NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
BMSWABB EN WONSER ADEEL
I
Verbeterde Dienstregeling der Nederlandsche Tramweg-Maatschappij.
FIOLEN LATEN ZORGEN.
r
EXTRA TRAMMEN:
w
r
- DONDERDAG 7 JUNI.
1894.
Greenwich-
Tijd.
BUITENLAND.
BINNENL AND.
I
I
I
I,
V
VOOR
SN EEK loopen dagelijks (behalve
en
naar
ABONNEMENTSPRIJS 80 Cents per 3 maanden.
Franco per post 95 Cents.
Van
Van
Van
’s morgens 6,45
’s middags 5,50
’s middags 0,30
ADVERTENTIEPRIJS50 Cts. van 1—7 regels. Ver
volgens 10 Ct. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
J
1
Arum. In het afgeloopen leesseizoen is,
blijkens de verslagen der bibliothecarissen van
de departements-biblioteek, van deze een zeer
goed gebruik gemaakt. Aan een getal van 180
lezers en lezeressen werden ten naastenbij 400J
boeken ter lezing afgegeven. Thans bestaat het
plan de afdeelingen der leesbibliotheek weder te
verwisselen, opdat bij den aanvang van hetnieuwe
leesjaar de lezers weer nieuwe leesstof kunnen
ontvangen. Velen zal het zeker aangenaam zijn
zulks te vernemen. Acht jaren zijn na de laatste
verwisseling verloopen, zoodat het al weer eens
tijd wordt.
In aansluiting met den trein H. S. Mij. naar LEEUWARDEN ’s morgens 7.42,
aankomst LEEUWARDEN 8.25;
van LEEUWARDEN ’s middags 5 uur.
aankomst SNEEK 5.43; en
in correspondentie met de stoombooten
OLDEBOORN, enz.
Welk nut kan het hebben voor het publiek dat
het in kennis worde gesteld met het feit dat hier
of daar een cholerageval is geconstateerd
Het is er meestal een „constateeren" naar. Wij
vonden altoos iets recht komisch in die berichten
dat dit of dat geval er een was van gewone cho
lera, waar de lijder zus of zoo aan gestorven was,
- - en onmiddelijk daarop, dat het een geval was
geweest van Aziatische cholera, en kort daar
op weer de bevestiging van het voorgaand bericht.
En dan later te moeten hooren dat er van een
vertrouwbaar onderzoek alleen maar sprake kon
wezen in onze academie-steden, terwijl in de prac-
tijk de kenmerken van Aziatische en van „gewone11
cholera wel eens zoo ineenvloeien, dat zelfs een
academie niet behoedt voor vergissing.
Niet dat wij het verschil zoo groot vinden of
iemand sterft aan inlandsche dan wel aan Azia
tische cholera, maar wij wijzen er slechts op
om de losheid van den grondslag van zoo menig
bericht te doen uitkomen.
Tegenover dit een en ander en niet het minst
ook met het oog op wat de ervaring vroegere
jaren geleerd heeft, schijnt het meer dan wensche-
lijk dat elk het zijne doe niet zooveel aan
dacht te schenken aan de cholera.
Laat elk voor zich zorgen geen domme dingen
te doen. Grachtwater is slecht in alle tijden
en het eten van onrijp ooft is nimmer aan te
bevelen.
Geef den raad water en melk zooveel mogelijk
te koken vóór het gebruik, maar verwacht niet
altoos, dat die raad wordt opgevolgd.
Nog eens in huis, bij uw gaan en opstaan,
bij uw eten en drinken, wees verstandig en ma
tig in alles.
Maar vóór alles heb geen vrees.
Als gij verstandig leeft, laat dan fiolen maar
zorgen.
De heer Turpin, de uitvinder van het
nieuwe vernieliugswerktuig, deelt in de Figaro
mede, dat hij zijne uitvinding niet aan de Duit-
sche Regeering zal mededeelen. Wel-is-waar
zegt hij was hij voornemens dat te doen, ten
einde zich te wreken over de onbillijke bejege
ning, hem namens de Fransche Regeering te
beurt gevallen, maar naar aanleiding van de tal
rijke brieven, welke hij uit Frankrijk ontving,
heeft hij besloten zijn voornemen te laten varen
en dit besluit ter kennis van de Duitsche Regee
ring gebracht.
De heer Turpin verklaart verder, dat hij dezer
dagen naar Parijs zal terugkeeren en zich daar
ter beschikking zal stellen van ieder, die iets
naders betreffende zijne uitvinding wenscht te
vernemen. Deze zaak, welke aanvankelijk zoo
groote beweging dreigde te veroorzaken, is dus
voorloopig al weer van de baan.
De Parijsche socialisten trachtten Zondag weder
op het kerkhof Père Lachaise te manifesteeren.
Met roode kransen in de hand wilden ze zich
in optocht naar den Faubourg de Temple bege
ven, om aldaar eene bijeenkomst te houden. De
versterkte politiemacht verhinderde het vormen
van een gesloten optocht en liet alleen hen, die
kransen droegen, op het kerkhof toe. De afge
vaardigden onthielden zich ditmaal. Er viel niets
bijzonders voor.
In Colorado krijgt de werkstaking der
mijnwerkers hoe langer hoe meer het aanzien van
een burgeroorlog. De werkstakers en de politie
staan tot aan de tanden gewapend tegenover
elkander. De politie heeft een Gatling-kanon uit
Chicago laten komen, dat desnoods tegen de
werkstakers gebruikt zal worden. De werkstakers
versterken hunne stelling op Bull-Hill. Zij hebben
een afdeeling ruiterij van honderd man sterk op
gericht. Een gewezen leerling van de militaire
academie van West Point voert het bevel over
de strikers, drie of vier gewezen Duitsche offi
cieren zijn hunne onderbevelhebbers.
Tijdens de droogte hebben zich verleden jaar
in sommige provinciën te platten lande verschei
dene gevallen van buikloop voorgedaan, als een
gevolg van het drinken van onbruikbaar water
sloot- en grachtwater.
Gelukkig hebben toen de gevallen regens aan
een en ander een einde gemaakt, maar het
zou niet heel lang kunnen duren, of men had weer
hooren gewagen van buikloop, cholera-achtigen
buikloop, cholerine, cholera, nostras en
misschien ook van Aziatische choleraen daar
mede zou dan voor dien zomer weer Eet tijdperk
zijn geopend van de cholera-voorzorgen en niet
het minst van de cholera-vrees, met al den aan
kleve van die.
Wie heeft ze niet gekend, die menschen, overigens
zoo verstandig, zoo beleidvol, die hun besten vriend
de hand niet meer durfden reiken en hem schuw
.aanzagen als een gevaarlijken belager van hun
elevendie de afzondering zochten en in die afzon
dering, nog eens zich afzonderden die niets onge-
[kookts meer durfden eten of drinkendie altoos
en overal de cholera zagen, of op weg waren haar
te krijgen. En haar toch niet kregen.
Zulk vreezen, een halven zomer lang, is veel
erger dan een erge cholera-aanval maar het
schijnt dat er meer factoren in de weer zijn om
die vrees op te wekken en aan te wakkeren,
dan om de cholera zelf te verbreiden.
Een dier factoren is ontegenzeggelijk de pers,
die, met de beste bedoelingen, alle berichten welke
haar uit vertrouwbare bron toekomen, opneemt
en naar onze bescheiden meening, daarmede heel
veel kwaad doet. Hierin met overleg, met stel
sel te werk gaan, zou voor de pers zeer verant
woord zijn, niet het minst op grond van de
onzekerheid en de vaagheid die de wetenschap, op
dit gebied althans, nog bevangt.
Wij willen niet eens er op wijzen hoe bitter
weinig waarde een cholera-bericht krijgt uit klei
nere steden en van het platteland, waar het den
meesten geneesheeren nevens de noodige bacterio
logische en experimenteele kennis ook aan alle
werktuig tot onderzoek ontbreekt.
En evenmin willen wij doen uitkomen, hoeveel
opwinding, overhaasting en zelfbedrog er in de
meeste gevallen, bij hen die uitspraken hebben te
doen, in het spel is.
Veeleer is het zaak te wijzen op het verschil
dat er ten aanzien van de cholera, hare verbreiding
de voorzorgsmaatregelen, de besmetting enz., nog
onder de hoofdmannen der wetenschap bestaat.
Het is jammer, maar waar, dat de wetenschap
wel eens wat al te gauw is met hare besluiten
en gevolgtrekkingenvooral de geneeskundige
wetenschap en de met haar verband houdende
gezondheidsleer. En dat is vaak van groot nadeel,
omdat deze takken van wetenschap zoo krachtig
overgrijpen op allerlei gebied van menschelijk en
dagelijksch leven.
Als een sterrekundige zich eene fractie ver
rekent, dan beperkt zich dat onheil tot de ver
schillende observatoriën. Maar als een. genees
kundige of een voorganger op geneeskundig gebied
een flater maakt, dan kost die dikwijls menschen-
vleesch.
En wie herinnert zich - vooral uit de laatste
jaren niet de gevallen, waarin de wetenschap
verkondigde, wonderwat ontdekt te hebben en dat
de ontdekking ten slotte uitliep op een niemendal.
Niemendallen voor het publiek, dat te voorbarig
door de uitkomsten verblijd was.
De kennis van den aard en de overbrenging
van besmettelijke ziekten, moge theoretisch voor-
uitgegaan zijn, aan de practisch-nuttige uit
komsten mag nog steeds getwijfeld worden.
Wanneer Koch zich alle moeite geeft om het
menschdom in te prenten dat het geen voorzorgen
genoeg kan nemen tegen de choleradat grens-
afsluiting, quarantaine, afzondering van besmette
plaatsen den voortloop der cholera stuitenwan
neer Koch zeggen wij en zijne aanhangers
elk mensch, voor zich, persoonlijk, nog een be-
veiligingsstelsel zouden willen zien in toepassing
brengen, komt Von Pettenkofer, ook geen kind
om met al deze dingen te spotten.
Terwijl Koch meent dat de mensch zich zelfs
door een bijzondere kleeding een soort duiker
pak moest beschermen tegen de cholera-bac-
teriën, fokt Von Pettenkofer ze in zijn huis
kamer, als waren bacteriën, rijstvogeltjes of
parkieten en gebruikt hij rein-culturen bij zijn
ontbijt.
Wat nu te denken Kan spot hier verre
blijven Zoo ja dan ook wantrouwen Dan
onzekerheid
van SNEEK naar LEMMER, BALK, AKKRUM,
Harlingen. Dat het toezicht op den verkoop
van voor de gezondheid schadelijk voedsel niet
te streng kan zijn, is de vorige week weder ge
bleken. Toen werd n.l. door een visschersschuit
een belangrijke hoeveelheid visch aangebracht,
waaronder ook eene partij schelvisch, die klaar
blijkelijk reeds in gevorderden staat van ontbin
ding verkeerde en een zeer onaangename geur
verspreidde. Niettegenstaande dit, vond deze be
dorven visch toch afnemers, die ze öf gerookt óf
gedroogd zeker wel aan den man zullen weten
te brengen, ’t Is zeker te wenschen, dat de con
trole in dezen zoo scherp mogelijk zij, opdat ge-
wetenlooze personen niet langer in de gelegenheid
zijn de gezondheid hunner medeburgers in gevaar
te brengen.
Leeuwarden, 2 Juni. Het kunstenaars
concert te Leeuwarden op Zaterdagavond, is uit
stekend geslaagd en was buitengewoon diuk bezet.
De heer Rogmans van Amsterdam, vervulde met
veel bijval de tenorpartijen, ter vervanging van
den heer G. Wolff, te Straatsburg, die wegens
verkoudheid niet kon zingen. De heer Messchaert
verwierf veel bijval met zijn liederen ook de heer
J. Röntgen werd luide toegejuicht, nadat bij zijn
Gebed voor koor en orkest, had gedirigeerd
ontving bij een fraaien bloemenkrans. Ten slotte
werd de Kaisermarsch ten gehoore gebracht,
waaraan alle executanten deelnamen.
Ooststellingwerf. Ofschoon desertie uit
de Rijks-gestichten te Veenhuizen niet zoo me
nigvuldig meer voorkomt als vroeger, omdat men
de straffen aanmerkelijk heeft verzwaard, toch
treft men hier van tijd tot tijd nog verpleegden
aan, die de kolonie zijn ontvlucht, ten einde te
trachten hunne vrijheid te herkrijgen. Dit laatste
gelukt natuurlijk nimmer, want de deserteurs
vallen met een paar dagen öf in handen der po
litie, öf zij melien zich, door den nood gedron
gen, vrijwillig bij de dienaren van den heiligen
Hermandad aan. Hunne eerste zorg is zoo spoe
dig mogelijk van kleeren te verwisselen, daar zij
anders met hunne grove grijsachtige buizen en
broeken te veel in het oog loopen. Soms gelukt
het hun de kolonie-kleederen tegen andere te ver
ruilen, maar meestal bedelen zij jassen en broe
ken op, daar het streng verboden is goederen
van verpleegden te koopeu. Dit verbod is hier
vrij algemeen bekend, maar toch waagt soms een
enkele, tuk op winstbejag, het wel eens kolonie-
goederen te koopen. Voor eenigen tijd maakte
een landbouwer zich nog aan dit euvel schuldig
hij kocht van verpleegden voor f 1,00 eenige goe
deren, welke een waarde van p. m. f20 vertegen
woordigden. En het gevolg er van is, dat thans
door de rechtbank eene gevangenisstraf van twee
maanden tegen hem moet zijn geëischt. Vroeger
heeft eene vrouw in deze gemeente om een zelfde
zaak eenigen tijd in de gevangenis gezucht. Kun
nen de vluchtelingen anders niet terecht, dan ont
zien zij zich niet op hunnen weg kleederen, welke
buiten hangen, stilletjes weg te nemen. Zoo moe
ten Donderdag weer een paar verpleegden bij een
arbeider eenige kleedingstukken hebben gekaapt
die de vrouw buiten had hangen te drogen. Drie
werf gelukkig, dat er van Rijkswege eeneinrichting
beslaat, welke veel gespuis aan de maatschappij
onttrekt.
Omtrent de ballotage van den oud-minister
Pierson in „de Witte," zegt het Vaderland:
„Een ballotage in een besloten gezelschap
dreigde een feit van politieke beteekenis te worden.
Daarom zij, nu andere bladen er over gesproken
hebben, te dezer plaatse melding gemaakt van
den uitslag der ballotage van nieuwe leden in de
Witte Sociëteit, iets wat anders niet van publiek
belang is.
Het gerucht liep n.l. van een kabaal, dat was
opgezet door eenige over de vermogensbelasting
verontwaardigde leden, om den heer Pierson, en
met hem nog eenige andere oud-Ministers, onwaar-
dig te keuren onder de leden dier sociëteit te
worden opgenomen. Ter eer der leden mag wor
den getuigd, dat de opkomst ter stembus dien
tengevolge zoo buitengewoon groot is geweest
als nimmer te voren en dat het kabaal door een
verpletterende meerderheid is verijdeld. Het zou
ook wel wat heel erg geweest zijn."
Zondagmorgen om 4 uur ontstond te Ak-
krum brand in de groote stoomolieslagerij van
den heer U. Twijnstra. De fabriek is geheel uit
gebrand. Zij was verzekerd in de onderlinge brand-
waarborgmaatschappij „De Nijverheid van Fries
land," gevestigd te Leeuwarden, naar men mede
deelt voor de som van f59,000.
Op de groote hondententoonstelling in ’f be
gin der vorige maand te Amsterdam in ’t Paleis
voor Volksvlijt gehouden, was ook de prachtige
Russische hazewindhond van den heer B. J. v.
Enter te Deventer met een eersten prijs bekroond.
Naar het Devcnt. Dagbl, meldt, is het dier een
paar dagen geleden gestorven. Men vermoedt,
voegt het blad er bij, dat het schoone dier op
de tentoonstelling is vergiftigd.
Men schrijft uit Noord-Brabant
Het is ongelooflijk, welke kostbare verande
ringen de suikerfabrieken dit jaar weder onder
gaan. Honderdduizenden guldens worden uitge
geven, ten einde in de aanstaande campagne de
beetwortelen nog vlugger te kunnen verwerken.
De suikerfabriek der firma Wittouck te Breda,
wordt ingericht voor het verwerken van een mil-
lioen K.G. bieten per dag, die derzelfde firma te
Bergen-opZoom op 600,000 K.G. Ook hebben de
meeste fabrikanten kanalen aangelegd, waardoor
de bietenlossers vervallen, hetgeen wel te betreu
ren is, daar menig arbeider in den winter hier
mede een goed weekgeld verdiende.
De Haagsche Courant deelt het volgende
uit. ’s-Gravenhage mede.:
Een 3jarig kiudje van een werkmansgezin werd
door den valer bij den dokter gebracht, om te
worden ingeënt en na bespreking met den dokter
liet de vader zich toen ook maar vaccineeren.
Toan hij dit echter, thuis gekomen, aan moeder
de vrouw vertelde, werd deze zoo kwaad, dat zij
hevig tegen den man uitvoer en hem o. a. ver
zekerde, de ingeëate stukken uit zijn armen te
zullen bijten wat ze intusschen naliet. Eenige
dagen later kreeg de mau iet of wat koorts, met
den niet ongewonen uitslag aan den mond, én nu
giog de vrouw dadelijk aan de buren van hare
richting vertellen, dat haar man zwaar de pok
ken had gekregen.
Daar was echter geen woord van waar, en de
man was dan ook den volgenden dag of daar
omtrent weer volkomen gezond.
De bekrompen vrouw evenwel ging, eenige
dagen later, een ander gezin bezoeken, waarin
een poklijder was, en bracht toen de ziektekiemen
van daar mede, met ’t gevolg, dat haar oudere
dochtertje nu in hevigen graad is aangetast.
Z.g. godsdienstige gemoedsbezwaren zijn ook
in dit geval weer de oorzaak van dezen toestand.
Zondagmorgen ontdekte een knaap, die ging
visschen, dat op een voetpad nabij het fort de
Bdt, te Utrecht, te midden van een groote plas
bloed het lijk van een buitenman lag, en gaf
daarvan terstond kennis aan de politie, die een
onderzoek instelde en het lijk naar het schouw-
lokaal overbracht. Uit een daar op het lijk be
vonden brief moest gebleken zijn, dat de man te
de Bilt woonachtig was, en dat hij door zelfmoord
een einde aan zijn leven had gemaakt, omdat
hij vermeende dat hem onrecht was geschied en
hij dit niet kon verdragen.
De Bakkerij-tentoonstelling. Het uitvoerend
comité van de internationale bakkerij-tentoon-
stelling, te houden te Amsterdam in de maand
Juli 1894, noodigt de Nederlandsche kunstenaars
uit, tot het inzenden van ontwerpen voor een
diploma, uit te reiken ter gelegenheid dier ten
toonstelling aan bekroonde inzenders.
De uitvoerige schetsen moeten worden inge
zonden vóór of uiterlijk op 23 Juni, des voor-
middags te 12 uur, aan het bureau der Tentoon
stelling Paleis voor Volksvlijt te Amsterdam.
Als bekroning voor de beste ontwerpen is een
totaal bedrag van f350 uitgeloofd.
Reglementen zijn verkrijgbaar bij het schilder
genootschap „Pulcbri Studio", te ’s-Gravenhage;
„Arti et Amicitiee", het bouwkundig genootschap
„Architectura et Amicitia" en de „Maatschappij
tut bevordering der Bouwkunst," Amsterdam, die
elk een barer leden hebben aangewezen als jury
lid voorts eiken Maandag, Dinsdag, Donderdag
en Vrijdag van 1—4 uur, aan het bureau der
tentoonstelling.
Zaterdagavond verscheen in het Nbld. v.
Nederl. de volgende advertentie
„4 Mannen gevraagd van 35 tot 40 jaar oud
fatsoenlijk gekleed, alleen Amsterdammers, voor
eenige uren tegen 25 ct. p. uur en vrij middag
maal, nette bezigheden, bew. van goed gedrag
noodzikelijk. Adres in persoon Maandagmiddag
12 uur precies op de nieuwebrug hoek Damrak."
Op het aangegeven uur stroomden hedenmid
dag velen naar het Damrak om te zien, of zij
ouk in aanmerking konden komen. Zij groepeer
den zich allen om en bj het „Victoria-hótel,
in de meening, dat daar wellicht de steller der
advertenlia logeerde. Hun aantal zal omstreeks
500 hebben bedragen.
Wie er echter kwam niemand was er, ge
negen om 4 mannen in dienst te nemen. Na
tuurlijk ging langzamerhand bij menigeen het
geduld in bittere ergernis over. Allerlei ver-
wenschingen uitende, trok ten slotte de menigte
af om, thuis gekomen, moeder de vrouw te ver
tellen, van welke flauwe grap zij het slachtoffer
waren geworden»
naar SNEEK
BOLSWARD
SNEEK
Tusscben BOLS W A R D
Zondags) de volgende
BOLSWARD
SNEEK naar
BOLSWARD
yi
gr
I
Zijl
,kk<
Bolswardsche Courant,
