NIEÜWS- EN ADVERTENTIEBLAD
BOLSWARD EN WONSER ADEEL
00
Verschijnt Donderdags en Zondags. Vier en dertigste Jaargang. 1895,
No. 39.
t
j
X DONDERDAG 4 JULI.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
VOOR
INGEZONDEN.
vrouw
1
ABONNEMENTSPRIJS80 Cents per 3 maanden.
Franco per post 95 Cents.
ADVERTENTIEPRIJS50 Cts. van 1—7 regels.dVer
volgens 10 Ct. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Kijkjes op de Wereldtentoonstelling
H. BURGERSDIJK.
A’dam, 1 Juli ’95.
$XXXXXXXXXiXXXXXXX
Volgens een bericht uit Rome zal het
amnestie-besluit voor politieke veroordeelden
in Italië Donderdag a.s. worden geteekend.
De Pol. Dorr. heeft uit Konstanti-
nopel een telegram gekregen, volgens het
welk de Porte aan de drie mogendheden
heeft bericht, dat hij bereid is in hoofd
trekken het hervormingsplan dier mogend
heden voer Armenië aan te nemen. Echter
wil de Porte zich het recht voorbehouden
om zonder goedkeuring der mogendheden
den hoofdcommissaris van Armenië te be
noemen.
In Engeland heeft zich een zooge
naamde landbouwpartij gevormd, waartoe
grondbezitters, pachters en boerenarbeiders
toetraden. De nieuwe partij heeft in haar
programma geen artikelen, die, meent zij,
vijandig tegenover beginselen van liberalen
of conservatieven staan. Leden van beide
partijen zouden zich dus bij haar kunnen
aansluiten. De partij zal zich met de
komende verkiezingen inlaten, indieu de
eene partij zich bg hair aansluit en de
andere niet. Doen dat beide, dan zal zij
zich onthouden. Doen het geen van beide,
dan zal zij weten wat haar te doen staat.
De Grieksche Kamer heeft den arbeid
hervat, en wel op een goede manier: zij is
begonnen met de financieele hervormings
plannen van den minister-president Dely-
annis. Een der ontwerpen werd terstond
al goedgekeurd met bijna algemeene stem
men, om nl. een afzonderlijke commissie
aan te stellen tot het beheeren der Nati
onale Schuld. Dit ontwerp is inderdaad een
voorbereiding tot het verkrijgen eener schik
king met de buitenlandsche schuldeischers.
De bekende generaal Peixoto, in
Brazilië, is Zaterdag plotseling, terwijl hij
zijn huis verliet om naar het stadhuis te
gaan, onwel geworden. Hij verloor spoedig
het bewustzijn en stierf dien avond reeds.
Voor eenige dagen overleed even plotseling
generaal Da Gama, deze laatste denkelijk
tengevolge van zelfvergiftiging.
Volgens den Weener correspon
dent van de Daily News zou Rusland voor
de gunstige financieele beschikkingen, die
het wil doen gelden bij de Chineesche
leening, de overdracht van eenige tolstations
vragen.
Een hoog gezelschap aan lager wal. De
Vrijdagavond elf uur van Zierikzee naar
Middelburg vertrokken Zeeuwsche spoorboot
aan boord waarvan zich o. a. bevond de
commissaris der Gedeputeerde Staten van
Zeeland, is bij het begin der Zierikzeesche
haven door het lage water aan den grond
gevaren. Eerst te ongeveer 2 uren des
nachts kwam de boot, na al dien tijd getracht
te hebben los te komen, vrij. Als gevolg
hiervan kwam zij eerst des morgens om vijf
uur te Middelburg.
X.
Doet het Uitvoerend Comité alle moeite
om de tentoonstelling zoo aangenaam moge
lijk te maken, in niet mindere mate kan zulks
gezegd worden van tuiniers en bloemisten, die
door hunne inzendingen de tentoonstellings
terreinen in eenen waren bloementuin her
scheppen. Onder de inzendingen trekt vooral
de aandacht eene collectie rozen, van aller
hande soort en kleur, ingezonden door de
afd. Aalsmeer van den Nederlandschen tuin
bouw. Trouwens de meeste bekende bloemis
ten hebben inzendingen, de een wat grooter,
een ander wat kleiner. De bedden veel
kleurige rozen, omgeven door een lijst van
heerlijk malsch gras, dat met het gunstige
weer van de laatste weken „de grond uit
gevlogen* is, maken de paden op het ter
rein tot geliefkoosde wandelingen.
Jammer, dat er niet wat meer opgaande
boomen zijn; het kan er met de tropische
hemel van de laatste dagen soms ondraaglijk
zonnig en warm wezen.
Meen toch niet, waarde lezer, dat de ten
toonstelling, met alles, wat er bjj hoort, kant
en klaar is. Nog steeds zijn tal van werk
lieden druk in de weer, om alles vóór den
drukken tijd, de maanden Juli, Augustus en
September, in gereedheid te brengen.
Nog steeds breidt het terrein zich uit, want
nog steeds komen er aanvragen voor het op
zetten van nieuwe tenten; een gevolg hier
van is, dat men in de afgeloopen week weer
druk aan het werk is getrokken, om den
tuinaanleg uit te breiden. Verscheidene nieuwe
perken zijn óf al gereed óf in aanleg. Zoo
langzamerhand begint het echter tijd te wor
den, dat men nu werkelijk gereed komt
de maand Juli is in het land, en dit is de
maand, die door hooggeplaatste personen is
uitgekozen voor een bezoek aan de Tentoon
stelling in de eerstvolgende weken hebben
we bezoek te wachten o.a. van onze Koningin
nen, van den Duitschen Keizer en den Prins
van Wales. Dat deze bezoeken aanleiding
geven tot verschillende feestelijkheden, is te
begrijpen.
Dan hoopt het Uitvoerend Comité ook
dagen te mogen beleven, dat het aantal be
zoekers mag klimmen boven, vèr boven het
gemiddeld aantal per dag, dat 30.000 be
draagt. Trouwens, nog al een respectabel
getalletje. Nog steeds is het aantal bezoekers
beneden het gemiddelde gebleven. De druk
ste dagen, dat zijn de Zondagen, is bet om
streeks 15.000. Als men Zondags de tentoon
stelling bezoekt, begrijpt men niet, hoe men
30.000 menschen en nog meer zal moeten
bergen, want heusch, het is er soms al vol
genoeg. Wil men een prettigen dag op de
tentoonstelling doorbrengen, dan ga men ’s
Zondags; wil men echter alles eens rustig
op zijn gemak opnemen, dan kieze men een
dag in de week uit.
Onder de bezienswaardigheden op het ter
rein, afgezonderd van de overdekte tentoon
stellingsgebouwen, trekt vooral de aandacht
eene inzending van de „Nederlandsche (list
en Spiritusfabriek* te Delft, directeur de
heer van Marken. In een keurig, smaakvol
gebouw, is alles bijeengebracht en gerang
schikt, wat betrekking heeft op de fabriek
vanaf het jaar 1869, het jaar harer stichting.
In eene reusachtige glazen vitrine kunt
ge de fabriek zien, zooals ze er uitzag in
1869betrekkelijk klein, nietig in vergelij
king met de afbeelding van de fabriek en
alles wat daarbij behoort, vijf en twintig
jaren later, in 1894. Ge staat versteld over
zulk eene uitbreiding. De fabriek is een kleine
stad, met eigen spoorweg, eigen straten en
vijvers, eigen plantsoenen en fonteinen. Hier
ziet ge voor u de lijm- en gelatinefabriek,
daar is de fabriek tot bereiding van spiri
tualiën.
In zijkamers ziet ge tamelijk groote mo
dellen van de huizen, werkplaatsen, inrich
tingen van onderwijs etc., die ge in de vi
trine in miniatuur ziet.
De kinderen der werklieden ontvangen
tevens onderricht in handenarbeidin een
der zijkamers aan uwe linkerhand kunt ge
verscheidene werkelijk aardige producten van
hunne vlijt aanschouwen. De werklieden
zelf brengen hun vrijen tijd, wanneer er wei
nig werk aan de fabriek is, niet in ledig
heid door, maar vinden afleiding in het be
reiden van verschillende soorten odeur en
eau-de-cologne, die in zeer nette etui’s aan den
man worden gebracht.
Zoo is er altijd werkgeen werk, dat met
tegenzin wordt ter hand genomen. Dat zij
verre. Een ieder verricht hier zijn arbeid
De heer P. L. Tak wijst in de Kroniek
op het feit, dat geen enkele Mogendheid,
zelfs niet de Vereenigde Staten, naar het
feest te Kiel een burgerlijke deputatie had
gezonnen.
Wat men bij een feest als dat van Kiel
zorgvuldig had moeten verbergen, de kracht-
middelen van vernieling en verderf, werd
zelfs door de kleine Staten, die daar als
kinderen tusschen de volwassenen met
hunne scheepjes voeren, voor den dag ge
haald en netjes opgepoetst naar het feest
getij gezonden. De natiën, die dan toch
zijn de samenlevingen van denkende, wer
kende, voortbrengende menschen, kwamen
naar Kiel met kanonnen en torpedo’s, als
iemand te gast gaat in zijn rijkste en meest
passende kleedij.
Het heet eene eer, sterk gewapend voor
den dag te komen, terwijl die eer op.scheeps-
werven en bjj Krupp voor gereed geld te
koopen is, van welke natie ook de bestel
ling komt.
Buiten den bitteren jammer van al dien
improductieven arbeid van scheepsbouwers,
kanonnengieters en krijgslieden, buiten die
materieele ramp, ontstaat het zedelijk kwaad
van een wanbegrip, dat roem draagt op
hetgeen ergernis moest wekken. De plichts
betrachting, die, gesteund door de tucht,
welke bjj alle legers en vloten inheemsch
is, wordt geroemd als hoogste deugd, boven
de burgerlijke deugden, zonder dat men er
een klacht bij hoort over de groote som
van energie, die daar spoorloos vóór het
menschdom verloren gaat.
Op de heerschappij der militaire kracht
van ieene natie boven haren productieven
arbeid is gansch de averechtsche aanieg
van het Kieler feest gegrond. Aan de
marines van alle natiën wordt vertoond hoe
Duitschland voortaan door eigen grondge
bied in eenige uren zijn oorlogsschepen Ran
voeren van de Oost- naar de Noordzee.
Dit is het domineerende belang van het
groote werk des vredes
Bij zulke vertooningen is het voor de
volken zaak de oogen open, en het oordeel
onbevangen te houden.
In de Koestraat te Amsterdam over
leed dezer dagen een vrek, die niet minder
dan 30 vrije eigendommen bezat, zegt de
Tijd. Sommige buren herinnerden zich niet
den man ooit gezien te hebben dan bij ge
legenheid dat zijn vrouw hem in de eeuwig
heid was voorgegaan. Welk een opofferend
echtgenoot deze in haar man bezat, bleek
hieruit, dat zij van geneeskundige hulp
moest worden voorzien door de familieleden.
Toen de dokter wijn voorschreef ter ver
sterking wist de vrek raad. Hy kookte
bieten en van het afkooksel met een
scheutje azijn er bij bereidde hij den
versterkenden edelen Tokayer.
De politie heeft verscheidene dagen en
nachten de wacht moeten houden, ten einde
het pereeel (als men het krot zoo noemen
mag) voor algeheele af braak te behoeden,
daar alle ruiten en roeden door baldadigen
verbrijzeld waren. Bij de begrafenis van den
man hebben de lijkoezorgers een met te
benijden baantje gehad, daar de vervuiling
in het „sterfhuis" aan het onbeschrijfelijke
grensde.
De opening van de Belgische afdee-
ling van de Tentoonstelling te Amsterdam
is thans bepaald op Zaterdag 13 J uli.
Deze week zal op Oud-Hoiland een nieuwe
klucht worden opgevoerd, getiteld „De on
barmhartige huisheer of de bedrogen gierig
aard.*
Zondag had te Vlissingen een droevig
ongeval plaats. Terwijl verscheidene Bel
gen, die met een fanfarecorps per boot al
daar waren aangekomen, zich aan het strand
vermaakten, had een jeugdig manspersoon
bij het baden het ongeluk met den stroom
naar zee medegevoerd te worden. Zijne
en medereizigers zagen hem voor
hunne oogen verdrinken. Daar het laag wa
ter was, was de ongelukkige door den bad
knecht op ’t gevaar gewezen, doch in zijne
roekeloosheid sloeg hij deze vermaning in
den wind.
Zwemmen en baden eischen telken
zomer verscheidene slachtoffers, evengoed
als in den winter het ijs.
In de Blankenstraat te Amsterdam werden
gisterenmiddag twee knapen uit één gezin
dood te huis gebracht. Zij hadden gewaagd
vóór schooltijd een bad te nemen in de
Nieuwe Vaart. Toen de lijkjes werden
opgehaald, zag men, dat ze hand aan hand
naar de diepte waren verdwenen.
Te Voorschoten zijn Zondag twee jonge
lingen, een van 18 en een van 20 jaren,
bij het zwemmen verdronken.
Bols ward, Juni ’95.
Aan de Redactie der Bolswardsche Courant.
M.!
Vergun s. v. p. nevensgaand schrijven een
plaatsje in Uw veel gelezen blad
Hoe men in Bolsward aanbeste
ding houdt.
HOTEL- en
met blijmoedigheid, wetende, dat hij behan
deld wordt geheel naar zijn wenschenwe
tende, dat hij staat onder een man als
de heer van Marken, die alles voor zijn werk
volk over heeft. Waarlijk, men zou hen be
nijden die een werkkring vinden of reeds
gevonden hebben aan de Nederlandsche
Gist- en Spiritusfabriek, onder directie van
den heer van Marken. Hun vrijen tijd kun
nen de werklieden aangenaam doorbrengen
in een prachtig park, dat ook bij de fabriek
behoort, en dat, naar de Echtgenoote van
den directeur, het Agnetapark genoemd is.
Mag ik U verder nog even wijzen op een
paar zaken, welke tastbaar zijn voorgesteld.
In reusachtige stapels ziet ge hier voor U
rijksdaalders, keurig nagemaakt, maar ge
lukkig niet zoo, dat men ze voor echte zou
kunnen verslijtende eene stapel wijst U
aan het bedrag, dat verwerkt wordt, terwijl
een andere stapel U een denkbeeld geeft
van de winst, die behaald ishet eene deel
is het uitbetaalde werkloon, het andere de
winst van de aandeelhouders. Ziet ge, hoe
veel grooter de eerste stapel wel is dan de
tweede
Trouwens, wanneer ge Uwe aandacht even
bepaalt bij Je kernachtige gezegden, die de
wanden versieren, dan zult ge bemerken, dat
dit geen grootspraak isde stapels geld van
zooeven bewijzen U, dat bij bovengenoemde
maatschappij Theorie en Practijk volkomen
met elkander in overeenstemming zijn.
Hier hebben we eene inrichting, die we
gerust eene modelinrichting durven noemen,
waar directeur en ondergeschikten eendrach
tig samenwerken, om elkanders leven zooveel
mogelijk te veraangenamen.
Hoeden af voor de Nederlandsche Gist-en
Spiritusfabriek.
„Onder dankbetuiging voor de gedane
„moeite deel ik U mede, dat het werk
„aan den laagsten inschrijver is gegund.*
Ik dacht„die „gedane moeite* wordt rijk
door u beloond.* Dat de aannemer F. Feen-
stra, die zeker aan den 80-jarigen oorlog
heeft gedacht, want die begon in 1568, plan
had eene valsche vlag te voeren, had ik vol
strekt niet gedacht. En dat moet toch zoo
zijn, want één der inschrijvers vertelde mij,
dat hij reeds drie maal te vergeefs om het
geld was geweest. En toen ik er om kwam
kreeg ik ten antwoord„ik heb op jou niet
gerekend.* Ik antwoordde, dat mij dit een
raadsel was en dat men op zoo n manier al
heel gemakkelijk f25 kon verdienen(P), te
vens in bedenking gevende, ook met die
boodschap naar J. Oosterbaan te gaan, den
hoogsten inschrijver, dan was er in de gau
wigheid vijftig gulden verdiend.(?) Had de
aannemer Feenstra nog iets aangeboden, dan
was ’t nog fatsoenlijk geweest, maar iemand
zóó maar aan kant te zetten, dat is toch wel
wat al te kras
Voor een paar jaar schreef diezelfde aan
nemer in Uwe Courant: „O, o, o, O
om eene kleinigheid. Mij dunkt, zijne han
delwijze mocht ten minste wel eens bekend
worden gemaakt aan de lezers van de Bols-
wardsche Courant.
Dankbaar voor de opname dezer regelen,
Uw getrouwe lezer,
F. FLAMELING,
Timmerman.
Volgens annonce in de Bolswardsche Cou
rant van 25 April jl. zou eene aanbesteding
plaats hebben tot het bouwen van een pak
huis aan de Hoogstraat voor den heer A.
Faber (firma Jakles) op 8 Mei.
De gebruikelijke aanwijzing, die plaats
had op Donderdag 2 Mei, werd door zes
liefhebbers bijgewoond. Nadat de architect
Dijkstra zijne gegevens had verstrekt, werd
onder gezellig samenzijn een morgenbittertje
en sigaar genuttigd bij den kastelein Bak
ker, op uitnoodiging van genoemden archi
tect. Op den morgen van den dag der aan
besteding werd ondergeteekende uitgenoodigd
tot eene bijeenkomst in den timmerwinkel
van G. Dykstra, teneinde een zoogenaamd
„potje* bij elkaar te brengen. Aan die uit
noodiging kon hij niet voldoen, daar zijn
werk dit niet toeliet. Hij gaf echter te ken
nen dat de anderen de zaak maar moesten
regelen en dat hij zich met die regeling zou
vereenigen. Een half' uur later werd mij
bericht gebracht, dat er besloten was, hon
derd vijf en twintig gulden (zegge f 125)
bij de berekende som te voegen, daar elk
dan van hem, wicn ’t werk gegund werd,
„voor de gedane moeite* f25 kon bekomen,
te betalen, wanneer volgens bestek den eer
sten J uni de eerste termijn zou worden vol
daan. Ik was ontsteld, toen ik van die som
hoorde, omdat het mij voorkwam, dat ze
veel te hoog was en wel eens aanleiding
kon geven, dat het werk werd ingehouden.
Dit heb ik ook gezegd aan één der inschrij
vers, terwijl ik het nog niet ingevulde zegel
in de hand had. Deze vertelde me, dat bij
de Gasfabriek-besteding nog meer tusschen-
beide zat. Daarna vulde ik mijn briefje in
op ƒ1765 ƒ125 (potjegeld), dus op f 1890.
Een en ander kan door getuigen worden
gestaafd.
De heer Faber gaf dadelijk na de opening
der briefjes het volgende schriftelijk bericht
Mijnheer.
„Ik heb de eer, U te berichten, dat ik
„op de aanbesteding voor het te bouwen
„pakhuis de navolgende biljetten van in-
„schrijving ontving: J. Oosterbaanf2140,
„F. Flameling f1890, L. de Jong f1875,
„G. Dijkstra f 1823 en F. Feenstra f 1568.
Bolswardsche Courant
VAN HET
REISWEZEN.
I
ft,
