NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
BOÏ.SWA.R» EN WONSERAOHEI.
Hoe ik gezond werd,
I
Verschijnt Donderdags en Zondags. Vier en dertigste Jaargang.
No. 62.
re
r w
MlWit
1895.
I
B I N N E N L a N D.
uitverkocht
'A
VOOR
en
ABONNEMENTSPRIJS80 Cents per 3 maanden.
Franco per post 95 Cents.
ADVERTENTIEPRIJS: 50 Cts. van 1—7 regels. Ver
volgens 10 Ct. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
tlVX3£XXXXXXXXXXXXXX$
ZONDAG 22 SEPTEMBER.
toen die
Ofschoon wij van de Woensdag versche
nen Bolswardsche Courant met afbeelding
van het Stadhuis een groot getal ex. had
den overgedrukt, is de geheele oplaag in
twee dagen
en moesten wij menig belangstellende te
leurstellen.
Wij zijn genegen bij eene voldoende aan
vraag een tweeden druk van dat Nom-
mer gereed te maken. Ongetwijfeld behoudt
dit Nommer een blijvende waarde.
Wij verzoeken belangstellenden om spoedig
het gewenschte getal ex. te willen opgeven,
terwijl er ook nog gelegenheid tot het plaat
sen van advertentien bestaat op de 4e pagina.
Firma B. Cuperus Az.
EMIL PESCHKAU.
J
B.
Deze strophen waren een dichterlijke
ontboezeming’ van onze oude getrouwe Ba
bette, wier bewondering voor de genees
kracht van kamillen mij bekend was.
Te bescheiden om mij een raad te geven,
had zij het toch niet over zich kunnen
verkrijgen, te zwijgen, waar het gold het
welzijn van haar meester.
En nu de lezer is zeker verlangend
te weten, welk middel mij de gezondheid
teruggaf. Want gezond ben ik weer geheel
en al, gezond als een visch zoo gezond,
dat ik noch van het bestaan van mijn maag,
noch van dat van mijn zenuwen eenige
notie heb, zoo gezond als de professor met
zijn geheele verzameling gezondheidsregelen
mij niet kon maken. Mijn collega’s Meijer
en Muller liggen dagelijks over hoop, want
ik heb hun meegedeeld dat ik, om geheel
zeker te zijn van de onfeilbaarheid van hun
respectieve geneesmiddelen, des voormid-
dags Pilsener bier en des namiddags zure
melk dronk. De homoeopath schrijft mijn
genezing echter aan de tooverkracht van
zijn pillen toe, Babette zweert ,dat haar
kamillenthee de wonderdadige uitwerking
heeft veroorzaakt, mevrouw Fisseher brengt
natuurlijk lof aan de koudwatennrichting
iu tegenwoordigheid van den dokter die
mij den drank voorschreef, geef ik hoog op
van de schitterend resultaten van zijn mid
del en aan myn oom vertel ik, dat ik in
Radegund den geheelen dag „geknepen*
werd.
Wat my eigenlijk de gezondheid weergaf,
wil ik ten nutte van de verstandige rnensch-
heid ten slotte even meedeelen, Ik maakte
groote wandelingen, ademde de verkwik
kende geuren van bosch en veld in, at en
dronk naar mijn smaak en sliep zoo lang
als mij goed dacht en voor de rest genas
mij onze lieve God.
Ik houd er drie doktoren op na, die ove
rigens moet ik het nog zeggen op
geen al te besten voet met elkaar staan.
En dit te minder, daar een van hen geen
man van de praktijk, maar professor en
schrijver van wetenschappelijke werken en
een ander homoeopath is, zoodat zij voor
elkander de schouders ophalen. Nu gebeurde
het onlangs men zal het van een brood
schrijver nauwelyks kunnen gelooven dat
ik wat al te copieus had gedineeerd en
dientengevolge mijn maag bedierf. Een be
dorven maag heeft natuurlijk zenuwprik-
kelingen en een slecht humeur ten gevolge
en is bij een feuilletonist oorzaak dat hij
slechte feuilletons levert, zoodat ik mij om
trent mijn toestand ongerust maakte en
naar genezing zocht. Wat was natuurlijker
dan dat ik mij tot mijn drie doktoren wend
de?
De homoeopath maakte de zaak het kortst
af, hij drukte mij een fleschje met kleine
pilletjes in de hand, lachte zelfbewust en
sprak: „Daar zult ge spoedig van opknap
pen
Geheel anders ging de professor te werk.
Hij lachte schamper en zeide alles reeds
van te voren te hebben zien aankomen. Het
was geen bedorven maag, het was een al-
geheele verslapping van het organisme ten
gevolge van mijn levenswijze die tegen alle
gezondheidsregelen indruischte. Als ik zijn
raadgevingen had opgevolgd, dan zou ik
mij een huis volgens de voorschriften der
hygiëne ingericht, hebben moeten laten
bouwen, dan zou ik mij een kleermaker en
schoenmaker, die ik de colleges over de
gezondheidsleer had laten bijwonen en een
kok, die ik privaatonderwijs in de chemie
had laten geven, hebben moeten aanschaf
fen. Ik had verder een vierde van den dag
aan wasschen en baden, een vierde aan
gymnastiseeren, een vierde aan wandelen
en het laatste vierde aan de studie van de
populairwetenschappelyke werken van mijn
hooggeleerden vriend en professor moeten
besteden. Kortom, mijn geheele leven zou
niets anders geweest zijn dan een werken
voor mijn gezondheid en misschien zou ik
ten slotte ziek zijn geworden louter tenge
volge van de inspanning, die ik my had
getroost... ter wille van myn gezondheid.
De derde medicus schreef mij een groo-
ten drank voor en verder een dieet, waarbij
een kind het leven niet zou hebben ge
houden.
Daar had ik nu te kiezen tusschen de
raadgevingen van drie mannen der weten
schap. Wat moest ik doen? Intusschen had
ik mijn goed humeur nog niet geheel ver
loren en vertelde ik lachend aan myn col
lega Muller, welke kuren de heeren goed
hadden gevonden mij te laten ondergaan.
Muller zette een ernstig gezicht en sprak
op beslisten toon: „Zoo gaat het altijd als
je de dokters om raad vraagt.
Weet je wat een goed middel is? Drink
alle dagen een paar glazen zure melk. Niets
beter voor de maag. Dit middel geneest
zelfs den hardnekkigsten katarrh.”
„Och kom,“ meende mijn vriend Meyer,
zich in het gesprek mengend. „Aangenomen
dat het helpt, dan kan men (fat toch niet
lang volhouden, verbeeld je, zure melk!
Ik heb ook eens een maagkatarrh gehad,
Wit mars urn, 17 Sept. ’95. Aan de
kaatsparty van jongens, gisteren alhier ge
bonden, namen 8 parturen deel. De prijs
werd behaald door S. Kooistra, W. Wyöenga,
8. Rienstra, de premie viel ten deel aan
G. Tol, Sj. Faber, S. de Boer.
Wonseradeel. Nu het voorbeeld, hier
voor een paar jaar gegeven, navolging vindt
en ook de meerderheid van Stavorens vroe le
mannen, begaan met het lichaams- en
bovenal met het zieleheil van hen, over
wie zij gesteld zijn, de kermis hebben
„afgemaakt", zal het zeker niet ondienstig
zju te vermeiden, wat hier de gevolgen van
dat afmaken zyn geweest. Niets anders dan
dat den kinders hun „merke“ is ontnomen.
Hun draaimolen, huune spellen, hun Jan
Ktaassen.
De grooteren houden even goed kermis
(’t is nu onder den naam „volksfeest*) ja,
misschien nog meer dan vroeger. Toen be
gon tenminste de kermis op eenen werk
dag, nu maakt de Zondag het begin. Er
wordt muziek gemaakt, gedanst en wat er
verder tot dat vak behoort, aliofde kermis
nog „maar eens in ’t jaar“ kwam. Eu men
wil dan toch zeker de grooten beschermen!
Want waarlijk, de kleinen beschermt men
op deze manier niet. De ouders klagen
tenminste, dat hec nu met hun kroost erger
is dan vroeger. Nu hebben ze heelemaal
niets, gaan toch de kermis op, (die er niet
is) krijgen natuurlijk centen mee en
omdat er niets te kijken valt en er hoege
naamd geene afleiding is, zoeken ze hunne
troost bij de „dischjes" en snoepen veel
meer dan anders. Tot deze conclusie moeten
we hier dan ook komen: Afbreken is ge
makkelijk, opbouwen moeielyk. Schaf het
hebben de doktoren mij vergiftigd, daarna
gaf ik my geheel nutteloos met al dien
zwendel af, maar nu eet ik grutten en
ben...”
Weder overviel mijn lange, magere ve
getariër een hevige hoestbui en
voorbij was, besloot hij„gezond”. Ik dankte
God, dat de conducteur op dit oogenblik
de coupé opende en mijn „vriend” uitstapte.
Anders was hij mij misschien nog onder
de handen gestorven.
Toen ik te Radegund aankwam en mijn
koffer opende, lag boven op mijn kleeren
een groote doos, waaruit mij een eigenaar
dige geur tegemoet kwam. Ik opende haar
en... jawel, ik had mij niet in den geur
vergist. Een groote hoeveelheid van de
schoonste kamillen vertoonde zich aan myn
oog; op deze heerlijk geurende bloempjes
lag een briefje, bevattende met zorgvuldig
geprente letters, het volgende rijmpje:
Wat oorzaak ook zij van uw ach en wee,
Het puikste middel is kamillenthee.
verkeerde af, maar geef er het geede voor
in de plaats. Als ge dat niet doet hebt ge
niets gewonnen, wel verloren.
Wijckel, 16 Sept. In eene recht ge
noeglijke stemming, reed gisteravond een
jongeling van hier met het doel in het
naburige Oudega zijn meisje een bezoek te
brengen. Te Harich geraakte hij echter,
zeker door verkeerd sturen met paard en
chais in eene vrij diepe bermsloot. Gelukkig
waren er spoedig een paar behulpzame
handen aan 't werk om hem te verlossen,
hetgeen met moeite geschiedde. Van het
voertuig bleek het bovendeel totaal vernield,
ook de wielen waren erg beschadigd. On
danks dit ahes werd de reis te voet vourt-
gezet.
Hennaarderadeel. Het kan voor
zeker als eene bijzonderheid vermeld worden
dat in deze Gemeente, met eene bevolking
van 5198 zielen, van 27 Juli tot 14 Sep
tember slechts één persoon is overleden.
Harlingen. De school voor Christelijk
Nationaal onderwijs aan de Voorstraat, waar
ook meer uitgebreid lager onderwijs wordt
gegeven, zal wegens gebrek aan ondersteu
ning met 1 October e. k. worden opgeheven.
De inrichting dagteekent van het j aar 1864.
Het tegenwoordig hootd is de heer F. bet-
tinga. (.0. iV.)
Leeuwarden, 14 Sept. Op initiatief van
den heer W. tl. Nederhoed, Agent van de
Nederl. Gist en Spiritusfabriek te Delft,
kwamen hier gisterenavond een twintigtal
personen uit verschillende standen bijeen
tot het bespreken van de mogelijkheid om
hier in 1896 een tentoonstelling te houden
van nijverheid, landbouw en veeteelt.
De uitslag was, dat zich, onder voorzitter
schap van den heer Nedernoel, een voor-
loopige commissie heeft gevormd tot het
ontwerpen van een plan, om dit in eeu
volgende vergadering te behandelen. Reeds
hebben eeu dertigtal personen, vertegen
woordigende verschillende takken van nij
verheid, landbouw en veeteelt, hun instem
ming met het plan betuigd.
18 September. In de heden gehouden
zitting van de Rechtbank, bestemd tot be
handeling van strafzaken en gepresideerd
door den heer tnr. C. W. de Vrieze, zyn de
volgende vonnissen uitgesproken.
S. B., 78 jaren, zonder beroep te Ping-
jum, is terzake dat hij den 11 en 13
Juli geweigerd heeft een soldaat oij zich
in huis te nemen, omdat hij nalatig was
in het betalen van fl retributie voor het
gebruik maken van het tonnenstelsel, be
werende dat niet de ontvanger maar de
pachter zijn man wasschuldig verklaard
aan het als nalatige oei uttngscuuidige wei
geren een krijgsman huisvesting te veriee-
nen, veroordeeld tot f25 boete by met
betaling te vervangen door 5 dagen hech
tenis.
Anna B., 21 jaren, dienstmeid te Parrega,
is terzake dat zy den 29 Juli 11. ten
huize van den veehouder 8. Vrolyk te Wor-
kmn, by wien zij in dienst was, met den
sleutel van het kabinet de secretaire ge
opend en uit een der laadjes een bankbil
jet van f 40, een van f25 en ruim f 14 aan
zilvergeld weggenomen heeft, schuldig ver
klaard aan diefstal met behulp van een
valschen sleutel en veroordeeld tot 6 maan
den gevangenisstraf.
Matthijs F., 24 jaren en Sjoerd F. 56ja
ren, veedrijvers to Bols ward, zijn ter
zake de eerste dat hij den 3 Augustus 1.1.
den politie-agent M. van der Meer, toen
deze zijn vader aanraadde rustig naar huis
te gaan, twee vuistslagen tegen het hoofd
heeft gegeven tengevolge waarvan die agent
den volgenden dag de hulp van een dokter
moest inroepen; de tweede dat hij, toen
van der Meer zijn zoon deswege wilde
arresteeren, zich daartegen verzet heeft
door dien agent zoodanig te omvatten, dat
deze niets doen kon, schuldig verklaard
de eerste aan mishandeling vaneen ambte
naar, de tweede aan wederspannigheid, en
veroordeeld de eerste tot 3 maanden, de
tweede tot 6 weken gevangenisstraf.
Zes weken geleden wilde eene vrouw,
wonende onder de gemeente Koewacht, een
paar vechtende kippen scheiden. De haan,
die dit zag, trok party voor zijne „dames"
en pikte de vrouw in de hand. In het eerst
had de wonde weinig te beteekenendoch
spoedig zwol de hand op en moest genees
kundige hulp worden ingeroepen. Toch ver
ergerde de toestand en Vrijdag werd door
de geneesheeren Verscheure en Contermans
de hand afgezet.
Amsterdamsche bladen deelen het ge
rucht mede dat de heer T. van der Zee,
burgemeester van Enschede, in aanmerking
zou komen voor de betrekking van hoofd
commissaris van politie aldaar.
maar ben nu weer zoo gezond als een visch.
En hoe ben ik er af gekomen? Pilsener
bier, mijnheer, Pilsener bier en nog eens
Pilsener bier heeft mij gekureerd. Drink
eiken morgen drie glazen Pilsener bier en
ge zult binnen kort niet meer weten waar
je maag zit.”
Bij het diner maakte ik mijn vrouw deel-
genoote van de raadgevingen van mijn
vrienden. Zij schudde echter afkeurend het
hoofd vooral toen zij van de drie glazen
bier hoorde en zeide op een toon die
geen tegenspraak toeliet: „Allemaal onzin,
ventje, koud water is het eenige goede
middel!
Ik keek mijn vrouw verwonderd aan.
„Zoo? Hoe weet je dat?” vroeg ik.
„Mevrouw Fisseher was heden hier en
wij hebben lang en breed over je onge
steldheid gesproken. Koud water is een
specifiek middel, zy heeft er ondervinding
van. Koud water helpt altijd, het geneest
de maag, de zenuwen, het hoofd, kortom,
alles. Je moet baden, mannetje, douches
gebruiken, in natte lakens gewikkeld, en
dan droog gewreven werden, vervolgens
in een wollen deken gehuld worden zie
je, dat alles zal je helpen. En baat het
niet, het schaadt zeker ook niet.”
„Je wilt mij dus naar een koudwater-
inrichting hebben
„Ja, vent, dat is het beste.”
„Ja, wei zeker, waarom niet!” liet zich
op dit oogenblik een ruwe mannenstem
hooren. Het was het diepe basgeluid van
oom George, die juist binnentrad en ons
omwendepde, zagen wy dat hij zyn jas
uittrok en zijn mouwen opstroopte. Hy zag
er erg barsch uit en liep zoo onstuimig op
mij toe, dat ik verschrikt terug week.
„Wat bent u van plan, oom?” riep ik uit,
terwijl mijn vrouw veelbeteekenend op haar
voorhoofd wees.
„Wat ik ga doen? Ik wil je van je
onzinnig voornemen af brengen. Koud water
hoe kom je er bijHet eenige middel
voor je kwaal is massage. Waar heb je pijn,
kom, vooruit, ik zal je wrijven!”
„Beste oom, u hebt bepdald gelijk. Maar
zouden we met het masseeren nog niet
een poosje wachten?...”
Met veel moeite gelukte het mij slechts
den fanatieken bewonderaar van de wrijf-
methode van zijn voornemen om mij on-
middellijk te „behandelen” te doen afzien,
door hem te beloven mij morgen te mogen
„knypen.” Maar lang nog moesten wij zijn
verhalen omtrent wouderbaarlijke genezin
gen door massage aanhooreu, voor hij tot
kalmte kwam.
Toen oompje den volgenden dag ver
scheen om zyn kunst op mij te beproeven,
zat ik reeds in den trein om mijn geschokte
gezondheid in Radegund, een dorp iu Stier
marken, waar een koudwaterinrichting is
gevestigd, te gaan herstellen. Toen ik den
conducteur deelgenoot maakte van het doel
van mijn reis, begon mijn vis-a-vis, een
lange,, magere, blceke man, met diep iu de
kassen liggende oogen, te glimlachen. Nadat
de conducteur de coupé verlaten had, vroeg
hy op spotachtigen toon: „koud water
niet?”
„Ja,” antwoordde ik.
De magere man glimlachte weer en op
een spottende, minachtende wijze, die mij
duidelyk te verstaan gaf, dat er volgens
hem op de wereld niets onzinnigers was
dan het gebruik van koud water als ge
neesmiddel. Vervolgens sprak hij met een
dun, ziekelijk stemmetje: „Ik heb de kuur
ook ondergaan. Zwendel. Barnum. Heb alles
mee gemaakt: De Sehroot-kuur in Dresden,
de koudwater-kuur in Kreuzen, de bosch-
lucht-kuur in Kapfenberg, de staalwater-
kuur in Pyrawarth. Ik weet mee te praten
over massage, electriciteit, homoeopathie,
allopathie alles zwendel. Barnura. Bij
het aanwenden van al die middelen heb
ik vijftien jaren met den dood geworsteld.
Alles zwendel. Barnum. Maar ziet mij
nu eens aan. Ik ben een toonbeeld van
leven en gezondheid! Doe zooals ik
gebruik enkel plantaardig voedsel!”
„Dus u bent vegetariër?” vroeg ik.
„Ja, goddank. Hoe lang zal het nog
moeten duren dat de wereld van haar
waanzin zal zijn genezen? Dagelijks aas
eten, dagelijks zich vergiftigen met die
onwelriekende dierenlijken! Foei! Let eens
op wat de ossen en paarden vreten. Gras!
En hoe gedijen ze! En kijk dan eens naar
onze boeren! Hoeveel vleesch eten
Hij werd overvallen door een hevigen
hoestaanval en de roode vlekken, die op
zijn wangen brandden, deden het ergste
vermoeden.
„Wind u niet op,” zeide ik, „ik zal het
beproeven...”
„Dat moet ge, als ge genezen wilt. Eerst
Bolswardsche Courant
l' 1
4
L 1
NAAR
KBlSg
