NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
EN WGKSMWBM.
VOS,
V. Bolsward.
tijd vertoeta aan de zuivelfabriek te Neubranden
burg (Mecklenburg) en bezocht meerdere fabrieken
in Uuitschland.
1894.
I
l
No. 24.
Drie en dertigste Jaargang.
DONDERDAG 14 JUNI.
s zijn de beste welke ge-
BINNENLAND.
BOLSWARD.
VOOR
de fabriek te
in een fabrieksbedrijf werkzaam geweest.
Hichtum.
ABONNEMENTSPRIJS80 Cents per 3 maanden.
Franco per post 95 Cents.
ADVERTENTIEPRIJS50 Cts. van 1—7 regels. Ver
volgens 10 Ct. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
St. Jacobi-Parochie.
Hommerts.
Langelille.
Dronrijp.
Witmarsum.
Groningen.
Munnikeburen.
op Zaterdag 9 Juni
„de Wijnberg” alhier.
VERSLAG VAN DE GEHOUDEN VERGADE
RING VAN DE VeREENIGING VOOR VAK
ONDERWIJS in de Zuivelbereiding te
BOLSWARD
in het Hotel
No. 98.
99.
100.
101.
102.
103.
104.
105. - M. Kapteijn,
$XXXXX JOZGXDXDX DXZrCXC
-
Het Mauritshuis te ’s Gravenhage is weder
een nieuwe Rembrandt rijker geworden, H.K.H.
de Groothertogin van Saksen, die het Museum
onlangs bezocht, heeft aan de directie in bruikleen
toevertrouwd Rembrandt’s eigen portret door hem
in 1643 geschilderd. Het stelt den kunstenaar
voor op mannelijken leeftijd, toen hij de middag
hoogte van zijn talent had bereikt. De figuur is
op levensgrootte geschilderd tot op de borst. Het
hoofd is gedekt door em rood fluweelen baret,
die over het linkergedeelte van het gelaat een
schaduw werpt, terwijl het rechterdeel in het volle
licht straalt.
De borst is gedekt door een opengewerkt ka
mizool, rood van kleur, maar van een andere
nuance dan de baret. Over het kamizool draagt
Rembrandt een mantel metbreeden bonten rand,
die van de schouders afhanot. Ge hak k vor.
De Haagsche correspondent der Ziv. Ct. zegt
omtrent de bedrijfsbelasting.
„Te beweren dat de aanslagbiljetten voor de
bedrijfsbelasting met luchtig hart worden aan
vaard, zou niettemin bezijden de waarheid zijn.
Nog minder om de aderlating als om de vragen.
„Wat kost je paraplu? werd tot nu toe al een
tamelijk onbescheiden vraag geoordeeld, maar nu
is het: „Wat kost i?44 „Waar hebje’m gekocht?14
„Heb je’m betaald?" „Waarvan?44 „Verkoop je
ook paraplu’s?14 Dat zoo’n ontvanger geen kleur
krijgt„Hoe heet je, wat doe je, wat ben je,
wat heb je, wat verdien je, wat verdiende je
verleden jaar, heb je soms beeren, zoo ja, hoe
veel?” enz. enz.
Komaan, er dient geantwoord! Ik zou niet weten
hoe zoo’n biljet anders in te richten. De eerste
keer is het wat vreemd, maar dat zal wel
wennenIk heb er alvast door geleerd mij te
denken in de stemming van een dame, die haar
valies met toiletbehoeften voor den douanebeambte
uitstalt."
De begrooting voor 1894 kwam thans in be
handeling en verwierf ook de goedkeuring. De
functie van Secretaris-Penningmeester zal in ’t
vervolg door één lid van het Bestuur worden waar
genomen op een salaris van f 300 ’s jaars.
In ’t Bestuur waren twee vacatures ontstaan
door het bedanken van de Heeren D. J. Brouwer
en H. Halbertsma.
De voordrachten van het Bestuur ter voorzie
ning hierin, bestonden uit de Heeren
Vacature D. J. Brouwer. Aftreding 1896.
Mr. J. A. Hingst en K. van Ringb.
Vacature H. Halbertsma. Aftreding 1894.
J. Mesdag en J. L. Hilarides.
Overgaande tot stemming, bleek, dat de Heeren
Mr. Hingst met 8 en Mesdag met 7 stemmen
waren gekozen. (In de later gehouden Bestuurs
vergadering werd den Heer Mr. J. A. Hingst de
betrekking van Secretaris-Penningmeester opge
dragen en de Heer P. Peereboom benoemd tot
Vice-Voorzitter.)
Door het bedanken als Bestuurslid van den Heer
R. F. Feenstra, moet door Heeren Gasthuisvoog
den nog eene keuze worden gedaan.
De Heer N. de la Lande Cremer bedankte ten
slotte het Bestuur voor den betoonden ijver en
den Voorzitter voor zijne goede leiding, waarop
deze de belangen der Vereeniging aanbeveelt bij
de aanwezigen en daarbij den wensch uitspreekt,
dat de Zuivelschool in de toekomst op den steun
van Bolswards ingezetenen mag blijven rekenen,
terwijl hij vertrouwt, dat de aanstaande leerlingen
eene even gulle en prettige ontvangst in Bolsward
zullen hebben als hunne voorgangers steeds heb
ben genoten.
Hierna werd de vergadering gesloten.
terwijl aan den machinist en diens vrouw voor-
loopig tegen 1 April 1894 ontslag is verleend.
Na het staken van het onderwijs is, ook omdat
de vereeniging aan de melkleveranciers verbonden
bleef, het bedrijf in de zuivelschool voortgezet.
Als chef van het bedrijf trad 1 November 1893
op B. Galama, oud-leerling van de zuivelschool.
Intusschen werden de plannen voor de reorga
nisatie nauwkeurig onderzocht en overwogen, een
en ander in overleg met de heeren Löhnis, inspec
teur van het middelbaar onderwijs, belast met het
toezicht op de landbouwscholen en J. Mesdag,
zuivel-consulent in de provincie Friesland. Aan
deze beiden brengt het bestuur gaarne een woord
van hulde en erkentelijkheid voor hunne gewaar
deerde adviezen en krachtige medewerking.
In het oorspronkelijk plan van reorganisatie was
ook eene verbetering en uitbreiding van de ge
bouwen berekend. Hoewel men de noodzakelijk
heid van deze verbetering en uitbreiding erkende,
heeft men na rijp beraad en om utiliteitsredenen
gemeend deze voorloopig te moeten achterwege
laten, en zich voorshands alleen te moeten bepalen
tot eene reorganisatie van het onderwijs.
De uitkomsten onzer overwegingen zijn neerge
legd in het vastgesteld leerplan van de zuivel-
school.
Het doel van de vakschool zal dus voortaan zijn
om daar theoretisch en practisch onderwijs voor
de zuivelfabrieken bekwaam technisch personeel
te vormen.
De Provinciale Staten van Friesland hebben in
de winterzitting van 1893, een jaarlijksch subsidie
van f 1500 toegestaan.
De heer Minister van Binnenlandsche Zaken
verklaarde zich bij schrijven van 20 Januari j.l.
bereid te bevorderen, dat de jaarlijksche rijks-bij-
drage die tot dusver ten behoeve van de vak
school werd uitgekeerd, wordt verhoogd tot f5000,
Het bestuur der Vereeniging
D. FONTEIN de JONG, Voorzitter.
P. PEEREBOOM, Secretaris.
worden uit hun inschrijvingsbiljet voor de be
drijfsbelasting.
Als de heer Huetink meenen mocht, dat alleen
in den Haag zulke personen wonen, dan vergist
hij zichmen treft ze aan het gansche land door
en in zeer grooten getale. Van ernstige mannen,
in zaken te huis en die geen bezwaar hebben te
gen het beginsel der wet, hoorden wij verklaren
dat zij het biljet niet begrepen.
Ook elders verkeeren velen in hetzelfde geval.
Een inzender in het Handelsblad schrijft o. a.
„Ik heb dezer dagen door een zeer begaafd
man hier ter stede, die eerstens groot, knap koop
man is, en die verder in allerhande stedelijke en
andere betrekkingen is werkzaam geweest en nog
is, en dien men gerust een der knapste mannen
onzer stad kan noemen, hooren verklaren„Ik
zie geene kans mijn biljet in te vullen44. En nu
vraag ik, als zulk een man die verklaring moet
afleggen, hoe moet het dan gaan met de vele meer
gewone alledaagsche stervelingen, die op geen va
demen na de ontwikkeling hebben van den per
soon in quaestie
De biljetten voor de bedrijfsbelasting zijn voor
een gewone menschenhand niet in te vullen.
De schrijver meent dat wanneerereendegelijk
protest tegen deze uitvoering van de wet uitging
velen dat zouden ondeiteekenen.
Zoodanige uitvoering brengt de bestendigheid
eener wet in gevaar. Want hoe moet over de
werking eener wet geoordeeld worden, als zoovele
verstandigen in het land erkennen, dat zij niet
weten hoe zij haar moeten nakomen, waartoe dan
toch de belastingbiljetten moeten dienen.
Arum, 8 Juni. Het departement Arum en
bijgelegen dorpen der Maatschappij tot nut van
’t algemeen heeft dit jaar weder een jubileum te
vieren, daar het in de maand November zijn 75
jarig bestaan kan herdenken. Of het ook geschie
den zal, ligt aan de feestvaardigheid der leden.
In 1869 werd het 50jarig bestaan zeer feestelijk
herdacht in eene vergadering, die, zooals we ons
meenen te herinneren, gepresideerd werd door den
heer F. Lieftinck, thans lid der Tweede Kamer,
toenmaals predikant te Kimswerd. De feestrede
werd uitgesproken door den heer Th. C. C. Bei-
lanus van Assen, predikant alhier. Het departe
ment telde toen veel meer leden dan tegenwoordig,
daar destijds Pingjum eo Witmarsum met Zurich
zich nog niet tot een zelfstandig departement
hadden gevormd, hetwelk in 1884 heeft plaats
gehad.
Achlum. Met den nortonpomp, die hier aan
de boterfabriek geslagen is, is het niet naar
wensch afgeloopen. De toevoer van water bleef
op den duur te onbeduidend om naar eisch der
behoefte er van te kunnen profiteered Daarom is
men te rade gegaan de buizen er weer uit te
trekken, maar dat moet dan toch met zooveel
moeilijkheden gepaard gaan, dat ook deze arbeid
voorloopig gestaakt is geworden. Verkieslijk ware
het wellicht geweest, toen men op geringere
diepte wel aardig water kon verkrijgen, op een
andere plaats een tweede pomp te slaan.
- De Maasbode levert in een artikel „Scheu
ring en vereeniging44 een betoog, dat het met de
liberale partij inderdaad slecht gesteld iszij is
geworden de conservatieve partij van 186070
en hare aanvoerders hebben de plaatsen ingeno
men van Heemskerk, de Brauw en Wintgens.
Van eene samentrekking tusschen haar en de
radicale groep is geen sprake meer. Er licht tus
schen beide groepen een diepgaand verschil hieruit
vooitkomend, dat de conservatieve groep, onder
leiding van de N. R. Crt, terugdeinst voor de con
sequentie van het liberale beginsel, hetwelk do
andere groep gerust meent te kunnen doorvoeren.
Ongetwijfeld zou de conservatieve fractie bij de
thans heerscbende partijgroepeering ten eene-
male het onderspit hebben gedolven, de inconse
quentie verliest het altijd, zoo een deel der Ka
tholieken haar niet op de been had gehouden. Dit
laatste moet nu ook, volgens de Maasbode,.blijven
geschieden ten opzichte van het Ministerie. Niet
alsof de Katholieke leden der Tweede Kamer het
Ministerie moeten blijven volgen door dik en dun,
maar wel zoolang het den conservatieven weg be
wandelt, zoolang de heer van Houten b. v. nalaat
als Minister de ideeën uit zijn geschriften in toe
passing te brengen, of zoolang de heer van der
Kaay zijn magonnieke aardigheden voor zich
houdt.
In plaats van een nieuwen mantel hebben
de post- en telegram-bestellers, wier tijd verstre
ken was om een nieuwen mantel te moeten ont
vangen, bericht gekregen, dat zij geen mantels
ontvangen en maar een afwachtende houding
moesten aannemen. Uit deze mededeeling maakt
men op, dat men bezig is met het laten maken
van een andere bovenkieeding voor deze beambten
en zij daarvan tegen den winter zullen voorzien
worden.
Tegenwoordig waren met inbegrip van het Be
stuur 8 leden.
De Voorzitter de Heer D. Fontein de Jong
opende de vergadering en wees er op, dat ver
schillende omstandigheden oorzaak zijn van de
late aanbieding der begrooting over 1894. De voor
genomen reorganisatie der Zuivelschool vorderde
veel tijd, vooral doordat de Prov. Staten van
Friesland in hunne zomervergadering van 1893 de
beslissing omtrent de aangevraagde provinciale
subsidie verdaagden tot de volgende zitting. Eerst
nadat die subsidie verleend was, konden stappen
bij de Regeering gedaan worden voor eene Rijks-
subsidie, daar de Provincie in dezen een voorbeeld
moest geven.
Het resultaat der aanvragen is geweest, dat de
Prov. Staten een jaarlijksche toezegging tot weder
opzegging gaven van 1500, terwijl het Rijk voor
1894 eene subsidie aanbood van 4000, onder
voorwaarde, dat de school 1 April heropend werd,
terwijl voor volgende jaren gerekend kan worden
op eene toelage van ƒ5000. (De heropening is be
paald op 2 Juli zoodat voor 1894 eene rij kssubsi-
die van f 35'JO wordt verwacht}.
De nieuwe Directeur de Heer Westra, ter ver
gadering aanwezig werd hierna gecomplimenteerd
door den Voorzitter, en gewezen op de eervolle
onderscheiding hem te beurt gevallen. Wel wacht
hem eene moeielijke betrekking, maar de benoemde
heeft in zijne vroegere betrekking getoond een
man te zijn van groote practische en wetenschap
pelijke bekwaamheid, waarom de Voorzitter ver
trouwt, dat door de gedane keuze de Zuivelschool
in het vervolg geheel aan haar doel zal beant
woorden, in welk geval eene schoone toekomst
voor den Heer Westra is weggelegd.
Vervolgens werd een waardeerend woord ge
sproken over de verdienstelijke wijze, waarop de
tegenwoordig waarnemende Directeur de Heer
Galama de Zuivelschool heeft geëxploiteerd.
Hierna geschiedde voorlezing der uitgebreide
notulen, welke onveranderd werden goedgekeurd.
Van den Minister is bericht ingekomen van de
goedkeuring der benoeming van den Heer Westra
op een salaris van 2500.
Nu kwam de rekening en verantwoording aan
de beurt, welke door eene Commissie bestaande
uit de Heeren Mr. W. A. Bergsma, Mr. C. A.
Römer en A. H. v. Slooten is onderzocht, waar
over een schriftelijk rapport werd uitgebracht.
In de eerste plaats bracht de commissie dank
aan den Heer M. Logeman, door wiens duidelijke
toelichting zij een gemakkelijk overzicht had ge
kregen over de rekening. De post onderhoud van
werktuigen ten bedrage van 912,59 trok de aan
dacht en overschreed aanmerkelijk de begrooting,
waarom het wenschelijk werd geacht, dat de Direc
teur vooraf machtiging van ’t Bestuur vraagt
bij dergelijke herstellingen.
Niettemin wijst de rekening een voordeelig saldo
aan, bij de vroegere rekening vergeleken, van ruim
500,De Commissie adviseert om het Bestuur
en den Heer Logeman onder dankbetuiging te
dechargeeren.
De Voorzitter brengt ook een woord van waar-
deering aan den Heer Logeman voor zijne be
moeiingen, waarop de vergadering besluit om ge
noemden Heer in een officieel schrijven dank te
betuigen.
De rekening werd daarna goedgekeurd met een
voordeelig saldo van 557,045.
Het verslag van den toestand en de werking
der Zuivelschool werd nu gelezen; waaruit wij
hieronder het voornaamste weergeven.
Bezoek van leerlingen.
De leerlingen die den twaalfden cursus der zui
velschool bezochten, in het verslag over 1892 nog
genoemd, verlieten op 1 Februari 1893 de school.
Voor zooverre ons bekend hebben zij voorloopig
de volgende werkkring gevonden, J. G. Hibma is
volontair geweest op de zuivelfabriek te Dronrijp,
daarna gedurende eenigen tijd werkzaam op een
kleine coöperatieve zuivelfabriek te Wemeldinge,
ten einde eenige ontmoete bezwaren bij de melk-
verwerking uit den weg te ruimen en is tegen
woordig als volontair te Stiens werkzaam.
P. H. de Jong en M. R. Kuperus zijn naar
Noord-Amerika vertrokken.
J. van der Vlugt W. Zzn. is als eerste aanwe-
zend werkman te Vledder (Dr.) op een zuivel
fabriek werkzaam.
B. Galama is voorloopig op de boerderij terug
gekeerd.
D. de Vries is als kaasmaker te Barsingerhorn
werkzaam geweest en tegenwoordig volontair te
Jelsum.
C. Harp heeft te Roordahuizum eenigen tijd ge
werkt, is nu naar de zuivelfabriek zijns vaders
teruggekeerd.
B. Zandstra is beheerder der zuivelfabriek te
Roden (Dr.) na te Wommels als volontair te heb
ben gewerkt.
De dertiende cursus der zuivelschool werd op
1 Februari begonnen, op 1 Mei geëindigd en hier
aan namen deel:
No. 82. P. Frankena,
door:
Noordwolde.
Hindeloopen.
Zierikzee.
Wommels.
Metslawier.
Diepenheim.
Koudum.
Jelsum.
Een persoon had gedurende vele jaren op zuivel
fabrieken gewerkt, de andere waren te voren niet
1 1 J ’’L* 1L
Bij het verlaten van den cursus hadden enkelen
voorloopig een betrekking gevonden.
No. 90. als eerste arbeider op een zuivelfabriek
te Gemert.
No. 93 als volontair op de coöperatieve zuivel
fabriek te Wommels.
No. 94 is hospitant geworden aan de zuivelfa
briek te Brenslau en heeft nu een betrekking ge
vonden als kaasmaker in Pruisen.
No. 96 en No. 97 zijn volontairs geworden res
pectievelijk te Irnsum en te Jelsum.
No. 91, is eveneens op een zuivelfabriek werk
zaam, van No. 95 is ons niets ter oore gekomen,
terwijl No. 92 op het ouderlijk landbouwbedrijf
terugkeerde, en zich aanmelde als leerling voor
een eventueel te openen cursus op 1 Nov. 1893.
De vijftiende cursus der zuivelschool, op 1
Augustus 1893 begonnen, en op 1 November
d. a. v. geëindigd werd bezocht door
A. J. de Ruiter, Munnikeburen.
E. Rienks,
T. Piersma,
II. Snijder,
T. Terwisscha v.
Scheltinga,
J. Postma,
G. Zijlstra,
Van deze personen was slechts een te voren in
zuivelfabrieken werkzaam geweest.
Op een in September gehouden bestuursver
gadering is besloten op 1 November niet een
nieuwen cursus te openen en de zuivelschool als
inrichting van onderwijs voorloopig te sluiten, tot
dat de hangende plannen voor reorganisatie vastere
vormen konden aannemen.
Voor een eventueel te openen cursus op 1
November hadden zich een 12tal personen als
leerling aangemeld.
In 1893 zijn geene pogingen aangewend een
voldoend aantal leerlingen voor een cursus van
vrouwelijke personen te krijgen.
Het aantal aanvragen om plaatsing van jonge
mannen was steeds veel grooter dan het aantal
beschikbare plaatsen, zoodat velen moesten teleur
gesteld worden.
Het personeel.
Op 1 Januari 1893 bestond het personeel aan
de school verbonden uit den directeur en den
vasten knecht-machinist benevens diens vrouw.
In de bestaande vacature van een assistent
werd einde Juni voorzien door de benoeming van
den heer Zijlstra te Workum.
Deze beeft de benoeming echter niet aanvaard
in verband met een elders gevonden betrekking.
Een nieuwe benoeming heeft niet plaats gehad.
Aan den directeur der zuivelschool is op diens
in begin September ingekomen verzoek, eervol
ontslag verleend, in te gaan met 1 December 1893.
De heer Persijn heeft een benoeming tot be
heerder van de zuivelfabriek op coöperatieven
grondslag te Neubrandenburg in Mecklenburg
aanvaard.
Besloten is, vooralsnog niet in de ontstane
vacature te voorzien, en eerst nadere besluiten
omtrent de reorganisatie der school af te wachten.
Met ingang van 1 November is in verband met
het staken der cursussen en het doorloopen der
melkleveringscontracten het verdere personeel der
school uitgebreid, en zijn tot 1 April 1894 in dienst
der vereeniging getreden.
B. Galama, Bolsward,
leerling van den 12en cursus en
No. 84 en No. 85 zijn volontairs aan zuivelfa
brieken, respectievelijk te Jelsum en te Oosterzee.
Van no. 86 hebben wij verder niets vernomen.
No. 87 en No. 88 hadden bij het verlaten der
school een betrekking gevonden aan
Bergum en
No. 89 is volontair te Marrum.
In dezen cursus heeft gedurende twee maanden
als tijdelijk bezoeker opname gevonden A. Aslan
uit Konstantinopel, die alleen aan de practische
werkzaamheden deelnam.
De veertiende cursus der zuivelschool van 1 Mei
tot 1 Augustus werd bijgewoond
No. 90. E. de Boer Tzn.,
91. N. Pauw Dzn.,
92. C. A. de Vlieger Jr.,
93. P. Noordenbos,
94. IJ. G. v. d. Veen,
95. J. P. Noordendorp,
96. H. Schurer,
97. P. v. d. Burg,
Sneek.
Sijbekarspel.
n
84. IJ. J. Swart,
85. H. C. Beets,
M. Kapteijn, Bolsward,
leerling van den 15en cursus,
sierd door den omgeslagen boord van het witte
hemd, dat uit het kamizool te voorschijn komt.
f
Bolswardsche Courant
r
T>
r>
•n
•n
r
•n
n
v
Af TT-L_”_
T)
