NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
B0LSWAR8 £R WONSER ADEEI.
N A J A A B»
A
f
I
I
L
t
1894.
Drie en dertigste Jaargang.
No. 43.
25
DONDERDAG 25 OCTOBER. g
I
J
I
C
a
5KIE ETUIGE.
BINNENLAND.
Blauwpoort,
versch
BUITENLAND.
I
VOOR
bij den boekhandelaar
ALLE DAGEN
ïl
ABONNEMENTSPRIJS80 Cents per 3 maanden.
Franco per post 95 Cents.
ADVERTENTIEPRIJS50 Cts. van 1—7 regels. Ver
volgens 10 Ct. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
ft
1
i
I
Te Neurenberg was de boekhoudster der
Vereeniging tot ontwikkeling van vrouwelijke
werklieden benoemd tot afgevaardigde naar de
algemeane vergadering der socialistische partij, die
nu te Frankfort is geopend. Naar aanleiding
daarvan heett de burgemeester van Neurenberg
eene huiszoeking gehouden, om iets naders omtrent
de werkzaamheden dezer Vereeniging te verne
men. Het bleek toen, dat zij zich ook met politieke
zaken bezig hield, en daar de Beiersche wet aan
vrouwen alle deelneming aan vereenigingen van
politieken aard verbiedt, is zij op hooger last
ontbonden.
De telegrammen uit Livadia luiden heden
niet ongunstiger, maar evenmin gunstiger. De
Keizer van Rusland bracht den nacht van Zondag
op Maandag grootendeels slapende door. Hij stond
gisteren op den gewonen tijd opde eetlust was
iets ronderde krachten zijn niet toegenomen.
Te WarsCuuu "ernam men dat de Keizer al
sinds het spoorwegongeluk: bij bw«ki lijdende is.
Hij moet toen in de beide zijden 8ici'« druk-
kingen hebben ondergaan, die wellicht ook U
nieren hebben beleedigd.
De Keizerin lijdt nog steeds aan zenuwtoe
vallen tengevolge van de gebeurtenissen der laatste
weken, die haar, toch reeds zwak, gestel hebben
geschokt. Ook geeft de toestand van Grootvorst
George, den tweeden zoon des Czaren, die aan
eene longziekte lijdt, aanleiding tot ernstige on
gerustheid. Men beschouwt den toestand van
dezen Prins als hopeloos.
'I
E
Op het platteland van Saksen, eene provincie
van Pruisen, is gebrek aan daglooners, zoodat,
wanneer daarin niet spoedig wordt voorzien, het te
vreezen is, dat een groot deel van de nog te veld
staande aardappelen en rapen, wanneer het begint
te vriezen, verloren zal zijn. De pogingen eener
landbouwvereeniging te Halle, arbeiders van elders
te krijgen, zijn mislukt, daar men in Silezië,Posen
en Pruisen in hetzelfde geval verkeert, waarschijn
lijk, omdat wegens de in Rusland heerschende
cholera geen arbeiders uit dat rijk worden toege
laten. De Hallesche vereeniging heeft zich nu tot
de steden der provincie gewend met het verzoek,
zoo spoedig mogelijk maatregelen te nemen, opdat
de bij haar overbodige werkkrachten, ten minste
tijdelijk, naar het platteland terugkeeren.
Zij zou misschien gaarne zien, dat de gemeente
besturen in de bestekken voor de gemeentewer
ken voorschreef, dat alleen werklieden mogen ge
bezigd worden, die sinds t vee jaar in de gemeente
metterwoon gevestigd zjjn;dat niemand onder
stand kan genieten die niet reeds twee jaren in de
gemeente woont; dat men niet op de gewone
tegemoetkomingen aan onvermogenden kan aan
spraak maken als men geen twee jaren verblijf
heeft gehouden binnen dezelfde gemeente, enz.
Bepalingen, die het verkeer en de individueele
vrijheid belemmeren, zal men in de oude archieven
wel in genoegzamen getale kunnen opdelven.
met een dicht lijkkleed bedekt, begraven is'het
echter nog niet, dan eerst moet de wit-zachte
sneeuwsluier zich over stad en land verspreiden.
De herfst bereidt ons voor op het sterven der
natuur en een stille, smartelijke gedachte aan al
wat daar vroeger schoon en goed en glanzend was,
komt in het hart van den mensch op, wien dit
alles door het moede hoofd speelt.
Geel, bruin, rood en groen. Een prachtige scha-
keering der heerlijkste kleuren. Een mengeling
van hoop, vertrouwen en ontzegging.
Veel ontneemt ons de herfst, maar o, zooveel
geeft ze ons weder in het schoone in woud en
beemd.
Het groene mos verdroogt en wordt zachtbruin,
de bladeren zijn rood, groen, geel en de zonne
werpt over dit alles een waas van doorzichtig fijn
goud, dat schittert en opwekt en verbleekt met
het scheiden der dagvorstinne, waarna alles zich
hult in kil-koude nevelen die alles somber doen
schijnen.
De nacht daalt met zwaar-zwarte vleugelen
over de aarde en wordt koud, ijzig koud, aan den
diep-blauwen hemel schittert de avondster, met
helderen glans. Ontelbare kleine lichten zweven
aan het donkere firmament en daaronder is alles
somber, nat en grijs.
Schoon is de herfst, als de geleidelijke o ver gang
tusschen warmte en koude, leven en dood, schoon
heid en stille doodsheid guur en koud is de herfst
de voorbode van den naderenden dood ook in het
korte menschenleven, dat zwaarsleepend het einde
nadert, totdat het komt, onverwacht, met achter
lating van vele onvervulde wenschen en veel
kwaad, dat men niet meer heeft kunnen goed
maken.
De herfst des levens is eene aanmaning voor
den sterveling te doen, wat zijne hand nog te doen
vindt, goed te maken wat hij misdreef, zegenend
beide handen op te heffen om kalmzalig heen te
kunnen gaan.
Witmarsum. Wat drie weken al niet doen
kunnenVoor ruim diie weken leverde een
verbouwer van bieten alhier een gedeelte dezer
vruchten volgens contract af. Heden
volgde de tweede aflevering. Voor de eerste
bieten, zijnde van een vierde pondemaat, maakte
hij f 17voor de tweede levering de vrucht
van één pondemaat ruim f 117. En toch,
vruchten van hetzelfde land en tegen denzelfden
prijs verkocht! In de drie a drie en een halve
week zijn de bieten alzoo per pondemaat voor
f 49 gegroeid, ’t Is onbegrijpelijkMaar bij
de eerste levering waren ook de meeste bieten
niet zwaarder dan een half pond, bij de tweede
waren er vele bij van 5 pond. Wel een bewijs,
dat de vrucht nog lang niet klaar was, toen de
eerste aflevering moest geschieden en dat het in
’t belang van deu verbouwer zou zijn, indien
hij, volgens contract, wat later kon leveren.
Maar nu is hij gebonden aan den tijd door den
fabrikant bepaald. Vooral in jaren als dit,
wanneer de biet veel te weinig zon en warmte
heeft gehad, zou eene latere aflevering voor den
boer van belang zijn.
Ried. De Kerkvoogden der Herv. kerk alhier
zijn begonnen te breken met de gewoonte om het
land, behoorende aan de kerk, bij kleine stukken
aan ingezetenen publiek te verhuren. Het pas
aangekochte land zal, tegen een gestelde huursom,
berekend naar 40 gulden per pondemaat, bij
kleine stukken aan de liefhebbers, bij voorkeur
leden der kerk, in gebruik worden afgestaan.
Ofschoon de huursom nog wel wat hoog is, moet
men toch erkennen dat er een stap in de goede
richting is gedaan. Naar wij hopen en vertrouwen
zal men ook met het andere aan de kerk behoorende
land, wauneer de huurtijd daarvan geëindigd is,
dezen weg inslaan. Èran. Crt.
Slieek, 22 Oct. Aan de op heden gehouden
le kalvermarkt werden 76 kalveren aangevoerd.
De handel was vrij vlug.
Voor goed soort besteedde
prijzen.
Wonseradeel, 20 Oct. Bij de door het
gemeentebestuur gehouden aanbesteding van het
uitdiepen der Ferwoudervaart zijn de volgende
inschrijvingen ingeleverd G. Dijkstra te Bols-
ward f 2424, C. Dijkstra te Corn werd f 2397,
F. R. Feenstra te Bolsward f 2365, L. deVries
te Dedgum f 1970, B. Visser te Piaam f1825 en
P. v. d. Plaats te Piaam f 1739.
De gunning is aangehouden.
Heerenveen, 21 Och Zekere K. K., die
sedert jaren vrachtrijder is van Tjalleberd op
Heerenveen v.-v., verliet gisteren middag naar
gewoonte om 5 uur met zijne bevrachte kar,
bespannen met twee honden, Heerenveen, om de
terugreis te aanvaarden naar Tjalleberd. Daar
hij ongewoon lang uitbleef, werden de huisge-
noofen ongerust en toen ze gingen zoeken, von
den ze de kar met de beide honden er voor on
beheerd op don straatweg te Terband, terwijl
K. K. nergens te vinden was. Eerst heden mor
gen elf uur werd zijn Ijk uit een sloot aan den
weg onder Tjalleberd opgehaald.
In bijna alle groote en kleine gemeenten
van ons land worden thans inzamelingen gehouden
ten behoeve der verminkten en de betrekkingen
der gesneuvelden in den strijd in Indie. Enkele
gemeenten wachtten nog misschien om te zien
wat er nog noodig is, zoodat de ingezetenen
daarnaar het bedrag hunner giften kunnen regelen.
Dit zal dan nog al aanzienlijk moeten wezen,
want daar het voornemen bestaat van de ontvan
gen bijdragen een fonds te maken, moet de „steun-
kracht“ van eene gift slechts op het vijf-en-twin-
tigste van het bedrag worden geschat. Dat kapi-
taliseeren van de giften toch stelt wel in staat
om ook latere slachtoffers te kunnen helpen, maar
voor het oogenblik belet dit naar de behoeften te
en alle soorten BANKET.
v5TTüTrtrwrngUcTr^’""TTnnr=:"^Tn brand te stichten. Te
Oudenbosc.h vreest men dat een der dorpsgenooten
met die gevaarlijke kwaal is behept.
Binnen weinige dagen is er in den omtrek vier
maal brand geweest. Tweemaal gelukte het dien
in den aanvang te stuiten, doch Woensdag brandde
in den Sint-Maartenspolder en Donderdag op het
zoogenaamde Gors een boerderij tot den grond
af. Eenig klein vee kwam daarbij om. Daar de
opgeborgen oogst niet verzekerd was, is de schade
groot, vooral voor den landbouwer Kuistermans,
op het Gors.
Een vijftal jaren geleden deed zich hetzelfde
verschijnsel voor.
Kindermoord te Rotterdam. Op grond van
de mededeeling, dat een 24-jarige ongehuwde
moeder heimelijk was bevallen, deed de Rotter-
damsche politie een huiszoeking en vond het
lijkje van een pasgeboren kind van het vrouwelijk
geslacht in een lade der linnenkast. Op het lijkje
waren sporen van geweld, een roode striem om
den hals, waar te nemen. Het huis wordt door
politie bewaakt, daar men de moeder, wier toe
stand bedenkelijk is, niet kan vervoeren.
Wat is een wonder Een predikant in een
onzer Zuid-Hollandsche steden had in zijn preek
veel over wonderen gesproken. Een boer, die
daarvan maar geen goed idee kon krijgen, vroeg
na de preek aan zijn buurman den smid hem
eens nader te verklaren, wat eigenlijk een won
der was. De smid beloofde aan dit verzoek te
voldoen en zeide, dat hij maar even zou wachten.
Terwijl ons boertje daar stond te droomen,
kreeg hij plotseling een zoo hevigen slag op de
schouder, dat hij verschrikt op zijde sprong. Heel
bedaard vroeg den smid hem nu, of hij dat ge
voeld had. Jawel en niet weinig ook! was zijn
antwoord. Nu, hernam daarop zijn leermeester,
als gij dat niet gevoeld had, dan was dat een
wonder geweest.
Te Breda is, op aanwijzing van eene vrouw,
de politie eene gansche dievenbende op het spoor
gekomen, benevens de helers. Nadat een bakker
en diens vrouw gearresteerd waren, op vermoeden
van heling, zijn nog vier personen als zoodanig
voor den rechter moeten verschijnen.
De methode van dr. Roux te Parijs tegen
kroep en diphtheritis, bestaande in een inspuiting
met een „serum,is volgens de Echo, Vrijdag
te Amsterdam toegepast door de heeren dr. Schip
pers en Blooker Jr. op een kindje, dat in hevige
mate aan diphtheritus lijdende en genoegzaam
opgegeven was. Het resultaat der inspuiting was
verrassend.
De kleine, die Vrijdagavond van benauwdheid
scheen te stikken, zat Zaterdagmorgen bij de
komst der doctoren in het bedje te spelen.
werk te gaan. Men zal een aanzienlijk fonds bij
eenbrengen, maar zij die thans aan hulp behoefte
hebben zijn er maar weinig door gebaat.
Zij, die de zaak in handen hebben, zijn onte
genzeggelijk mannen, aan wier leiding men zich
en zijn geld mag toevertrouwen, maar toch kan
men de vraag niet terughouden „Zou men niet
kunnen beginnen met hen te helpen die het nu
noodig hebben, om dan van de rest een fonds te
maken.
Misschien is dit de bedoeling dan hebben
wij niets gezegd. Is het de bedoeling niet, dan
zij het denkbeeld in overweging gegeven.
Arnh. Crt.
Naar aanleiding der in 1895 in Amster
dam te houden hotel-tentoonstelling, maakt men
de volgende opmerkingEr zullen op die
tentoonstelling dingen te zien zijn, die zelfs niet
dan van zeer verre in eenig verband staan met
het eigenlijke hotelwezen daarentegen ontbreekt
er een factor, die zeker wel als een der voor
naamste op dat gebied dient aangemerkt, n.l.
de kookkunst.
In eene mededeeling omtrent de klok te
Drempt word*' >n- C*—sre-
men vrij hooge
De bakkersgezellen te Amsterdam spreken
het tegen, dat door hen een werkstaking wordt
voorbereid.
Te Apeldoorn wilde na afloop van de mid
dagvoorstelling van de Pawnee Bila’s Wild West
Show de eigenaar van een herentent, die daar
nog van de jaarmarkt stond, een bezoek brengen
aan den stal der Indianen, hetwelk deze niet
wilden toestaan, waarop de berenleider een der
cowboys een slag op het hoofd toebracht. Eenige
andere cowboys en de Indianen snelden hun
makker te hulp en te zamen vielen zij den man
aan. Gelukkig trad een heer, die het dialect der
cowboys machtig was, tusschenbeide daar de beren
leider er anders niet zoo gemakkelijk zou zijn
afgekomenthans bekwam hij slechts eenige
betrekkelijk geringe kneuzingen en wonden, die
zeker spoedig genezen zullen zijn.
Bij een bierhuishouder te Dordrecht is Zon
dagnacht inbraak gepleegd door middel van het
uitsnijden van een glasruit. Uit de lade van het
buffet is een vrij aanzienlijk bedrag aan Engelsche,
Fransche, Amerikaansche en Hollandsche munt
stukken gestolen, niettegenstaande hij en zijne
vrouw in de onmiddellijke nabijheid van het
buffet sliepen. Zij hebben niets van de inbraak
en ontvreemding gemerkt.
I De politie heeft de hand gelegd op zekeren W.
F. H., oud 25 jaren, Duitscher, die eerst sedert
den 14 dezer uit de gevangenis was ontslagen.
ra Hij was nog in het bezit van het grootste ge-
deelte van den buit.
In eene Duitsche school kwam bij het
-godsdienstonderricht de bekende geschiedenis van
imhhm het penninkske der weduwe ter sprake. De
onderwijzer had met een paar voorbeelden de
11 zaak toegelicht en vroeg eindelijk aan de klasse
JL’hoeveel wel het penninkske, dat de arme weduwe
geofferd had, waard zou zijn geweest. Een meisje
gaf zonder zich te bedenken, ten antwoord: „12
mark, 43 pfennig”
Toen haar gevraagd werd, hoe zjj aan dit ant
woord kwam, toonde zij den katechismus, waarin
Het wel stond: „Het penninkske der arme weduwe. Mark.
BRO 12, 43.“ (Markus, hoofdstuk 12, vers 43.)
ei Een zeventigtal sociaal-democraten onder
namen Zondagmorgen een progandatocht naar
^Losser. Deze tocht heeft, volgens de Zw. Ct., een
^7 zeer kalm verloop gehad. Omstreeks te elf uur
kwamen zij, onder begeleiding van eenige man-
x''’schappen der Kon. maréchaussée te dorp Losser
^aan, toen juist de godsdienstoefening in de kerk
was afgeloopen. Met ijver werden couranten ver
spreid, die echter voor het meerendeel verscheurd
werden of wel gebruikt om het aansteken van pijp
sn sigaar te bevorderen, daar zulks bij het gure
weder met een lucifer niet zoo gemakkelijk ging.
De meesten gingen bedaard huiswaartsanderen,
~*ie nog in afwachting waren van hetgeen er ge-
'euren zou, en zich het heen en weer drentelen
’og eenigen tijd wilden getroosten, trokken ook
angzamerhand weg, zoodat, toen de stoet zich in
'eweging zette en zich in de richting begaf van
‘e plaats, alwaar gesproken zou worden, slechts
'en klein getal nieuwsgierigen volgde. Op een stuk
yeiland, dat aan den openbaren weg gelegen is,
held men stil. Pieterson klom daar op een wagen
in hield een toespraak. Ook van Kol bracht nog een
voordje in het midden, waarna Pieterson bekend
naakte, dat hiermede de vergadering gesloten
vas. Allengs ging ieder zijn weg, terwijl niet de
ninste ongeregeldheid plaats vond.
Een druk baantje. Te Krommenie doet
!ich het eigenaardige geval voor, dat er in 1895
Vel een weeshuis, een weesvader en moeder en
tegenten zullen zijn, maar geen enkele wees.
Voor eenige jaren werden er nog 56 weeskin-
«eren verpleegd; de heer Minnes en echtgenoot
berden destijds het bestuur.
De weinige ouderlooze kinderen, die aldaar op
flt oogenblik zijn,zijn bij particulieren opgenomen.
Een zeldzame misdaad. Te Herwijnen heeft
^n ernstige misdaad plaats gehad. Een jong
ftartje, dat geen kans zag de toestemming der
Qiders tot hun huwelijk te verkrijgen, heeft an
deren uitgenpodigd als „papa“ en “mama,, op
b treden. Daar aldus een akte van bijzondere
«feteekenis valsch onderteekend is, zal deze zaak
Noor de gedienstige vrienden zeer ernstige gevol
gen hebben, terwijl het huwelijk niet geldig kan
Vorden verklaard.
Omtrent een moord en een zelfmoord te
Philippine wordt het volgende aan de Middelb.
hrt. geschreven.
Groote opschudding heerschte Maandagmiddag
Alhier, toen het bekend werd, dat er op de Bou-
«hautsche haven een dubbele moord was gepleegd.
De marechaussées van Philippine, die zich om-
S;reeks half negen in een der polders bij de Isa-
Jella-sluis bevonden, hoorden een schot en den
kende met een sfrooper te doen te hebben, gingen
er op af.
In een stal vonden zij twee lijken liggen, n.l.
'in Leo van Vlaanderen, een ongehuwd boeren
knecht en van Louise Plog, huisvrouw van Seb.
Mlson.
Zooals reeds dadelijk bleek, had Van Vlaan
deren eerst de vrouw en daarna zichzelf dood
geschoten.
De vrouw had een schot door het hoofd en
'ij een door den hals. Een dubbelloops jachtge
weer, waarmee de moord gepleegd is, werd in
teslag genomen.
Naar men zegt bestond er tusschen beiden een
««geoorloofde betrekking.
Geel, bruin, rood, groen, goud op een achter
grond van blauw-grijs en teer fijn wit.
Het is herfst. De schoone schittering der gou
den zonne heeft een eind genomen, koudhelder
werpt zij haar dunne stralen naar de dorre aarde,
maar tevergeefs poogt zij deze half gestorvene
weder tot het leven op te wekken. Het zal haar,
de schoone en warme, niet gelukken, zij zelve
straalt niet meer die warmte uit als in de zomer-
sche dagen, toen zij goud-glanzend door den
blauw-vloeienden aether hare guide stralen zond.
Het is herfst.
'Au geur van dorre 'ttóderen doet u onwille
keurig denken aan het naakt-kouJn.hi.4en winter,
als de kil-scherpe lucht de neuzen en ooreu
vingertoppen doet bevriezen.
Maar Goddank, eerst doorleven wij nog een
schoonen tijd van het jaar, schoon, als men oog
heeft voor het frissche en koude, maar heldere
stempel, wat de natuur haren derden dienaar op
het gelaat drukt.
De herfst is kil en koud, maar somtijds ook
heerlijk, in zijne alles herscheppende macht, alles
overgietende met een mengeling van de schoonste
kleuren, alles zegenend en dankend. Het goud
gele graan is door den nijveren landman in de
schuren geborgen, het vee gaat naar den warm-
koesterenden stal, en de vlugge vogels trekken
heen naar het zoele zephirland.
Slechts de grauwe musschen blijven; de grauw
bruine vleugeltjes doorklieven de koude herfst-lucht,
dan dalen zij neder en pikken hun schaarsch voed
sel van de straat.
Zij verlaten ons niet, al zouden zij ook van
koude omkomen.
De zwaluwen en ooievaars komen eerst met de
groen-warme dagen weder en zoeken hun verlaten
nest op.
Nu echter is alles koud, ledig en doodsch.
Het dor-droge land ziet zwart, als ware het
Bolswardsche Courant
M
<1
t
I
l
