfde candidaten hadden afgevaardigd,
en daarmee werden den volke nieuwe verrassin
gen bereid. Rotterdam en Utrecht bleven het
oude conservatisme getrouw. Delft verklaarde zich
voor een anti-revolutionairen tegenstander, maar
Haarlem schonk ons reeds bij de eerste verkiezing
Farncombe Sanders terug, ’s-Gravenhage en Kat
wijk brachten de oudleden-voorstanders Pijnakker
Hordijk en Donner weer in de Kamer, en Sneek,
zooals te voorzien was, koos ook een Takkiaan.
De verhouding is daardoor geheel anders ge
worden. Voorloopig hebben de tegenstanders van
finale uitbreiding maar op 51 stemmen te rekenen,
een niets-zeggende meerderheid, die heel waar
schijnlijk de Kamer in zake kiesrecht tot werke
loosheid zal doemen. W el kan nog die meerderheid
iets grooter worden, doch nu Alkmaar zijn oud-lid,
mr. Van der Kaay, niet kan afvaardigen, en in
Eist de kiezers zich evenzeer vóór als tegen Tak
hebben verklaard, valt voor de tegenstanders
alleen met eenige zekerheid te rekenen op Utrecht,
ofschoon het niet tot de onmogelijkheden behoort
dat dit district zijn ouden afgevaardigde Van
Beuningen weer een zetel aanbiedt.
In dat allergunstigste geval zal dus het minis
terie Roëll slechts op één stem meerderheid
kunnen rekenen bij zijn kieswetvoorstellen, tenzij
de minister Van Houten geeft een nagenoeg even
ver strekkende kiesrecht-uitbreiding als Tak c. s.
verlangden.
Ook in de verhouding der politieke partijen
is door de aanvullingsverkiezingen verandering
gekomende anti-revolutionairen hebben vier
zetels gewonnen door de verkiezingen te Delft,
Sneek en Katwijk, en doordat graaf Van Limburg
Stirum zich bij hen voegde.
De kieswet-voorstellen hebben trouwens alle
partijen in verdeeldheid gebracht, in fracties van
vóór en tegen. De anti-revolutionairen zijn verdeeld
in 7 Kuyperianen en 7 Lohmanianen (de Jonker
partij), die in zake het kiesrecht scherp tegenover
elkaar staan. De liberalen tellen 35 voorstanders
en 19 tegenstanders, ongerekend de 2 zuiver con
servatieven, nl. de heeren graaf Schimmelpenninck
en Bastert. De katholieken zijn beter aaneenge
sloten, alleen dr. Schaepman staat op zich zelf als
voorstander. Eindelijk telt de Kamer nog drie
radicalen, die natuurlijk voorstanders zijn.
Waarschijnlijk zullen door dit Ministerie nog
andere voorstellen, dan die op het kiesrecht be
trekking hebben, ter tafel worden gebracht en
waarbij de politieke belijdenis een woordje zal
hebben mee te spreken; in dat geval zijn de libe
ralen in de voorhand, zij tellen nu reeds, met de
radikalen, 57 stemmen, tegenover 38 clericalen
en 2 conservatieven.
van SNEEK naar LEMMER, BALK, AKKRUM,
Van het standpunt van het comité zal deze
beschouwing zeker geprezen worden, maar er
zullen er ook zijn, die met ons de meening zijn
toegedaan, dat de bezorgdheid voor het heil der
heidenen (waarschijnlijk juister Mahomedanen
of Boeddhisten te noemen) niet zoover gaan mag,
dat men er zijn eigen huishouden om verwaar
loost. Want dit doet men als men noodig ge
worden huishoudelijke uitgaven nalaat, niettegen
staande men door zuinigheid in staat is in die
noodige behoeften te voorzien.
Achlum. Bij een landbouwer op IJslumbu-
ren kwam in een der wintersche Meinachten een
koe in de weide te kalven. Niettegenstaande
de felle koude was de jonggeborene des morgens
springlevend en huppelde om de moeder heen.
Het had haar natuurlijk aan uitstekend voedsel
niet ontbroken. Eemgen tijd later scheidde men
de koe van het kalf door haar te verweiden,
’s Anderen morgens evenwel vond men de koe
weer bij haar jong, geen slooten hadden haar
tegengehouden. Om zulks voor goed te beletten,
moest het kalf in de schuur worden gebracht.
De Haagsche Crt. vestigt er de aandacht
op, dat niettegenstaande er vele gevallen van
pokziekte te Rotterdam voorkwamen het ge
tal bedroeg in de maand April 395 de inspec
teur van het geneeskundig Staatstoezicht, de
heer Menno Huizinga, weigerde die ziekte epide
misch te verklaren. Volgens dat blad werden
twee-en-dertig gemeenten vanuit Rotterdam aan
gestoken.
Alle 13 leden waren tegenwoordig bij de heden
gehouden raadszitting. Na goedkeuring der voorgelezen
notulen werd mededeeling gedaan der ingekomen
stukken, nl. twee resolution van Ged. Staten, hou
dende goedkeuring der wijziging in de Schutterij-
begrooting over 1893 en van het primitief kohier van
hoofdelijken omslag over 1894.
De agenda bevatte een tiental PUNTEN VAN
BEHANDELING.
1. Voorstel van Burg, en Weth. tot wijziging
van het reglement van Orde voor de vergaderin
gen van den Raad.
Het is Burg, en Weth. raadzaam voorgekomen om
het zestal vaste vergaderingen, bepaald bij reglement
van orde, niet langer op de Dinsdagen te houden,
wijl dan gewoonlijk eenigen der raadsleden buiten de
stad zijn. Zij stellen daarom voor, deze voortaan te
houden in de maanden Januari, April, Mei, Juli,
Octobei' en December, telkens op den 2den Donder-
dag in die maanden,, alleen die in Juli op den laatsten
Donderdag dier maand, telkens ’s avonds 7 uur. Deze
dagen leenen zich heel goed tot het indienen en be
handelen der gewone zaken van de gemeente en de
administratie.
Dit voorstel werd ter inzage gelegd om in de vol
gende vergadering behandeld te worden.
2. Aanbieding van de rekening van de bank van
leening over 1893.
Ter inzage tot de volgende vergadering.
3. Aanbieding van de voordracht tot vervul
ling der buitengewone vacature van Voogd van
het Weeshuis.
Door heeren Weesvoogden zijn op de voordracht
geplaatst de heeren Mr. P. Peereboom en U. Hannema,
waaraan door B. en W. zijn toegevoegd de heeren J.
D. Doorman en H. Veen Pz.
De benoeming zal in de volgende vergadering ge
schieden.
4. Aanbieding van de Staten tot oninbaar
verklaring van hoofdelijken omslag en belasting
op het houden van honden over 1893.
Deze staten worden ter inzage gelegd tot de vol
gende vergadering.
5. Aanbieding van een concept-besluit tot wij
ziging en aanvulling der gemeente-begrooting over
189 i.
Verschillende posten op de begrooting dienen ge
wijzigd of aangevuld te worden. De eindcijfers dier
begrooting zijn dan: De inkomsten f 103.606.30
de uitgaven - 103.603.72Vj
en dus met een batig saldi van”~f 2.57*/j
Dit voorstel wordt gesteld in handen eener com
missie, de heeren P. J. de Boer, Van der Weij en Mulier.
6. Aanbieding van de Staten tot af- en over
schrijving van en op posten der gemeentebegrooting
over 1893.
Ter inzage om in de volgende vergadering te be
handelen.
7. Rapport der Commissie omtrent het onder
zoek van de rekening van het Algemeen Stads-
Armenhuis over 1893.
De commissie rapporteert, dat het onderzoek tot
geene op- of aanmerkingen heeft geleid en stelt voor
deze rekening goed te keuren de inkomsten op
f 14,233,49
de uitgaven op - 12,068,53
en dus met een batig saldo van f 2164,96%
Die van den huishoudelijken boekhouder de ont
vangsten en uitgaven beide ter somma van f 10630,55.
De rekening werd met algemeene stemmen goed
gekeurd.
8. Behandeling der rekening van den weg
BolswardHarlingen over 1893, met rapport
der commissie.
Deze rekening met een batig slot van f 695,81%
werd zonder hoofdelijke stemming goedgekeurd.
9. Behandeling der rekening van de gasfabriek
over 1893.
Met algemeene stemmen goedgekeurd.
10. Behandeling van het voorstel van Burg,
en Weths. tot demping van de vaart langs den
Dijk en Schildwijk tot het St. Anthony-Gasthuis.
De heer Mulier opent over dit punt de discussiën
en zegtDit voorstel van het D. B. is mede op ver
zoek van bewoners der aangrenzende straten aan den
raad voorgelegd. Het plan tot demping van de vaart
loopende van het Kruiswater nabij de Harlingerbrug
tot aan den voorgevel van het St. Anthony-Gasthuis,
verschillende plannen van rioleering, het maken van
pompen, brandputten, alles waarop bij een soliede
demping gelet dient te worden, is door B. en W. over
wogen en onderzocht.
Ook de finantieële zijde van deze zaak is hun niet
ontgaan zij stellen voor eene leening van f 20,000 aan.
te gaan, welke som ter uitvoering van het werk wordt
vereischk
Totaal
Dit totaal vermeldt hij in kolom A, achter de
woorden „onzuiver bedrag," trekt er van af voor
schulden 1000, blijft zuiver bedrag 9499,20.
De beantwoording der andere vragen van biljet
A komt niet te pas.
Aangifte vaneen winkelier, die in de vermogens
belasting is aangeslagen.
Een winkelier oefent zijne zaak uit Ih een ge
huurd huis, waar hij tevens woont, en waarvoor
hij 800 huur per jaar moet betalen. Hij stelt
het aandeel der huur voor zijne woning op
der geheele huursom van 800. Zijn vermogen
is geheel belegd in zijne zaak en bedraagt volgens
de laatste balans 25,000. Zijn bruto winst be
draagt gemiddeld over de jaren 1891, 1892 en
1893 13,000 per jaar, en de uitgaven eveneens
gemiddeld genomen over die jaren aan vuur en
licht 100, onderhoud van meubelen en gereed
schappen 50, drukwerken 50, personeel (t.w.
twee winkeljuffrouwen, een magazijnknecht, een
loopknecht, een reiziger en een klerk) 3910, on
verhaalbare schuldvorderingen 950, vervolgings-
kosten te dezer zake 40.
Hij heeft nu in te vullen biljetten A en B.
Van biljet A de vragen 1,4 en 7 in de rubriek
„Vragen door ieder te beantwoorden" en van de
„bijzondere vragen" de vraag II. De afschrijvingen
voor waardevermindering komen hier niet voor
de daarop betrekking hebbende vragen worden
dus ontkennend beantwoord. Op de vraag „hoe
veel bedragen die huurwaarden der beroepslokalen
in geld uitgedrukt" luidt het antwoord f 600.
Op dit biljet B heelt hij te beantwoorden vraag
I. vraag III, 1°. Hij geeft hier op 13,000.
Vraag IV wordt beantwoord als volgt:
Aftrek
Onderdeel a. kapitaalrente 4% van 25,000 f 1000
w
J»
De heer Menno Huizinga verdedigt zich in
hetzelfde blad door op te merken, dat het ge
meentebestuur van Rotterdam met prijzenswaar-
digen spoed alles heeft verricht wat gedaan kon
worden om de ziekte niet te verspreiden en de
epidemisch verklaring, naar zijne overtuiging en
ervaring voor vele belangen groote schade en
voor de gezondheidsbelangen geen enkele bate
kon opleveren. Hij was er ook niet toe verplicht
omdat de wet voor het begrip „epidemisch" geen
bepaalde grenzen aangeeft, maar den genees
kundigen ambtenaar de vrijheid laat deze te be
palen naar de omstandigheden van het oogenblik.
De Haagsche correspondent van de N. Gr.
Crt. verhaalt hoe ’t gerucht in de wereld is ge
komen, dat de Duitsche Keizer ons land zou be
zoeken. Lang geleden was er sprake van dat als
Z. M. weer naar Helgoland ging, hij met zijn
eskader naar den Helder zou komen. Toen werd
terstond aan de marine-muziek opgedragen otn
eventueel te zorgen, dat de kapel de oude toon
zetting van ’t Wilhelmus en de parademarsch
(turf in je ransel) zou instudeeren.
Het bleef echter bij ’t plan, tot verleden week,
toen de muziek werd besteld en geleverd. Iemand
die dit vernam maakte daaruit de gevolgtrekking
dat de Keizer dus weldra zou komen. En dat
kwam eenige dagbladen ter ooren, die voor de
verspreiding der mededeeling zorgden.
Vier Amsterdammers, zich betitelende als
leden van „de anarchistische groep Zelfstandig
heid", hebben tot het gemeentebestuur den eisch
gericht, tegen Zondag 17 Juni om 1 uur de
hekken der Beurs te doen ontsluiten, teneinde
zij in dat openbare gebouw een „reuzenmeeting"
kunnen houden, om te protesteeren tegen het
ontslag van een onderwijzer te Menaldum, wegens
diens anarchistische gevoelens.
Zij verklaren er bij „vast voornemens" te zijn
die meeting op de Beurs op genoemden dag te
houden.
Zie de houding van de N. R Ct., zegt de
Nederlander bij de noodig geworden aanvullings
verkiezingen. Daarbij nog dezelfde gedragslijn,
als die gevolgd werd om de vorige Regeering
ten val te brengen. Niet alleen gaf zij voor Haar
lem, tegenover Farncombe Sanders, de voorkeur
aan van Karnebeek, die zelfs in de conservatief-
liberale gelederen aan den uitersten rechtervleugel
staat. Te Sneek sprong zij, teneinde van Gilse
te weren, op de bres voor een zoo conservatief
man als Huber. Te Katwijk beval zij Reekers
aan tegenover van Assendelft de Coningh. En
nu laatstelijk ook te ’s Gravenhage was Bevers
haar man tegenover Pijnacker Hordijk.
Te duur. Een duur weeldeartikel verschaft
de gemeente Utrecht »an de ingezetenen door
het onderhouden van een inkwartieringskazerne.
Er werden daarin in 1893 gehuisvest en gevoed...
2 manschappen, terwijl geen paarden gestald
werden. Als schadeloosstelling voor inkwartiering
werd ontvangen een som van f 1,60de uitgaven
bedroegen f8.59. Het onderhoud van het gebouw
en de bezoldiging der beambten aan de inrichting
verbonden, hebben bedragen de som van f 2357.99\
Men had, zegt de berichtgever der N. R. Crt.,
inderdaad aoedkooper die twee soldaten in bet
Hotel des Pays-Bas kunnen laten logeeren.
Bekend is, dat op de grootste plaatsen waar
gemeentelijke archivarissen-bibliothecarissen zijn,
de archieven niet enkel flink er uit zien, maar
ook veel dienst bewijzen.
Met dit goede voorbeeld voor oogen en met
het oog daarop, dat ook hier en daar gemeente
lijke archieven ten plattelande geordend en ge
catalogiseerd worden, ligt eene opmerking voor
de hand.
Daar toch over geheel bet rijk zonder twijfel
de gemeentelijke archieven veel van waarde be
vatten, zou het dan niet wenschelijk zijn, dat
hoe eer, maar ook hoe nauwgezetter hoe liever,
zulk een inspectie en ordening overal plaats had
Er zijn 1209 gemeenten, en in verscheidene van
deze zullen er toch wel bescheiden zijn, die voor
de kennis onzer geschiedenis van belang geacht
worden.
Het comité van diakonessen in den Haag doet
in Ons Oosten opgave van de giften door haar
ontvangen. Aan het slot van de mededeeling
leest men
„Vele liefelijke en aandoénlijke offers zijn onder
de bovenstaande bijdragen begrepen, o. a. eene
van f 100 welke zuinig gespaarde penningen
waren bestemd voor noodig geworden huishou
delijke uitgaven. Maar de vriéndelijke geefster
had haren Heiland, die Zijn heerlijken Troon
voor haar had veiliten, gevraagd om te mogen
medewerken tot de zaligheid ook van de arme
heidenen. En de Heer maakt haar bereidwillig
om de som daarvoor te bestemmen en zij dankt
er Hem voor dat zij het geven mocht,”
