NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
BOLSWARD EN WONSERADEEE
I
en andere Molière-schoenen.
u‘ k n oopl aarsjes,
tdig en op maat verkrijgbaar.
ONZE DIENSTBODEN.
i
1894,
No. 25.
Drie en dertigste Jaargang.
1
DEMOCRATISCH OF MET.
BINNENLAND.
T
1
DONDERDAG 21 JUNI. g
IEKLAARSJES vanaff4.00.
VOOR
1'11
R. W.
1
te J O U R E.
ABONNEMENTSPRIJS80 Cents per 3 maanden.
Franco per post 95 Cents.
ADVERTENTIEPRIJS: 50 Cts. van 1—7 regels. Ver
volgens 10 Ct. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
1
Ki
b
P»
Q
M
hl
W
H
AANBEVELEND,
netjes afgeleverd.
van LEESTKLAAR-
il
Het is er Zaterdagmiddag heftig naar toe ge
gaan in de vergadering der Liberale Unie; doch
zonder strijd was het nu eenmaal niet mogelijk
tot klaarheid te komen.
En die klaarheid was noodig, niet alleen met
het oog op het verleden, doch ook met het oog
op de toekomst en o. i. niet het minst ’t vooruit
zicht van de van dit Ministerie te verwachten kies-
wetvoorstellen.
Met het oog op het verleden, omdat het bestuur
terecht wenschte, dat men een oordeel zou uitspre
ken over zijne houding bij de Kamer-ontbinding,
een houding, die niet anders mocht en kon zijn
met het oog op het verleden der Unie, haar uit
spraak over de kiesrechtuitbreiding in het alge
meen en over die van het vorige Ministerie in het
bijzonder.
Tegenover de toekomst, opdat de liberalen in
den lande weten, dat de houding van de Unie bij
de ontbinding een zeer ernstige was, dat het stand
punt, toen ingenomen, niet zal worden verlaten,
ter wille van een geleden echec, doch zal worden
gehandhaafd, met fier geloof in de zegepraal der
beleden beginselen.
Tegenover dit Ministerie, opdat het wete, dat
het grootste deel der liberale partij in den lande,
dat zich beslist heeft uitgesproken voor de demo
cratische richting, op die lijn en op geen andere
zich wil blijven voortbewegen.
Het Ministerie weet dus wat het van de voor
uitstrevende fractie te wachten heeft: zeker geen
schipperen met haar beginselen ter wille van het
behoud van een liberale meerderheid of zelfs van
een liberale regeering. Geen schipperen langer
om wat niet meer bijeen behoort kunstmatig bijeen
te houden.
De kamer-ontbinding is geen grap geweest. Men
moge haar beoordeelen en zelfs reroordeelen, dit
groot en practisch nut heeft zij ten gevolge gehad,
dat de bezwangerde politieke atmosfeer door de
donderbui van Tak gezuiverd is. Een zuivering,
die eerst in de Kamer, daarna in de Liberale ünie
en thans ook in den lande de zoo noodige frisch-
heid weder zal brengen.
De Liberale Unie heeft de democratische vlag
in top geheschen, en daarmee beslist kleur bekend,
zoodat geen twijfel mogelijk is.
Het is nu aan de aangesloten vereenigingen in
den lande zich te verklaren, of zij onder deze vlag
langer aaneengesloten met de Unie wenschen op te
trekken, of wel, dat men niet voornemens is lan
ger onder dit vaandel te dienen.
Zoo, en zoo alleen, komt het tot een zuiveren
toestand, waardoor men in de toekomst behoed zal
kunnen blijven voor de verrassingen, die de ge
nuanceerde liberale partij het vorig liberaal Minis
terie bereid heeft.
Er moet thans over de geheele liberale linie
kleur worden bekend.
Democratisch of niet!
Harlingen. Naar wij met zekerheid kunnen
mededeelen, zal de stoomboot Willem III van
de stoomvaart HarlingenAmsterdam in het
laatst dezer maand weder in de vaart worden
gebracht, zoodat alsdan weder een geregelde da-
gelijksche dienst, uitgezonderd Zondags, zal plaats
hebben.
Ongetwijfeld zal de gelegenheid, dagelijks de
hoofdstad te kunnen bereiken, menigeen aange
naam zjjn, daar een tochtje op zee, vooral om
dezen tijd van het jaar, bijzonder voor hen die
voor huu genoegen reizen, niet weinig uitlok
kend is.
Achluill. Nadat zich hier voor eenigen tijd
een paar gevallen van mazelen hadden voorge
daan, hoopte men dat het hierbij zoude blijven.
Thans evenwel is deze ziekte weer bjj anderen
uitgebroken, zoodat er nu zeer waarschijnlijk wel
meerdere gevallen zullen volgen.
De terp op het vierkant, overblijfsel van
der vaderen noeste vlijt en van het voormalig
convent van Ludingakerk, is verdwenen. De
laatste hand wordt nog aan het dempen en slech
ten van eenige laagten gelegd en dan behoort dit
werk, waarbij velen geruimen tijd financieel ge
baat werden door graven en vervoeren als an
derszins, weer tot de geschiedenis.
Eene vergissing. Des Zondags wordt te Hil
versum voor de kerkgangers3 maal de klokgeluid:
’s morgens om kwart voor zeven, om kwart voor
negen en ’s middags om kwart voor twee. De
klokkeluider ontwaakte Zondagmorgen tegen 5
uur en begon, in de meening dat het 2 uur later
was, vroolijk te luiden. De gevolgen bleven niet uit.
Kort daarna verscheen de gemeentebrandweer,
alsmede de vrijwillige brandweer en kwamen ook
eenige schutters opdageo, allen nieuwsgierig rond
kijkende, waar toch wel de brand mocht zijn.
Het slot van de vergissing was natuurlijk een
eindeloos gemopper.
Korte vreugde. Ze waren getrouwd te Am
sterdam. Nou, dat gaat gemakkelgk genoeg en
erg lang hadden ze dan ook niet stilgezeten bij
de vraag,' of ze het zouden doen of niet; vooruit
maar, als het hun verveelde, dan gingen ze maar
weer van elkaar af.
Ze waren dus getrouwd! In statigen optocht
verlieten bruid en bruidegom, twee stel ouders,
broers, zusters, neven, nichten, vrienden en ken
nissen het stadhuis. Bij de eerste de beste kroeg,
die ze tegen kwamen stelde de bruigom voor
„d’er eentje te pakken* op zijn geluk en dat van
zjjne vrouw. Daar was geen een van het gevolg
vies van en de hooge hoeden en de veelkleurige
omslagdoeken verdwenen één voor één achter
het groene gordijntje.
Toen ze d’er allemaal eentje gepakt hadden
liepen ze verder, maar verder dan tot het vol
gende snaps-huisie konden ze het op hun eene
been niet brengen; er werd dus daar een tweede
bij gekocht.
Zoo ging het door tot in de Anjeliersstraat;
bijna geen tapperij werd overgeslagen. Zoetjes
aan hadden een paar leden van het gezelschap
’m om gekregen; een hunner maakte een hate-
brengt meer dames dan vrouwen te voorschijn,
en altijd valt de verantwoordelijkheid daarvan op
de moeders, wijl zij hare dochters niet voor de
huiselijkheid opvoeden. Velen onzer jonge vrou
wen trouwen, zonder van eene huishouding meer
te verstaan, dan hoe men de soep met den lepel
naar den mond moet brengen; maar juist door
dat de moeder hare dochter niet in de keuken den
weg leert kennen, levert zij haar kind onbarm
hartig aan de genade van de meid over; want dit
is juist de toetssteen, in hoeverre de meid tegen
hare jonge meesteres in oppositie kan komen;
reikt deze wetenschap alleen tot de keukendeur
en niet verder, d. i. kan zij niet kort en bondig
op de gedane vraag antwoorden, dan is zij redde
loos verloren en de speelbal van hare meid. Zij
kan niet tegenspreken, eenvoudig omdat zij geen
kennis van zaken heeft; daardoor verliest zij het
ontzag en de achting, die haar als vrouw toe
komen, en wat nog het ergst is, zij wordt om hare
onwetendheid achter haar rug uitgelachen en be
spot.
B.
Hierover lezen wij in het Adv. Blad van Joure
We zijn er geweest, om er wat van te kunnen
vertellen. Sommigen stellen hierin misschien
eenig belang.
Te acht ure dan, zou de voorstelling beginnen.
We waren op tijd, doch vonden slechts een paar
heeren aanwezig. De heer Wallner zag zich
dus genoodzaakt rekening te houden met het
bekende Jouwster half uurtje. Hij stelde wijse
lijk voor nog een oogenblikje te wachten en zoo-
als we vermoedden, kwamen er gedurende dien
tijd zoo voor en na nog eenige heeren kalmpjes
binnen stappen. Om half negen was alzoo het
gezelschap compleet, ’t Was echter klein, ’t
bestond hoogstens uit een dertigtal, waaronder
een viertal dames. Trouwens, dit was ook haast
te voorzien. Een zomeravond leent zich al heel
moeilijk voor een uitspanning, waarvoor men
naar een bovenzaal van een hotel moet. Ieder
heeft zijn drukten, men kan moeielijk om acht
uur klaar en wat ’t ergste is, ’t wordt allicht
laat, terwijl de dag weer zoo vroeg begint.
Bovendien, er zijn er mogelijk ook geweest, die
zich weinig van den avond voorstelden en zich
maar liever niet lieten bedriegen bij al de be
driegerij, die er in de wereld is. Hoe dit zij,
wij hadden het genoegen, den heer W. voor ons
te zien optreden. Hij sprak Duitsch, doch zoo,
dat het voor een ieder vrij goed te verstaan was.
Nadat hij ons op de hoogte gesteld had, op
welke wijze hij werkte, liet hij achtereenvolgens
eenige heeren bij zich op ’t tooneel komen, om
een en ander nog eens aanschouwelijk voor te
stellen en een geschikt medium uit te zoeken.
Om nu te beginnen, gaf hij aan een dezer heeren,
een speld, teneinde deze in zijne afwezigheid
ergens te verstoppen. Wallner en zijn vriend,
die bij den ingang der zaal zat, om de entrée’s
in te vorderen, verlieten nu de zaal en begaven
zich naar de gelagkamer van het hotel, gecon
troleerd door een van het gezelschap. Door ons
werd nu overwogen, waar de speld het best te
verbergen. Een kwam op ’t denkbeeld haar te
steken in de punt van eene der sigaren in een
sigarenzakje en dit te verstoppen in den binnen
zak zijner jas. Men vond dit algemeen goed en
toen het gedaan was, ging een onzer den heer
Wallner waarschuwen. Deze kwam daarop boven,
riep ’t medium bij zich op ’t tooneel, verzocht
hem met de rechterhand den pols zijner linker
hand stevig te omklemmen en vervolgens, scherp,
geregeld en bevelend te denken in dezer
voege: Ga in de zaal; loop naar het 3etafeltje,
ga naar den persoon in kwestie; ontknoopt zijne
jas; tast in zijn zak, enz. enz.
Wat waren wij in spanning, te zien, hoe dat
zou afloopenWelnu, ’t medium omvatte zijn
pols en daar ging het met vaart de zaal in, bijna
regelrecht op den persoon in kwestie toe. Bij
dezen hield Wallner stand, betastte hem een
oogenblik, ontknoopte vervolgens zijn jas en
haalde de bewuste speld te voorschijn. Bjj luide
toejuichingen steeg een kreet van verbazing op
bij zoo iets onbegrijpelijks.
Opnieuw ging Wallner naar beneden, weer
gecontroleerd evenals den voorgaanden en eiken
volgenden keer.
Wij spraken nu af, dat hij van een gasorna
ment eene bepaalde pit zou uitdraaien en weer
opsteken. Wallner komt weer op de zaal, gaat
.^_z -LV11U1 1 u'J'Jt
lijke opmerking, anderen beantwoordden hem en
spoedig was nu de Anjelierstraat een slagveld
gelijk. Aan den eenen kant de partij van de bruid,
onder aanvoering van de gesluierde jonge vrouw;
aan den anderen kant de partij van den bruigom,
door dezen aangevoerd.
Toen ze elkaar flink hadden toegetakeld wierp
de bruid den bruigom haar sluier in het gezicht
en met de mededeeling dat ze „nou al zat van-
em had“, ging zij met haar partijgenooten naar
de Egelantiersdwarsstraat.
Reeds sedert Mei 1893 komen in de pro
vincie Zuid-Holland gevallen van pokziekte voor,
waarvan het aantal gaandeweg zeer is toegeno
men. Vooral de gemeenten Rotterdam, Charlois,
Barendrecbt, Delft, Herkingen, ’s-Gravenzande
en Kralingen werden daardoor getroffen. De
krachtige bestrijding der ziekte vorderde groote
uitgaven, die voor een groot deel ten laste van
het Rijk kwamen. Hoewel de ziekte nu schijnt
af te nemen, zijn nog vele vorderingen ten laste
van den betrekkelijken post op de begrooting
van Binnenlandsche Zaken te verwachten. Bij
eene suppletoire atnvraag wordt ter bestrijding
daarvan de post met f 100,000 verhoogd.
Het daartoe strekkende wetsontwerp is bij de
Tweede Kamer ingekomen.
Toen te Rotterdam de verordening voor de
inkomstenbelasting werd vastgesteld, werd door
den heer van Raalte de verzekering gegeven,
dat de nonvaleurs streng vervolgd zouden worden,
en toch wordt beweerd, dat 'in geen enkele stad
van Nederland zooveel nonvaleurs op het gebied
der belastingen voorkomen dan te Rotterdam.
Nu wil men beweren, dat dit juist te wijten
is aan de lankmoedigheid der Rotterdamsche
ambtenaren in plaats van aan hun streng optre
den en werkelijk wanneer men afgaat op hetgeen
een belastingschuldige, die er eens de proef van
wilde nemen, ondervond, dan heeft dit heel veel
schijn van waarheid. Eerst ontving hij de ge
bruikelijke waarschuwing, aanmaning en dwang
bevel, alles om binnen drie dagen te betalen.
Voorts hoorde hij echter in de twee volgende
maanden niets meer en werd toen opeens verrast
met een briefje in den vorm van een memoran
dum, waarin gedreigd wordt dat aan het dwang
bevel uitvoering zal moeten worden gegeven door
inbeslagneming en verkoop van goederen volgens
de wet, als tenminste niet binnen acht dagen
betaald wordt. Nu zou men meenen dat het ernst
begon te worden en werkelijk is men bij enkelen
tot inbeslagneming overgegaan, doch tot verkoop
schijnt men het niet te laten komen.
Bij lodgers dreigt men met thuiszending van
garnisaires, onder mededeeling dat er reeds bij
vier personen garnisaires zijn geweest. Men zeide
er echter niet bij of deze al of niet onverrichter-
zake zijn teruggekeerd, welk laatste het geval
schijnt geweest te zijn.
Aan het Hbl. wordt het volgende geschreven:
„Ik heb in uw geacht blad wel verscheidene
voorbeelden van invulling voor de bedrijfsbelas
ting gevonden, maar geen dat betrekking had
op menschen zonder kapitaal, en daar ik tot deze
klasse behoor, heb ik daarom ter „bevoegde
plaatse14 inlichtingen gevraagd, die ik hierbij
mededeel:
1. Iemand die een vast salaris heeft, bv. amb
tenaar, kantoorbediende, koetsier, tramconducteur
enz., is verplicht het bedrag van zijn salaris op
te geven, maar hierbij behoort nog de specificatie
der emolumenten, als gratificatie, uitkeeringen,
winstaandeelen, fooien, kostgeld enz., alles nauw
keurig gespecificeerd. De commissie die de biljet
ten controleert is belast, te oordeelen of de uit
gave sluit met levenswijze, woning, kleeding,
dienstbode, zomers buiten wonen enz. enz. en
heeft het recht den aanslag ambshalve te verhoo-
gen en 25 pet. boete op te leggen.
2. Winkeliers, commissionairs, makelaars enz.
mogen alleen hun kapitaal invullen, hunne ver
dienste wordt ambtshalve op ia lo. vermelde
gronden geschat, tenzij die persoon voor 15 Mei
een invullingsbiljet heeft gevraagd, ingevuld en
bezorgd. Dit hebben zeker zeer weinigen gedaan.
De wetgever heeft met de uitreiking van een
brevet van onbekwaamheid of anderszins, naar
mijn inzien, duizenden belastingschuldigen geen
compliment gemaakt, wel gegriefd en reden tot
ontevredenheid gegeven, die in den tegen woor-
digen tijd vermeden had kunnen en moeten worden.
Het verwondert mij dat geen enkele kiesver-
eeniging ol buurtvereenigiug deze belasting eens
onderhanden heeft genomen. Het geld is zeker
nog wel te betalen, maar de behandeling had nog
wel iets humaner kunnen zjjn. Zooals het nu is,
schijnt het dat, wat door de groote mazen valt,
door den kleinen burger betaald zal moeten wor
den; wat beduidt anders dat dreigement van 25
pet. boete?
Een herziening van deze wet in fatsoenlijke
en billijker termen zal noodig zijo.“
Het burgerlijk armbestuur te Kolhorn maakt
armenzorg dienstbaar aan de waarzeggerij, waarbij
het zich tegelijk van een armlastig gezin ontdoet.
Echtgenooten en kroost worden van behoorlijke
kleeding voorzien en men laat eene tent maken,
tot woning geschikt, waarmede men de kermis
sen zal rondreizen, om met waarzeggen het brood
te kunnen verdienen. De vrouw beweert, deze
kunst goed machtig te zijn, en genoemd be
stuur schijnt hiervan ten volle overtuigd. De
Alltm. Ct. maakt het feit wereldkundig.
daarna het boekvervolgens slaat hij op pag.
194, zoekt en zoekt, doch merkt dat hij zich
vergisthij bladert om tot 94, vindt weldra het
woord en wijst met de speld de bewuste letter aan.
Sterker proefstuk kon moeielijk gedaan worden,
ofschoon het ook al niet eenvoudig was, in een
bepaalden vestzak een horloge te vinden en dit
met een bepaalden te zoeken sleutel een uur
terug te draaien, hetwelk toch ook in zooverre
gedaan werd, als de niet passende sleutel zulks
toeliet.
Gij denkt bij het lezen van dit verslagje, „een
afspraakje gemaakt met ’t medium Neen mijn
heer Dit is niet waarDe heer W. was niet
aan één medium gebonden. Wel vijf a zes ver
schillende personen hebben als medium dienst
gedaan, nu eens met omklemming van den pols,
dan weer met den heer W. verbonden door een
ketting, dat in de rechterhand werd vast gehou
den, ja zelfs zonder eenige verbinding, alleen
door den gedachtenlezer op korten afstand met
gestrekten arm te volgen, alsof de ketting werd
vast gehouden.
Gehypnotiseerd werd er niet. Wallner verklaar
de, dit alleen te mogen doen in een besloten
gezelschap. Alleen om eenig begrip van bypno-
tiseeren te geven, paste hij zijne kunst toe op
een konijn en een duif, welke dieren hij met
geringe moeite een geruimen tijd als dood op
den rug liet liggen.
Dat het den gedachtenlezer aan bijvalsbetui
gingen niet ontbrak, ligt voor de hand, te meer,
als we zeggen dat hij eene aller innemendste per
soonlijkheid is.
Na afloop der verschillende seances verklaarde
hij, dat zijn werk, iets zeer natuurlijks en geens
zins iets bovennatuurlijks is, niets anders dan
eene fijne werking van uiterst gevoelige zintuigen.
Hij beweerde geheel af te gaan op de onwille
keurige bewegingen van de hand, de ademhalings
organen, enz.
Toen we om elf uur naar huis gingen, waren
eenige heeren druk bezig den heer Wallner te
animeeren zijn bezoek aan Joure te herhalen,
zoodat we alle reden hebben te vermoeden, dat
hij nogmaals hier zal optreden, maar dan bepaald
in een besloten gezelschap om mede een proeve
van hypnose te geven.
Ik ben een burgervrouw en behoor onder hen,
die het woord „huisvrouw14 letterlijk opvatten, d.i.
binnen hare eigen vier muren blijven en niet naar
de pen grijpen, om in het publiek gehoord te
worden; doch daar de klacht over de dienstmeiden
tegenwoordig zoo algemeen is, meende ik de ma
nier en methode, welke ik volg, wel eens in wijder
kring te mogen meedeelen. Misschien dat dan wel
de eene of andere der vrouwen, wie de zaak we
zenlijk ernst is, mij de wijze van doen nadoet,
waarbij ik althans mij altijd goed heb bevonden.
Vooreerst geef ik aan mijne dienstboden een
eenvoudigen maar daarbij stevigen en zindelijken,
alsook overvloedigen kost; vervolgens behandel ik
haar altijd gelijkmatig vriendelijk, geef mijne orders
eenvoudig on bepaald, schoon nooit uit de hoogte,
en heb daarvoor de voldoening dat ik zelden of
nooit hetzelfde behoef te zeggen. Verder zie ik
niet iedere kleinigheid, en waar ik knorren moet,
geschiedt dit met weinige en ernstige woorden,
zonder dat ik daarbij een scherpen of barschen
toon aanneem. Ik zelve draag in huis altijd een
voudige, doch zindelijke kleedingmoet ik om uit
te gaan, eens wat meer aan mijn toilet doen, dan
kleed ik mij terstond na mijne thuiskomst weer
om en berg de betere kleeding weg. Zoo doe ik
ook Zondags door mijn beste goed na het gebruik
dadelijk weer af te leggen en op zijne plaats te
brengen. Hierdoor leg ik stilzwijgend aan mijne
meiden de verplichting op, om hetzelfde te doen,
en heb het voordeel van steeds nette, maar ook
spaarzame dienstboden te hebben.
Ik vraag nooit naar den vorigen dienst, gelijk
ik ook nooit over mijne vroegere meiden uitlaat, i
Als dat niet te vermijden is, gewaag ik alleen van
hare goede hoedanigheden, waardoor ik ’t niet te I
minachten verlangen in haar opwek, zich zoo te I
gedragen, dat ik later van haar ook met lof kan L
spreken. Mijne kennissen vragen mij vaak, hoe ik
’t aanleg, om altijd zulke knappe en vlijtige mei- A
den te krijgenen vertel ik haar dat, dan willen
zij nauwelijks gelooven, dat eenvoudig eene gelijk-
matig vriendelijke beredeneerde, nooit grillige of -
knorrige behandeling zooveel afdoen kan. Nog MODELLEN,
nooit heeft eene meid tegenover mij het verschul
digd respect uit het oog verloren. i
De dienstbodenkwaal ligt overigens dieper; zij Hg 011
oefent op al onze maatschappelijke toestanden, op erkrjjgbaar alle soorten
onze families en hier vooral op de opvoeding onzer
kinderen invloed uit. Ieder opvolgend geslacht'1
Bolswardsche Courant
u
L*J
M
N
M
I
